از خون فروشی تا اهدای صددرصد داوطلبانه

اهدای زندگی به همنوع نیازمند به خون یك نوع ایثار بی منت است كه در قالب حركتی نوع دوستانه با اهدای قطره، قطره خون شكل می گیرد و لبخند رضایت درسیمای رنگ پریده بیمار و طپیدن قلب زندگی برای او، حكایت از رضایت قلبی اهداكننده دارد و زندگی بی هیچ چشمداشتی جریان می یابد.
شاید بسیاری از ایرانیان فیلم سینمایی «دایره مینا»ساخته داریوش مهرجویی را دیده باشند كه حكایت از وضعیت اسفناك اهدای خون در قالب خون فروشی داشت و سرانجام در سال 1353 به همت دكتر فریدون اعلا موسس سازمان انتقال خون ایران به این وضع خاتمه داده شد و رسم خون فروشی كه به پیشه انسان هایی با كم ترین سلامت جسمانی تبدیل شده بود اكنون به صورت كاملا داوطلبانه انجام می شود انسان هایی خیر و نوعدوست، بی هیچ چشمداشتی زندگی را به اشتراك می گذارند.
42 میلیون هموطن، بعد از 42سال از فعالیت سازمان انتقال خون ایران، خون خود را برای نجات جان بیماران اهدا كرده اند.
9 مرداد روز ملی اهدای خون است و در زمان حاضر سالانه بیش از 2 میلیون و یكصد هزار تن ازهموطنان در حركتی انسانی، خون خود را به نیازمندان و بیماران به خون هدیه و جریان حیات را در رگ هایشان جاری می كنند.
در ایران به ازای هر یك‌ هزار تن از جمعیت كشور، 27 تن اهدای خون دارند؛ در كشورهای پیشرفته به ازای هر یك هزار تن، 30تا 40 تن و در كشورهای منطقه نیز به ازای هر یك هزارتن، 10 تن ، خون خود را اهدا می كنند كه وضعیت ایران در مقایسه با منطقه و جهان ،خوب است.
سازمان انتقال خون از ابتدای تاسیس با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تامین خون و فرآورده های سالم ، مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند به ویژه مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی (سرطان خون) اهدافی چون مشاركت در مراقبت از بیماران، تامین خون سالم و كافی، بسیج اهدا كنندگان داوطلب، همكاری با بیمارستان ها در حل مشكلات انتقال خون و گسترش شبكه پایگاه های انتقال خون دنبال می كند.
این سازمان، جمع آوری و توزیع خون و فرآورده های آن را از طریق مراكز اهدا خون در سراسر كشور بر عهده دارد.

**محرز شدن سلامت اهداكننده های خون برای انتقال خون
علاوه بر دقت سازمان انتقال خون ایران در مرحله مشاوره پزشكی قبل از اهدای خون، نتیجه چهار آزمایش، سلامت خون اهدایی را تائید می‌كنند. در این آزمایش ها، علاوه بر تعیین گروه خونی، چهار آزمایش تشخیصی و یروس‌های هپاتیت بی‌ (HBV) ؛ اچ . آی . وی (HIV) ، هپاتیت سی (HCV) و سیفلیس روی خون‌های اهدایی انجام می‌شود.

**ایران وارد عصر جدیدی از مدیریت مصرف خون و طب انتقال خون شده است
مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: این سازمان در بخش خدمات انتقال خون شاخص های بی نظیری دارد و به عنوان برند در منطقه و دنیا مطرح است و اكنون نیز وارد عصر جدیدی از مدیریت مصرف خون و طب انتقال خون شده است .
وی اظهار كرد: این سازمان در این رویكرد جدید سعی خواهد كرد كه خون بیمار را حفظ كند تا نیازی به خون دیگران نداشته باشد.
علی اكبر پورفتح الله، افزود : تمام تلاش ما در زمینه انتقال خون و نقش مهم آن در حفظ جان بیماران و ارتقای دانش پزشكی و جراحی هاست.
وی ادامه داد:خون و فرآورده های خونی مانند شمشیری دو لبه است؛ همانطور كه دریافت خون سالم می تواند نجات بخش باشد، دریافت خون آلوده نیز می تواند بیماری زا به شمار آید.

**ایران جلوتر از برنامه سازمان بهداشت جهانی
پور فتح الله ادامه داد: امروز، جمهوری اسلامی ایران به عنوان برندی با سابقه 42ساله در جهان مطرح است و در برنامه سازمان بهداشت جهانی از خیلی از كشورها جلوتر است.
وی اضافه كرد: سازمان بهداشت جهانی سال 2020 را سال اهدای خون 100 درصد داوطلبانه اعلام كرده اما ایران هفت سال است كه به این موفقیت دست یافته و در واقع 12 سال، زودتر از هدف گذاری سازمان بهداشت جهانی به این موضوع رسیده است.
وی با اشاره به اینكه ایجاد انتقال خون ملی از تلاش های سازمان بهداشت جهانی است، افزود: ایران در امر سلامت و آموزش در زمینه انتقال خون برای كشورهای شرق مدیترانه انتخاب شده است.
وی با بیان اینكه در شرق مدیترانه 20كشور شامل این برنامه ها به شمار می آیند، خاطر نشان كرد: كشورمان در این حوزه در گروه خون های نادر و آموزش كیفی خون و فرآورده های خونی با این كشورها ارتباط خوبی دارد.

**درصدد افزایش شاخص اهدای خون مستمریم
مدیر عامل سازمان انتقال خون گفت: در برنامه های آتی این سازمان در سال های آینده درصددیم شاخص اهدای خون را در بین اهداكنندگان مستمر(با سابقه حداقل 2 بار اهدا در سال) افزایش دهیم و به 90 درصد برسانیم.
پورفتح الله خاطرنشان كرد: برای رسیدن به شاخص 90 درصدی اهداكنندگان مستمر باید در این زمینه زیرساخت ها آماده شود.
وی تصریح كرد:جمهوری اسلامی ایران از معدود كشورهایی است كه بالاترین سطح جذب اهداكنندگان را دارد و همچنین ایران از سالم ترین خون نیز برخوردار است.
وی درباره اهدای 2 میلیون و یكصد هزار واحد خون در سال هم گفت: این رقم در واقع 27 تن به ازای هر یكهزار تن، جمعیت است و شاهد رسیدن به شاخص مناسب خودكفایی خون و فرآورده های آن هستیم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینكه باید تلاش كنیم كه شاخص خودكفایی خون را حفظ كنیم و براساس استانداردهای دنیا آن را نگه داریم، ادامه داد: در همه دنیا تلاش ویژه ای برای مدیریت خون بیمار می شود كه در ایران شاخص 27 واحد به ازای هر یكهزار جمعیت مناسب بوده است و نیاز به افزایش كمیت در این زمینه نداریم؛ در واقع همین میزان كافی است و باید بر كیفیت خون متمركز شویم.
پور فتح الله ادامه داد: 51 درصد اهدا كنندگان خون افرادی هستند كه بصورت مستمر خون اهدا می كنند، این آمار معادل 15 هزار تن در كشور است كه سالانه 2 بار نسبت به اهدای خون اقدام كرده اند.
وی با بیان اینكه كمتر از 25 درصد اهداكنندگان خون كسانی هستند كه برای بار نخست اقدام به اهدای خون كرده اند، گفت: مطالعات نشان داده است كه خطرناك ترین خون ها مربوط به اهداكنندگان بار اول است به طوریكه «اچ آی وی» در خون های اهدایی بیشتر مربوط به اهدا كنندگان بار اول است و در اهداكنندگان با سابقه وجود ندارد؛ همچنین «هپاتیت سی» بیشتر در اهداكنندگان بار نخست و كمتر در اهداكنندگان با سابقه گزارش شده است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون كشور افزود: تاكنون فقط ذخیره خون و مانیتورینگ آن را مد نظر قرار می دادیم و تلاش می كردیم كه تا هفت برابر مصرف روزانه ذخیره خونی داشته باشیم، این در حالی است كه به گروه های خونی چندان توجه نمی شود از این رو پایش تمام گروه های خونی را از سال آینده خواهیم داشت و بعد از راه اندازی باشگاه گروه خونی O به دنبال راه اندازی سایر باشگاه های گروه های خونی هستیم.
شعار امسال روز جهانی اهدای خون (14 ژوئن برابر با 24خردادماه ) «با اهدای خون زندگی را به اشتراك بگذاریم» دركی مشترك ازحس نوعدوستی در سرتاسر جهان را به نمایش گذاشته است؛ البته وضعیت اهدای خون در ایران خوب است اما باید به یاد داشته باشیم كه بیماران نیازمند به خون همیشه نیاز به خون و فرآورده های آن دارند و عمر برخی از این فرآورده ها بسیار كم است.
از سوی دیگر در زمان ایجاد شرایط بحرانی مانند زلزله و حادثه های انسان ساز مانند حوادث تروریستی و بمب گذاری ها كه با تعداد زیادی مجروح مواجه می شویم بیش از هر زمان دیگری نیاز به خون بیشتر می شود، پس اهدای خون به عنوان یك اقدام و عمل خیرخواهانه و نوع دوستانه ،چه در شرایط عادی و چه در شرایط بحرانی باید همیشه مورد توجه و استقبال جامعه بشری و بخصوص هموطنان باشد.
از ناهید حاجی خانی
اجتمام **2181**1776