سايت رادار سوباشي، دژ مستحكم پدافند هوايي و كابوس خلبانان بعثي

سايت رادار سوباشي، واقع در ارتفاعات سوباشي همدان، به عنوان يكي از مهمترين سايت هاي راداري كشور در زنجيره عظيم پدافند هوايي (رادارهاي پيش اخطار، رادارهاي كنترل آتش، سامانه هاي موشكي زمين به هوا، شبكه ديده باني و توپ هاي ضد هوايي) نقش ويژه و موثري در مقابله با تهاجمات هوايي رژيم بعث صدام در زمان جنگ تحميلي ايفا كرده است.
سايت راداري يادشده ضمن رهگيري هواپيماهاي دشمن، كنترل و هدايت هواپيماهاي ورودي و خروجي به مرزهاي غرب كشور، كنترل آتش سايت هاي موشكي، كنترل آتش پدافند هوايي مستقر در منطقه (زميني و هوايي)، اعلام وضعيت (سفيد، زرد يا قرمز) به 13 استان كشور( حدود80در صداز جمعيت كشور) را برعهده داشت.
در واقع رادار سوباشي با تغذيه چندين سايت راداري، سايت هاي موشكي زمين به هوا و سامانه هاي توپ ضد هوايي آسمان كل منطقه غرب، بخشي از شمال غرب و جنوب غرب را تحت پوشش خود قرار داشت.
با توجه به اهميت مناطق ياد شده به عنوان معابر نفوذ هواپيماها و بالگردهاي دشمن (و يا هر نوع هواگرد ديگر)، از وجود قويترين نفرات كه در سطح آموزش بالاو مهارت بي نظير باشند در سايت راداري يادشده استفاده مي شد.
به دليل عملكرد مناسب اين سايت راداري كه همچون يك دژ مستحكم در برابر حملات هوايي عراقي ها ظاهر مي شد خلبانان عراقي همواره از نزديك شدن به سايت راداري سوباشي و سايت ها و مواضع ضد هوايي فوق وحشت داشتند. به همين دليل آنها در برخي مواقع حريم دفاعي سايت فوق را دور زده و از ساير قسمت ها (جنوب يا شمال كشور) وارد حريم هوايي جمهوري اسلامي ايران مي شدند و اين مسئله زحمت عراقي ها را براي دستيابي به اهداف خود سخت تر مي­كرد.
از جمله افتخارات سايت راداري سوباشي در تامين امنيت كشور مي توان به عملكرد اين سايت در تاريخ 26 بهمن 1365 اشاره كرد؛ در آن روز با ارائه سمت، برد و ارتفاع هدف و واگذاري مشخصات هواپيماي ميگ 25عراقي به سايت موشكي، شليك موفقيت آميز با سرانگشتان با كفايت فرزندان ارتش اسلام انجام و پس از سرنگوني هواپيماي ميگ 25عراقي، كارشناسان نظامي دنيا بر قدرت پدافند هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران تاكيد كردند؛ از اين رو نظاميان رژيم بعثي صدام شديدا در تلاش بودند كه سايت راداري سوباشي را مورد حمله مستقيم و انهدام قرار دهند.
157 مرحله حمله عراقيها به سايت رادار سوباشي واستفاده آنها از موشك هاي ضد رادار و ناكامي در مختل كردن عملكرد اين سايت گواهي برهوشياري دلير مردان پدافند هوايي است.
اين ناكامي ها و استمرار موفقيت كاركنان غيور سايت سوباشي منجر به بروز كينه اي عميق از عملكرد پدافند هوايي خصوصا سايت راداري فوق در دل فرماندهان نيروي هوايي عراق شد به گونه ايكه ژنرال (سعيد شعبان) فرمانده وقت نيروي هوايي عراق در مصاحبه اي با بخش فارسي راديو بغداد با عصبانيت عنوان مي كند كه به هر طريق ممكن افتخار نابودي پايگاه سوم شكاري همدان و سايت راداري سوباشي (حتي اگر خلبانان عراقي نتوانستند) بايد نصيب خودم شود.
عمق كينه توزي نظاميان بعثي صدام نسبت به عملكرد سايت راداري سوباشي از آنجا مشخص مي شود كه به رغم پذيرش قطعنامه 598 در 27 تير 1367، حمله ناجوانمردانه عراقيها در 5 مرداد همان سال (حدود يك هفته پس از پذيرش قطعنامه )انجام شد در واقع عراقيها با از ميان برداشتن سايت راداري سوباشي در پي دستيابي به دو هدف اصلي بودند با انهدام سايت سوباشي عراقيها سعي در پاسخگويي به عقده سالها حقارت در برابر اراده پدافند هميشه بيدار جمهوري اسلامي ايران با ناجوانمردانه ترين شيوه نبرد داشتند.
هدف دوم تسخير آسمان منطقه عمومي نبرد جهت تسهيل پيشروي نيروهاي سطحي منافقين بود كه در اين راستا مرور خاطرات سرلشكر وفيق السامرايي (از مديران اصلي استخبارات عراق در آن زمان )خالي از لطف نيست. وي مي گويد: در عمليات مرصاد ماموريت هاي مشخصي براي نيروهاي هوايي و هوانيروز عراق به منظور پشتيباني از عمليات يادشده تعيين شد و اهداف از طريق عكس هاي هوايي و اطلاعات استخباراتي شناسايي شدند تا هواپيماهاي جنگنده ميگ 23 و ميراژهاي عراقي به منظور حفاظت از نيروهاي عمل كننده در برابر دخالت احتمالي نيروي هوايي ايران، اقدام به پروازهاي گشتي مسلحانه و برقراري پشتيباني هوايي نزديك كنند.
پس از شروع تجاوز منافقين كوردل به خاك كشورمان در روز سوم مرداد 1367 و آغاز عمليات مرصاد، متعاقب يكي از تجاوزهاي هوايي عراقيها در روز چهارم مرداد 1367، رادار سوباشي مورد اصابت بمبي قرار مي گيرد كه در محوطه سايت منفجر شده و بر اثر انفجار فوق، سقف اتاق عمليات دچار ريزش شده و تكه اي از آهن سقف بر سر شهيد فرهاد دستنبو اصابت كرده و منجر به مجروح شدن وي مي­ شود اما اين شهيد بزرگوار درآن روز با سر باند پيچي شده همچنان به ادامه ماموريت خود مشغول مي شود.
روز پنجم مرداد 1367با توجه به حجم بالاي كار، تقريبا هيچكدام از كاركنان سايت موفق به صرف ناهار نمي شوند. تعدادي از كاركنان نيز با توجه به اينكه در شيفت شب قبل به سر مي بردند داوطلبانه همچنان مشغول به انجام وظيفه بودند. هواپيماهاي عراقي در دسته هاي پروازي 30 تا40 فروندي پي در پي منطقه عمومي نبرد را مورد بمباران خود قرار مي دادند تا در اراده پولادين شجاع مردان ارتش اسلام خللي ايجاد كرده و موفقيت را نصيب منافقين بي تعصب نمايند .زهي خيال باطل،
تا اينكه در ساعت 16 روز پنجم مرداد 1367هواپيماهاي عراقي كه در دستيابي به اهداف خود در بمباران شهرهاي غربي كشور و تسهيل پيشروي منافقين ناتوان مانده بودند در بازگشت از ماموريت شكست خورده خود به وسيله موشك هوا به زميني كه از فاصله اي دور شليك شده بود اتاق عمليات سايت سوباشي را منهدم كرده و19 نفر از كاركنان را در همان لحظه به شهادت مي­رسانند.
حضور آگاهانه كاركنان سايت فوق تا آخرين لحظه ( به رغم اينكه تعدادي از آنها در زمان استراحت خود و داوطلبانه در محل عمليات حضور پيدا كرده بودند) و با توجه به وجود امكان خروج از سايت و عدم استفاده از امكان فوق و اطلاع از عاقبت حضور و شهادت و پايمردي و انجام وظيفه تا آخرين لحظه منجر به اين شد كه نام سايت سوباشي در تاريخ ثبت شده و حضور كاركنان سايت فوق حماسي و عاشورايي تعبير شد.
اگرچه سايت راداري سوباشي با اين حمله ناجوانمردانه مورد اصابت قرار مي گيرد اما عراقي ها در دستيابي به هدف دوم خود كه تسخير آسمان منطقه عمومي عمليات مرصاد بود ناتوان ماندند زيرا دلير مردان پدافند هوايي جمهوري اسلامي ايران دوشا دوش هوانيروز قهرمان و نيروي هوايي سرافراز، آنچنان در برابر عراقي ها و منافقين ظاهر شدند كه نيروي هوايي عراق جز فرار و شكست درطرح پشتيباني منافقين چاره اي ديگر نداشتند و شكست سنگين منافقين درس عبرتي شد براي كركسان و لاشخوران كه ديگر چشم طمع به اين خاك دلير پرور ندوزند.
در واقع عملكرد پدافندهوايي در عمليات مرصاد و حتي پس از شهادت زبده ترين كاركنان خود در سوباشي نشاندهنده اين مطلب است كه شجاع مردان پدافندهوايي هرگز در برابر هيچ نوع تهديدي هراسي نداشته و در راه دفاع از آرمانها و اعتقادات خود هر شهيد پدافندي را سند افتخار و برگ زريني بر عملكرد خود دانسته و با تبديل تهديدها به فرصت به هر طريق ممكن اجازه حضور ناپاك دشمن در آسمان مقدس كشور را نخواهند داد.
آري در روز پنجم مرداد 1367، 19 تن از سربازان ولايت در سايت رادار سوباشي واقع در ارتفاعات سوباشي همدان از جمله سرهنگ 2 رجبعلي جودكي، سرهنگ 2 اسدالله زماني، سرهنگ 2 مهدي عسكري، سرهنگ 2 نظام علي ملكي، سرگرد فرهاد دستنبو، سرگرد پرويز منصورعلي، سرگرد اكبر كوهي وراميني، سرگرد پرويز نادري، سروان رضا اقبالپور، ستوانيكم علي حسين زارعي، ستواندوم عليرضا بهرامي روشن، ستواندوم علي نقي فخرالدين، ستواندوم حسنعلي مهدي برازنده، ستواندوم حسن يوسفي صفت، ستوانسوم محمدعلي جوينده مهر، ستوانسوم حسن مسعودي خرم، ستوانسوم محمدرضا مومني، ستوانسوم طهماسب جامه شوراني و استواردوم خسرو پناهي مسافر آسمان و بهشت شدند تا به دشمنان قسم خورده آسمان ايران زمين بياموزند«اي مگس عرصه ي سيمرغ نه جولانگه توست.»
از: فرهاد شرف پور
اجتمام(2) **7029 ** 1569