لباس محلی لرستان نمادی از تاریخ و فرهنگ این دیار

به گزارش ایرنا لباس محلی لرستان در كنار دیگر اقوام ایرانی با زیبایی های منحصر به فرد خود همواره مجالی برای تجلی ذوق و استعداد طراحان لباس های روز بوده است.
لباس محلی زنان لر بنا به موقعیت اجتماعی، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگی های مشخصی برخوردار است به طوری كه پوشاك زنان جوان لر با پارچه های الوان در رنگها و طرح های شاد با سربندهای زیبا و رنگی است و زنان مسن تر پارچه هایی به رنگ تیره با طرح های ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می دهند.
روسریهای زنان لر كه در زبان محلی به آن گل ونی می گویند علاوه بر پوشیده بودن، زیبایی خاصی به زنان لر می دهد.
تره و گل ونی سرپوش ابریشمی مخصوصی است كه زنان لر به سر می بندند و به لری آنرا ساوه می گویند.
تره را در حالت عادی و در روزهای معمولی می بندند ولی زنان لرستانی برای شركت در مراسم جشن و سور، نوعی از آنرا به نام گل ونی كه رنگین است روی تره می بندند.
در طرح این روسریها كه به طور معمول از جنس ابریشم هستند نقش ها و رنگهای مختلف به كار رفته كه با گره خاصی به دور سر پیچیده شده و گوشه های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می گیرد.
پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرحهای گلدار و رنگهای متنوع است و دارای قسمت های مختلفی چون كلنجه ، سرداری یا كمرچین و جلیقه است.
كلنجه كت مخملی است كه بر روی پیراهن زنان لر پوشیده می شود و یقه و لبه های دم آستین و دور شكاف آن یراقدوزی و نواردوزی شده است.
سرداری كه پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دكمه است با آستینی تا آرنج كه اغلب از مخمل با رنگهای مشكی، سبز و قرمز تهیه می شود و
دوره های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است.
شلوار یا به زبان محلی لرستان شاوال عبارت است از زیر جامه ای لیفه دار یا كمری دار به مدل شلوارهای كردی از پارچه های الوان رنگی كه زیر پیراهن می پوشند.
شلوار زنان لر از لحاظ تركیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است به طوری كه از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.
مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده ای هستند كه جنبه های تزئین آن كمتر است و در عرف معمول این دیار به شال و ستره معروف می باشد.
شلوار مردان لر به طرح و هیبت شلوارهای كردی است و پیراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفید و گاه رنگی است.
پیراهن مردان لر كه در گویش محلی به آن جومه یا كراس می گویند دارای آستین های بلند و یقه گرد بوده و از جنس كرباس و به رنگ سفید تهیه می شود.
شال پارچه بلند و سفیدی است به عرض 90-60 سانتی متر و به طول 9-6 متر از جنس چلوار كه آنرا چند دور به كمر می پیچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به عنوان كفن، پیچاندن محل زخم یا طناب استفاده می كردند.
ستره نیز قبای مخصوصی است كه اندازه آن تا زیر زانو بوده و بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می شود و از قدیمی ترین انواع پوشاك در ایران است كه در طرح های گلدار و شاد برای مراسم شادی و جشن و در طرحهای ساده با رنگهای كم مایه در انجام مراسم تشریفاتی و عزا به كار می آید.
كلاه نمدی و گیوه نیز از خصوصیات ویژه لباس مردان لر است.
گیوه نوعی كفش دست ساز محلی می باشد، كه كف آن چرم و یا پلاستیك ضخیم ومحكمی است كه رویه آن به صورت نخ تابیده بافته می شود.
كپنك یا فرجی و همچنین چوغا از دیگر لباس های اصیل لر زبانان به شمار می رود.
كپنك یك نوع قبای نمدی پشمی محكم است كه معمولا مورد استفاده چوپانان می باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده می شود زیرا تركیب بسیار فشرده ای در ساخت آن بكار رفته است.
چوغا نیز نوعی بالاپوش مردانه به شمار می رود كه بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال و بختیاری مورد استفاده قرار گرفته و جنس آن از پشم گوسفند بوده و توسط زنان بختیاری بافته می شود.
احیا لباس های محلی و به روز كردن این لباس ها برای استفاده زنان و مردان در جوامع مختلف با سنت های بومی و اصیل ضروری به نظر می رسد.
معاون صنایع دستی،میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری لرستان در این باره می گوید : در حال حاضر 50 كارگاه تولید البسه محلی در لرستان وجود دارد.
فرزانه عادلی افزود :تولید لباس محلی در این استان ظرفیت قابل توجهی در راستای اشتغالزایی به شمار می رود.
وی با بیان اینكه در سطح كارگاه های استان لباس های محلی با سبك قدیم و یا تغییر در دوخت با حفظ اصالت تولید می شود ، ادامه داد : با ایجاد تغییراتی در نحوه دوخت و برش با حفظ اصالت لباس های محلی به روز تهیه می شود كه با استقبال بیشتری مواجه هستند.
به گفته وی لباس های محلی با استفاده از نقوش گلونی نیز در طراحی های جدید در سطح كارگاه های لباس های محلی استان نیز تهیه می شود.
وی اضافه كرد:تاكنون تسهیلاتی تا سقف یك میلیون ریال نیز از طریق صندوق كار آفرینی امید به صنعتگران حوزه تولید لباس های محلی استان نیز پرداخت شده است.
عادلی با اشاره به برگزاری كلاس های شاغلین صنایع دستی در حوزه های مختلف اظهار كرد:در سال گذشته این كلاس ها در شهرستان خرم آباد و امسال در بروجرد برگزار خواهد شد.
یك تولید كننده لباس محلی در شهرستان خرم آباد نیز گفت : این رشته ظرفیت قابل توجهی در راستای ایجاد اشتغال و رونق كسب و كار در زمینه لباس های محلی دارد.
معصومه كریمیان با بیان اینكه احیا و رونق این رشته نیازمند حمایت مسئولان میراث فرهنگی استان است،افزود:این رشته با كمترین سرمایه توانمندی ایجاد اشتغالزایی بسیاری دارد.
وی اظهار كرد:رشته صنایع دستی لباس های محلی علاوه بر تولید بر حفظ فرهنگ و اصلت نیز می پردازد.
وی بیان كرد: صنعتگران این رشته در راستای شركت در نمایشگاه ها مورد حمایت قرار نمی گیرند و هزینه رفت و آمد و حمل و نقل صنایع دستی نیز توسط صنعتگران تقبل می شود.
به گفته وی علاوه بر این در راستای بیمه صنعتگران بسیاری از این افراد به دلیل سنگین بودن میزان بیمه كارفرمایی قادر به پرداخت این حق بیمه نیستند.
وی با اشاره به اینكه سال گذشته نشان ملی را در شهر اصفهان كسب كرده است بیان كرد:امكان كسب سه نشان در یك سال برای صنعتگران استان وجود دارد اما صنعتگران استان نیازمند حمایت هستند.
وی یكی از اصلی ترین دغدغه های صنعتگران استان را نداشتن مكان ثابت جهت تولید و عرضه صنایع دستی برشمرد و گفت : دغدغه اجاره مكان جهت تولید و عرضه صنایع دستی مشكل بزرگی برای صنعتگران استان به وجود آورده است.
7274/6060