به گزارش خبرنگار ايرنا ، بهشت گمشده يا تنگ بستانك از جاذبه هاي شگفت انگيز طبيعي فارس است كه در منطقه كامفيروز در فاصله 120 كيلومتري شمال غربي شيراز قرار دارد.
اين منطقه طبيعي به وسعت 20 هزار هكتار و با يك هزار و 740 متر ارتفاع از سطح دريا مناظري بديع از چشمه ، كوهستان و جنگل را در خود جاي داده است .
منطقه ديدني بهشت گمشده دره اي پوشيده از درختان چنار ، بيد ، بنه ، بلوط و درختچه هاي جنگلي است كه زيبايي انبوه درختان و پرآبي رودخانه‌هايش چشم هر بيننده را مي‌نوازد و ميهمانان را به تحسين آفرينشگر هستي وا مي دارد اما در كنار اين مناظر بديع و روح نواز صحنه هايي از بي مبالاتي و بي توجهي به اين موهبت الهي نيز به چشم مي خورد كه سوهان روح مي شود و چشم و دل هر بيننده را مي آزارد .
بهشت گمشده از جمله مناطق حفاظت شده استان فارس است. پوشش گياهي مناسب، آبشارهاي كم ارتفاع طبيعي و آب فراواني كه از مظهر چشمه ها از كوه در مسير دره به طرف پايين سرازير مي شود موجب شده كه اين منطقه از زيبايي شگفت انگيزي برخوردار باشد ، اما در كنار همه اين زيبايي ها انبوهي از ظروف يكبار مصرف ، پوست هندوانه و خربزه ، كيسه هاي پلاستيكي رها شده در آبها چون خراشي بر احساس دل آدمي مي نشيند .
انبوه درختان در منطقه بهشت گمشده در پاره‌اي از مناطق چنان پنجه در پنجه هم انداخته و سقفي از نوازش بر سر رهگذران و گردشگران ساخته كه به سختي مي توان درخشش آفتاب را از ميان شاخ و برگ درختان ديد ، چرا بايد در پاي اين درختان انبوه و درست در پاي همين درختان آتش روشن كرد و حتي بعد از ترك محل نيز براي خاموش كردن آتش اقدامي نكرد؟
در اين منطقه زيبا و ديدني آنچه به چشم مي‌آيد سبزي و زيبايي مناظر شگرف و آنچه به گوش مي‌رسد صداي نوازشگر آب و نغمه پردازي پرندگان و آنچه احساس مي شود طراوت و سرزندگي است ، چرا بايد در كنار اين همه موهبت طبيعي با تيغ بد سليقگي بر روي تنه درختان يادگاري نوشت؟ بارها خوانده ايم و نوشته ايم كه طبيعت مادر ماست ، احمد، بيژن ، كامران و رضا مگر فرزندان همين مرز و بوم نيستند ، آيا آنها حاضرند روي پوست مادر خود چنين كنده كاري كنند ؟
يكي از ويژگي‌هاي اين پديده طبيعي بستر سنگي كف دره است كه رويشگاه درختان چنار، گردو و گياهان سايه پسند در آن رشد كرده است . اين درختان در فضاي كم نور تنگ بستانك براي دسترسي به نور، در رقابت هستند و قامت بلند و پوشش به هم پيوسته‌اي دارند ، بالا رفتن از تنه اين درختان و مسابقه گذاشتن براي شكستن شاخه ها و كندن برگ هاي درختان چه نوع تفريحي است كه گردشگران در تنگ بستانك تلافي پنج هزار تومان وجه ورودي به اين منطقه را سر درختان خالي مي كنند؟
پوشش گياهي منطقه تنگ بستانك شامل دو جامعه پسته و بادام و جامعه بلوط است و درختان و درختچه‌هايي از قبيل كيكم، زرشك، شيرخشت، بنه، چنار و گياهان مرتعي از قبيل خارشتر، شيرين بيان، درمنه، گون و گرامينه دارد.
حال جاي اين پرسش مطرح است كه چيدن دو سه عدد تمشك يا تلاش براي كندن يكي دو عدد گردو چقدر ارزش دارد كه خود را به شاخه هاي تمشك آويزان كنيم ، به درختان گردو سنگ بزنيم و گياهان مرتعي را ريشه كن كنيم؟
روستايي بنام جيدرزار در آخرين نقطه بهشت گمشده و در ارتفاعات اين منطقه وجود دارد ، كاش كساني كه براي آنكه لختي در طبيعت بگذرانند و مي روند تا از مواهب طبيعي بهشت گمشده بهره مند شوند ، درنگي دراين روستا مي كردند تا انس با طبيعت را از ساكنان جيدرزار بياموزند .
روستاي جذاب و قديمي جيدرزار در منطقه‌اي ييلاقي قرار دارد، آب و هوي آن معتدل و نسبتا خنك و پوشش گياهي آن نسبتا انبوه است. بافت معماري اين روستا هنوز اصيل است. خانه‌هاي روستا يك شكل در دامنه كوه به صورت پلكاني نامنظم و چسبيده به‌هم از مصالحي چون سنگ و گل ساخته شده‌اند.
براي دسترسي به جيدرزارراه عبور براي خودروها وجود ندارد،ساكنان اين روستا هنوز با چهارپايان از كوه بالا و پايين مي روند و همه نيازمندي هاي خود را با چهارپايان حمل مي كنند.
روستايي بكر دور از شهر، دور از شلوغي و زندگي ماشيني است. جايي كه هنوز همه چيز مثل قديم باقي و دست نخورده مانده است. با سكوت و نسيم خنك توي كوچه‌هاي اينجا دلتان نمي‌خواهد به خانه برگرديد. اطراف اين روستا پر از باغ‌هاي گوجه سبز، گردو، سيب، زردآلو و... و جنگل بلوط است.
نكته جالب اين روستا اين است كه از هيچ طرف جاده‌اي به آن ختم نمي‌شود و بايستي چيزي حدود دو ساعت از مسير مهجن‌آباد و بهشت گمشده و يا ساران و بهشت مكان پياده‌روي كنيد تا به روستا برسيد.
مردمان اين روستا، مردماني با پوشش لباس‌هاي عشايري‌اند كه با گويش لري از گردشگران بخوبي مهمان‌نوازي مي‌كنند.
اگر مسافر اين ديار بوديد، طعم لذيذ غذاهاي اين روستا را از دست ندهيد. نشستن بر سر سفره‌ي روستاييان ساده و بي‌آلايش و صرف غذاهاي محلي آنها از تجربه‌هاي به يادماندني زندگي‌تان خواهد بود.
در روستاي جيدرزار ، آب ، درخت ، جنگل ، كوه ، آفتاب و هر آنچه در كاينات و هستي جلوه اي از آفرينش پروردگار باشد جايگاهي ويژه دارد و مهر و مهرباني در برخورد با طبيعت در چهره ساكنان آن موج مي زند .
در همصحبتي با الياس پناهي از نيروهاي محيط زيست كه وظيفه پاكسازي طبيعت بهشت گمشده و مراقبت از اين فضاي طبيعي را دارد به برخي از مسايل و چالش ها در رابطه با نگهداري بهتر از بهشت گمشده پي برديم .
الياس پناهي دلي پر درد از بي مبالاتي برخي گردشگران داشت ، كساني كه حتي حاضر نيستند پوست هندوانه خود را دو متر آن طرف تر در سطل هاي زباله بياندازند.
پناهي گفت : ورودي هر خودرو به پاركينگ بهشت گمشده پنج هزار تومان است اما برخي از گردشگران دهها برابر اين مبلغ به فضاي بهشت لطمه مي زنند .
وي با بيان اينكه سرويس بهداشتي بهشت گمشده هنوز راه اندازي نشده است گفت : اخيرا اقدام به ساخت بناي سرويس بهداشتي در بهشت گمشده شده است ، بناي اين سرويس بهداشتي اكنون كامل است اما همچنان با درهاي بسته مانده و گردشگران از يكي دو كانكس موقت به عنوان سرويس بهداشتي استفاده مي كنند .
اين مراقب بهشت گمشده گفت : در روزهاي عادي يكي دو خودرو بزرگ زباله از بهشت گمشده تخليه مي شود اما در روزهاي تعطيل حداقل 10 خودرو زباله از بهشت گمشده جمع آوري مي شود.
وي همچنين از كم شدن سطح آب در بهشت گمشده گفت و اينكه تداوم خشكسالي بهشت گمشده را با چالش كم آبي مواجه ساخته است ، در برخي از سالها عمق آب در حوضچه هاي طبيعي اين منطقه به بيش از 10 متر مي رسيد اما اكنون آب به عمق يك متري و نيم متري رسيده است .
دكتر مجيد صوفي پژوهشگر و عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي فارس تداوم خشكسالي ها را عاملي براي كم آب شدن رودخانه كُر مي داند و مي گويد آنچه بيش از خشكسالي بر طبيعت كُر اثر گذاشته برداشت بي رويه آب از اين رودخانه و دخالت انساني است كه بر طبيعت بهشت گمشده هم اثر گذاشته است .
به گفته اين پژوهشگر دانشگاهي ، خشكسالي شايد 20 درصد ورودي آب به رودخانه كر را كاهش داده باشد ، كاهش 20 درصدي نبايد اين همه اين رودخانه را تحت تاثير بگذارد و اين همه از دبي رودخانه بكاهد .
اين استاد دانشگاه اضافه كرد : در سالهاي نرمال و ترسالي حدود يك ميليارد متر مكعب آب در سد درود زن جمع مي شد و سرريز آن تا شهرستان خرامه و درياچه هاي طشك و بختگان هم مي رسيد در حالي كه اكنون همه ظرفيت سد درود زن بيشتر از 500 ميليون متر مكعب در سال نمي شود ، اين بيانگر آن است كه جريان رودخانه كر در چهل سال گذشته كاهش يافته ، بررسي ها نشانگر آن است كه كاهش باران بر كر اثر گذاشته ولي درختكاري هاي بي رويه در دژكرد ، كشت برنج در كامفيروز هم باعث شده كه جريان كر بشدت كاهش يابد .
پژوهشگر و عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي فارس ادامه داد : جريان آب در تنگ بستانك اكنون فقط تا يك كيلومتر زير دست ادامه دارد و بعد از آن رودخانه خشك است ، تنگ بستانك نرسيده به كامفيروز است ، بنا بر اين در سالهاي آينده آب در همين تنگ بستانك هم خشك مي شود .
اين استاد دانشگاه و زيست بوم شناس گفت : رودخانه كر اكنون دچار بحران و بيماري است ، نشانه اين بيماري آن است كه از سرچمشه تنگ بستانك تا فاصله يك كيلومتر بعد همه آبراه ها خشك است ، در 15 سال گذشته تا پايين سد درود زن رودخانه كر آبدار بوده است .
صوفي افزود: بحران كر شديد است و 80 درصد از عامل دخالت انساني است ، مشاهدات نشان مي دهد كه رودخانه سيوند و قره آغاچ هم كم آب است اما رودخانه كر با شدت بيشتري به سمت كم آبي رفته است .
وي اضافه كرد : مسوولان استان بايد با جديت بيشتري جلوي كشت هاي بي رويه برنج و شاليكاري در پايين دست بهشت گمشده را بگيرند ، يك كيلوگرم برنج كامفيروزي چهار متر مكعب آب مصرف مي كند ،اين روند آينده طبيعت بهشت گمشده را با تنگنا و نابودي مواجه مي كند .
گزارش از: نيكنام خشنودي
6113 /1876
تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۶
شيراز - ايرنا - بهشت گمشده يا تنگ بستانك در منطقه كامفيروز شهرستان مرودشت فارس با چشم اندازهاي طبيعي شگفت انگيز، مانند قطعه اي از بهشت بر اين زيست بوم مي درخشد ، قطعه اي از بهشت كه در تنگناي بي توجهي ها مانده است و همچنان غريب و مهجور است .