به گزارش ایرنا، مطابق كتیبه محراب مسجد جامع مرند، این بنا در سال 731 هجری قمری در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان ساخته شده است، اما به مرور زمان و در اثر بی توجهی در امر نگهداری آن، محراب زیبای این مسجد در حال تخریب است.
محراب مسجد جامع در قسمت جنوبی مسجد واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط كوفی و گچبری های بدیع می باشد.
معماری خاص و تاریخی این محراب مزید بر علت شده تا این بنا یكی از معدود مكان های تاریخی باشد كه مورد توجه گردشگران و مسافران شهرستان مرند قرار می گیرد.
مسجد جامع مرند كه از دیرباز محلی برای برگزاری فریضه عبادی، سیاسی نماز جمعه این شهرستان بود در سال 91-1390 توسط اداره اوقاف و ستاد برگزاری نماز جمعه شهرستان با همكاری شهرداری وقت توسعه یافت و مدرسه قدیمی 'فرخی' مرند نیز كه جنب این مسجد بود خریداری و مصلای بزرگی در این مكان برای برگزاری مراسم دینی احداث شد.
اما همه این فعالیت های عمرانی به دور از توجه خاص به نگهداری یكی از نمادهای كم مانند میراث فرهنگی و تاریخی شهرستان مرند بود به گونه ای كه امروزه اگر وارد مسجد جامع این شهرستان شویم، این محراب تاریخی پشت دیوار و محراب جدید به دور از چشم همگان قرار گرفته است.
مورخ و نویسنده كتاب 'نگاهی به تاریخ مرند' در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص اهمیت نگهداری میراث فرهنگی اظهار كرد: میراث باستانی یا تاریخی ضمن اینكه شجره و شناسنامه یك منطقه، قوم و ملت است؛ همواره نشان می دهد كه چه بر سر این سرزمین آمده و یا این قوم ساكن از كجا آمده و به كجا می .
میرهدایت سیدمرندی افزود: امروز با نگهداری و ارائه این میراث به ملت های دیگر می توان به صنعتی به نام صنعت جهانگردی پیوست كه صدها بار بیشتر از نفت درآمد داشته و ماندگاراست.
وی، محراب مسجد جامع مرند را یكی از محراب های كم نظیر ایران از نظر گچبری خطوط و طرح های اسلیمی معرفی كرد و گفت: این محراب یكی از قدیمی ترین محراب های شجره دار شمال غرب كشور و مسجد جامع نیز قدیمی ترین بنای اسلامی سالم شمال غرب كشور با كتیبه ای به تاریخ 485 هجری می باشد.
وی با بیان اینكه هیچ بنای دیگری با این قدمت در شمالغرب كشور وجود ندارد، اظهار كرد: به احتمال زیاد این محراب بر روی محراب سلجوقی و یا محراب دوران های قبلی زده شده است.
سیدمرندی از تلاش خود برای مرمت این محراب گفت: برای صیانت از تاریخ قدیمی این محراب كه مسئولیت میراث فرهنگی را برای نگهداری این بنا دو چندان می كند، سال هاست كوشش می كنم تا تعمیرات این محراب در حال تخریب عملی شود ولی متاسفانه تاكنون موثر واقع نشده است.
وی با بیان اینكه پایه های این محراب از دیوار مسجد جدا شده و ممكن است با كم ترین فشاری فرو بریزد، افزود: این گونه آثار متعلق به نسل های آینده هستند و وظیفه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است كه از آثار باستانی و تاریخی ایران نگهداری و در صورت نیاز به تعمیر و مرمت آن اقدام كند.
معاون میراث فرهنگی اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز در این خصوص به ایرنا گفت : این محراب حفاظت شده است و امكان دسترسی افراد عادی به آن وجود ندارد .
حسن قریشی اظهار كرد : جنس این محراب قدیمی گچی است لذا اقدامات نم زدایی از آن اولویت ما می باشد و همچنین برای مرمت این اثر تاریخی در بودجه سال 1395 شهرستان مرند اعتباری پیش بینی شده است .
وی افزود : مرمت این محراب جزو طرح های خاص مرمتی اداره كل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان است .
تاریخ یكی از مهم ترین عناصری است كه باید همیشه در یاد و خاطر مردم جامعه باشد زیرا تاریخ یك جامعه مهم ترین تجربه افراد آن جامعه است كه می توانند از آن به شكل بهینه ای استفاده كنند.
نگهداری از میراث تاریخی اعم از بناها و اشیاها مهم ترین بخش یادآوری تاریخ می باشد، بنابراین تلاش و همت نهادهای مسئول امر را می طلبد تا با دغدغه فكری بیشتر به این امر توجه خاص داشته باشند.
مسجد جامع، مسجدبازار، حمام قاضی، امامزاده احمد، امامزاده یالدیر، بقعه سیدفخرالدین، بقعه پیرخموش از جمله آثار باستانی شهرستان مرند هستند.
شهرستان مرند كه آثار چشمگیری را از دوره حكومت اورارتوها تا به امروز در دل خود جای داده است در 70 كیلومتری شمال غرب تبریز واقع شده است.
گزارش از: میرحامد ره انجام
518/3093
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۷
تبریز- ایرنا- قدیمی ترین و تاریخی ترین محراب مسجد در مركز شهرستان مرند، واقع در مسجد جامع این شهر به باد فراموشی سپرده شده و در حال تخریب است.