طرح تعیین میزان مصرف آب 34 محصول كشاورزی كلید خورد

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، علیمراد اكبری در نشست خبری خود با اشاره به این كه هم اكنون اجرای این طرح برای محصولات برنج، گندم، جو ، لوبیا، زیتون و پسته شروع شده است، افزود: در این طرح به طور نمونه مشخص می شود به تفكیك منابع آبی چاه ، سد ، منابع آب رودخانه ای برای تولید گندم در خوزستان یا خراسان چه میزان آب نیاز است.

** بروزرسانی سند ملی آب
معاون وزیر جهادكشاورزی افزود: سند ملی آب تعیین می كند نیاز آبی هر گیاه همانند گندم در خراسان رضوی چقدر است. از سوی دیگر میزان مصرف آب را ارزیابی می كنیم كه نیازمند برنامه ریزی است و براساس دو برنامه ریزی گفته شده این مشكل حل خواهد شد.

** مصرف آب بخش كشاورزی كمتر از 60 میلیاردمترمكعب است
اكبری میزان واقعی مصرف آب در بخش كشاورزی را كمتر از 60 میلیارد مترمكعب اعلام كرد و گفت: براساس آمار، سالیانه 9 میلیارد مترمكعب آب استان های گیلان، مازندران و گلستان به دریای خزر، یك میلیارد و 900 میلیون متر مكعب آب حوزه هرمزگان به دریا و 3.5 میلیارد مترمكعب آب بهمن شیر خوزستان وارد رودخانه می شود. تبخیر پنج میلیارد مترمكعب آب سطح دریاچه های پشت سدها، خروج میزان قابل ملاحظه ی آب از پشت سدها برای تولید برق و چرخش توربین های آبی، آب مصرفی در حوزه زیست محیطی ، آب مصرفی در فضای سبز كلانشهر ها و آب چاه های غیرمجاز و ویلاها همه و همه به حساب بخش كشاورزی نوشته می شود.

** رویارویی با پدیده كم آبیاری
معاون امور آب و خاك وزیر جهادكشاورزی گفت: ما در بخش عمده استان های كشور با پدیده كم آبیاری مواجه هستیم. در برخی بازدیدهای ما از برخی استان ها همچون باغات پسته كرمان دوره آبیاری 90 روز یكبار است درحالی كه دوره آبیاری باید بین 15 تا 20 روز باشد.
اكبری تصریح كرد: اگر در كرمان آبیاری تحت فشار یا میكرو را توسعه می دهیم به این معنا نیست كه آب در سفره های زیرزمینی ذخیره می شود، بلكه این روش برای كم آبیاری است. به طور مثال میانگین تولید پسته در كشور برای هر هكتار یك تن است ، درحالی كه در برخی مزارع آب شیرین با آبیاری مناسب میزان تولید به 13 تن در هر هكتار نیز می رسد.
وی افزود: در واقع در برخی استان های كشور همچون خراسان رضوی، خراسان جنوبی، بخشی از خراسان شمالی، اصفهان ، سیستان و بلوچستان، كرمان، هرمزگان و بوشهر با پدیده كم ابیاری بین 20 تا 25 درصدی مواجه هستیم.
به گفته اكبری ، این درحالی است كه در برخی استان های دیگر كشور كشاورزان ما دچار مشكل اضافه مصرف آب هستند همانند استان خوزستان كه اضافه مصرف آب داریم.
وی با بیان این كه مدیریت صحیح آب می تواند منجر به افزایش تولید بیش از 2.5 برابر محصولات كشاورزی شود، گفت: كشاورزان كرمان پروژه ای را اختراع كردند كه با استفاده از لوله پلیكا و ایجاد سوراخ هایی در آن به آبیاری زیرسطحی روی آورده اند بدون این كه معاونت آب و خاك نقشی در این موضوع داشته باشد.

** اجرای سه طرح بزرگ ملی برای توسعه آبیاری تحت فشار
معاون وزیر جهادكشاورزی دولت یازدهم با اشاره به این كه در دو سال اخیر روی یك میلیون و 250 هزار هكتار شبكه های آبیاری تحت فشار كار كرده ایم، گفت: هم اكنون سه طرح بزرگ ملی 550 هزار هكتاری دشت های خوزستان و ایلام، 46 هزار هكتار انتقال آب با لوله دشت سیستان و 400 هزار هكتار شبكه های فرعی و زهكشی از محل منابع صندوق توسعه ملی در حال انجام است.
به گفته اكبری طرح سیستان یك طرح بی بدیل است زیرا برای نخستین بار در كشور ما انتقال آب از زمان تامین تا تحویل در مزرعه همه با لوله گذاری انجام می شود و با وجود 400 مبلیون مترمكعب حقابه رودخانه هیرمند از محل چاه نیمه ها برای 46 هزار هكتار آب تامین می شود.
وی با بیان این كه این طرح تاكنون 20 درصد پیشرفت فیزیكی داشته است ، افزود: هم اكنون ایستگاه پمپاژ خطوط انتقال آب تا مزرعه و 16 ناحیه عمرانی فعال است.
معاون وزیر جهادكشاورزی درباره طرح خوزستان نیز گفت: در طرح 550 هزار هكتاری خوزستان و ایلام نیز 75 هزار هكتار در حال واگذاری است.
وی با تاكید براین كه وزارت نیرو باید مدیریت آب را بدست مردم بدهد، ادامه داد: برای حكمرانی موفق بر آب باید حفظ و نگهداری این منبع پراهمیت با تخصیص حقابه و تخصیص سه درصدی دولت به دست مردم انجام شود.

** فرسایش خاك به 17 تن در هكتار رسید
اكبری درباره میزان فرسایش خاك گفت: ما حدود 18 میلیون هكتار خاك در چرخه تولید داریم كه از این میزان 7.8 میلیون هكتار آبی و مابقی دیم است و از این میزان 1.3 میلیون هكتار فاقد محدودیت منابع اما مابقی اراضی با محدودیت های شوری ، قلیایی، سنگریزه، توپوگراقی و آب های تحت الارضی مواجه هستند.
وی با تاكید براین كه خاك همانند آب منبعی تجدیدپذیر نیست و برای تولید هر سانتیمتر خاك به 700 سال زمان نیاز داریم، گفت: براین باورم كه بدون در نظر گرفتن خاك كشور هرگونه برنامه ریزی برای آب، همانند آب در هاون كوبیدن است زیرا خاك مخزن نگهداری آب به شمار می رود و اگر ما این مخزن را از دست بدهیم چگونه آب را می توانیم مدیریت كنیم.
وی میزان فرسایش خاك در كشور را بین 16 تا 17 تن در هكتار اعلام كرد و گفت: هم اكنون لایه حفاظت از خاك در كمیسیون كشاورزی مجلس مورد تایید قرار گرفته است، اما به دنبال ورود این طرح در صحن علنی مجلس و تصویب آن هستیم.
به گفته اكبری برای لایحه حفاظت خاك ، وزارت جهاد كشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست، انجمن خاك ایران و موسسه تحقیقات آب و خاك تلاش فراوانی كرده اند و هم اكنون این لایحه دارای پشتوانه قانونی خوبی است.

** بهبود وضعیت 2.5 میلیون هكتار خاك در برنامه ششم توسعه
معاون امور آب و خاك وزیر جهادكشاورزی تصریح كرد: در برنامه پنجساله ششم توسعه كشور قرار است 2.5 میلیون هكتار خاك اراضی كشاورزی بهبودیابد و سالیانه 500 هزار هكتار آن باید اجرایی شود كه در این طرح پایش خاك، تهیه نقشه های یك 20 هزارم، فلزات خاك، اصلاح شوری خاك، خاك كشاورزی حفاظتی، افزایش مواد عالی خاك در دستور كار است كه با تصویب مجلس شورای اسلامی عملیاتی می شود.

** سالیانه 20 میلیارد مترمكعب آب در كشور غارت می شود
معاون وزیر جهادكشاورزی درباره استفاده كشور از 40 درصد ذخایر تجدیدناپذیر منابع آبی كشور گفت: تاكنون پروژه هایی به ارزش 10 هزار میلیارد ریال (یك هزار میلیارد تومان) در بخش آبیاری تحت فشار اجرایی شده است كه متاسفانه به دلیل كمبود اعتبارت به پیمانكاران و مشاوران طرح ها بدهكاریم و به طور نمونه تنها برای دو استان آذربایجان غربی و شرقی 250 میلیارد ریال(25 میلیارد تومان) بدهی داریم.
اكبری با اشاره به این كه سالیانه 20 میلیارد مترمكعب آب در كشور غارت می شود، افزود: در صورتی كه چاه های غیرمجاز در كشور مسدود شوند بیلان سفره های آب زیرزمینی ما منفی نخواهد بود.
این مقام ارشد حوزه كشاورزی با تاكید براین كه چاه های غیرمجاز بخش كشاورزی باید مسدود شوند و ما از این موضع حمایت می كنیم، گفت: در دولت گذشته 200 هزار حلقه چاه غیرمجاز راه اندازی شد ، حال این سوال پیش می آید چه كسانی مسوول توسعه چاه های غیرمجاز در كشور بودند كه این جدال نابرابری با طبیعت است.
وی با بیان این كه به واقع در برخی مناطق كشور بیلان سفره های آب زیرزمینی منفی است ، افزود: وزارت نیرو بیلان منفی آنها را حدود 5 تا 6 میلیارد متر مكعب می داند اما من به عنوان یك كارشناس معتقدم بیلان منفی برخی دشت ها و مناطق كشور بیش از 10 میلیارد مترمكعب است.
اكبری تاكید كرد: آب از منافع ملی كشور است بنابراین معاونت آب و خاك وزارت جهاد كشاورزی در بحث تعادل بخشی منابع آبی دارای چهار وظیفه است كه ما وظایف خود را انجام داده ایم و وزارت نیرو نیز به تنهایی نمی تواند این شرایط را ساماندهی كند ، بنابراین نیازمند همكاری تمامی دستگاه ها، مردم و كشاورزان هستیم.
وی اضافه كرد: وزارت نیرو دزدان آب كه صاحبان چاه های غیرمجاز هستند را رها كرده و برداشت آب چاه های مجاز را كاهش داده است.
معاون وزیر جهادكشاورزی براین باور است كه ابتدا باید چاه های غیرمجاز مسدود شوند و در صورتی كه بیلان آب مثبت نشد از اضافه برداشت چاه های مجاز و دارای پروانه جلوگیری شود كه یكی از این راهكارها نیز نصب كنتورهای حجمی است.

** بهای آب بخش كشاورزی باید متناسب با ساختار اقتصادی كشور باشد
اكبر درباره بهای آب بخش كشاورزی نیز گفت: هر تصمیمی برای آب می گیریم باید در قالب اقتصاد كشور با ساختار، تعاریف و چارچوبی مشخص باشد. به طور مثال اگر به دنبال افزایش هر مترمكعب بهای آب به 10 هزار ریال (یك هزارتومان) هستیم باید بدانیم در محصولی همچون گندم كه به طور میانگین 6 هزارمترمكعب آب نیاز دارد، كشاورز باید 60 میلیون ریال(6 میلیون تومان) پول آب بپردازد یعنی پول آب هركیلوگرم گندم 12هزار و 500 ریال (1250 تومان ) می شود كه با احتساب دیگر هزینه های تولید قیمت نهایی هر كیلو گندم به حدود 50 هزار ریال (5 هزارتومان) می رسد و براساس ساختار اقتصاد كشور باید ببینیم مصرف كننده قادر به پرداخت 100 هزار ریال (10 هزارتومان) برای خرید هر عدد نان است.
اكبری تاكید كرد، باید در چارچوب اقتصاد مملكت برنامه ریزی و حركت كنیم زیرا گرانی بهای آب می تواند تبعات سیاسی، اقتصادی، معیشت برای كشاورزان و مصرف كنندگان داشته باشد.

** وزارت جهاد كشاورزی در كنگره اقتصاد آب حضور نداشت
معاون وزیرجهادكشاورزی درباره این كه وزارت نیرو گفته قیمت آب كشاورزی ناچیز است و باید افزایش یابد، گفت: در كنگره اقتصاد آب كه چندی پیش برگزار شد من به عنوان معاون آب و خاك وزیر جهاد كشاورزی و دكتر بخشنده به عنوان معاون برنامه ریزی اقتصادی وزارت جهادكشاورزی دعوت نبودیم و ساعت 8 صبح همان روز برای حضور در كنگره دعوت شدیم . این درحالی است كه وزارت نیرو بخش كشاورزی را به عنوان پرمصرف ترین مشترك خود به مصرف 92 میلیارد مترمكعب (92 درصد) آب متهم می كند.
وی افزود: انتظار می رود در برنامه ریزی برگزاری چنین كنگره هایی وزارت جهاد كشاورزی نقش پررنگی داشته باشد.
به گزارش ایرنا، نخستین كنفرانس ملی اقتصاد آب با شعار «آب، اقتصاد، بهداشت و محیط زیست» درروزهای پنجم و ششم مرداد ماه امسال با مشاركت وزارت نیرو، شركت صنعتی آب و فاضلاب كشور، شركت مدیریت منابع آب ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی ایران در تهران برگزار شد.
محمدرضا پورابراهیمی رییس كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این همایش گفته بود، در حالی كه سهم كشاورزی از مصرف منابع آبی كشور 90 درصد و سهم صنعت تنها سه درصد است، ارزش افزوده بخش كشاورزی در اقتصاد یك چهارم بخش صنعت است.
وی گفته بود، در موضوع آب در حوزه قانونگذاری، اجرا و حتی مسایل قضایی كوتاهی هایی در گذشته صورت گرفته و مشكل عمده بخش آب نبود سند راهبردی مدیریت منابع آب است. وزارتخانه های نیرو و جهاد شاورزی هر دو با موضوع آب مرتبط هستند اما سیاست های راهبردی كشور برای این دو وزارتخانه تعریف نشده است.
نماینده مردم كرمان در مجلس شورای اسلامی از ناهماهنگی بین دستگاه های متولی آب گلایه كرده و گفته بود، با استمرار این شرایط مدیریت منابع آب در كشور دچار چالش جدی خواهد شد.
پورابراهیمی همچنین بر واقعی سازی قیمت آب كشاورزی تاكید كرده و گفته بود: اگر بخواهیم برای اقتصاد كشور تصمیم بگیریم باید قیمت واقعی آب را برای بخش های مختلف و حتی آب شرب بسنجیم و بازار آب كشور را مدیریت كنیم.

** صرفه جویی 1.5 میلیارد مترمكعب آب كشاورزی در دولت یازدهم
معاون وزیر جهاد كشاورزی گفت: با اقدام های صورت گرفته در دولت یازدهم 1.5 میلیارد مترمكعب آب كشاورزی ظرف مدت سه سال اخیر صرفه جویی شده است.
وی حركت به سوی استفاده از روش های میكرو در آبیاری را از سیاست های این معاونت خواند و اظهار داشت: برای نخستین بار در سال زراعی 95-94 در كشور 19 هزار هكتار آبیاری میكرو در زراعت گندم داشته ایم.
اكبری گفت: در روش های آبیاری میكرو به راندمان 95 درصد می رسیم ضمن آن كه نزدیك به 30 درصد مصرف كود و سم كاهش می یابد.
وی یادآور شد كه اجرای آبیاری تحت فشار نزدیك به 44 درصد به طور میانگین راندمان آبیاری را بالا می برد و 400 متر مكعب آب در هكتار صرفه جویی می شود.

** بكارگیری تولیدات داخلی در آبیاری تحت فشار از مصادیق اقتصاد مقاومتی
معاون آب و خاك وزارت جهاد كشاورزی درباره تجهیزات آبیاری تحت فشار افزود: 95 درصد این تجهیزات در داخل كشور تولید می شود كه از مصادیق اقتصاد مقاومتی است.
به گفته وی، طی سه سال گذشته با اجرای روش های آبیاری تحت فشار یك میلیارد متر مكعب، شبكه های فرعی 216 میلیون متر مكعب، انتقال آب با لوله 8 میلیون متر مكعب، پوشش انهار 2 میلیون متر مكعب، بهسازی كانال های آبیاری 32 میلیون متر مكعب، تجهیز و نوسازی مدرن 190 میلیون متر مكعب، نوسازی شالیزارها 13 میلیون متر مكعب، نوسازی اراضی سنتی 16میلیون متر مكعب و اجرای عملیات آب و خاك در عرصه های تعاونی 17 میلیون متر مكعب در مصرف آب صرفه جویی داشته ایم.
اقتصام**9186 **1561