روستاها و مهاجرت، زمانی برای تغییر

به گزارش ایرنا جمعیت روستایی كهگیلویه و بویراحمد در دهه های گذشته، همواره بیشتر از جمعیت شهری بود اما در سرشماری عمومی نفوس و مسكن 1390 برای نخستین بار جمعیت شهری از روستایی پیشی گرفت.
بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسكن آبان ماه 1385 ، جمعیت استان 634 هزار و 299 نفر بود كه از این تعداد 48 درصد در شهرها و 52 درصد در نقـاط روسـتایی زندگی می كردند.
در آبان ماه 1385 ،20 درصد در شهر یا آبادی محل اقامت خود به دنیا آمده بودند . ایـن نـسبت در نقاط شهری و روستایی به ترتیب 48 و 75درصد بوده است.
مقایسه محل تولد افراد با محلی كه در آن سرشماری شده اند نشان می دهد كه از جمعیت ساكن استان 17 درصد از روستا به شهر6 درصد از شهر به شهر، 10 درصد از روستا به روستا و 2 درصد از شهر به روستا مهاجرت كرده بودند.
نسبت جمعیت ساكن در روستاها و شهرها در دهه های گذشته به سود جمعیت شهری در حال افزایش بود تا در سال 1390 برای نخستین بار جمعیت شهری از روستایی پیشی گرفت.
جمعیت استان كهگیلویه و بویراحمد بر اساس سرشماری عمـومی نفـوس و مـسكن آبان مـاه 1390 ،افزون بر 658 هزار نفر بود كه 52 درصد در شهرها و بقیه در روستاها زندگی می كردند.
در فاصله سالهای 1385 و 1390 ،بیش از 65 هزار نفر در استان جابه جا شده اند و یا از دیگر نقاط وارد استان شـده انـد.
از این تعداد نزدیك به 20 درصد در محل اقامت قبلـی در سـایر اسـتانها، 21 درصـد در شهرسـتانهای دیگـر همـین اسـتان و 52 در شهرستان محل سرشماری بوده اند.
روند مهاجرت در كهگیلویه و بویراحمد در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است و بدون بررسی آمارهای سرشماری نیز می توان آن را در جامعه لمس كرد.
به ویژه در شهرستان كهگیلویه ،روستائیان به شهرها مهاجرت می كنند و ساكنان شهر دهدشت، مركز شهرستان كهگلویه به شهرهای بزرگتر اطراف از جمله یاسوج، مركز استان مهاجرت می كنند.
آنچه بیش از همه در كهگیلویه و بویراحمد خودنمایی می كند مهاجرت مردم شهرستان كهگیلویه به یاسوج و افزایش جمعیت مناطق حومه این شهر است.

*بیشترین مهاجرت به یاسوج صورت می گیرد
شهر یاسوج پیشنیه ای نیم قرنی دارد و پیش از آن، تنها یك روستا بود اما با تشكیل استان كهگیلویه و بویراحمد و انتخاب یاسوج برای مركزیت آن، این روستا كم كم به بزرگترین شهر استان تبدیل شد.
بسیاری از ساكنان قدیمی یاسوج، همواره از رشد فضای شهری آن اظهار تعجب می كند كه گزارش های مسئولان نیز این نگرانی را تایید می كند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار كهگیلویه و بویراحمد گفت: بیش از 68 هزار نفر پیرامون شهر یاسوج زندگی می كنند كه 43 درصد جمعیت شهرستان بویراحمد را تشكیل می دهند.
پژمان نیك اقبالی افزود: این جمعیت به صورت مرتب در حال افزایش است كه خدمات رسانی به آنها را غیرقابل اجتناب می كند.
البته رشد فضای شهری یاسوج آسیب های زیادی را به همراه خود آورده است كه یكی از آنها حاشیه نشینی است كه در سال های اخیر بسیاری از كارشناسان و مسئولان نسبت به آن هشدار داده اند.
مدیركل اجتماعی و فرهنگی استانداری كهگیلویه وبویراحمد فقر، بیكاری و روی آوردن به مشاغل كاذب را از مشكلات حاشیه نشینی دانست و افزود: بخش زیادی از حدود 80هزار نفر جمعیت حاشیه نشین شهرهای استان در حومه یاسوج سكونت دارند.
حجت الاسلام میرمحمدی، مهاجرت بی هدف را از عوامل افزایش حاشیه نشینی برای شهرهای بزرگ استان دانست و افزود : مهاجرت از روستاها و شهرهای كوچك، هم اكنون شرایط نامطلوبی را برای جمعیت ساكن در مناطق حاشیه ای شهرها بویژه در یاسوج ایجاد كرده است.
وی متناسب نبودن جمعیت با امكانات فرهنگی،مذهبی، بهداشتی، رفاهی، ورزشی و آموزشی را یك معضل بزرگ مناطق حاشیه نشین دانست و تصریح كرد: تعارض فرهنگ ها و رفتارهای ناهمگن در برخی از این مناطق به یك چالش اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده است.
غلام محمد زارعی، نماینده مردم بویراحمد و دنا در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینكه در گذر زمان و با توجه به فقر موجود در روستاهای استان، همواره شاهد مهاجرت روستانشینان به شهرها بوده ایم، گفت: این مهاجرت در مقطع كنونی افزایش یافته و سبب ایجاد حاشیه نشینی در اطراف شهر یاسوج شده است.
فرماندار شهرستان بویراحمد نیز گفت: افزایش مهاجرت به شهر یاسوج سبب رشد آسیبهای اجتماعی شده است.
محمد كاظم نظری افزود: غفلت از پدیده حاشیه نشینی در اطراف مركز استان و آسیبهای اجتماعی كه در پی دارد، پیامدهای غیر قابل جبرانی را برای جامعه به همراه خواهد داشت.
وی عنوان كرد: براساس گزارش های نهادهای مختلف، آسیب های اجتماعی در حاشیه شهر یاسوج در حال رشد بوده و سلامت روانی و آینده جامعه و خانواده ها را به خطر انداخته است.
همین مساله به طور فزاینده ای سبب ایجاد احساس خطر در رسانه ها و جامعه شده است كه معنای آن لزوم چاره اندیشی برای این وضعیت است.
از همین رو بخشی از برنامه ریزی های اقتصادی و توزیع اعتبارات نیازمند تغییر اساسی هستند.
ضروری به نظر می رسد كه دوران جدیدی از برنامه ریزی اقتصادی در استان آغاز شود كه روستاها در آن نقش محوری داشته باشند.

*تسهیلات با سود پایین به روستائیان
معاون عمرانی استاندار كهگیلویه و بویراحمد گفت: 23 هزار و 395 شغل پایدار در برنامه پنج ساله و از سال های 95 تا 99 در مناطق روستایی این استان ایجاد می شود.
پزمان نیك اقبالی بیان كرد: صندوق توسعه ملی 200 میلیارد ریال برای ایجاد اشتغال، به هر یك از استان‌ها تسهیلات با نرخ سود پایین پرداخت می‌كند.
وی اجرای این طرح را مشروط به پرداخت بخشی از سود این تسهیلات از سوی استانداری عنوان كرد كه بر اساس گزارش ها، استانداری كهگیلویه و بویراحمد راه حل تامین منابع آن را اعلام كرده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری كهگیلویه وبویراحمد گفت: برای محرومیت زدائی، توسعه اقتصادی، ایجاد و حفظ اشتغال موجود و حمایت از طرح های اشتغالزا در روستاها تفاهم نامه همكاری بین بانك سینا، بنیاد علوی و معاونت توسعه روستائی مناطق محروم كشور با استانداری استان منعقد شده است.
وی اظهار داشت: موضوع این تفاهم نامه، اعطای تسهیلات بانكی از محل منابع داخلی در مجموع به مبلغ 200 میلیارد ریال در قالب تامین مالی تعدادی طرح در استان به اشخاص حقیقی و حقوقی دارای شرایط و فعال در بخش های اقتصادی توجیه دار و اشتغالزا ست.
مجید محنائی تصریح كرد : پنج درصد از نرخ سود هر فقره تسهیلات اعطایی را بنیاد علوی، پنج درصد معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم كشور در مناطق روستایی و پنج درصد از نرخ سود را استانداری به عنوان یارانه پرداخت خواهد كرد.
به گفته وی، در این خصوص، سود تسهیلات در روستاها یك رقمی و یا حتی زیر سه درصد خواهد بود.


*اختصاص60 میلیارد ریال به مناطق حاشیه نشین كهگیلویه و بویراحمد
مدیركل اجتماعی و فرهنگی استانداری كهگیلویه وبویراحمد گفت: 60 میلیارد ریال برای توسعه امكانات و خدمات زیرساختی در مناطق حاشیه نشین استان اختصاص یافته است.
حجت الاسلام سید علی فتح میرمحمدی افزود: 50 درصد این اعتبار از محل اعتبارات وزارت كشور و 50درصد ازمنابع استانی تامین خواهد شد.
وی اظهار كرد: برای توسعه خدمات رفاهی، فرهنگی، آموزشی ، ورزشی و بهداشتی 12 طرح عمرانی در مناطق حاشیه نشین شهرهای یاسوج، دوگنبدان و دهدشت تعریف شده است.

*كهگیلویه؛ بزرگترین مهاجر فرست استان
براساس گزارش ها و سخنان مسئولان، كهگیلویه و سه شهرستان چرام، لنده و بهمئی بیشترین مهاجران را طی سال های اخیر به سایر شهرستان ها به ویژه بویراحمد و شهر یاسوج فرستاده اند.
مدیركل اجتماعی و فرهنگی استانداری كهگیلویه وبویراحمد گفت: 10 هزار نفر از جمعیت شهرستان كهگیلویه در سال های اخیر از این شهرستان به یاسوج مهاجرت كرده اند.
حجت الاسلام سید علی فتح میرمحمدی افزود: این شهرستان از نظر نرخ مهاجرت در رتبه نخست قرار دارد و این وضعیت نیازمند چاره اندیشی است.
فرماندار كهگیلویه گفت: بالا بودن نرخ بیكاری در این شهرستان روز به روز روند مهاجرت را افزایش می دهد.
نماینده مردم شهرستان های كهگیلویه، چرام، بهمئی و لنده در مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به كاهش روزافزون جمعیت این شهرستان ها و مهاجرت آنها به یاسوج و دیگر شهرهای اطراف هشدار داد.
عدل هاشمی پور گفت: مردم این شهرستان ها به دلایل مشكلات اقتصادی به شهرهای اطراف مهاجرت می كنند كه این پدیده، علاوه بر آسیب رساندن به موقعیت اقتصادی این شهرستان ها باعث ایجاد آسیب های اجتماعی برای دیگر شهرها می شود.
وی اظهار كرد: بخش مهم مشكلات اقتصادی مردم این شهرستان ها بیكاری و نامناسب بودن زیرساخت های عمرانی است.
هاشمی پور بیان كرد: سفر اخیر رئیس جمهوری به این استان، و تصمیم های گرفته شده، امید برای حل این مشكلات را بیشتر كرده است.
در مجموع به نظر می رسد با اراده كافی، رهبری قوی و برنامه هدف محور برای اصلاحاتی روشن، روستاها و شهرهای كوچك می توانند ستون ثابتی در توسعه و برقراری عدالت پایدار باشند.
نادیده گرفتن تغییرات لازم، پوسیدگی برنامه های سنتی و ناتوانی در مواجهه با چالش های بزرگی مانند بیكاری و زیرساخت ها به طور فزاینده ای روستاها را با مشكل روبرو خواهد كرد.
برنامه ریزی های چند جانبه و پیچیده می تواند حیات در روستاها را كه روزگاری نقش محوری در اقتصاد، سیاست و حتی فرهنگ این مرز و بوم داشتند دوباره احیا كند.
6110/1662