پایه های لرزان بد مسكن های كرمانشاه

به گفته وزیر راه و شهرسازی در كشور 19 میلیون نفر بد مسكن وجود دارند؛ آخوندی با اشاره به روند رو به كاهش رشد جمعیت در كشور تاكید كرده كه در ایران باید به سمت بالا رفتن شاخصه های كیفیت زندگی پیش برویم.
اما آنچه كه از سخنان وزیر به روشنی دریافت نمی شود تعریف دقیق بد مسكن است؛ اینكه آیا منظور از بد مسكن همان حاشیه نشین های شهرهاست و یا اینكه ممكن است خانه های تازه سازی در دل شهرها هم وجود داشته باشند كه شامل تعریف بد مسكن می شوند؛ لذا به نظر می رسد تعریف بد مسكن گسترده باشد.
برای روشن شدن مطلب به سراغ رییس اداره عمران و بهسازی شهری اداره كل راه و شهرسازی استان كرمانشاه می رویم.
به گفته محمدحسین امیری؛ آنچه كه در این اداره به آن پرداخته می شود موضوع بافت های فرسوده و ناكارآمد به معنی فرسوده شدن كالبد خانه ها و محلات است و به نظر می رسد این موضوع با تعریف بد مسكن تا حد زیادی همپوشانی دارد.
وی توضیح داد كه از منظر ما بافت های ناكارآمد چهار دسته هستند كه عبارتند از: بافتهای تاریخی مركز شهر كه 496 هكتار است و بافت های میانی كه در اطراف آن هسته مركزی شكل گرفته اند كه الان حدود 50 سال از عمرشان می گذرد و آنها نیز فرسوده شده و 900 هكتار را شامل می شوند.
امیری افزود: همچنین دسته دیگر بافت هایی هستند كه پیشینه حاشیه نشینی دارند اما الان در داخل شهر قرار گرفته اند مانند شاطرآباد و جعفرآباد در شهر كرمانشاه كه همچنان معضلات حاشیه نشینی مانند مشكلات زیرساختی، فاضلاب و سند دارند و در مجموع 727 هكتار است.
وی ادامه داد كه دسته دیگر بافت هایی هستند كه قبلا روستا بودند و الان جزو شهر محسوب می شوند مانند چقامیرزا، قلعه كهنه و سراب قنبر شهر كرمانشاه كه 72 هكتار هستند.

** بافت های فرسوده استان كرمانشاه
آنگونه كه امیری می گوید طی مطالعاتی كه در سال 90 در شهرهای كنگاور، صحنه، هرسین، سنقر، جوانرود و اسلام آبادغرب انجام شد مشخص شده كه 24 هزار واحد فرسوده داریم كه این رقم در شهر كرمانشاه 80 هزار واحد است كه در مجموع یعنی در استان تاكنون 104 هزار واحد فرسوده در بخش شهری شناسایی شده است.
از نگاهی دیگر در استان كرمانشاه 2 هزار و 200 هكتار بافت فرسوده وجود دارد كه این رقم در شهر كرمانشاه یك هزار و 228 هكتار است.
همچنین به گفته معاون بازسازی مسكن روستایی بنیاد مسكن استان كرمانشاه؛ براساس طرح جامع مسكن روستایی كه در سطح ملی تهیه شده پیش بینی می شود حدود 60 هزار واحد روستایی غیرمقاوم در استان كرمانشاه وجود داشته باشد.
به گفته افشین انتظاری در مجموع در استان كرمانشاه 142 هزار واحد روستایی وجود دارد كه از این تعداد 127 هزار واحد در روستاهای بالای 20 خانوار هستند.

**جمعیت ساكن در بافت های ناكارآمد
آنگونه كه رییس اداره عمران و بهسازی شهری اداره كل راه و شهرسازی استان كرمانشاه می گوید: 400 هزار نفر در بافت های ناكارآمد شهری استان سكونت دارند كه 300 هزار نفر آن در شهر كرمانشاه هستند.
به تعبیری از جمعیت یك میلیون نفری شهر كرمانشاه حدود 300 هزار نفر در محلات فقیرنشین زندگی می كنند چرا كه به گفته امیری حتی بافت های قدیمی شهر از ساكنان اولیه خودشان خالی هستند و معمولا افراد فقیر در این مناطق ساكن می شوند.
همچنین برآورد می شود كه 30 درصد از جمعیت 2 میلیون نفری كرمانشاه در مناطق روستایی زندگی می كنند.

** شاخص های تعیین بافت فرسوده
به گفته امیری بعد از زلزله بم در شورای عالی معماری و شهرسازی كشور سه شاخص به عنوان شاخص های شناسایی بافت های فرسوده تعیین شده كه عبارتند از نفوذ ناپذیری، ناپایداری و ریزدانگی.
وی افزود: نفوذ ناپذیری زمانی اطلاق می شود كه 50 درصد عرض معابر كمتر از 6 متر باشد؛ همچنین اگر 50 درصد خانه های یك محله ضوابط ساخت و ساز را رعایت نكرده باشند آنجا شامل تعریف ناپایداری می شود.
آنگونه كه امیری می گوید اگر 50 درصد خانه های یك محله كمتر از 200 متر مربع مساحت داشته باشند به اصطلاح می گویند كه آن محله ریزدانه است به عنوان مثال در محله شاطرآباد میانگین خانه ها بین 40 تا 50 متر است كه بشدت ریزدانه هستند.

** تشكیل ستاد مقابله با بافت های فرسوده در دولت یازدهم
رییس اداره عمران و بهسازی شهری اداره كل راه و شهرسازی استان كرمانشاه از تشكیل ستاد ملی مقابله با بافت های فرسوده در دولت یازدهم و پیرو آن تشكیل این ستاد در استان و شهرستان ها خبر داد.
امیری دلیل این موضوع را تغییر نگاه دولت به مساله بافت های فرسوده عنوان كرد و افزود كه امروز با نگاه فرابخشی این مساله بررسی می شود به این معنی كه مسایل اجتماعی، توانمند سازی اقتصادی و بهسازی كالبد ساختمان ها با هم در نظر گرفته می شود.
به گفته وی نتیجه تشكیل این ستاد در شهرهای استان نیز تا به امروز این بوده كه نیازها شناسایی شده و تعیین شده است كه در هر شهری چه محلاتی در اولویت اقدام قرار بگیرند و با همكاری همه دستگاه های مرتبط قرار است برنامه جامع بازآفرینی برای برنامه ششم توسعه تدوین بشود.

** اجرای محرك های نوسازی
آنگونه كه امیری می گوید، راه و شهرسازی نقش سیاست گذاری و حمایت كنندگی در توانمند سازی بافت های فرسوده با تشكیل ستاد و تعیین نیازها را دارد؛ همچنین پروژه هایی نیز به صورت محرك نوسازی توسط این اداره در محلات اجرا می شود.
وی از ساخت یك مدرسه در محله شاطرآباد كرمانشاه در تكمیل زنجیره پروژه هایی كه از قبل در این محله انجام شده و نیز ساخت پارك در شهرك شهدای شهر سنقر در راستای برنامه های محرك نوسازی خبر داد.
به گفته امیری امسال نیز 100 میلیارد ریال اعتبار به این منظور تخصیص داده شده كه قرار است با هزینه 20 میلیارد ریال یك خانه محله در فیض آباد كرمانشاه به منظور آموزش زنان سرپرست خانوار احداث شود؛ همچنین مطالعات بازآفرینی خیابان حداد عادل (آبشوران) با محوریت تكیه معاون الملك در دست اقدام است.

** تسهیلات نوسازی دولت یازدهم در بخش شهری
رییس اداره عمران و بهسازی شهری اداره كل راه و شهرسازی استان كرمانشاه از تصویب مصوبه ای در دولت یازدهم در آبانماه 93 خبر داد كه طی آن دولت متعهد به پرداخت 10 درصد سود جاری بانك ها در تسهیلات اعطایی به منظور مشوق نوسازی در بافت های فرسوده شده است.
امیری نرخ این تسهیلات را برای شهر كرمانشاه 400 میلیون ریال و برای شهرهای استان 300 میلیون ریال اعلام كرد.
به گفته وی در سال 93 حدود 840 فقره تسهیلات و سال 94 نیز یك هزار و 700 فقره تسهیلات به استان ابلاغ شده كه تاكنون در مجموع 850 فقره آن پرداخت شده است.
شرایط بازپرداخت این تسهیلات نیز به گفته امیری 12 ساله است كه 2 سال آن دوره مشاركت و 10 سال دوره فروش اقساطی است و كل مبلغ وام در چهار مرحله پرداخت می شود كه مرحله آخر آن بعد از پایان كار ساختمان است.
وی اعلام كرد در این مناطق همچنین بانك ها سند جایگزین قولنامه را می پذیرند به این معنی كه خانه هایی كه قولنامه ای هستند می توانند سند ملك دیگری را برای دریافت این تسهیلات در رهن بانك قرار دهند.

**تسهیلات نوسازی دولت یازدهم در بخش روستایی
معاون بازسازی مسكن روستایی بنیاد مسكن استان كرمانشاه نیز در خصوص تسهیلات بخش روستایی گفت كه در سال 95 مبلغ تسهیلات دولتی 200 میلیون ریال با كارمزد پنج درصد در نظر گرفته شده كه این تسهیلات 15 ساله و در 2 مرحله دوره مشاركت و دوره فروش اقساطی پرداخت می شود.
به گفته انتظاری در استان كرمانشاه پنج شهرستان نوار مرزی وجود دارد كه تمام روستاهای این شهرستان ها بدون هیچ شرطی مبلغ 200 میلیون ریال تسهیلات نوسازی را دریافت می كنند.
وی اعلام كرد كه سایر روستاهای استان فقط در صورت رعایت آیین نامه مصرف انرژی این مبلغ را كامل دریافت می كنند و در صورتی كه این بند را رعایت نكنند تسهیلات آنها 180 میلیون ریال خواهد بود.
آنگونه كه انتظاری می گوید سهمیه تسهیلات مسكن روستایی استان در سال 95 تعداد سه هزار و 900 سهم است كه البته اگر تقاضا بیشتر از این مقدار باشد ما می توانیم سهمیه بیشتری از دولت بگیریم.
به گفته وی اتفاق خوبی كه در سال 95 افتاده این است كه بانك ها طی دستورالعمل دولتی مكلف به پذیرش ضمانت ها به صورت سفته زنجیره ای برای پرداخت تسهیلات شده اند و به زودی این مصوبه ابلاغ خواهد شد.
انتظاری بیان داشت كه در مجموع حدود 46 هزار واحد روستایی با تسهیلات كم بهره دولتی تاكنون ساخته شده اند كه 33 درصد كل واحدها را در استان شامل می شود؛ همچنین طبق سند چشم انداز سال 1405 پیش بینی شده تا آن زمان 70 درصد واحدهای روستایی مقاوم سازی شود.
7457/8066 خبرنگار- جواد الماسی*دبیر- علی مولوی*