تهران - ايرنا - عضو هيأت علمي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: 32 كتيبه خط پهلوي روي ديوار نارين قلعه قفقاز وجود دارد كه هنوز در ايران براي خوانش و يا بررسي اين كتيبه ها اقدامي صورت نگرفته است.

به گزارش روز چهارشنبه گروه فرهنگي ايرنا از پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، مرتضي رضوانفر درباره پيدايش شهر تاريخي دربند روسيه توسط قباد ساساني افزود: ولاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه سال 2015 را سال دربند به عنوان قديمي ترين شهر روسيه اعلام كرد و در جشن بزرگداشت اين شهر كه تا پايان سال 2016 ادامه دارد، هشت كشور منطقه مشاركت دارند اما متاسفانه هيچ نماينده اي از ايران حضور ندارد.
وي با بيان اينكه خسرو انوشيروان پسر قباد به منظور مقابله با هجوم قبايل وحشي و بومي كردن منطقه توسط اقوام ايراني، اين شهر را به عنوان بام تمدن ساساني بنا نهاد، تصريح كرد: شهر دربند كه شامل نارين قلعه و سه منطقه تاريخي است در يك حصار 40 كيلومتري محصور شده و اين ديوار تا داخل دريا ادامه دارد.
اين كتيبه شناس، وجود كتيبه هايي با خط فارسي پهلوي و فارسي دري را از جذابيت هاي اين شهر تاريخي دانست و گفت: شهر دربند داراي مساجد زيادي از جمله مسجد جمعه ، ايرانيان، شاه عباس، همشهري، شير و خورشيد و ... است كه تقريبا تمامي آنها داراي كتيبه هايي با خط فارسي هستند.

** تنها شهر شيعه نشين روسيه
رضوانفر با بيان اينكه اين شهر تنها شهر شيعه نشين روسيه است گفت: اهالي دو روستا در اين شهر هنوز به زبان پهلوي سخن مي گويند و پس از سالها جدايي اين شهر از ايران هنوز به فرهنگ ايراني علاقه مند هستند و معتقدند از فرزندان سربازان و معماراني هستند كه همراه خسرو انوشيروان از مناطق مركزي و شمالي ايران كنوني به اين منطقه آمده اند.
رضوانفر از ديگر جذابيت هاي اين شهر را وجود سنگ قبرهايي مزين به اشعار فارسي دانست و افزود: در بسياري از اين سنگ قبرها وطن پرستي و عشق به ايران در قالب اشعار حماسي و عرفاني بازگو شده است.
وي افزود: يونسكو براي ثبت دربند دو معيار را در مصوبه خود ذكر كرده است، يكي اينكه اين شهر نمادي از تمدن ساساني است و ديگري اينكه اين شهر و حصار آن به مدت 1500سال كاركرد دفاعي داشته‌اند كه كمتر قلعه‌اي در دنيا اين ويژگي را داراست.

** مردم دربند و تأكيد بر ايراني بودن
اين كتيبه شناس گفت: برخلاف ادعاي برخي از گروه هاي سياسي در قفقاز، پژوهش‌هاي صورت گرفته بيانگر اين نكته است كه مردم دربند همواره خود را ايراني دانسته و سعي كرده‌اند ايراني بودن خود را در مكتوبات، معماري، قبور و كتيبه ها، آشكار كنند. به عنوان مثال كتيبه‌اي از دوران مظفرالدين شاه در اين شهر داريم كه نشان مي‌دهد 120 سال بعد از اينكه اين منطقه به روسيه واگذار شده هنوز به نام شاه ايران كتيبه مي‌زنند نه به نام تزار روسيه و يا كتابهايي كه به نام دربندنامه و به زبانهاي مختلف منتشر شده بر ريشه ايراني و همچنين ادامه فرهنگ ايراني بعد از تسلط اقوام مغول، عرب و روس در اين منطقه تاكيد نموده است.
وي در ادامه به نمايش و توضيح تصاويري از بناهاي كتيبه دار شهرهاي ماخاچ كالا پايتخت داغستان، باكو ، گنجه، نارداران، بوزونا و... پرداخت و از جمله ويژگي هاي معماري مساجد در كشورهاي منطقه را وجود محراب هايي مزين به كتيبه فارسي ذكر كرد كه نشان دهنده اعتقاد به زبان فارسي بعنوان زبان مذهبي است.
به گفته رضوانفر حفظ و بقاي اين آثار در طول تاريخ پرفراز و نشيب منطقه، نشانه غناي فرهنگي مردم داغستان، جمهوري آذربايجان و ديگر كشورهاي قفقاز شمالي و جنوبي است.
فراهنگ**3079**1027**خبرنگار: علي اسدي**انتشار دهنده: محمدجواد دهقاني