صالحی: احمدی نژاد اعتقادی به مذاكرات طبق شروط رهبری نداشت/ بهره برداری از ایزوتوپ های پایدار فوردو تا یك ماه دیگر

به گزارش ایرنا، علی اكبر صالحی در برنامه دست خط در پاسخ به سوالی درباره شروط چهارگانه رهبر انقلاب برای مذاكرات گفت: آقا اجازه داده بودند كه وزارت خارجه مذاكرات با آمریكا را محرمانه را پیش ببرند - كسی باید این دو را با هم هماهنگ می كرد و رییس جمهور باید هماهنگ‌كننده این دو راه باشد كه آقای رئیس‌جمهور آن زمان اعتقادی به مذاكرات به این صورت با آمریكا نداشت.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص دیگر شروط رهبری توضیح داد: مذاكره‌كننده در حد وزیر خارجه نباشد. یكی دیگر غیر از مسائل سیاسی و یا غیرهسته‌ای مذاكره نشود. مذاكره برای مذاكره نباشد، یعنی همانند 5+1 نباشد كه چند سال مذاكره كنید.
وی در خصوص شرط چهارم رهبر معظم انقلاب در این ارتباط تاكید كرد: این كه رئیس‌جمهور به عنوان كسی كه رئیس شورای عالی امنیت ملی است - زیرا دو راه بود، آقای جلیلی دبیر شورای امنیت ملی بود و 5+1 را پیش می برد و آقا(رهبر معظم انقلاب) نیز اجازه داده بودند كه وزارت خارجه مذاكرات با آمریكا را محرمانه را پیش ببرند- كسی باید این دو را با هم هماهنگ می كرد كه شرط چهارم این بود كه رییس جمهور هماهنگ‌كننده این دو راه باشند.
صالحی گفت: آقای رئیس‌جمهور آن زمان اعتقادی به مذاكرات به این صورت با آمریكا نداشت. به من هم می‌گفت اشتباه می‌كنید و جلوی ما را هم نگرفت و تشویق هم نكرد.
وی در پاسخ به این سوال كه 'اگر این انجام می‌شد جلو می افتادیم؟' گفت: بله. الان هم گفتن این مسائل فایده ندارد. اوباما در آن زمان در آستانه انتخابات دور دوم خود بود و گزارشات آن زمان مشخص است و ببینید تقاضای آمریكایی‌ها در آن زمان چه بود.
صالحی ادامه داد: در آن زمان این آمادگی وجود داشت و به این شرایط نمی‌افتاد. اصلا جور دیگر شد و ابعادش بسیار وسیع شد. دكتر(احمدی نژاد) جلوی ما را نگرفت ولی چون ورود پیدا نكرد هماهنگی بین وزارت خارجه و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی خیلی سخت شده بود.

**بهره برداری از تولید ایزوتوپ های پایدار در فردو تا یك ماه آینده
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص تولید ایزوتوپ‌های پایدار پزشكی كه قرار بود در فوردو انجام شود هم گفت: این هم كار بسیار بزرگی است. یك بار یك كلنگ‌زنی در فوردو داشتیم و چند ماه پیش رسانه‌های ملی هم آمدند و بازتاب خوبی دادند. الان به بهره‌برداری رسیدیم و ان‌شاالله افتتاحیه ای در فوردو درباره ایزوتوپ‌های پایدار خواهیم داشت.
وی در خصوص زمان این كار افزود: ظرف یك ماه آینده خواهد بود. این ایزوتوپ‌های پایدار كار بسیار بزرگی است. مثلا در برجام یكسری محدودیت‌هایی پذیرفتیم كه خیلی آن محدودیت ها ما را در ماموریت‌های اصلی در صنعت هسته‌ای با مشكل روبرو نمی كند در عوض امتیازاتی گرفتیم. یكی از اینها كمك آنها در ساخت سوخت است. سوخت هسته‌ای كار بسیار مهمی برای نیروگاه‌ها است. یكی هم ایزوتوپ‌ پایدار است.
صالحی توضیح داد: ایزوتوپ پایدار چیست؟ ایزوتوپ یعنی غنی سازی، غنی سازی چیست؟ در غنی‌سازی كه اورانیوم را كه یك عنصر سنگین است، 235 اش را از 238 جدا می‌كنیم. مثلا شكر را در نظر بگیرید، برخی دانه‌ها از دیگری بزرگ‌تر است شما باید دانه دانه انهایی كه درشت‌تر است را جدا كنید. اورانیوم 235 و 238 همانند هم هستند. همانند دو انسانی هستند كه همقد هستند و یكی نیم میلی‌متر بلندتر است. باید این را جدا كنید.
وی ادامه داد: ما این غنی‌سازی را نه فقط برای اورانیوم كه یك عنصر سنگین است بلكه عنصرهای سبك و میانی میخواهیم جدا كنیم. این فناوری دیگری است. همان سانتریفیوژ است اما خیلی چیزهای این سانتریفوژ باید عوض شود. وقتی شما برای یك عنصر سنگین سانتریفوژ تعریف می‌كنید كه جداسازی انجام دهید همان سانتریفیوژ را نمی‌توان برای عنصر سبك هم استفاده كرد. باید فناوری دیگری ابداع كرد كه این را با روس‌ها در همكاری هستیم.
وی در خصوص موجودی مواد غنی‌شده در داخل گفت: مقداری اورانیوم غنی‌شده 20 درصد داریم كه سوخت ما است و تا 300 كیلو هم می‌توانیم اورانیوم غنی شده 67/3 داشته باشیم.
مجری برنامه دست خط پرسید 'یك سند محرمانه شما با آقای مونیز امضا كردید. كه هیچ چیز هم از آن درنیامده است. كه گفته می شود سند محرمانه در مورد موضوع آینده هسته ای مان است و یكی دو خبرگزاری خبری در موردش دادند. چیزی در این باره نمی‌توانید بگویید؟
صالحی پاسخ داد:‌ ما سند محرمانه امضا نكردیم. وقتی كشوری پروتكل الحاقی را امضا می‌كند برنامه بلندمدتش را به آژانس بدهد. ما برنامه مدت خود را به آژانس برای 15 سال آینده اعلام كردیم. هر كشوری كه برنامه بلند مدت خود را به آژانس می‌دهد اعلام می‌كند كه این برنامه من اعلام عمومی نشود. ما هم مطابق همین رویه به آژانس اعلام كردیم این برنامه را به كسی اعلام نكند.
وی تصریح كرد: خیلی چیزهای دیگر هست كه ما از آژانس می‌خواهیم اعلام نكند. مثلا این كه چه میزان اورانیوم تولید می‌كنیم. دلیلی ندارد این عمومی شود.
وی در پاسخ به این سوال كه چه زمانی محدودیتی برای غنی‌سازی و فعالیت‌های سایتی اصلا نخواهیم داشت؟ بعد از چه مدتی؟ اظهار داشت: اگر بخواهم محدودیت برجامی را عرض كنم ، یك سری محدودیت‌ها در چارچوب پادمان است كه چه برجام باشد چه نباشد آن بازرسی خود را انجام می‌دهد. یكسری از محدودیت‌ها در چارچوب پروتكل الحاقی است. بیش از 130 كشور عضو این پروتكل هستند كه ما هم مثل بقیه كشورها این را می پذیریم كه به طور مثال روی مسائل دیگری فراتر از پادمان..... هر چند پروتوكل الحاقی را قبل از برجام من خودم امضا كردم. سال 1383. داوطلبانه اجرا می‌كردیم كه بعد دیدیم بدعهدی كردند، متوقف كردیم. الان همان را احیا كردیم.
وی اضافه كرد: یك سری محدودیت در قالب برجام پذیرفتیم. این محدودیت ها 15 ساله است و یكی از اینها 25 است. آن اورانیومی كه از كوه می‌كنیم، به اردكان برای خردایش و تبدیل به كیك زرد می‌بریم. وقتی كیك زرد شد باید به اصفهان حمل شود. حمل از اردكان تا اصفهان را باید تحت مراقبت آنها انجام دهیم. كنترل این بار 25 ساله است. این برای این است كه كنترل كند این بار جای دیگری منحرف نمی‌شود. یكی دو محدودیت 15 ساله است. فلز اورانیوم و پولوتونیوم برای 15 سال نباید تولید نكنیم. من این را بارها گفتم كه ما اصلا پولوتونیوم نداریم.

**دست خط درحین مذاكرات
وی در پاسخ به سوالی در خصوص دست خطی كه در حین مذاكرات نوشته توضیح داد: این آخرین جلسه بود؛ وقتی كه مذاكرات به سرانجام رسید و آخرین جلسه‌ای بود كه مذاكره‌كننده‌ها و وزرای خارجه و نماینده اتحادیه اروپا، خانم موگرینی، در آنجا جلسه حضور داشت، هر شخصیتی دو تا سه دقیقه‌ای صحبت می‌كرد و من در طول زمانی كه آنجا نشسته بودم از این كه شاهد موفقیت به سرانجام رسیدن برجام بودم، در پوست خود نمی‌گنجیدم. زیرا این بحث مسیر طولانی را طی كرده بود و از سال 1382 این پرونده تصنعی كلید خورده بود و تا سال 1394 ادامه داشت.
وی ادامه داد: من از ابتدا حضور داشتم. همواره هم امیدوار بودم كه یك زمانی این پرونده تمام خواهد شد. آن لحظه برای من بسیار خوشایند بود. این پرونده به سرانجام رسید و تمام آن گردنه‌های سخت را عبور كردیم و توانستیم به لطف الهی با حفظ حقوق ملت بزرگوارمان این مسئله را به سرانجام برسانیم. لذا یك یادداشتی نوشتم و برای خودم بود. وقتی یادداشت‌هایم را مرور می‌كردم دیدم چیز بدی نیست و قاب كنیم شاید در تاریخ یك روزی جای خود را پیدا كند.
صالحی در پاسخ به این سوال مجری كه 'آن زمان كه این دست‌خط را می‌نوشتید تصورتان از برجام چه بود والان كه یك و سال و اندی گذشته است حس شما نسبت به این سند مهم چیست؟ گفت: چون از ابتدای تولد این پرونده ساختگی تا روز انتها حضور داشتم برای من خیلی پر معنابود. تمام سنگینی‌ها و مشكلات و پیچیدگی‌ها را شاهد بودم. به عنوان نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بودم. زمانی كه دكتر روحانی عهده‌دار این پرونده شدند-زیرا چند ماه بعد دكتر روحانی عهده دار این پرونده شد و ابتدا سازمان انرژی اتمی عهده‌دار این پرونده بود و بعد وزارت خارجه ورود پیدا كرد و چند ماه بعد به دكتر روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی آن زمان محول شد.
وی یادآوری كرد: من این مذاكرات را كاملا به یاد دارم كه چطور آن سه كشور اروپایی می‌خواستند اراده خود را به ما تحمیل كنند. بعد هم همان زمان بود كه با این پیشنهاد روبرو شدیم كه 6 ماه به دلیل فقدان اعتماد متقابل كار را متوقف كنیم و بعد از جلب اعتماد فعالیت‌های خود را مجدد آغاز كنیم. لذا 6 ماه فعالیت های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران متوقف شد ولی این 6 ماه به یك سال و تا دو سال ادامه داشت.

** اگر قرار باشد باز بدقولی كنند
وی گفت: تا این كه به سال 1384 رسیدیم و انتخابات ریاست جمهوری و فعالیت‌ها آغاز شد و این بار با سرعت بیشتر و قدم‌های بلند همراه بود. این اخطار را هم بدهم اگر قرار باشد اینها باز بدقولی كنند بازگشت ما بازگشت به حالت قبل نیست بلكه برگشت به حالتی بسیار متفاوت‌تر نسبت به آن چیزی كه ما قبل از برجام بودیم خواهد بود.
وی توضیح داد: این برجام ابعاد مختلفی دارد. بحث‌های فنی، حقوقی و سیاسی و تحریم دارد. بنده به عنوان كسی كه متولی بحث فنی هستم – در ابعاد دیگر مانند بعد حقوقی و تحریم ورود پیدا نكردم- خوشبختانه در بحث فنی اقداماتی صورت گرفته است و همان طور كه مقام معظم رهبری فرمودند كه 'خوشبختانه اقداماتی انجام گرفته است كه اگر آنها بدقولی كنند ما در عرض یك سال و نیم می‌توانیم به صدهزار سو برسیم' این فرمایش رهبری است.
صالحی افزود:‌ آن یك سال و 3-2 ماهی كه مذاكره انجام گرفته بود در بعد فنی با مشكلاتی روبرو شدند كه مقام معظم رهبری فرمودند آن چیزی كه از سوی ما پذیرفته شده بوده مورد قبول ایشان نیست.
مجری سوال كرد ' بسیاری از مردم چشم داشتند بعد از این قضیه گشایشی در مسائل اقتصادی ایجاد شود كه الان به آن صورتی كه گمان می‌رفت نشده است و حداقل مردم این گشایش را در سفره هایشان نمی‌بینند. زمان بگذرد و شاید بیشتر خود را نشان دهد. این گونه به نظر می‌رسد كه امریكایی‌ها فكر اینجاها را كرده بودند و ما نكرده بودیم. ممكن است اگر وزیر خارجه و رئیس تیم بودید طراحی دیگری داشته باشید؟
صالحی پاسخ داد: نه. مذاكره كنندگان ما همه اقدامات لازم را انجام داده بود. این كار سنگین بود. بحث فنی چارچوبش مشخص است. محدوده مشخص است و تنها نیاز است شما استدلال علمی كنید كه امتیازی از دست ندهید. در بعد سیاسی هم آقای ظریف یك تنه همه آنها را حریف بود. در بعد تحریم بانكی و مسائلی از این دست خیلی سخت است. این كه همه قوانین از جمله قوانین ایالت‌های مختلف امریكا را بدانید سخت است.
وی ادامه داد: عزیزانی كه در مسائل بانكی و تحریم تلاش كردند با تمام قوا بود ولی شاید فكر نمی‌كردند چنین اتفاقی رخ دهد. من مطلبی را عرض كنم واقعاً باید سوال این باشد اگر برجام را نداشتیم چطور می‌شد؟ این هم یك سوال است. بارها این سوال پرسیده شده است. منصفانه اگر ارزیابی كنیم. برجام خیلی گشایش ایجاد كرد. قابل مقایسه نیست. برای خرید نیاز نیست مسیرهای پیچیده را طی كنیم. اگر بخواهیم تجهیزاتی را خریداری كنیم از طریق كانال خرید اقدام می‌كنیم. لذا برجام خیلی راه را باز كرده است. اعتماد كاملاً سلب شده است و طرفین نسبت به یكدیگر اعتماد ندارند. این یك واقعیت است.

**پاسخ به اتهامات
وی در پاسخ به این سوال كه 'وضع دانشجویان و اساتید هسته ای ما بعد از برجام چگونه است؟ درست است كه می گویند برخی بركنار شدند و بیكار شدند یا برخی پروژه‌ها تعطیل شده و تعدیل نیرو صورت گرفته است؟ گفت: نمی‌دانم چطور باید بگویم كه درست نیست. جابجایی نیرو و تعدیل نیرو در همه وزارت‌خانه‌ها وجود دارد و دست ما نیست. از 25 سال گذشته كل هزینه‌ای كه در سازمان انرژی اتمی خرج شده است با تعدیل چیزی حدود 7-6 میلیارد دلار بوده است. در این هزینه‌ها نیروگاه بوشهر هم هست. هر نیروگاه 5 میلیارد دلار می‌ارزد. در این هزینه‌ها نظنز، فردو، آب سنگین اراك، كرج، اصفهان، یزد و ... هست.
وی ادامه داد: پروژه‌ای كه در خدمت آقای جهانگیری كلنگ‌زنی خواهیم كرد، 10 میلیارد دلار هزینه دارد كه طی 10سال باید هزینه كنیم. چطور می‌توان گفت صنعت هسته‌ای متوقف شده است؟ ما در 25 سال با تعدیل به دلار 7 میلیارد دلار هزینه كردیم و در 10سال آینده 10 میلیارد دلار قرار است هزینه شود.
صالحی در پاسخ به این پرسش كه ' رفت‌وآمد دانشمندان خارجی و بچه‌های خودمان حل شده است؟ گفت: بله. خصوصا بعد از برجام با تعداد زیادی از كشورها صحبت‌هایی داشتیم. بنده خودم سفر به كشورهای مختلف اعم از اروپایی و آسیایی و ... داشتم.
وی ادامه داد: قانون ویزا یكی از بدعهدی‌های آمریكا بود. در مصاحبه‌ها و هم‌چنین من به اقای مونیز هم گفتم. یكی از قشرهایی كه حامی این برجام بود دانشگاهیان بودند. با این ویزا و قیدی كه در ویزا گذاشتید این قشر می‌گوید چه استفاده‌ای از برجام كردیم. در گذشته دانشمندان اروپایی راحت به ایران می‌آمدند. بین دانشگاه‌ها همكاری وجود داشت. الان خیلی از اینها نمی‌آیند چون می‌ترسند موقع بازگشت در امریكا دچار مشكل شوند. اینها جزو بدعهدی‌هایی است كه انجام دادند.
وی افزود: آقای مونیز می‌گوید این مسئله به ما مربوط نمی‌شود و مربوط به وزارت امور خارجه است. گفت كه این مطلب را به وزارت امور خارجه انتقال داده است اما گفتند برای دانشمندان همان تخفیفی كه برای اقتصادی‌ها دادند دهیم. اما حتی تخفیفی كه برای اقتصادی‌ها دادند هنوز عملی نشده است.
سیام **6084*1553
تنظیم كننده: امیر خان زاده - انتشار دهنده: كتایون لامع زاده