كردستان طلایه دار پاسداری از قرآن های تاریخی ایران

به گزارش ایرنا مردم این خطه همیشه حافظان سنت های به یادگار مانده از نیاكان خود هستند و امروز پاسداری از ارزشمندترین سند اسلامی بین مردم روستاها، نیازمند معرفی بیشتر در جامعه هدف توریستی است.
این ذخیره های معنوی كه 10 مورد از آن ها شناسایی شده برای كردستانی ها از تقدس خاصی برخوردار است به طوری كه دومین قرآن ثبت شده تاریخی كشور پس از قرآن نفیس آستان قدس رضوی، در روستای نگل از توابع شهرستان سنندج نگهداری می شود.
ذخیره های معنوی كردستان سالانه گردشگران زیادی را به محل های نگهداری آنها می كشاند و هم اكنون نیز میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بر اساس اهداف خود اقدام به مرمت و ساخت محفظه این قران ها می كند تا یاور مردم روستایی در نگهداری از این میراث باشد.
مردم كردستان ثابت كرده اند طلایه دار صیانت از آثار ملموس و ناملموس خود هستند و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به همین خاطر مدیریت نگهداری برخی یادگارهای تاریخی را به خود این مردم سپرده است.
وجود 10 قرآن تاریخی شناخته شده در روستاهای این استان به عنوان یادگاری ارزشمند از دوره های صدر، میانه و معاصر اسلامی و اعطای مدیریت حفاظت از آن ها به خود اهالی روستاها تقدیر نهادهای دولتی از مردم برای ارزش‌گذاری به یادگارهای گذشتگان است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان كردستان به خبرنگار ایرنا گفت: مرمت و حفاظت آثار بجا مانده از اهداف این سازمان بوده و میراث مذهبی از جمله قرآن ها از اهمیت ویژه ای در این هدف برخوردار است.
سید محسن علوی با بیان اینكه در استان تعداد زیادی قرآن تاریخی وجود دارد افزود: تا كنون 10 جلد از این قرآن ها در روستاهای استان شناسایی و برای هفت مورد از آنها محفظه امن در مساجد روستاها ساخته شده و پنج جلد نیز مرمت شده است.
به گفته وی، اهالی سه روستا نیز با مراجعه به این سازمان، خواهان مرمت قرآن ها و ساخت محفظه های امن هستند كه طی برنامه ریزی های صورت گرفته به منظور قدردانی از مردم برای حفاظت از آثار تاریخی مدیریت نگهداری قرآن ها به اهالی روستاها سپرده می شود.
علوی ادامه داد: افزایش نقاط گردشگری مذهبی استان از دیگر اهداف این نهاد از اعطای مدیریت حفظ قرآن های تاریخی به مردم بوده و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تنها عهده دار نظارت آن است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان افزود: قرآن روستای نگل مربوط به دوره اول اسلامی و قرآن روستای سلین یادگاری از قرن هشتم هجری قمری (دوره تیموریان) كهن ترین میراث منقول مذهبی استان بوده و برخی دیگر نیز به دوره های میانه و معاصر تاریخ اسلامی باز می گردد.
علوی گفت: نسخه خطی قرآن كاشتر از نظر زیبایی رسم الخط و شیوه نگارش، نفیس ترین قرآن تاریخی استان كردستان و پنجمین نسخه مرمت شده و متعلق به دوره صفویه است.
به گفته وی تا كنون قرآن های تاریخی روستاهای سلین (اروامان تخت - سروآباد)، هفتاش، شوی، نجنه علیای (بانه) و كاشتر (كامیاران) به صورت كامل مرمت و دوباره در محفظه خود در این روستاها جانمایی شده است.
وی با اشاره به اینكه گندزدایی باكتری های تجزیه گر و مرمت كتاب های تاریخی لازمه حفظ آنهاست افزود: اهالی و امام جماعت برخی از روستاهای استان كه قرآن های قدیمی در مسجد روستا قرار دارد تمایل زیادی برای مرمت این قرآن ها ندارند در صورتی كه این نسخه ها مرمت نشود به مرور زمان و بر اثر عوامل محیطی تخریب می شوند.
كارشناس باستان شناسی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان نیز در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: قرآن تاریخی نگل از قدیمی ترین قرآن های كتابت شده كشور در قرون اولیه اسلام و در قطع رحلی بزرگ با جلد چرمی و صفحات ضخیم به خط كوفی طلا كاری مزین به نقوش گیاهی نگارش شده است.
محمد عبدالله پور ادامه داد: قرآن تاریخی روستای سلین بعد از قرآن نگل قدیمی ترین قرآن خطی استان كردستان بوده كه مربوط به قرن هشتم هجری حدود 700 سال قبل ( دوره تیموریان) است.
به گفته وی خط تحریر این كتاب آسمانی ریحان و در قطع سلطانی است كه اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از محل اعتبارهای استانی 410 میلیون ریال برای آن هزینه كرده است.
كارشناس باستان شناسی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان افزود: قرآن تاریخی روستای كاشتر دیگر نسخه خطی مرمت شده قرآن كریم این استان بوده و با خط نستعلیق و در قطع رحلی به رشته تحریر درآمده است.
عبدالله پوراظهار كرد: جلد چرمی اصلی این نسخه در بر اثر عوامل محیطی به طور كامل تخریب شده بود و دارای 734 صفحه است.
به گفته وی قرآن روستای شوی در بانه از دیگر قرآن های شاخص در استان مربوط به دوره زندیه است كه جلد چرمی و نوشته شده بر كاغذ بدون تزئینات با طول 32 و عرض 23.8 سانتیمتر و وضعیت مناسب نگهداری است كه كار مرمت این قرآن به اتمام رسیده است.
وی با بیان اینكه قرآن روستای كانی مشكان مربوط به 700 سال قبل است، گفت: یكی دیگر از قرآن های نفیس كردستان، قرآن روستای كانی مشكان با جلد چرم و اوراق كاغذی و دارای وضعیت مناسب نگهداری و ویترین استاندارد است.
كارشناس باستان شناسی اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی كردستان افزود: قرآن مولان آباد از پوست آهو در روستایی با همین نام و به صورت وقفی در ویترین و وضعیت مناسب نگهداری می شود كه البته این قرآن تاریخی نیز نیاز به مرمت دارد.
عبدالله پور افزود: دیگر قرآن تاریخی مرمت شده استان قرآن در روستای نجنه علیا نگهداری می شود كه كتابت آن مربوط به سال 978 هجری در دوره صفویه، دارای جلد چرم و برگ های كاغذی است.
كارشناس باستان شناسی اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان كردستان افزود: قرآن روستای هفتاش بانه متعلق به 1107 هجری قمری نیز همراه با جلد چرمی و ورق های كاغذی از دیگر قرآن های شاخص مرمت شده استان است.
به گفته عبدالله پور، میراث فرهنگی، قرآن های تاریخی را ثروتی ارزشمند برای منطقه و كشور می داند و بر حفاظت، افزایش امنیت و ایجاد فضای مناسب با دمای مناسب برای نگهداری از این قرآن ها تاكید دارد.
همزمان با هفته جهانگردی سال جاری 2 قرآن تاریخی روستای سلین و كاشتر این استان پس از مرمت و بازسازی در محفظه های امن جانمایی شده است.
كردستان 828 اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی داشته كه از این تعداد هشت مورد اثر منقول شامل قرآن ها و برخی كتاب ها و همچنین 31 اثر معنوی است.
3034/1904
** خبرنگار: حسن حسین زاده
** انتشار دهنده: مسعود احمدی