به گزارش ايرنا ، روستاي كوهستان كه شهرتش را مديون نام عالم جليل القدر مرحوم آيت الله حاج شيخ محمد كوهستاني است ، احياي اين سنت ديرينه را هم به اين معلم اخلاق بدهكار است .
اگر چه سنت اطعام عزاداران حسيني در ماه محرم در همه جاي ايران مرسوم است و سابقه آن بنا به روايات به دوران امام ششم شيعيان بر مي گردد ، ولي در سال هاي اخير در كمتر نقطه اي سبك و سياق سنتي براي اداي اين آئين بر جاي مانده است .
اهالي روستاي كوهستان ، روستايي كه در حدود پنج كيلومتري غرب شهر بهشهر واقع است ، آداب سنتي اطعام عزاداران حسيني را با پايمردي و درس گرفتن از محضر عارف بزرگ و معلم اخلاق آيت الله كوهستاني كه ' آقاجان ' مي ناميدنش ، حفظ كرده اند.
** يك دهه اطعام ، هر كس به بضاعت
اطعام شب هاي دهه اول محرم در روستاي كوهستان آداب خاص خودش را دارد . يكي از آنها قرار دادن غذا داخل سيني بزرگ و گرد است كه در زبان مازندراني به آن مجمه مي گويند.
مجمه معمولا از جنس مس است و بسياري از خانواده هاي كوهستاني در اين سال ها تلاش كردند تا در حد مقدور براي مجمه گذاري از سيني هاي مسي استفاده كنند.
در اين سنت ، بانوان روستاي كوهستان پيش از ماه محرم مقدمات مجمه گذاري را با نذري خاص و فراهم آوردن امكانات مورد نياز تدارك مي بينند.
برخي از خانواده هاي كشاورز و دامدار نيز در طول سال هنگام برداشت محصول يا فروش دام هاي اضافي ، سهم مجمه گذاري محرم را مشخص مي كنند تا به هنگام محرم دچار مشكل نشوند.
** هر مجمه ، دستپخت يك كدبانو
بر خلاف اطعام دهي امروزي كه اصولا بر عهده آشپزهاي حرفه اي و آشپزخانه داران گذاشته مي شود ، در آئين مجمه گذاري زنان در هر خانواده كوهستاني تمام شب هاي دهه اول محرم را خودشان در منزل آشپزي مي كنند.
كدبانوهاي كوهستاني براي اين كار سنگ تمام مي گذارند و همه تلاششان را به كار مي گيرند تا بهترين دستپخت را براي عزاداران حسيني ارائه دهند. برنج طارم محلي ، گوشت و مرغ محلي ، لبنيات محلي و گاهي گوشت مرغابي پاي ثابت آشپزي براي آئين مجمه گذاري است .
ارسال غذاي آماده شده به تكيه روستا نيز داراي آئين ويژه اي است به اين ترتيب كه بانوان پس از شنيدن صداي شيپور از گلدسته مسجد قديمي روستا مجمه هايشان را بر سر نهاده و به سمت تكيه مي آيند و مجمه را در اختيار عزاداران مي گذارند.
به طور معمول هر خانواده غذاي سه تا چهار نفر را پخته و به تكيه مي برد .
در اينجا ديگر از ظروف يكبار مصرف و سفره هاي پلاستيكي خبري نيست . عزاداران حسيني مجمه را به رديف داخل تكيه مي گذارند و دور آن جمع مي شوند و غذا را ميل مي كنند .
اين سنت در تمامي شب هاي دهه اول محرم تكرار مي شود.
عزاداران حسيني پس از صرف غذا ، مراسم عزاداري و سينه‌زني را به روش سنتي و با شكوه خاصي در تكيه شهداي روستاي كوهستان برگزار و عشق و ارادت خود را به سيد و سالار شهيدان امام حسين(ع) و ياران وفادارش ابراز مي كنند.
** ماندگاري يك سنت
به گفته اهالي روستاي كوهستان ، اين سنت، سينه به سينه از اجداد و نياكانشان به آنان منتقل شده است و از زمان هاي بسيار دور به قدمت 2 قرن و زمان ' ملا محمد باقر ' از عالمان رباني منطقه و پدربزرگ عالم رباني آيت الله حاج شيخ محمد كوهستاني وجود داشته است.
فرزند آيت الله كوهستاني نيز مي گويد كه اين سنت در زمان پدرش و پس از بازگشت از نجف اشرف
به صورت كامل احيا و برگزار شده و اكنون علاوه بر روستاي كوهستان در برخي از مناطق ديگر مازندران بويژه مناطق ييلاقي و كوهستاني اجرا مي‌شود.
خاندان آيت الله كوهستاني به خاندان عصمت و طهارت به ويژه سيدالشهداء (ع) علاقه وافر داشتند و هفتگي در منزل مراسم روضه و عزا برپا مي كردند و بعد از رحلت اين عالم رباني ، مردم منطقه با تبعيت از ايشان به عنوان افتخار جهان تشيع ، هر ساله در دهه اول محرم مراسم مجمه گذاري و اطعام‌دهي آن هم به روش سنتي را برگزار مي‌كنند.
** سنتي ماندگار مبتني بر نذر و وقف
حميد معيري از اهالي روستاي كوهستان در اين مورد به خبرنگار ايرنا گفت : سنت مجمه گذاري بيش از دو سده در اين روستا سابقه دارد و علاوه بر سنتي كه همه ساله در طول دهه اول محرم در روستاي كوهستان متداول است، مجمه هاي نذري و وقفي فراواني هم براي اطعام دهي به تكيه اين روستا مي آيد.
وي افزود : آقاجان كوهستاني اين سنت اطعام دهي را نظام مند كردند و در برگزاري اين سنت از پيشتازان بودند و خود شخصا از عزاداران پذيرايي مي‌كردند و به اهالي اين روستا هم توصيه مي‌كردند كه از غذاي خود هر چه كه ميل مي‌كنند ، در ايام محرم به تكيه آورده و با ديگران بخورند و در بين نيازمندان قسمت كنند.
معيري گفت : اطعام دهي براي سرور و سالار شهيدان در مازندران از سنت هاي بسيار ديرين مردم اين ديار است و در جاي جاي اين خطه برگزار مي شود ، اما در كنار مراسم اطعام دهي كه در اكثر مساجد و روستاها و شهرهاي اين ديار انجام مي شود، روش مجمه گذاري و اطعام دهي سنتي روستاي كوهستان از شور و شعور بيشتري برخوردار است.
معصومه حسيني از بانوان روستاي كوهستان هم به خبرنگار ايرنا گفت : بانوان اين روستا همه ساله در دهه اول محرم بنا بر شيوه و سنت قديمي اقدام به پخت طعام براي عزاداران حسيني مي كنند و با نواخته شدن شيپور از تكيه اين روستا كه بيانگر بردن غذا و طعام براي عزاداران است، بانوان با بر سر گذاشتن مجمه هاي غذا، اين طعام را به مسجد و تكيه مي برند.
وي افزود : در شهرستان بهشهر اين سنت علاوه بر تكيه بزرگ شهداي روستاي كوهستان ، در تكيه سلطاني شهر رستمكلا هم برگزار مي شود.
او ادامه داد : اين مراسم در روستاي كوهستان، با حمل بيش از صدها مجمع عزاداري، توسط زنان محله انجام و عزاداران حسيني كه از اين روستا و نقاط مختلف بهشهر براي عزاداري سيد و سالار شهيدان مي آيند ، اطعام مي شوند.
اين بانوي كوهستاني گفت : اين سنت محرم سال جاري هم در تكيه شهداي روستاي كوهستان با قوت در حال برگزاري است و مراسم ويژه مجمه گذاري شنبه شب 17 مهر ماه مصادف با شب هفتم محرم به صورت ويژه برگزار مي شود زيرا در اين شب آيت الله شيخ اسماعيل كوهستاني فرزند عالم رباني آيت الله محمد (آقاجان) كوهستاني سخنراني مي كند.
امروزه سنت هاي محرم در گوشه و كنار ايران اسلامي با شور و شعور خاصي در حال برگزاري است و سينه زني و زنجيرزني، عزاداري، ذكر مصيبت، اطعام دهي، تعزيه خواني و به تصوير كشيدن تاريخ كربلا و عاشورا از جمله اين سنت هاست.
خبرنگار : مريم نظري ** انتشار دهنده : حسن فلاحتي
7332/1654
تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۳۹۵ - ۱۱:۴۷
ساري - ايرنا - مجمه گذاري و اطعام دهي به سبك سنتي ، از آئين هاي محرم در بعضي مناطق مازندران بويژه روستاي كوهستان بهشهر است كه به گفته اهالي قدمتي بيش از 2 قرن دارد .