این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز شنبه 24 مهر 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی كرده است.
** نقش محوری ایران در گفت وگوهای صلح سوریه
حضور ایران در چهارمین دور از گفت وگوهای صلح سوریه در لوزان سوییس از مهمترین محورهای خبری- تحلیلی روزنامه های امروز بود.
«ظریف در راه لوزان» عنوان گزارش «اعتماد» بود كه در آن آمده است: پس از اعلام خبر عدم حضور ایران در این نشست، تماس‌های تلفنی با تهران از بروكسل و مسكو شدت گرفت. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه ظرف 24 ساعت حداقل دو بار با محمد جواد ظریف تماس گرفت و هرچند كه اخبار تلگرافی و رسمی به این جملات بسنده می‌كرد كه دوطرف در خصوص سوریه با هم رایزنی كرده‌اند اما ناگفته پیدا بود كه وزیر امور خارجه روسیه برای راضی كردن ایران به حضور در نشست لوزان تماس‌های مكرر با تهران را پیش می‌برد و همچنین حضور نماینده ویژه پوتین در امور سوریه در تهران نیز در راستای همین مسیر متقاعد كردن ایران برای حضور بود. علاوه بر روس‌ها كه به نوعی متحد ایران در پرونده سوریه هستند، فدریكا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اصرار بر حضور ایران در نشست لوزان دارد.
در ادامه می خوانیم: موگرینی از معدود سیاستمداران اروپایی بود كه از همان ابتدای حضور در پست مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاكید داشت كه حل پرونده‌های منطقه‌ای را باید به بازیگران منطقه‌ای واگذار كرد. اتحادیه اروپا با تعمیق بحران در سوریه و پدیدار شدن نشانه‌های مشكل میان امریكا و روسیه تلاش می‌كند پس از پنج سال نقش پررنگ‌تری را بازی كند و قدرت‌های منطقه‌ای را حداقل پشت یك میز برای مذاكره بنشاند؛ برنامه‌ای كه در مذاكرات هسته‌ای ایران با 1+5 اجرایی شد و پاسخ مثبتی هم داد. در تمامی رایزنی‌های دو روز پیش ظریف، وی ضمن بیان مواضع اصولی كشورمان در مقابله همه‌جانبه با تروریسم و گروه‌های تروریستی، بر تحقق آتش‌بس انسانی فوری و پایدار و یافتن یك راه‌حل سیاسی فراگیر برای حل بحران سوریه تاكید كرد.
روزنامه «جمهوری اسلامی» از «دعوت از ایران برای حضور در مذاكرات سیاسی» خبر داد و نوشت: با تشدید حملات ضدتروریستی ارتش سوریه و نیروهای مقاومت و تنگ‌تر شدن حلقه محاصره تروریست‌ها در حلب، غرب از مواضع تهدید‌آمیز خود عقب‌نشینی كرد و بلوف حمله نظامی به سوریه را پس گرفت. بدین ترتیب حامیان تروریسم ضمن اعلام بی‌فایده بودن حمله نظامی، به راهكار سیاسی برای حل بحران سوریه رو آورده‌اند. رئیس سابق ام‌آی6 اعلام كرد كه زمان برای راه‌حل نظامی سپری شده و بایستی راه‌حل سیاسی مدنظر قرار گیرد.
این روزنامه افزود: در همین حال «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه ضمن تماس تلفنی با دكتر ظریف همتای ایرانی خود خواستار حضور فعال ایران در حل و فصل بحران سوریه از طریق مذاكرات سیاسی شد. وزیر خارجه از این پیشنهاد استقبال كرد و بر آتش‌بس فوری و حل سیاسی و فراگیر در سوریه تاكید نمود.
روزنامه «خراسان» به نقل از «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه عنوان كرد: اكنون رایزنی هایی در سطح كشور های منطقه و فرامنطقه ای درباره سوریه در حال انجام است، امیدوارم با نگاه مثبت و سازنده و باتوجه به وضع ملت و آوارگان این كشور و خطر هایی كه تحولاتش می تواند برای منطقه داشته باشد شاهد تفاهم و اجماع در برقراری آتش بس در این كشور باشیم. نباید اجازه داد دیگرانی از كشور های مختلف جهان كه در پی منافع خود هستند صحنه سوریه را به مكانی برای آزمایش ها و مانور قدرت خود به منظور مطامعشان تبدیل كنند.
«اصغر زارعی» كارشناس مسایل خاورمیانه در گفت وگو با روزنامه «همدلی» بر لزوم حضور ایران در نشست لوزان تاكید كرد و افزود: در نشستی كه حدود5 ماه پیش گروه حامیان سوریه تشكیل داد، ایران مواضع خود را به صورت شفاف بیان كرد و حتی تا حد زیادی مواضع ایران در قطعنامه‌ای كه پس از آن به تصویب شورای امنیت رسید بازتاب داده شد. بنابراین من فكر می‌كنم حضور در لوزان به نفع ماست. چون تجربه موفقی از حضور در چنین نشست‌هایی داریم و وزارت امور خارجه و شخص وزیر با هوشمندی مواضع ایران را بیان می‌كند. از سوی دیگر حضور در این نشست حداقل سودش این است كه با دیدگاه‌های طرف مقابل به صورت مستقیم و رودررو آشنا می‌شویم؛ به جای اینكه با نیروهای دست چندم و با واسطه این كار را انجام دهیم.
روزنامه «مردم سالاری» هم در گزارشی تحلیلی، «تغییر موازنه قدرت به نفع متحدان دمشق» را نتیجه چهارمین نشست سوریه پیش بینی كرد و اینچنین نگاشت: روسیه، ایران، حزب الله لبنان، چین، مصر، عراق و حتی جمهوری آذربایجان از جمله كشورهای تاثیر گذار بر آینده سوریه خواهند بود. با این وصف موزانه قدرت نقش آفرینان در سوریه تغییر خواهد كرد به طوریكه با اضافه شدن مصر و آذربایجان به جبهه متحدان دمشق موازنه قدرت به سمت آنها سنگینی می‌كند. اصلا بعید نیست به زودی شاهد تغییراتی مثبت در بحران سوریه باشیم.
** افزایش همكاری بانك های جهانی با ایران در پسابرجام
«علی طیب نیا» وزیر امور اقتصاد و دارایی بیستم مهرماه در حاشیه اجلاس سالانه بانك جهانی با «كریستین لاگارد» رییس فرانسوی صندوق بین المللی پول دیدار و گفت وگو كرد. روزنامه های امروز، این دیدار را تلاشی برای افزایش همكاری بانك های جهانی با ایران عنوان كردند.
روزنامه «ایران» با اشاره به دیدار وزیر اقتصاد ایران با رییس صندوق بین المللی پول از «پیگیری شتاب همكاری بانك‌های جهان با ایران» خبر داد. در این گزارش می خوانیم: دیداری در این سطح در دو دهه گذشته سابقه نداشته و ناظران همین امر را نشانه مثبتی برای بهبود روابط بانكی و مالی ایران با بانك‌های معتبر بین‌المللی ارزیابی كرده‌اند. در این دیدار، رییس صندوق بین‌المللی پول درخصوص برنامه‌های صندوق برای آغاز دور جدیدی از همكاری‌ها با ایران خبر داد و تاكید كرد كه درخصوص همكاری بانك‌های بزرگ با بانك‌های ایرانی مشكلات وجود دارد كه من به سهم خودم تلاش می‌كنم با مقامات امریكایی رایزنی كرده تا این مشكلات مرتفع و روند همكاری‌های بیشتر ایران با نهادهای مالی بین‌المللی تسریع شود. ما در موضوع آموزش، انتقال تجربیات سایر كشورها و دانش فنی برنامه‌هایی برای همكاری با ایران داریم كه ارائه خواهیم كرد.
روزنامه اقتصادی «تعادل» در گزارش «دیدار تاریخی پس از 2 دهه» آورد: در این جلسات ضمن بحث و تبادل نظر پیرامون علل كندی رشد اقتصادی و طولانی بودن آن در اقتصاد جهانی، بر رفع محدودیت های بانكی و گسترش روابط كارگزاری بانكی تاكید شد. همچنین در جهت سرعت بخشیدن به افزایش رشد اقتصادی و گسترش شمولیت آن از طریق اتخاذ سیاست‌های ساختاری برای افزایش رشد بهره‌وری تولید و اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی برای تحریك تقاضای كل، توصیه‌ها و تاكید لازم صورت گرفت.
این روزنامه ادامه داد: همچنین در حاشیه این اجلاس گفته شده بانك‌های اروپایی در فاینانس قراردادهای بویینگ و ایرباس با ایران حضور خواهند داشت. هیات‌های مختلفی از بانك‌های اروپا، هند و آسیا به ایران سفر خواهند كرد و تفاهمنامه‌های بسیاری برای گسترش همكاری بانكی با ایران در راه است به نحوی كه فرانسه، هلند، نروژ و چین به دنبال گسترش ارتباط بانكی و خطوط اعتباری با بانك‌های ایران هستند.
«چمدان پر طیب نیا از اجلاس بانك جهانی» عنوان نخست روزنامه «تجارت» از نتیجه این دیدار بود.
** حاشیه سازی برای وزیر فرهنگ و ارشاد
شایعه استعفای «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خبر داغ فضای رسانه ای در روزهای پایانی هفته گذشته بود. پای حاشیه های ادامه كار یا استعفای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به روزنامه های امروز نیز كشیده شد.
روزنامه «ابتكار» با طرح این پرسش كه آیا شایعه استعفای علی جنتی حقیقت دارد؟ به سراغ این شایعه رفت. در این گزارش آمده است: واكنش‌ها به این مساله در روزهای تعطیل كه روزنامه‌ها منتشر نشدند و در فضای مجازی میان برخی رسانه‌ها پررنگ شد اما نمایندگان مجلس هنوز نسبت به این مساله واكنشی نشان نداده‌اند. «سید احسان قاضی‌زاده هاشمی» نماینده سرخس و فریمان و عضو كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این‌باره به ابتكار گفت كه فارغ از این كه این شایعه درست یا غلط باشد، عملكرد آقای جنتی را مثبت ارزیابی نمی كنم و از جانب كمیسیون فرهنگی می توان گفت وزارت ارشاد كمترین تعامل را با مجموعه كمیسیون فرهنگی دارد. این عملكرد، مورد رضایت نهادهای فرهنگی، هنرمندان، اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه و حتی مورد رضایت چهره‌های مختلف فرهنگی نیست.
«وزارتِ وزیركُش؟» عنوان سرمقاله «شرق» بود كه در آن آمده است: اگر علی جنتی هم نتواند به سیاقِ برخی دیگر از وزرای ارشاد، تا آخرِ دوره چهارساله خود وزیر بماند، آینده «فرهنگ» بسیار مبهم تر خواهد شد. رئیس دولت اصلاحات، چندی پیش از ریاست جمهوری‌اش، مقامِ وزارت ارشاد را تا آخر دوره تاب نیاورد. صفارهرندی هم نتوانست تا آخر یك دوره سرِ كار خود بماند. مهاجرانی نیز سه سال بیشتر دوام نیاورد و سرانجام از سمتِ خود كناره گرفت.
در ادامه آمده است: مرور سردستی بر تاریخ وزارت فرهنگ و ارشاد چند دهه اخیر با تمركز بر این شخصیت‌ها، نشان می‌دهد كه این وزارتخانه كلیدی بیش از همه به محل برخورد جناح‌ها یا به بیان بهتر به محل تسویه حساب جناح های سیاسی با هم بدل شده است. انگار وزارتِ مستعجل ارشاد تقدیری جز استیضاح و استعفای ناگزیر وزرایش ندارد. جنتی نیز یكی از اهالی همین قافله است. قافله‌ای كه معلوم نیست به چه دلیلی به مقصد نمی‌رسد و در میانه راه بازمی‌ماند.
«ایستادگی یا تسلیم؟» عنوان یادداشت «آرمان» بود. این روزنامه در یادداشت خود نگاشت: باید گفت كه واقعیت تلخ آن است كه با وجود حمایت مردمی دولت آقای روحانی و با وجود داشتن 19 میلیون رای، متاسفانه وزیر ارشاد دولت یازدهم هیچ‌گاه محكم در برابر تندروها نایستاد. هرگاه تندروها به برنامه‌های فرهنگی وهنری كه از سوی وزرات ارشاد مدیریت می‌شد، حمله كردند آقای جنتی به جای ایستادگی ترجیح داد عقب‌نشینی كند و درحقیقت تسلیم شود. بنابراین نكته مهم این است كه درباره فرد احتمالی جایگزین او تا چه میزان می‌خواهد در برابر فشارهای تندروها وخواسته‌هایشان ایستادگی كند؟ اگر ایستادگی او همانند عقب‌نشینی‌های گذشته باشد كه تغییر محسوسی درعملكرد وزارت ارشاد به وجود نمی‌آید، اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد كه علی جنتی همچنان در این پست باقی است. لذا تا دیر نشده باید در برابر بی‌قانونی‌ها ایستادگی وبا قانون گریزان مقابله كند و طرحی نو دراندازد.
روزنامه «فرهیختگان» نیز گزینه های احتمالی جانشینی جنتی را بررسی كرد. در بررسی های این روزنامه آمده است: یكی از محتمل‌ترین گزینه‌ها كه این روزها نامش زیاد به گوش می‌خورد، حسام‌الدین آشناست. خبرهای غیررسمی نشان می‌دهد مشاور فرهنگی روحانی احتمال دارد در صورتی كه جنتی از وزارت فرهنگ و ارشاد رفتنی شود جای او بنشیند. از دیگر گزینه‌های مطرح شده عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد است. او پیش از این عضو هیات‌مدیره و هیات امنای منصوب مقام معظم رهبری در دفتر سازمان تبلیغات اسلامی، عضو شورای تدوین آثار مقام معظم رهبری، عضو هیات‌مدیره بنیاد پژوهش‌های اسلامی و... بوده است.
روزنامه «كار وكارگر» زیر عنوان «ماجرای یك شایعه» آورد: موضوع كنسرتها شاید یكی از مسائلی باشد كه به نظر می رسد علی جنتی را در یك فشار دوسویه قرار داده است. از یكسو سبقه روحانیت خود وزیر ارشاد و پیوند معنوی او با حوزه در دو موضوع كنسرتهای مشهد و قم و پذیرفتن اینكه در این دو شهر كنسرت برگزار نشود و از یكسو نگاه رییس جمهور در خصوص برگزاری كنسرتها بر اساس قانون باعث شده است شایعه استعفای وی مطرح گردد .
در گزارش «جهان صنعت» می خوانیم: بدون تردید اولین دلیل علی جنتی در تصمیم به استعفا ناشی از دوگانگی رفتار در كارویژه‌های این وزارت بوده است. به عبارت دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد ایران هنگامی كه علی جنتی سكاندار هدایتش بود، فاقد استقلال عمل بود. دومین دلیل برای تصمیم به استعفا، باید ناشی از مداخلات برخی ارگان‌ها در برنامه‌های این وزارت باشد؛ با توجه به شواهد و قرائن، این مداخلات بیشتر از سوی قوه‌قضاییه، گروه‌های فشار و خودسر، تشكل‌های محافظه‌كار و نیروی انتظامی بوده است.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: فاطمه دهقان نیری** انتشاردهنده: فرشته ذبیحیان** 9294**9279
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۵ - ۰۹:۴۶
تهران- ایرنا- دور تازه مذاكرات بین المللی برای حل بحران سوریه در لوزان سوییس و حضور ایران در این گفت وگوها امروز كانون توجه بسیاری از روزنامه ها قرار گرفت. افزایش همكاری بانك های جهانی با ایران و گمانه زنی درباره آینده فعالیت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دیگر محورهای مهم روزنامه ها بود.