زاهدان- ایرنا- تفتان سرفراز با صخره‌های سنگلاخی، باغهای سرسبز و چشمه سارهای متعدد معروف به عروس كویر در شهرستان خاش به همراه كوههای مریخی چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان به عنوان كم نظیرترین پدیده های زمین شناسی همواره مورد توجه كوهنوردان و دوستداران طبیعت بكر بوده است.

به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان سرزمین گسترده از هامون تا پهنه آبهای نیلگون دریای عمان با قامتی به بلندای كوه تفتان در كویری گرم و آرام به تفتیدگی صداقت و بردباری مردمانش كه صبر را بر لوح فرهنگ خویش حك كرده اند، همواره در تمام فصول سال با جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی آماده پذیرایی از مهمانان داخلی و خارجی است.
وجود آثار متعدد باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری از این استان بهشتی زیبا ساخته كه متاسفانه تاكنون بنا به برخی مشكلات طبیعی و غیره از نگاهها پنهان مانده و به خوبی معرفی و شناسانده نشده است.
این غربت و دور افتادگی مسئولان را بر آن داشته تا هر چه بهتر و بیشتر جذابیت ها و زیباییهای استان را به نمایش گذارند و به همین سبب سال 96 را برای این استان سال گردشگری نامیده و مقصد گردشگری هموطنان و گردشگران داخلی و خارجی در سال 96 را «سیستان و بلوچستان» قرار داده اند.
سلسله گزارش های ایرنا از آثار و اماكن باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز در همین راستا تهیه شده كه به مرور هموطنان عزیز را برای گشت و گذاری هر چند كوتاه در كوچه پس كوچه های تاریخ این سامان با خود همراه می كنیم.

** تفتان بام شرق ایران / عروس زیبای خفته در كویر و بهشت پرراز و رمز سیستان و بلوچستان
كوه آتشفشان نیمه فعال تفتان «بام شرق ایران» كه در اصطلاح محلی به كوه چهل تن نیز مشهور است با چهار هزار و 50 متر در 35 كیلومتری شمال شرقی شهرخاش واقع شده است.
برخی افراد محلی بر این باروند كه تفتان را به این سبب چهل تن می نامند كه چهل راشد و زاهد مذهبی در این كوه ناپدید شده اند و حتی شاخك شمال این قله نیز به همین سبب كوه زیارت نامیده شده است.
رشته كوه تفتان به طول 12 كیلومتر و گستره هزار و 800 كیلومتر مربع دارای قله های متعددی است و از سه دهانه آتشفشانی نیمه فعال آن بخار و گازهای گوگردی متصاعد می شود.
بام شرق ایران دارای چهار قله شامل «چهل تن یا زیارت» مرتفع ترین قله، «مادر كوه» به عنوان قله جنوبی و آتشفشانی، قله شمال شرقی « صُبَح كوه» و «نركوه» واقع در غرب قله مادر كوه است.
گوگرد متصاعد شده از دهانه آتشفشانی تفتان به رنگ زرد به همراه برف سفید بر بلندای این كوه سربه فلك كشیده عروس زیبایی را تداعی می كند كه تور سفیدی همراه با شال زرد رنگ بر سركرده و خودنمایی می كند.
این قله زیبا همه ساله پذیرای گردشگران و كوهنوردانی است كه از اقصی نقاط كشور به این منطقه سفر می كنند و محو زیبایی آن می شوند، بهار به ویژه فروردین و اردیبهشت بهترین فصل برای گشت و گذار در این كوه و حاشیه های زیبای آن است، آب و هوای ملایم و پاكیزه همراه با بوی معطر پونه و سایر گیاهان وحشی به زیبایی انسان را مجذوب می كنند.
تفتان دارای پوشش گیاهی با غنای گونه ایی زیاد از جمله بنه، كسور، بادام كوهی، انجیر كوهی، زرشك، آویشن، كاسنی، پونه، آرچین و غیره است.
علاوه بر قله در اطراف تفتان مناظر و باغات زیبا و چشمه های متعددی است كه از جمله آنها چشمه های آب معدنی جم چین، امنی و چشمه آب گرم برابك از جذابیت خاصی برخوردار است.
كوه تفتان در سال 1381 در شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان اثر طبیعی - ملی ثبت شده و محدوده آن در نقشه توپوگرافی از منحنی تر از 3700 متر به بالا تعیین شده و گستره آن در حدود 218 هكتار است و مسیرهای دسترسی به آن از طریق روستای نارون وكوته واقع در كیلومتر 55 جاده خاش – زاهدان، از طریق روستای كلچات واقع در كیلومتر 25 جاده خاش - زاهدان امكان پذیر است.
كوه تفتان در كنار گردشگری و طبیعت گردی بهشتی نهفته برای گردشگران علمی و زمین شناسی بحساب می آید.
شهرستان خاش با جاذبه های زیبای طبیعی و تاریخی بویژه بام شرق ایران، تفتان سرفراز، چون نگین انگشتری الماس در كویر شرق ایران می درخشد و تلالو زیباییهای دامنه تفتان، مزارع برنج، نخیلات، میوه های سردسیری و گرمسیری و رودخانه های جاری، هر رهگذری را مجذوب می كند.

*** كوه های مینیاتوری چابهار یكی از جذاب ترین مناظر طبیعی ایران
كوه های مریخی یا مینیاتوری چابهار یكی از جذاب ترین مناطق و مناظر طبیعی كشور بحساب می آید، این كوهها به موازات ساحل از منطقه كچو تا نزدیك خلیج گواتر امتداد یافته است.
كوه های مینیاتوری در ادامه كوه های زاگرس است كه به پاكستان می رسد و به غیر از زیبایی منحصر به فرد، از فضای باز و افق دید مناسب این كوهها می توان برای رصد فضای لایتناهی و نجوم هم استفاده كرد.
در میان دره ها و اطراف این كوهها فسیل انواع صدف ها و آبزیان از جمله نهنگ نیز برای بازدید علاقه مندان یافت می شود.
این كوه ها، مناظری از سطح كره ماه را برای انسان تداعی می كند و جنس رسوبی و همچنین فرسایش خاص آنها موجب ایجاد شیارها و تراش های زیبایی شده به گونه ای كه گویی نقاشی ماهر این كوه ها را به تصویر كشیده است.
این كوه ها چاك چاك هستند و اشكالی نامانوس و فاقد پوشش گیاهی دارند به دلیل همین غیرعادی بودنشان، در سال های اخیر و در میان گردشگران به كوه های مریخی شهرت یافته اند.
فرآیندهای تكتونیكی به دلیل فرورانش پوسته عمان به زیر مكران و فرسایش آبی و بادی مهمترین دلایل شكل گیری این كوه ها بوده كه سبب به وجود آمدن یكی از جذاب ترین و كم نظیر ترین پدیده های زمین شناسی شده است.
كوه های مریخی از جنس سنگ های رسوبی با تركیبات مارن، رس و آهك به رنگ سفید مایل به طوسی است كه در اثر فرسایش، شیارهای زیبایی بر آنها ایجاد شده است.
ارتفاع كوه های مریخی در نقاط مختلف متفاوت است به طوری كه برخی از آنها پنج متر و برخی دیگر بیش از 100 متر ارتفاع دارند و نظیر این رشته كوه ها را می توان در هزار دره در شرق تهران كه از كنگلومرا كه از ماسه سنگ های كنگلومرائی و به مقدار كمی رسوبات رسی تشكیل شده است، یافت.
كوه های مریخی از نظر اقتصادی برای مردم منطقه اهمیت ویژه ای دارد به طوری كه می توان از مواد اصلی سازنده آنها كه به طور عمده مارن، رس و تركیبات آهكی است در تولید سیمان و همچنین ساخت آجر استفاده كرد.
به گفته كارشناسان این منطقه باید به عنوان یك ژئوپارك ثبت جهانی شود زیرا ظرفیت های زیادی برای جذب گردشگر و درآمدزایی برای مردم منطقه دارد.
كوه های زیبای مریخی از نوع رسوبی هستند و به علت فرسایش سریع در برابر باد و باران به شكل دندانه دندانه و پر از لبه ها و چاك های مكرر درآمده اند كه بومیان این منطقه به سبب شكل غیرعادیشان، از آنها با عنوان كوه های مریخی نیز یاد می كنند.
شیارها و تراش های زیبای این كوهها كه فاقد هر گونه پوشش گیاهی هستند، منظره ای رویایی و خیال انگیز را خلق كرده است.
كوه های مریخی یا مینیاتوری از منحصر به فردترین كوه های ایران است و منظره اعجاب انگیز و چشم نواز آنها از جمله معروفترین جاذبه های شهرستان چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان محسوب می شود.
شهرستان چابهار با 13 هزار و 162 كیلومتر مربع وسعت در جنوب سیستان و بلوچستان واقع شده و فاصله آن تا مركز استان 756 كیلومتر است.
چابهار به دلیل نزدیكی با مدار راس السرطان و دریای عمان در تمام فصول سال دارای آب و هوای معتدل است و این شهرستان ار شمال به سرباز و نیكشهر از غرب به جاسك در استان هرمزگان از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاكستان محدود می شود.
7316 ** 6081 خبرنگار: عصمت جهانی ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی