خطر انقراض ماهیان استخوانی ، بیخ گوش دریای خزر

به گزارش خبرنگار ایرنا ، كارشناسان آبزی پروری آلودگی رودخانه ها ، صید ماهیان هنگام تخم ریزی از رودخانه ها و آلودگی آب دریای خزر را مهم ترین دلیل كاهش ذخایر ماهیان استخوانی می دانند.
كاهش میزان آب ورودی ، پائین آمدن سطح آب و بی توجهی به غنی سازی ذخایر آبزی از دیگر علل كاهش ذخایر ماهیان استخوانی در دریای خزر عنوان شده است.
طبق بررسی علمی ، 15 گونه ماهی استخوانی در دریای خزر وجود دارد كه كپور ، سفید و كفال پرشمارترین آنها هستند.
براساس آمارهای رسمی شیلات ، حجم صید ماهیان استخوانی دریای خزر در سال های نه چندان دور( دو دهه پیش ) بین 10 تا 11 هزار تن بود كه سال های اخیر به پائین ترین حد خود به میزان 2 هزار تا 2 هزار و 500 تن رسیده است.
در استان های شمالی كشور 123 شركت تعاونی پره با 10 هزار صیاد ، همه ساله از ماه مهربه دریا می زنند تا ماهیان استخوانی را صید كنند . كار صید تا اواخر ماه فروردین ادامه می یابد.
بیش از چهار هزار صیاد در 54 شركت تعاونی پره در مازندران فعالند.
** صیادان بومی و محلی ، متهم ردیف اول كاهش ذخایر ماهی دریای خزر
یك از كارشناس آبزی پروری در مازندران ، كاهش آب رودخانه های منتهی به دریای خزر ، آلودگی های شیمیایی ناشی از سموم كشاورزی ورودی به این منابع و صید ماهیان درفصل تخم ریزی توسط ساكنان حاشیه رودخانه ها را مهم ترین علت كاهش ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر اعلام كرده است.
حسن حبیب نژاد به خبرنگار ایرنا گفت كه رودخانه ها محل اصلی تكثیر ماهیان استخوانی برای دریای خزر به حساب می آیند و سالانه تعداد زیادی از ماهیان استخوانی هنگام تكثیر و تخم ریزی در بستر رودخانه به صورت غیرمجاز از سوی ساكنان بومی و محلی حاشیه رودخانه ها صید می شوند.
وی اضافه كرد : ماهیان استخوانی برای تخم ریزی حدود 5 تا 10 كیلومتر از بستر رودخانه را طی می كنند و به محض ورود نیز شكار می شوند و این روند نیز در سال های اخیر با رشد جمعیت و نبود آگاهی از مضرات این صید ، رو به افزایش نیز نهاده است.
** صید یك ماهی در رودخانه/ كم شدن یك هزار 500 قطعه ماهی در دریا
مدیركل سابق شیلات مازندران گفت : صید هر قطعه ماهی استخوانی از بستر رودخانه در زمان تخم ریزی به معنای از بین بردن یكهزار و 500 قطعه ماهی در دریاست و صیادان بومی و محلی از این مضرات اطلاعی ندارند و صید را برای تفریح و پركردن سفره شب عیدشان انجام می دهند.
** آلودگی شیمیایی
حسن نژاد آلودگی های شیمیایی ناشی از سموم كشاورزی را دلیل دیگری برای كاهش ذخایرآبزیان دریایی و مرگ سالانه هزاران قطعه ماهی تخم گذار بر اثر نشت سموم اعلام كرد.
وی گفت : باید هنگام تخم ریزی ماهیان در بستر رودخانه زمینه ای ایجاد شود تا میزان ورودی سموم كشاورزی به آن كاهش یابد.
او اضافه كرد : با فرهنگ سازی برای كاهش صید ماهیان تخمگذار در بستر رودخانه و كاهش ورودی سموم به این منابع آبی ، حداقل سالانه به افزایش 50 درصدی ذخایر دریای خزر كمك می كنیم .
حبیب نژاد ظرفیت تولید ماهی در دریای مازندران را حداقل بین 11 تا 12 هزار تن در سال اعلام كرد.
** بی توجهی به غنی سازی
مدیركل شیلات مازندران هم بی توجهی به غنی سازی ذخایر آبزی پروری در دریای خزر را دلیل اصلی كاهش صید ماهی در این منبع بزرگ آبی استان اعلام كرد.
حسینعلی رستمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا كاهش میزان صید ماهیان استخوانی دریای خزر به یك سوم را در سال های اخیر مورد تائید قرار دارد و گفت كه برای غنی سازی آبزیان موجود در دریای خزر نیاز به سرمایه گذاری جدیدی است كه طرح ماهی در قفس یكی از این راهكارهاست.
وی افزود : در سال های گذشته به سرمایه گذاری در پرورش آبزی و رها سازی بی توجهی شده و در سال های اخیر نیز نتیجه این بی توجهی ، دامن ما را گرفته است .
رستمی با تائید این كه آلودگی و صید غیر مجاز هنگام تخم ریزی مهم ترین دلیل كاهش ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر است ، گفت با كاهش ذخایر ، صید این ماهیان نیز برای صیادان و شركت های تعاونی صیادی فاقد صرفه اقتصادی می شود و این عامل نیز تهدید كننده اصلی در این بخش است.
** دست خالی صیادان با افزایش روزهای توفانی دریا
مدیر كل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران نیز گفت كه در دریای خزر بالغ بر 15 گونه ماهی استخوانی زیست می كنند كه در این میان سه گونه ماهیان سفید، كفال و كپور بیشترین میزان صید ماهیان استخوانی را در سه استان ساحلی به خود اختصاص می دهند.
مختار آخوندی افزود: صید ماهیان استخوانی در سال های اخیر در مقایسه با دو دهه گذشته بسیار ضیعف شده است.
به گفته وی كاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر در سال 94 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن 35 درصد كمتر شد و این نشان از خطر نابودی ذخایر این ماهیان در بزرگترین دریاچه جهان است.
وی افزایش روزهای طوفانی شدن دریای خزر در سال های اخیر و كاهش به آب زدن صیادان را در كنار آلودگی آب و صید غیرمجاز به عنوان دلایل اصلی كاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر معرفی كرد .
مدیركل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران گفت : در میان ماهیان استخوانی دریای خزر ، كاهش صید كفال ماهیان بیش از دیگر گونه هاست.
در سال های اخیر گونه كفال دریای خزر به علت آنچه كه كارشناسان آلودگی آب اعلام كردند ، دچار نوعی بیماری شده بودند كه این عامل تاثیر زیادی بر كاهش ذخایر این گونه داشته است.
الگوی حضور ماهیان كفال در آب های كم عمق ساحلی هم با دیگر ماهیان تا حدودی متفاوت است و به محض طوفانی شدن این گونه به اعماق دریا بر می گردد ، موضوعی كه به اعتقاد كارشناسان در كاهش میزان صید كفال در سال های اخیر اثر گذار بوده است .
شاید یكی از دلایل افزایش وزن این نوع ماهی در 2 سال اخیر نیز همین موضوع بوده باشد. در فصل صید پارسال بیشتر ماهی های كفال صید شده از دریای خزر دارای وزن بالا بودند ، موضوعی كه كمتر در سال های اخیر دیده شده بود.
** تكثیر مصنوعی
مدیركل دفتر امور صید و صیادی معاونت صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران گفت : برای غنی سازی ذخایر آبزی دریای خزر در سال های اخیر تكثیر مصنوعی و رهاسازی بچه هاهیان استخوانی در دستور كار قرار گرفت .
وی افزود : در سه تا چهار سال اخیر حدود 300 تا 350 میلیون قطعه بچه ماهی در رودخانه های منتهی به دریای خزر رها ساری شده است و پیش بینی می شود در یك دوره پنج ساله میزان تولید ماهی در این دریا بین 15 تا 20 درصد بیشتر شود.
در استان مازندران 120 رشته رودخانه فصلی و دایمی وجود دارد كه به دریای خزر متهی می شوند.
20 رودخانه از این تعداد ، رودخانه های شیلاتی هستند كه تحت نظارت سازمان شیلات ایران برای كارهای تحقیقاتی ویژه قرار دارد و صید در آنها برای تمام فصول سال ممنوع است.
خبرنگار: حسین فلاحتی ** انتشاردهنده : حسن فلاحتی
6982/1654