تنها در ساعات پایانی دوشنبه و ساعات ابتدایی روز سه شنبه 18 آبان ماه امسال اندكی از مهر طبیعت از لابلای ابرهای آسمانی به بخشی از خاك این دیار تفیده رسید كه اگر نبود همت مردمان بلندهمتش ، امروز مركز ایران خالی از سكنه شده بود.
سال هاست و در واقع نزدیك به 2 دهه است كه دریای بیكران لطف آسمانی بر سفره این بلندهمتان كویرنشین به زحمت میهمان می شود و اگر هم به میهمانی می آید در كمترین زمان دست میزبان را خالی گذاشته و تبخیر شده و تنها رطوبت آن بر حلقوم تشنه كویر می ماند.
به همین دلیل است كه دست های كویرنشینان یزدی همچنان برای اجازه حضور در میهمانی ابرها و نوشیدن جرعه ای از رحمت باران و برف آنها در آسمان مانده و منتظر اجابت است.
همه مسئولان كشور بر این امر اتفاق نظر دارند كه یزد كم بارش ترین استان در چند سال اخیر بوده و رئیس مركز ملی خشكسالی و مدیریت بحران بر این نكته صحه گذاشته و آن را تایید كرده است.
شاهرخ فاتح با تشریح وضعیت خشكسالی در كشور طی سال آبی 95- 94 درباره استان‌های دچار خشكسالی بسیار شدید در مقیاس بلند مدت گفت: استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، قم، فارس، تهران، البرز و یزد دچار خشكسالی هواشناسی بسیار شدید هستند.
وی افزود: بر اساس شاخص كوتاه‌مدت خشكسالی نیز استان‌های همدان، ایلام، شمال اردبیل، آذربایجان غربی، بخش‌هایی از استان‌های گلستان، كرمانشاه، لرستان، گیلان، مازندران، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد، خراسان جنوبی، كرمان، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان، خراسان رضوی، شمال سمنان، مازندران، تهران، قم، قزوین، آذربایجان شرقی و زنجان درجاتی از خشكسالی ضعیف تا شدید را نشان می‌دهند.
رئیس مركز خشكسالی كشور همچنین با بیان اینكه در شرایط بلندمدت تقریبا همه استانها به نوعی با درجات خفیف تا بسیار شدید خشكسالی مواجه هستند، افزود: در این میان برخی استانها مثل فارس، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، كرمان، یزد، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، تهران، قم، البرز و سمنان شرایط دشوارتری دارند.
بر اساس شاخص های كوتاه‌مدت خشكسالی ، 34 درصد مساحت كشور تحت تاثیر خشكسالی خفیف، 16 درصد خشكسالی متوسط، یك درصد خشكسالی شدید قرار دارد ضمن آنكه چهار درصد مساحت كشور در شرایط ترسالی ضعیف، سه درصد ترسالی متوسط و یك درصد ترسالی شدید و 41 درصد مساحت كشور در شرایط ترسالی قرار دارد.
ضمن آنكه بر اساس شاخص بلندمدت خشكسالی ، 32درصد مساحت كشور تحت خشكسالی خفیف، 30 درصد خشكسالی متوسط، 11 درصد خشكسالی شدید، یك درصد خشكسالی بسیار شدید و همچنین 2 درصد مساحت كشور در شرایط ترسالی ضعیف و یك درصد ترسالی متوسط قرار دارد.
** خشكسالی یزد بسیار تهدید كننده است
در این میان نماینده عالی دولت در استان یزد اخیرا نیز در نشست با احزاب استان با حضور مقیمی قائم مقام وزیر كشور درباره وضعیت كم بارانی و خشكسالی گفت: بحث خشكسالی یزد بسیار تهدید كننده است و در این زمینه اقداماتی هم برای تامین و هم برای مدیریت مصرف آب در استان یزد انجام شده است.
سید محمد میرمحمدی در جای دیگری رویكرد فرهنگی در مدیریت مصرف آب را خواستار شده و گفته بود: هر موضوعی كه با مشاركت مردم دنبال شود نتیجه بهتری به دنبال خواهد داشت و از این رو مدیریت مصرف آب این استان با مشاركت مردم و رویكرد فرهنگی در حال انجام است.
وی چندی قبل در نشست شورای اداری با حضور معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه كشور هم با تاكید بر وجود خشكسالی در سال های متمادی و برداشت های اضافه بر ظرفیت اظهار كرده بود: این امر سبب افت سطح آب سفره های زیرزمینی و خشك شدن برخی چاهها و قنات ها شده و مشكلاتی را برای كشاورزان به بوجود آورده است.
استاندار یزد افزود: 45 درصد آب شرب مردم یزد از چاهها و سفره های زیرزمینی و 55 درصد از آب انتقالی به استان تامین می شود كه به سبب مخلوط شدن 2 نوع آب، كیفیت آن كاهش یافته و شورای عالی آب در دولت یازدهم برای رفع این مشكل عملیات انتقال آب به استان یزد را مصوب كرد تا آب شرب مردم با كیفیت مناسب تامین شود.
عالی ترین مقام اجرایی استان با بیان اینكه دغدغه استان سرعت بخشیدن به انتقال آب است، خاطر نشان كرد: برای تحقق این مهم باید از هر راه ممكن اعتبار آن تامین شود تا در چهار یا پنج سال آینده خط دوم انتقال آب به یزد بهره برداری شود.
میرمحمدی یادآور شد: در سفر رئیس جمهوری به یزد توجه ویژه ای به آبرسانی این استان شده اما فعالیت در این عرصه نیازمند همت جهادی است.
وی با بیان اهمیت طرح های مدیریت مصرف آب كشاورزی در یزد ادامه داد: باید فعالیت ها به گونه ای باشد كه در همه استان ها شاهد اجرای این طرح ها باشیم و تا در چند سال آینده با مدیریت مصرف آب كشاورزی، سفره های آب زیرزمینی در استان متعادل شود.
** خسارت 11هزار میلیارد ریالی كم آبی و خشكسالی به كشاورزی استان
دامنه وسیع خشكسالی و كمبود بارش ها و نیز سرمازدگی ، امسال 11هزار میلیارد ریالی خسارت به كشاورزی استان وارد كرده كه در دوازدهمین جلسه كارگروه خشكسالی، سرمازدگی و سایر مخاطرات كشاورزی استان یزد اعلام شده بود.
همچنین اعلام شده این خسارت ها در بخش كشاورزی 8هزار میلیارد ریال و در بخش منابع طبیعی نیز سه هزار میلیارد ریال بوده است.
به گفته مسئول آموزش ستاد مدیریت بحران استان یزد ، هر چند میزان نرمال بلند مدت بارش در استان یزد 100 میلیمتر تعیین شده ولی متاسفانه این استان كمترین بارش‌های كشور را در سال گذشته به خود اختصاص داد .
مهران فاطمی معتقد است : اگر موضوع انتقال آب به استان و بحث صرفه‌جویی در مصرف و مدیریت منابع آبی موجود با جدیت بیشتری دنبال نشود، در 30 تا 40 سال آینده، استان یزد از نقشه جغرافیایی كشور محو خواهد شد و این استان به بخش‌های كویری كشورمان افزوده خواهد شد .
** مواجهه 680 روستای استان با مشكل كم آبی
در عین حال مدیركل بحران استان پیرامون وضعیت خشكسالی ها و كمبود بارندگی در كویر مركزی ایران گفت: در حال حاضر 680 روستای استان یزد با مشكل جدی آب روبرو هستند كه از این تعداد 320 روستا جز روستاهای بی‌آب استان محسوب می‌شوند.
هادی هادی نسب افزود: در عین حال با وجود مشكلات جدی استان در رابطه با كم‌آبی، سرانه مصرف آب شرب و بهداشتی استان در برخی مواقع تا سه برابر نرمال كشوری می‌رسد و باید بررسی شود كه چرا هنوز حساسیت در مردم به منظور صرفه جویی ایجاد نشده است.
وی با اشاره به تدوین سند آموزش مدیریت بحران استان نیز اظهار كرد: در سال گذشته 59 هزار نفر از شهروندان یزدی اعم از اداری و غیر اداری در قالب 368 دوره آموزشی بیش از 12 میلیون نفر ساعت آموزش دیده‌اند.
وی ادامه داد: براساس هدف‌گذاری سند آموزش در یك برنامه چهار ساله آموزه‌های مدیریت بحران، بیش از 60 درصد از جمعیت آموزش‌پذیر استان را زیر پوشش خود قرار می دهند.
درباره وضعیت آبرسانی با تانكر به روستاهای استان نماینده تفت و میبد هم با بیان اینكه بسیاری از این روستاها از شهرستان تفت است در جلسه 18 آبان ماه شورای اداری این شهرستان گفت: از مجموع 320 روستایی كه با تانكر آبرسانی می شود 200 روستا متعلق به تفت هست.
كمال دهقانی با اشاره به دامنه خشكسالی ها و كم آبی در این منطقه استان تصریح كرد: فریاد العطش مردم تفت بلند است.
با وجود همه ناملایمات طبیعت، دوشنبه شب و بامداد سه شنبه 18 آبان طعم خوشگوار برف بر لبان ترك خورده تفت نشسته و زیبایی طبیعت را دو چندان كرد.
در این خصوص كارشناس اداره كل هواشناسی یزد به خبرنگار ایرنا گفت: دوشنبه شب در مناطق كوهستانی 'سلطانب سانیچ' شهرستان تفت حدود 2 سانتیمتر و در روستای ده بالای این شهرستان نیز حدود یك سانتیمتر برف بارید.
سید حسن طباطبایی افزود: همچنین در روستاهای سورك ندوشن، هفتهر میبد، دستجرد تفت و عقدا اردكان هم به تربیب 4.5، سه ، 1.7 و چهار دهم میلیمتر باران بارید.
به گفته وی در روستاهای دره شیر و گارایرات تفت هم به ترتیب 1.5 و 9 دهم میلیمتر باران گزارش شده است.
این بارش های مقطعی همچون مسكنی برای درمان یك بیمار سرطانی است كه مرگ را جلوی چشمانش می بیند و تنها امیدش به لطف و كرم پروردگار است تا شاید با وجود ناشكری ها ، ناسپاسی ها و بی توجهی های انسان ها ، به فریاد سینه سوخته و سراسر تشنه استان یزد در مركز ایران برسد.
5054/6014 خبرنگار: محمودرضا رحمانی ** انتشار دهنده : بهنام احمدی *
تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۳۹۵ - ۱۵:۱۱
یزد- ایرنا - با اینكه تا نیمه فصل پاییز اغلب استان ها و شهرهای ایران بركت باران و ترنم قطرات لطیف آب را بر چهره گرم خاك دیده اند اما كویر خشك یزد این مروارید گرانقیمت را نه تنها از آسمان رحمت الهی بلكه از دل خاك هم به سختی بدست می آورد.