خلبان ایرانی از عملیات آزاد سازی سوسنگرد می گوید / جنگ الكترونیك مهمترین تجربه و اقدام كارساز

مردم ایران همواره در هنگامه بروز حوادث و رویدادهای سیاسی- اجتماعی بر آرمان های خود پایبند بوده و از خاك وطن در برابر تجاوز بیگانگان حمایت و حفاظت كرده اند و این مهم را در طول جنگ عراق علیه ایران با ایستادگی و اقتدار خویش نشان دادند و با حضور در جبهه های نبرد، اجازه تعدی به خاك كشور را به به دشمنان این مرز و بوم ندادند و سرافرازانه به پاسداری از ارزش های والای نظام پرداختند.

حزب بعث عراق در طول هشت جنگ تحمیلی به منطقه های مختلف ایران حمله كرد، از جمله این شهرها می توان به سوسنگرد اشاره داشت كه دشمن در روزهای پایانی آبان 1359خورشیدی از غرب و جنوب به آن یورش برد و با هدف دستیابی به جاده اصلی مسیر حمیدیه، سوسنگرد و بستان كوشید تا سوسنگرد را كه در شمال غربی اهواز قرار دارد به تصرف خود در بیاورد و اینگونه به هدف های بعدی خویش در كشورمان نزدیك شود و در نهایت توانست در 24 آبان این منطقه از ایران را اشغال كند.

امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی در جریان محاصره سوسنگرد واكنش نشان دادند و در 25 آبان همان سال در پیامی فرمان آزادسازی آن را به رزمندگان اسلام صادر كردند. بدین شكل مسوولان نظامی كشور به سرعت عملیات آزاد كردن این شهر را كه از پیش طراحی كرده بودند، به مرحله اجرا درآوردند و در روز بعد دو گردان زرهی از ارتش با همراهی نیروهای سپاه، بسیج و ستاد جنگ های نامنظم شهید چمران در امتداد جاده سوسنگرد- حمیدیه در حالی كه مدافعان شهر آخرین مقاومت ها را انجام می دادند، عملیات سوسنگرد را آغاز كردند و در كنار شكستن خط محاصره، نیروهای دشمن شامل یك لشگر زرهی با سه تیپ، یك گردان نیروهای مخصوص، یك گردان پیاده، دو گردان كماندو، یك گردان را از داخل شهر به عقب راندند.

آزادسازی سوسنگرد از موفق ترین عملیات های دفاع مقدس به شمار می رود كه در آن سربازان اسلام با شجاعت و ایثار توانستند، ضربه سنگینی به دشمن متجاوز وارد سازند و اینگونه این شهر را از اشغال خارج كنند و افتخار دیگری را برای ایران اسلامی به ارمغان بیاورند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز آزادسازی سوسنگرد با امیر سرتیپ دوم خلبان «سیاوش مشیری» معاونت پیشین اطلاعات و عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی و از خلبانان عملیات سوسنگرد به گفت و گو پرداخت.

امیر سرتیپ دوم خلبان مشیری با اشاره به هدف رژیم بعث عراق برای محاصره سوسنگرد گفت: رژیم بعث در هنگام وقوع جنگ تحمیلی، پنجمین نیروی زمینی قدرتمند دنیا را در اختیار داشت و از طراحان قوی و عناصر مختلف برای آغاز یك جنگ و تهاجم گسترده برخوردار بود و برای این كه خوزستان را به تصرف خود در بیاورد،‌ نخست لازم می دانست مكانی از ایران را در اختیار داشته باشد و بتواند تجهیزات و سیستم فرماندهی خود را در آنجا متمركز و گلوگاه و راه نفوذ نیروهای ایران را برای دفاع از خوزستان نیز مسدود كند. به همین منظور شهر سوسنگرد، توجه طراحان جنگ را به خود جلب كرد. آنان همچنین قصد داشتند پس از تصرف این شهر، برای به دست آوردن خوزستان از جهت دیگر به بندر امام حمله كنند و راه دریا را در اختیار بگیرند. دزفول هدف بعدی بمباران و گلوله باران دشمن بود تا به وسیله آن بتوانند بر قسمت شمالی خوزستان مسلط شوند و راحت تر به هدف های خود دسترسی پیدا كنند.

معاونت پیشین اطلاعات و عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی بیان داشت: با چنین برنامه هایی نیروهای دشمن با استفاده از تجهیزات و نیروهای گسترده شهرهایی مانند بستان و سوسنگرد را كه با مرز فاصله زیادی ندارد، به محاصره خویش درآوردند و در آنجا مستقر شدند. به این ترتیب برنامه ریزی های لازم برای شكست حصر سوسنگرد با همراهی و هماهنگی نیروهای مشترك (ارتش، سپاه و ستاد نیروهای نامنظم) صورت گرفت و به این منظور چند روز پیش از انجام دادن عملیات آزادسازی سوسنگرد در 26 آبان 1359 خورشیدی، ترابری وسایل و تجهیزات سنگین و استقرار نیروها برای عملیات و عكسبرداری ها صورت گرفت تا اینكه امام خمینی(ره) در 25 آبان فرمودند سوسنگرد باید تا فردا آزاد شود. این فرمان امام با گوش جان شنیده شد و فرماندهان و طراحان جنگ روز بعد عملیات را به طور گسترده ای آغاز كردند. شهر بستان نیز در عملیات طریق القدس با دلاورمردی های رزمندگان سپاه اسلام در هشتم آذر 1360 خورشیدی آزاد شد.

وی در ادامه افزود: با مشاهده توان نظامی دشمن، ابتدا نیروی هوایی ماموریت یافت كه از پشت سر به دشمن حمله كند تا آنها را برای ادامه عملیات ضعیف سازد و پس از آن فعالیت نیروی زمینی نیز به طور گسترده آغاز شود تا آن زمان نیروی هوایی بمباران های خود را از ارتفاع پایین انجام می داد اما در این عملیات برای نخستین بار از ارتفاع بالا موشك ها و بمب ها را به طرف دشمن متجاوز پرتاب كرد. درباره تدبیر استفاده از این روش باید گفت، دشمن می بایست برای هدف قرار دادن هواپیماهای ایران در ارتفاع بالا از موشك «سام- 2» و «سام- 3» استفاده می كرد و با این چاره اندیشی كه نیروهای رژیم بعث به دلیل گران قیمت بودن این موشك ها و دسترسی نداشتن به فضای مناسبی كه برای پرتاب آنها نیاز بود، امكان استفاده از آنها را در عمل نداشت، به همین منظور نیروهای جمهوری اسلامی ایران به انجام دادن عملیات از ارتفاع بالا با هواپیمای اف 4 اقدام كردند.

همچنین نیروی هوایی در این نبرد از تاكتیك ارتفاع پایین با هواپیمای اف 5 نیز استفاده كرد. علاوه بر این دو هواپیمای بمب افكن، یك مدل هواپیمای شكاری رهگیری به نام اف 14 نیز در این عملیات نقش چشمگیری داشت. با استفاده از این هواپیماها كه به دلیل داشتن رادار قادر به جنگ الكترونیكی، كسب اطلاعات و اخبار راداری بودند، نیروی هوایی قادر به شناسایی موشك ها و هواپیماهای دشمن شد. در حقیقت در سوسنگرد، دو جنگ همزمان در حال انجام بود یكی از راه بمباران و دیگری جنگ الكترونیك كه با استفاده از این روش در دستگاه های دشمن پارازیت ایجاد می شد و قفل راداری صورت می گرفت. جنگ نرم یا سایبری در دوره كنونی چیزی شبیه به این عملیات الكترونیكی در عملیات شكست حصر سوسنگرد است.

این خلبان دوره دفاع مقدس تصریح كرد: سیستم جنگ الكترونیك دستگاهی شبیه به موشك، بسیار گران قیمت، الكترونیك و فوق سری است كه در زیر هواپیما نصب می شود و هر نوع اطلاعات به محض برخورد با آن به وسیله دستگاه موجود ضبط شده و نوع رادار و داده های مربوط به فركانس های اطراف را در اختیار دارنده های آن قرار می دهد. این سیستم در هنگام عملیات فاصله 40 كیلومتری اطراف را پوشش می داد و سبب می شد خلبانان نیروی هوایی با شناسایی این اطلاعات تصمیم های درست و به موقع را در ایجاد اختلال در سیستم تهاجمی دشمن اتخاذ كنند و هم زمان بتوانند بمباران های موفقیت آمیزی را برای از میان بردن نیروهای رژیم بعث صورت بدهند. این اطلاعات همچنین برای انجام دادن مرحله های بعدی عملیات در اختیار نیروی زمینی قرار می گرفت. عكسبرداری از صحنه نبرد به وسیله برخی تجهیزات موجود از دیگر عملكردهای نیروهای هوایی ارتش جمهوری اسلامی بود كه نقش موثری را برای كسب اطلاعات از وسعت 300 كیلومتری در اطراف سوسنگرد و به كارگیری آن برای اجرای اقدام های بعدی به وسیله نیروهای رزمنده ایفا می كرد.

امیر سرتیپ دوم خلبان مشیری گفت: در كنار این بررسی ها، هواپیماهای دیگر نیز آتش تهیه می كردند و به پشتیبانی می پرداختند تا موشك های دشمن به هواپیماهای اف 14 اصابت نكند، پس از آن تك و پاتك صورت گرفت و نخست رزمنده های ایران دشمن متجاوز را هدف قرار دادند و پس از آن دشمن نیز حمله های خود را آغاز كرد و در پاتك های نیروی زمینی خود از حمایت های نیروی هوایی سپاه خویش بهره می برد. پس از ضعیف شدن عقبه نیروهای رژیم بعث، نیروهای زمینی وارد عمل شدند و با تك های پی در پی دشمن را غافلگیر ساختند.

معاونت پیشین اطلاعات و عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی درباره نقش مهم نیروی زمینی در این عملیات یادآور شد: نیروی زمینی به ویژه تیپ 2 لشگر 92 خورستان- اهواز در این عملیات نقش بسیار موثری ایفا كردند و از كمك های دیگر رزمندگان نیز بهره مند شدند. از جمله تجربه های ارزشمند عملیات شكست حصر سوسنگرد این بود كه دریافتیم هرگاه ارتش و نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با یكدیگر متحد شدند، عملكرد موفقی را از خود به نمایش گذاشتند.

وی در ادامه توضیح داد: طرح ریزی و تدبیرهای اندیشیده شده برای این عملیات بسیار مناسب بود، به گونه ای كه رزمندگان مجبور نشدند، یك كار را چندین بار انجام دهند و بدین ترتیب مرحله های عملیات به خوبی پیش رفت و سوسنگرد از محاصره متجاوزان و بیگانگان آزاد شد. با پایان عملیات كار به پایان نرسید زیرا دشمن پس از آن تا چند هفته تلاش داشت دوباره به جای خودش در سوسنگرد بازگردد اما رزمندگان سپاه اسلام با حضور خود در منطقه و انجام دادن تك هایی مداوم و با وسعت كمتر، اجازه این كار را به آنها ندادند.

این خلبان دوره دفاع مقدس با اشاره به حضور و نظارت آیت الله خامنه ای در این عملیات بیان داشت: ایشان به عنوان نماینده بنیانگذار جمهوری اسلامی در شورای عالی دفاع، در این عملیات نقش بارزی ایفا كردند و با حضور در منطقه به طور لحظه ای و با زمان سنجی درست بر مرحله های عملیات نظارت داشتند. آیت الله خامنه ای به طور مرتب با امام خمینی(ره) در ارتباط بودند و اینجا بود كه دستور ایشان برای آزاد سازی سوسنگرد را به اطلاع فرماندهان این عملیات رساندند. یكی از ویژگی های مهم ایشان در آن زمان به عنوان مشاور و در مقام رییس جمهوری، علاقه مند به مشاهده نزدیك صحنه نبرد بود.

معاونت پیشین اطلاعات و عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی درباره میزان تجهیزات و آمادگی دشمن در این عملیات گفت: این عملیات در حالی صورت گرفت كه دشمن با پیش بینی حضور نیروهای رزمنده ایران در صحنه نبرد، آمادگی لازم را برای از دست ندادن محاصره سوسنگرد كسب كرده بود و به این منظور ابزار، تجهیزات و نیروی انسانی كافی در اختیار داشت. بنابراین در این عملیات اگر رزمندگان سپاه اسلام دو تا گردان یا دو تیپ داشتی، دشمن در آنجا سه لشگر مستقر كرده بود و با دستگاه هایی كه در اختیار داشت به سرعت می توانست ایران را مورد هجوم قرار دهد، در چنین شرایطی تنها راه از میان بردن دشمن حمله از عقبه سپاه آنان بود. نیروهای عراقی به طور كلی و در این عملیات نیز بیشترین قدرت و قوت خود را در بخش مهندسی داشتند و می توانستند با سرعت زیادی برای انجام عملیات های خود پل و جاده ایجادكنند.

وی در ادامه افزود: عملیات آزادسازی سوسنگرد تنها پیروزی در یك عملیات برای رزمندگان سپاه اسلام محسوب نمی شد زیرا آنان با ابتكار در شیوه عملیات، درس های زیادی به ویژه در زمینه جنگ الكترونیك و حفظ هوایپماهای خود كسب كردند و آن را در نبردهای گسترده دیگری به كار گرفتند. در واقع اگر عملیات سوسنگرد نبود نیروهای هوایی به چگونگی حفظ هواپیماها در عملیات فتح المبین و بیت المقدس پی نمی بردند و اینگونه ممكن بود در آن عملیات های مهم با مشكل روبرو شوند.

امیر سرتیپ دوم خلبان مشیری با اشاره به اهمیت یادآوری عملیات های پیروزمندانه ایران در جنگ تحمیلی تصریح كرد: اجرای عملیات های رزمندگان سپاه اسلام با دست خالی در برابر دشمن مسلح افتخاری دیگر در تاریخ دفاع مقدس ایران اسلامی است كه می تواند الگویی شایسته برای نسل جوان باشد و آنان بدانند كه با دارا بودن قدرت ایمان، حفظ اتحاد و یكپارچگی و با كمترین تجهیزات می توان در برابر دشمنان ایستاد و اجازه تجاوز را به متجاوزان نداد. این جنگ همانطور كه مقام معظم رهبری فرموده اند برای ایران یك گنج محسوب می شود و باید به صورت شایسته ای از نتیجه ها و تجربه های آن استفاده كرد.

این خلبان حاضر در عملیات سوسنگرد در پایان درباره میزان آمادگی نیروهای نظامی و توان دفاعی كشور گفت: زمان و دقت، دو شاخص مهم در میزان آمادگی نیروهای مسلح به شمار می رود كه نیروهای مقتدر و شایسته ارتش جمهوری اسلامی ایران به ارزش آن پی برده اند و آن را در تمام مانورهای نظامی خویش به كار می بندند. آمادگی نیروهای نظامی كشور به اندازه ای است كه بسیاری از رزمندگان برای حضور در سوریه و موصل اعلام آمادگی كرده اند و اشتیاق خود را برای دفاع از مسلمانان سوریه و رویارویی با نیروهای داعش نشان داده اند. كشور از نظر تجهیزاتی در وضعیت بسیار خوبی به سر می برد، برای نمونه سه نوع هواپیمای خود در هنگام جنگ تحمیلی را به هفت نوع هواپیما با كاركردهای گسترده تر همراه با نصب موشك های مختلف بر آن افزایش داده است و همچنین از دانش در زمینه های مختلف بهره می برد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مرضیه دهقانی** انتشار دهنده: شهربانو جمعه
**پژوهشم**9165**2002**9131
*ایرنا مقاله كانالی برای انعكاس مقاله های اندیشكده ها - پژوهشكده ها - دانشكده ها - مراكز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@