بانك توسعه آسیایی وام یك میلیارددلاری برای اجرای طرح گازی 'تاپی'می دهد

به گزارش ایرنا، حدود 10 روز پیش نیز 'بانك توسعه اسلامی' برای اعطای وام نیم میلیارد دلاری برای كمك به اجرای طرح تاپی اعلام آمادگی كرده بود.
سایت اینترنتی روزنامه انگلیسی زبان 'اكسپرس تریبیون' پاكستان روز شنبه به نقل از 'مبین صولت' رئیس شركت ملی گاز پاكستان نوشت بانك توسعه آسیایی كه پیشتر تمایلی به پرداخت این وام نداشت، اكنون آمادگی خود را برای انجام این كار اعلام كرده است.
مبین صولت گفته است كه آمریكا از طرح تاپی حمایت می كند زیرا قصد دارد مانع از انتقال گاز ذخایر عظیم تركمنستان به روسیه شود و این گاز را به سمت پاكستان، افغانستان و هند هدایت كند.
طبق قرارداد میان چهار كشور یاد شده، قرار است تركمنستان به عنوان طرف صادر كننده، 85 درصد هزینه مورد نیاز برای اجرای این طرح 10 میلیارد دلاری را تامین كند.
چالش های اساسی موجود در مسیر اجرای طرح تاپی، حاكی از وجود مشكلات فراوان در این زمینه است؛ مشكلاتی كه باعث خواهد شد چهار كشور عضو تاپی نتوانند چندان به واقعی بودن ضرب الاجل تكمیل این خط لوله تا پایان سال 2020 میدوار باشند.
علاوه بر وجود تنگاهای مالی و مشكلات سرمایه گذاری، پیشرفت و تحقق فیزیكی طرح تاپی به چند عامل مهم از جمله برقراری امنیت در افغانستان و كاسته شدن از تنش های میان هند و پاكستان بستگی دارد.
كلنگ احداث این خط لوله آذر ماه سال گذشته با حضور مقام های عالی چهار كشور در تركمنستان به زمین زده شد.

** خط لوله تاپی
براساس آنچه اكنون روی كاغذ به عنوان پیش نویس های قرارداد تاپی وجود دارد، این خط لوله به طول یك هزار و ٨٠٠ كیلومتر ظرفیت انتقال 30 میلیارد مترمكعب گاز را در سال دارد. این خط از شمال شرق تركمنستان و به طول 147 كیلومتر در خاك این كشور كشیده می شود و وارد افغانستان می شود و با عبور از مسیرهای ناامن این كشور و عبور از ولایت های هرات، فراه، قندهار و هلمند وارد پاكستان و بعد هند می شود.
قرارداد اولیه این خط لوله در سال 2008 میان سه كشور افغانستان، پاكستان و هند به عنوان ذی نفعان طرح تاپی و خریداران گاز تركمنستان امضا شد و قرارداد اولیه این سه كشور با تركمنستان در سال 2010 به امضا رسید.
در صورت اجرای این طرح، روزانه 500 میلیون فوت مكعب گاز تركمنستان با خط لوله تاپی در اختیار افغانستان قرار گیرد و سهم هر یك از كشورهای هند و پاكستان از گاز ترانزیتی با این خط لوله نیز روزانه یك میلیارد و 325 میلیون فوت مكعب خواهد بود.
اجرای طرح تاپی با چالش ها و مشكلاتی مواجه است. مشكلاتی كه به طور قطع باعث خواهد شد چهار كشور عضو تاپی نتوانند چندان به واقعی بودن ضرب الاجل تكمیل این خط لوله تا پایان سال 2020 امیدوار باشند.
اگرچه گفته شده است این طرح باید تا سال 2020 تكمیل شود، اما پیشرفت و تحقق آن بستگی به چند عامل مهم از جمله برقراری امنیت در افغانستان و كاسته شدن از تنش ها میان هند و پاكستان دارد ، ضمن اینكه توافق نهایی میان چهار كشور برای اجرای یك طرح اقتصادی، به گونه ای كه همه آنها را راضی نگه دارد، چندان كار ساده ای نیست.
اجرای این طرح نیازمند سرمایه گذاران بزرگ خارجی است. هیچ یك از این كشورها توان سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری در این طرح ندارند. گرچه برخی اخبار در زمینه اعلام آمادگی شركت توتال فرانسه یا برخی شركت های ژاپنی و كره جنوبی برای سرمایه گذاری و مشاركت در احداث این طرح منتشر شده، اما تا به امروز، هنوز هیچ گونه قرارداد رسمی در این زمینه امضا نشده است.
طرح تاپی برای تركمنستان كه اقتصاد آن به شدت به تجارت انرژی وابسته است، یك طرح حیاتی است و این كشور سخت تلاش می كند به رغم وجود چالش های فراوان در مسیر عملی شدن آن، افغانستان، پاكستان و هند را به عنوان كشورهای تشنه انرژی، نسبت به اجرای تاپی علاقه مند سازد.
آساق*272**1723
انتشار دهنده: محمدرضا منافی