مراقب آنفلوانزای پرندگان باشیم

گرچه واگیری های آنفلوانزای طیور ، در سراسر جهان اتفاق افتاده اما بی شك مناطق میزبان پرندگان مهاجر مانند گیلان بیشتر در معرض خطرند و باید مراقبتهای بیشتری صورت بگیرد .
اخیرا تلفات غیرعادی در دو واحد پرورش طیور صنعتی در استان تهران همزمان با وقوع بیماری در برخی كشورهای اروپایی ، هند و غیره گزارش و نتایج نمونه گیری بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تحت تیپ آن H5N8 و مشابه ویروس گردشی در اروپا تشخیص داده شد.
سازمان دامپزشكی كشور ضمن اعمال ضوابط قرنطینه ای به منظور جلوگیری از گسترش آلودگی به سایر مناطق، عملیات معدوم سازی گله های آلوده، پاكسازی و ضدعفونی واحدها به شكل بهداشتی و در حداقل زمان ممكن را انجام داده و به مدیریت واحدهای پرورش طیور صنعتی هشدار داد با تشدید ضوابط امنیت زیستی اقدامات لازم را در خصوص جلوگیری از ورود آلودگی به مزرعه معمول دارند.
همچنین از آنجایی كه پرندگان مهاجر به عنوان مهمترین عامل ورود آلودگی به كشورها می توانند طیور روستایی را نیز آلوده كنند ، از مردم درخواست شد ضمن گزارش هرگونه تلفات غیرعادی پرندگان ، از خرید طیور روستایی از بازارچه ها قبل از اطمینان از سلامت آن جداٌ خودداری كنند.
*** چیستی آنفلوانزای پرندگان
آنفلوانزای پرندگان ، یك بیماری ویروسی است كه دستگاههای تنفس ، گوارش یا عصبی بسیاری از انواع طیور و سایر پرندگان را مبتلا می سازد .
شدیدترین نوع بیماری به صورت حاد و عمومی است كه در طیور با یك دوره كوتاه و مرگ و میر بسیار بالا مشخص می شود.
آنفلوانزای پرندگان می تواند در بیشتر گونه های پرندگان بروز نماید .
پرندگان آبزی ( اعم از وحشی و اهلی) مخازن عمده طبیعی برای ویروسهای آنفلوانزا هستند ؛ گاهی پرندگان آبزی وحشی كه معمولاً نشانه های بیماری را بروز نمی دهند ، ممكن است ویروس را به مدت طولانی دفع نمایند .
*راه های انتقال بیماری به انسان
تماس با پرندگان آلوده و بیمار یا مدفوع و ترشحات پرندگان و وسایل آلوده،ذبح و پركنی طیور و ماكیان آلوده و بیمار،تنفس هوای آلوده به ویروس،شكار پرندگان یا خریداری پرندگان شكار شده،آماده سازی پرنده آلوده قبل از پخت و خوردن گوشت ، تخم مرغ و سایر فرآورده های خوراكی پرندگان آلوده به صورت خام و نیم پز،استفاده از مواد خوراكی و آب آلوده به فضولات پرندگان.
در صورتی كه پرندگان اهلی در فضای باز در معرض تماس با پرندگان وحشی باشند و یا منبع آب آنها مشترك باشد امكان انتقال بیماری به حداكثر خود می رسد.
بازارهای فروش متراكم و غیر بهداشتی و بازارهای سنتی خرید و فروش پرندگان زنده می توانند عامل دیگر انتقال بیماری باشند.
بیماری به سادگی از مزرعه ای به مزرعه دیگر قابل انتقال است، حتی ذرات بسیار كوچك مدفوع پرندگان مقدار زیادی از ویروس را با خود حمل می كند،این ذرات آلوده ممكن است به همراه غذای پرندگان یا تجهیزات آلوده نظیر قفسها ، لباس و كفش كارگران مزرعه منتقل شوند.
مرغها یا پرندگان آلوده می توانند انسان را نیز آلوده كنند، در صورتیكه انسان با مدفوع مرغ بیمار یا مو ، پر ، دیگر اجزای آلوده با ویروس تماس داشته باشد و ذرات آنها را استنشاق كند، ممكن است مبتلا به بیماری شود.
*** نشانه های بیماری در انسان
نشانه های بیماری در انسان نظیر تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر، سرفه، گلو درد، چشم درد ، ذات الریه، تنگی نفس ، بی اشتهایی، تهوع ، استفراغ، اسهال ، احساس كوفتگی دردهای استخوانی – عضلانی ، لرز ، سر درد ،احساس ضعف وخستگی ، آب ریزش بینی ، گرفتگی بینی و عطسه همراه است.
در صورت پیشرفت بیماری و درمان نامناسب ، ممكن است ورم و چرك كردن شش ها سبب مرگ انسان شود.
بیماری آنفلوانزای پرندگان حدودا بین 1 تا 5 روز پس از تماس با ماده آلوده در فرد ظاهر می شود، این زمان دوره نهفته یا دوره كمون بیماری خوانده می شود.
*** كنترل و پیشگیری
هیچ پرنده ای نباید به گله های در حال رشد وارد شود و از تماس مستقیم یا غیر مستقیم پرندگان وحشی مهاجر و وارداتی با گله ، باید جلوگیری شود ، تخم مرغهایی كه برای جوجه كشی در نظر گرفته می شود باید از گله های عاری از آنفلوانزا تهیه شده باشند .
*درمان
درمان موثری وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری از بیماری و رعایت نكات ایمنی عنوان شده از سوی كارشناسان دامپزشكی است .
تا كنون هیچ دارویی به عنوان پیشگیری كننده از آنفلوانزای پرندگان شناخته نشده است بهترین راه پیشگیری از بیماری رعایت بهداشت فردی و اطمینان از سلامت غذا است.
*لزوم اولویت در تخصیص اعتبار
دولت تدبیر و امید، امسال مبلغ 100 میلیارد ریال اعتبار برای كنترل و مقابله با بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان جهت انجام عملیات مراقبت و شناسایی بیماری، پرداخت خسارت به صاحبان پرندگان بومی‌معدوم شده، پرداخت خسارت نهاده‌های آلوده معدوم شده، عملیات معدوم‌سازی، قرنطینه‌ای و بهداشتی در اختیار سازمان دامپزشكی كشور قرار داد.
بدیهی است در این بین استانهایی نظیر گیلان با توجه به وجود تالابها و زیستگاههای طبیعی برای پرندگان مهاجر، مرزی بودن ، تراكم بالای واحدهای مرغداری ، نگهداری طیور محلی در روستاها باید در تخصیص این اعتبار در اولویت قرار گیرند.
*موارد شیوع
آنفلوانزای فوق حاد پرندگان بیماری بسیار حاد و كشنده برای طیور و انسان است، در ایالات متحده بیشتر موارد شیوع بیماری ، در بوقلمونها و اردكها بوده است .
معدودی از واگیری ها نیز در ماكیان دیده شده است؛ یكی از این موارد كه در سال 1983 تا 1984 اتفاق افتاد به اجرای یك برنامه ریشه كنی ایالتی انجامید كه مستلزم از بین بردن 17 میلیون پرنده بود .
*راهكار
اداره كل دامپزشكی گیلان با توجه به حساسیت مساله از شهروندان خواست ضمن پرهیز از تماس با پرندگان زنده و خرید از زنده فروشی ها، هرگونه تلفات غیرعادی در پرندگان اهلی و وحشی را به شبكه های دامپزشكی گزارش دهند.
همچنین صاحبان صنعت طیور، مرغداران و پرورش دهندگان مرغ بومی در روستاهای تابعه باید جهت پیشگیری از بروز و گسترش بیماری ، اصول بهداشتی – قرنطینه ای را به نحو مقتضی رعایت كنند و در صورت بروز تلفات غیر متعارف طیور، موارد را جهت امكان پیگیری مناسب و انجام بموقع اقدامات پیشگیرانه و كنترلی به اطلاع شبكه های دامپزشكی برسانند.
شماره تلفن 1512سامانه اطلاع رسانی و پاسخگویی اداره كل دامپزشكی استان گیلان به صورت شبانه روزی آماده دریافت گزارشهای مردمی است.
آموزش مستمر و مناسب به مردم از طریق رسانه های ارتباط جمعی به ویژه رادیو و تلویزیون ، و رفتار صحیح و مسئولانه همه مردم اعم از پرورش دهندگان طیور و پرندگان زینتی ، روستاییان ، كاركنان مرغداری ها و حمل و نقل طیور و فروشندگان گوشت پرندگان شكاری برای پیشگیری و به دور ماندن از این بیماری مهلك ضروری است .
خبرنگار: گیتی بابایی**انتشار : نصراله ابراهیمی
6030/6070