به گزارش روز سه شنبه ایرنا، همواره از شبكه حمل و نقل ریلی و قطار به عنوان یكی از ایمن ترین وسایل نقلیه در جهان نام برده می شود و به همین جهت متقاضیان زیادی دارد ، اما هیچگاه نمی توان بروز خطای انسانی را در هر مجموعه اینچنینی نادیده گرفت.
براساس مستندات موجود در سال های گفته شده در مجموع 15 مسافر و 35 مامور راه آهن جان خود را در حوادث ریلی كشور از دست داده اند.
در سال 1387 تعداد 13 نفر از هموطنان در حوادث ریلی كشور جان خود را از دست دادند كه دو نفر آنان مسافر و 11 نفر دیگر از ماموران شركت راه آهن بودند.
در سال 1388 تعداد تلفات انسانی حوادث راه آهن كشور به 14 نفر رسید كه هشت نفر آنان مسافر و 6 نفر مامور شركت راه آهن بودند.
آمارها نشان می هد تعداد جانباختگان حوادث ریلی در سال 1389 در مجموع 4 نفر بودند كه 2 نفر مسافر و دو نفر مامور شركت راه آهن جمهوری اسلامی ایران بودند.
همچنین در سال 1390 در مجموع 5 نفر به علت حوادث ریلی كشور جان خود را از دست دادند كه همه این 5 نفر از ماموران راه آهن بودند، اما هیچ مسافری در این سال در این حوادث كشته نشد.
در سال 1391 تعداد جان باختگان حوادث ریلی در كشور 6 نفر بود كه یك نفر آن مسافر و 5 نفر دیگر ماموران راه آهن بودند.
هر چند مسوولان كشور كشته شدن حتی یك نفر از هموطنان را در حوادث ریلی، رانندگی و جاده ای زیاد می دانند اما آمارها نشان می دهد روزانه به طور میانگین 48نفر بر اثر حوادث رانندگی در كشور جان خود را از دست می دهند.
جلوگیری از تلفات مسافران در شبكه حمل و نقل كشور یكی از مهم ترین اصول دولت ها بوده و وزارت راه و شهرسازی با ارایه برنامه و طرح های مختلف درصدد است هر سال میزان تلفات مسافران را در شقوق حمل و نقل هوایی، ریلی، دریایی و جاده ای به حداقل كاهش دهد.
با ادامه روند كاهش تلفات حوادث ریلی در كشور در سال 1393 تعداد جان باختگان حوادث ریلی به دو نفر رسید كه یك نفر و یك نفر دیگر از ماموران شركت راه آهن جمهوری اسلامی ایران بود.
در پایان سال 1394 آمارها نشان داد در مجموع 4 نفر بر اثر حوادث ریلی كشور جان خود را از دست دادند كه یك نفر آن مسافر و 3 نفر ماموران راه آهن جمهوری اسلامی ایران بودند.
در هشت ماه سال 1395 شاهد هیچ حادثه ی منجر به فوت در شبكه حمل و نقل ریلی كشور نبودیم، اما صبح روز جمعه پنجم آذر ماه خطای مامور راه آهن به همراه نقص فنی ، باعث كشته شدن 36 تن از هموطنان آذری و 4 مامور راه آهن در حادثه برخورد دو قطار در ایستگاه هفت خوان سمنان شد. ضمن اینكه در این حادثه 103 نفر از مسافران مصدوم شدند.
با وقوع این حادثه بلافاصله اعضای كمیسیون عالی سوانح راه آهن برای بررسی این حادثه به ایستگاه هفت خوان سمنان اعزام شدند. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز سفر خود به كشور تركمنستان را كه قرار بود در اجلاس بین المللی حمل و نقل پایدار شركت كند، لغو كرد و برای بررسی حادثه و همدردی با هموطنان و خانواده های داغدیده با بالگرد به محل حادثه رفت.
همزمان با برگزاری نشست اعضای كمیسیون عالی سوانح راه آهن با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جهموری و وزیران بهداشت درمان و آموزرش پزشكی، كشور و راه و شهرسازی برای بررسی علت بروز حادثه ، محسن پورسید آقایی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شركت راه آهن ضمن ابراز همدردی با بازماندگان این سانحه و عذرخواهی از هموطنان و عمل كردن به مسوولیت اجتماعی اش از سمت خود استعفا كرد و وزیر راه و شهرسازی نیز با استعفای وی موافقت كرد.
عباس آخوندی درباره این حادثه گفت: سالیانه 13 میلیون نفر از طریق شبكه ریلی بین تهران - مشهد رفت و آمد می كنند و ما سعی كرده بودیم با هوشمند سازی این خط آهن، خطای انسانی را در این مسیر به حداقل برسانیم.
وزیر راه و شهرسازی افزود: تاكنون سه نفر از كاركنان راه آهن در منطقه سمنان و شاهرود توسط مقام قضایی بازداشت شده اند تا این مساله مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
آخوندی درباره نتیجه نشست با معاون اول رییس جمهوری نیز گفت: براساس هماهنگی ها انجام شده، قرار است تا یك هفته آینده تمام اطلاعات مورد نیاز این حادثه تاسف بار به معاون اول رییس جمهوری ارایه شود.
حسین عاشوری رییس كمیسیون عالی سوانح راه آهن در بررسی اولیه علت بروز حادثه به ایرنا گفت: بی توجهی سر شیفت دوم به توقف قطار تبریز - مشهد در ایستگاه هفت خوان سمنان و دستور حركت به قطار سمنان - مشهد باعث بروز این حادثه شده است.
وی با بیان اینكه نفر اول شیفت در دفتر مربوطه توقف قطار تبریز - مشهد را در این ایستگاه ثبت كرده بوده است، گفت: سرشیفت دوم به این توجه نكرده و اجازه داده است ساعت 7 و 14 دقیقه صبح همان روز (جمعه) قطار سمنان - مشهد حركت و این حادثه به وجود آید.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهوری نیز در نامه ای به اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری دستور تشكیل كمیته ای برای رسیدگی و بررسی این سانحه و مقصران حادثه داد.
معاون اول رییس جمهوری در حكمی به اكبر تركان مشاور رییس جمهوری ماموریت داد با تشكیل كمیته ای متشكل از رییس دفتر بازرسی ویژه رییس جمهوری، مشاور معاون اول رییس جمهوری و استانداران آذربایجان شرقی و سمنان حداكثر تا پایان هفته جاری گزارشی از دلایل وقوع حادثه تلخ قطار مسیر تبریز ـ مشهد و معرفی مقصران این سانحه دردناك ارایه كند.
**بالابودن عمر شبكه ناوگان ریلی كشور
سن ناوگان ریلی ایران بسیار بالا است و تا سال گذشته حتی قطارهای با سن 64 سال در این ناوگان در سیر و حركت بودند.
با وجود تلاش های قابل توجه دولت یازدهم در زمینه توسعه و بهبود فرآیندهای سیر و حركت و مكانیزه و الكترونیكی شدن ناوبری ریلی در كشور، فاصله زیادی برای رفع عقب ماندگی های تاریخی در این زمینه وجود دارد.
دولت یازدهم از آغاز فعالیت، نوسازی ناوگان ریلی را از اهم برنامه های خود قرار داده است و آذرماه سال گذشته تردد قطارهای بالای 55 سال را ممنوع كرد و در آذر ماه امسال برنامه دارد قطارهای بالای 45 سال سن را از ناوگان حمل و نقل ریلی جمع كند.
مهرداد بائوج لاهوتی عضو كمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در واكنش به حادثه مرگبار برخورد دو قطار در ایستگاه هفت خوان سمنان ضمن اشاره به این كه میانگین عمر ناوگان ریلی كشور بالا است، گفت: تردد تعداد زیادی از ناوگان ریلی با عمر بالای 20 سال به نفع كشور نیست.
وی ضمن این تذكر كه امروز نباید احساسی عمل كرد و ابعاد این سانحه باید توسط وزیر راه و شهرسازی و مسوولان ریلی به دقت بررسی شود، افزود: امروز شاهد تلاش دست اندركاران ریلی برای اجرای پروژه های ریلی و همچنین توسعه خطوط ریلی در سطح كشور هستیم. با توجه به موقعیت جغرافیایی محور دامغان و تردد زیاد قطار در این مسیر باید از ناوگان جوانتری در این مسیر استفاده شود تا شاهد وقوع چنین حوادثی در كشور نباشیم.
عضو كمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است، ما با یك عقب افتادگی تاریخی در این بخش مواجه هستیم، در راستای جبران این غفلت تاریخی نمایندگان مجلس سعی دارند براساس اولویت‌های گسترش حوزه ریلی و همچنین به تناسب نیاز این حوزه، مصوبه هایی داشته باشند تا شرایط را بهبود بخشند.
محمدرضا بادامچی عضو كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز درباره سانحه برخورد دو قطار در ایستگاه هفت خوان سمنان با تاكید براین كه علت بروز این سانحه باید مورد بررسی قرار گیرد، افزود: توسعه راه آهن به عنوان یكی از سیستم های حمل و نقل ایمن همواره مورد توجه دولت است. صرفه جویی در مصرف انرژی و سوخت، كاهش آلودگی هوا، حمل انبوه كالا و جابجایی زیاد مسافر از مزیت های حمل ونقل ریلی است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان كرد: حوادث ریلی نسبت به دیگر شقوق حمل و نقلی بسیار كم است و این نشان می دهد این صنعت در بخش ایمنی سهم بیشتری در شقوق مختلف حمل و نقل دارد.
بادامچی تاكید كرد، مجلس از طرح های زیربنایی توسعه راه آهن در كشور حمایت می كند و به طور حتم با جلب حمایت نمایندگان مردم در مجلس رشد و توسعه راه آهن با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز تابستان امسال در مراسم بهره برداری از دو رام قطار مسافربری تهران- مشهد، از برنامه ریزی برای جوان سازی ناوگان حمل و نقل ریلی كشور و حذف قطارهای با عمر بیش از 35 سال در مدت دو سال خبر داد.
وی گفته بود، هم اینك سن ناوگان ریلی ایران بسیار بالا است، به طوری كه تا سال گذشته حتی قطارهای با سن 64 سال هم در این ناوگان در سیر و حركت بودند.
آخوندی اظهارداشته بود، براساس برنامه ریزی انجام شده، آذرماه سال گذشته قطارهای بالای 55 سال كنار گذاشته شدند و آذرماه امسال قطارهای بالای 45 سال سن از ناوگان حمل و نقل ریلی جمع می شوند.
وزیر راه وشهرسازی نوید داده بود، با انعقاد قراردادهای مختلف با شركت های حمل و نقل ریلی و سازندگان داخلی و همچنین با مشاركت سرمایه گذاران و شركت های خارجی، قطارهایی با فناوری نوین نیز به این ناوگان اضافه خواهد شد.
در حالی كه سالانه بیش از 17 هزار نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست می دهند و هزاران نفر به مصدومیت و معلولیت های مختلف دچار می شوند، خطوط راه آهن در صورت فراگیر شدن در كشور به همراه توسعه ناوگان علاوه بر سریع بودن می تواند در كاهش تصادفات جاده ای و مرگ و میر در كشور نقش بسیار مهمی ایفا كند.
استاندارهای جهانی نشان می دهد، ایمنی شبكه حمل و نقل ریلی در سطح جهان 20 برابر بیشتر از جاده است و این استاندارد در كشوری مانند ایران كه مهم ترین علت مرگ و میر در آن تصادفات جاده ای است، بالاتر از این میزان است.
براساس برآوردهای شركت راه آهن، ایران برای توسعه زیر ساخت های بخش ریلی به بیش از 300 هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش زیربنایی (خطوط ریلی ) و همچنین سرمایه گذاری در بخش واگن و لوكوموتیو نیاز دارد تا بتواند به آن چه در سند چشم انداز 20 ساله و افق سال 1404 تعیین شده یعنی ساخت 25 هزار كیلومتر خط آهن و دو برابری شدن واگن های باری، مسافربری و لوكوموتیو دست یابد.
براساس افق چشم انداز، مسوولان برای ایجاد زیرساخت های مناسب در خطوط ریلی باید سالانه بیش از یك هزار كیلومتر خط آهن جدید احداث كنند، ضمن اینكه بیش از 40 درصد ناوگان ریلی كشور فرسوده است و نوسازی آن به بیش از 40 سال زمان نیاز دارد.
در حالی كه میانگین سرعت لوكوموتیوهای مسافربری در ایران اخیرا به بین 120 تا 140 كیلومتر افزایشی یافته ، در اروپا و برخی از كشورهای جهان سرعت قطارها بین 250 تا 300 كیلومتر در ساعت است و تا 450 كیلومتر نیز ارتقا یافته است.
كارشناسان حمل ونقل ریلی معتقدند استفاده از خطوط ریلی صرفه جویی اقتصادی حدود 300 هزار میلیارد ریالی در سال دارد و اگر دولت در این زمینه چند سال سرمایه گذاری كلان انجام دهد، كمتر از 10 سال كل سرمایه گذاری در این بخش باز خواهد گشت.
مقایسه مصرف سوخت در بخش ریلی با دیگر بخش های حمل ونقل بیانگر آن است كه حمل و نقل ریلی در شرایط برابر 10 درصد كمتر از اتوبوس، 30 درصد كمتر از مینی بوس، 75 درصد كمتر از سواری و 85 درصد كمتر ازهواپیما مصرف سوخت دارد.
همین آمار گواهی می دهد توسعه حمل و نقل ریلی از همه ابعاد دارای صرفه اقتصادی برای كشور است و دولت باید تلاش كند با تغییرات بنیادین بیشترین ظرفیت حمل بار و مسافر را از جاده به شبكه ریلی كشور منتقل كند.
**حوادث ریلی جهان
شبكه حمل و نقل ریلی جهان نیز همواره اتفاق های ناگواری ثبت كرده است. تازه ترین نمونه آن در پایان آبان ماه امسال ( 20نوامبر2016) در كشور هندوستان رخ داد كه بیش از 160 نفر مسافر جان خود را از دست دادند.
در حادثه قطار در امریكا در سال 2015 بیش از 200 نفر زخمی و 7 نفر كشته شدند.
در حادثه قطاری در اسپانیا در 2013 میلادی بیش از 78 نفر از مسافران مصدوم یا فوت شدند. در حادثه مشابه دیگری در همین سال در كشور فرانسه بیش از 100 نفر مصدوم و 6 نفر جان خود را از دست دادند.
خروج قطار از ریل در ِژاپن در سال 2005 بیش از 73 كشته و 450 نفر زخمی بر جای گذاشت.
اینها نمونه هایی از حوادث شبكه حمل و نقل ریلی جهان در قریب به 10 سال گذشته است و متاسفانه نمونه های بسیار دیگری در سال های دورتر شمار قابل توجهی از خانواده ها را در كشورهای مختلف داغدار كرده است.
اقتصام**1108**1561**گزارش از: ایرج منصوری** انتشاردهنده: مژگان توانا
تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۵
تهران- ایرنا- بررسی سوانح شبكه ریلی كشور در هشت سال گذشته (1387 تا 1394) نشان می دهد هر سال به طور میانگین 6 نفر بر اثر حوادث این شبكه جان خود را از دست داده اند.