انرژی های تجدیدپذیر، ظرفیت فراموش شده

به گزارش ایرنا، روند افزایش جمعیت، رشد بی رویه صنایع و پیشرفت های تكنولوژیكی در جهان، انسان را به استفاده از انرژی های فسیلی حریص تر كرده و رقابت ناسالمی در دنیا برای بهره برداری از این منابع به راه افتاده كه ادامه این روند به علت جایگزین نشدن این منابع و تجدید ناپذیری آن ها موجب كاهش روزافزون انرژی های فسیلی و در نهایت از بین رفتن آن خواهد شد.
در ادوار گذشته فقدان آینده نگری برای جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر بجای سوخت های فسیلی و وابستگی انسان به استفاده از انرژی های تجدیدناپذیر و ادامه این روند در دهه های اخیر تیشه به ریشه این منابع زده است.
مصرف لجام گسیخته انرژی های فسیلی، پیامدهای ناشی از آن و محدودیت این نوع انرژی در دنیا، اهمیت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را بیشتر از پیش نمایان و آن را به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل كرده است.
انرژی های تجدید پذیر برخلاف انرژی‌های تجدیدناپذیر و فسیلی، قابلیت بازیابی و تجدید دوباره در طبیعت را داشته و بدون محدودیت می توان از آن ها استفاده كرد.
مزیت مهم انرژی های تجدیدپذیر، نداشتن آلایندگی و دسترسی آسان و در دسترس بودن منابع متنوع و مختلف آن از جمله انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، باد و امواج، هیدروژن و پیل سوختی، سی ان جی و زیست توده (همه زباله های دارای منشاء زیستی) است كه پس از تولید، قابلیت تجدید و بازگشت مجدد به طبیعت را دارند و با ایجاد زیرساخت های لازم و بسترسازی مناسب می توان از آن ها بجای انرژی های فسیلی استفاده كرد.
در راستای انتقال و ارتقای فناوری انرژی های تجدیدپذیر در دو دهه اخیر، اقدام هایی در كشور انجام شده و آذربایجان شرقی نیز به دلیل توانمندی های بالای علمی - صنعتی و برخورداری از ظرفیت های بالای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند آفتاب و باد به یكی از قطب های پیشروی كشورمان در این حوزه تبدیل شده است.
بدیهی است اقدامات انجام شده در مسیر استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در آذربایجان شرقی نیز همچون بسیاری از نقاط دیگر كشورمان نوپاست و امید می رود كه با سرعت گرفتن این روند، بتوان از ظرفیت های مغفول این حوزه بهره بیشتری برای توسعه استان برد.

** فعال سازی ظرفیت استانها، اولویت ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر
مدیر اجرایی ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در تبریز گفت: این ستاد 50 درصد هزینه طرح های توسعه فناوری استان ها را پرداخت می كند.
احمد پیروزی با بیان اینكه حمایت و ایجاد توانمندی در شركت های دانش بنیان از دیگر اولویت های ستاد است، افزود: ایران در حوزه توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر در غرب آسیا هفتم و در جهان مقام هفتاد و هفتم را دارد كه بر اساس سند برنامه ریزی شده باید این رقم در منطقه به اول و در كل قاره آسیا به پنجم برسد.
وی یادآوری كرد: بر این اساس از اولویت های اصلی ستاد، فعال سازی ظرفیت استان ها، تقویت منابع نیروی انسانی و ظرفیت های انرژی های تجدیدپذیر، افزایش محیط كسب و كار، حوزه فن آورانه و ایجاد اشتغال است.
مدیر اجرایی ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر اظهار كرد: برای تحقق اهداف ستاد نیاز به تعریف منابع مالی پایدار است كه در بودجه سال 95 از منابع قبوض برق 30 ریال به ازای هر كیلو وات ساعت برق برای آن پیش بینی شده است.
پیروزی ادامه داد: ما به دنبال دستیابی به سهم 10 درصدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر از كل ظرفیت نیروگاهی نصب‌ شده در كشور، دستیابی به سهم 5.1 درصدی حرارت تجدیدپذیر نسبت به كل حرارت مصرفی كشور در سال 1404، عرضه صنعتی سوخت‌های زیستی در سبد سوخت با رویكرد تامین كل بنزین و نفت‌گاز مصرفی به شكل 'بنزین با مخلوط پنج درصد اتانول زیستی' و 'نفت‌گاز با مخلوط دو درصد گازوئیل زیستی' هستیم.
وی، دستیابی به جایگاه اول منطقه در تولیدات علمی و فناورانه، قرار گرفتن در بین پنج كشور اول دنیا در تولیدات علمی و فناورانه و پنج كشور برتر آسیا در تولیدات صنعتی بومی رقابت‌پذیر و افزایش میزان بومی‌سازی تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر به میزان حداقل 80 درصد ارزش تجهیزات نصب شده در سال 1404 را از دیگر اهداف این ستاد اعلام كرد.

** طراحی و تولید نیروگاه های پرتابل(قابل حمل) در آذربایجان شرقی
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به پایان ناپذیر بودن انرژی های نو و تجدید پذیر، گفت: با توجه به ویژگی این انرژی ها و پایان پذیر بودن انرژی های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدید پذیر در دستور كار كشورهای مختلف قرار گرفته است.
نجف قراچورلو با بیان اینكه جهاد دانشگاهی از جمله سازمان هایی است كه رویكرد آینده پژوهی دارد، افزود: مركز مدیریت انرژی و فناوری های نو جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی در سال 1387 تاسیس شد و تیم عملیاتی این مركز طراحی و ساخت نیروگاه هیبریدی و آب شیرین كن خورشیدی را در دستور كار خود داد.
وی یادآوری كرد: با تاسیس این مركز، نیروگاه های هیبریدی در سال 88 طراحی و در سال 90 به بهره برداری رسید كه نخستین نمونه آن در جزیره خارك و نمونه دوم آن نیز در محوطه مركز درمان ناباروری آذربایجان شرقی نصب شد.
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی با تاكید بر اینكه پژوهشگران این نهاد توانایی افزایش ظرفیت این نیروگاه را در حد مگاوات دارند، گفت: برخی از تجهیزات مورد نیاز در ساخت نیروگاه های هیبریدی از جمله توربین بادی - خورشیدی توسط جهادگران دانشگاهی آذربایجان شرقی طراحی و ساخته شده است.
قراچورلو با اشاره به اینكه تامین روشنایی مناطق عشایرنشین همیشه با مشكل مواجه بوده است، ادامه داد: برهمین اساس پژوهشگران جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی با بهره مندی از فناوری سلول های خورشیدی توانستند نیروگاه 10 تا 15 كیلوگرمی قابل حمل (پرتابل) برای این قشر طراحی كنند و بسازند.
وی گفت: نمونه اولیه این نیروگاه در 15 قشلاق مختلف استان توزیع و مورد استفاده قرار گرفته است و در حال رصد و رفع اشكالات احتمالی آن هستیم.
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی یادآوری كرد: برای داشتن انرژی های خورشیدی و بادی قابل رقابت با سوخت های فسیلی ضروری است حامل های انرژی به قیمت واقعی برسند و ملزومات این حامل ها در داخل كشور تولید شود.
قراچورلو با اشاره به اینكه ستاد انرژی های تجدید پذیر از ستادهای تشكیل شده در قالب سند تدبیر و توسعه آذربایجان شرقی است، افزود: این ستاد به دنبال شناسایی ظرفیت ها و فناوری های دستگاه های اجرایی برای تبدیل آذربایجان شرقی به مرجع انرژی های تجدید پذیر است.
وی گفت: دولت تدبیر و امید اهتمام ویژه برای حمایت از شركت های دانش بنیان دارد و در همین راستا محصولی كه در یك شركت دانش بنیان تولید می شود امتیاز انحصاری دریافت می كند.

**فرهنگ سازی استفاده از انرژی های تجدیدپذیر یك ضرورت است
به گزارش ایرنا، مدیرعامل شركت توزیع نیروی برق آذربایجان شرقی نیز گفت: این شركت در راستای سیاست دولت تدبیر و امید برای استفاده از انرژی های نو در راستای اشاعه و ترویج فرهنگ استفاده از انرژی های پاك، در برق رسانی به روستاها از طریق انرژی های تجدپذیر اقدام كرده است.
یوسف سرافراز با بیان اینكه استفاده از انرژی های نو مورد توجه وزارت نیرو و شركت های توزیع برق است، افزود: در جلسات كمیته انرژی های تجدیدپذیر وزارت نیرو با استفاده از تجارب سایر كشورها، تصمیم های خوب و ارزنده ایی از نظر نرخ، تضمین و ثبات در بخشنامه ها و قوانین اتخاذ شده است.
وی یادآوری كرد: در راستای ترویج فرهنگ و صنعت استفاده از انرژی های نو برای نخستین بار در كشور با حضور وزیر نیرو، پنل های خورشیدی، توربین بادی، هیبریدی در آذربایجان شرقی افتتاح شد و برای گسترش و فرهنگ سازی این انرژی ها در كشور تاكید و سایر استان ها نیز مكلف به اجرای آن شد.
عضو كمیته انرژی های تجدید پذیر وزارت نیرو اظهار كرد: تاكنون 16 نیروگاه خورشیدی رایگان با ظرفیت تولید 80 كیلووات برق در مساجد و مدارس و 11 نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 5 تا 25 كیلووات در 11 واحد مدیریت توزیع برق شهرستانی نصب و مورد استفاده قرار گرفته است.
سرافراز با بیان اینكه برای روشنایی معابر به صورت پایلوت 65 دستگاه تولید برق خورشیدی خریداری شده تا در روستاها مورد استفاده قرار گیرد، افزود: اكنون فرهنگ استفاده از انرژی های تجدیدپذیر تا حدودی در جامعه جاافتاده است و بسیاری از سازمان ها و نهادها، دانشگاه ها و شركت های خصوصی آذربایجان شرقی متقاضی استفاده از انرژی های تجدیدپذیر هستند كه در حال مذاكره و ارایه مشاوره به آن ها هستیم.
وی اضافه كرد: با توجه به اینكه میزان تابش خورشید در ایران بسیار بالاست باید حداكثر استفاده از این انرژی خدادادی در كشور انجام شود كه در این استان جهاد دانشگاهی، متخصصان و اساتید این حوزه اقدام های بسیار خوبی انجام داده اند.

** دریافت 30 ریال به ازای هر كیلووات برق مصرفی برای توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر
مدیرعامل شركت توزیع برق تبریز نیز با تاكید بر ضرورت استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر گفت: استفاده از این نوع انرژی ها باید به عنوان یك میثاق ملی به افكار عمومی منتقل شود.
افشین میلانی با تاكید بر اینكه توسعه اقتصاد كشور باید با كاهش هزینه ها همراه باشد، افزود: استفاده از انرژی های تجدید پذیر علاوه بر صرفه اقتصادی به دلیل آلاینده نبودن زیست محیطی و حفظ امنیت انرژی ضروری است.
وی یادآوری كرد: به ازای تولید هر كیلووات ساعت برق، 922 گرم آلاینده در روز معادل 200 هزار تن آلاینده در سال، تولید می شود.
میلانی ادامه داد: توسعه انرژی های تجدید پذیر از اهداف سند تدبیر و توسعه آذربایجان شرقی محسوب می شود و وزارت نیرو با تصویب مجلس از مشتركان خانگی 30 ریال برای توسعه شبكه روستایی و انرژی های تجدید پذیر دریافت می كند.
وی گفت: در راستای ترویج فرهنگ استفاده از انرژی های نو، سال گذشته 150 كیلووات سلول خورشیدی در30 هنرستان و 2 دانشگاه استان نصب شد.

** ظرفیت های خوب استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در آذربایجان شرقی
مدیركل حفاظت از محیط زیست آذربایجان شرقی نیز گفت: آلاینده های ناشی از احتراق سوخت های فسیلی و افزایش غلظت دی اكسیدكربن در اتمسفر و پیامدهای آن، زمین را با تغییرات برگشت ناپذیر و تهدید آمیزی مواجه كرده است.
حمید قاسمی افزود: افزایش دمای كره زمین، تغییرات جهانی آب و هوایی، بالا آمدن سطح دریاها و تخریب لایه ازن و در نهایت تشدید منازعات بین المللی، از جمله این پیامدها محسوب می شود.
وی با بیان اینكه اكنون سوخت های فسیلی مرسوم ترین منابع تولید انرژی مصرفی كشور ماست، اظهار كرد: اگرچه به دلیل وجود این منابع در كشور، مصرف این نوع انرژی ها هنوز هم توجیه اقتصادی داشته و پشتوانه بودجه كشور است، اما این مصرف، آثار مخربی بر اقتصاد كشور و نیز منابع محیط زیست و به خصوص سلامت مردم باقی گذاشته است.
مدیركل حفاظت از محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: پایان پذیر بودن منابع انرژی های فسیلی و آلودگی های محیط زیستی ناشی از آن، ضرورت استفاده از انرژی های نو به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار را به خوبی آشكار می كند.
قاسمی ادامه داد: در ایران، وجود زمینه مناسب اقلیمی و تابش آفتاب در بیشتر مناطق و در بیشتر فصول سال، همچنین وجود پستی و بلندی ها در مسیر نهرهای آب، داشتن مناطق واجد پتانسیل بالای باد و قابلیت های تولید انرژی زمین گرمایی، زمینه لازم و مناسبی را برای استفاده و گسترش انرژی های نو و پاك فراهم آورده است.
وی با اشاره به پتانسیل بالای اقلیمی آذربایجان شرقی گفت: قابلیت استفاده از انرژی باد در مناطق بادخیز، انرژی خورشیدی در كل استان، انرژی زمین گرمایی در نواحی آتشفشانی و زلزله خیز استان و چشمه های آبگرم، انرژی بیوماس به وسیله استفاده از همه اجزای قابل تجزیه زیستی مانند پسماندها، فاضلاب ها، زائدات كشاورزی، زباله های شهری و صنعتی و بهره مندی از بیوگاز از طریق زباله گاه های استان وجود دارد.
در خصوص استفاده از انرژی های تجدید پذیر تفاهم نامه همكاری مشترك علمی و فناوری منطقه علم و فناوری ربع رشیدی تبریز با ستاد انرژی های تجدید پذیر معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری امضا شده است.
این تفاهم نامه در دو صفحه و شش ماده با اعتبار 2 سال در نخستین همایش ستاد فناوری انرژی های تجدید پذیر آذربایجان شرقی به امضای نمایندگان دبیر ستاد انرژی های تجدید پذیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مدیر منطقه ویژه علم و فناوری ربع رشیدی رسیده است.
مدیر منطقه ویژه علم و فناوری ربع رشیدی در خصوص این تفاهم نامه گفت: به منظور ارتقای سطح فناوری و رسوخ فناوری های نوظهور و دانش فنی انرژی های تجدیدپذیر در آذربایجان شرقی و بهبود تولیدات و افزایش بهره وری و همكاری در كاربست یافته های علمی و پژوهشی و فناوری دانشگاه ها و موسسات پژوهشی حوزه انرژی های تجدید پذیر این تفاهم نامه امضا شده است.
علی جهانگیری، افزود: به استناد بند 'ب' سیاست های كلی حوزه انرژی و بند هفت سیاست های الگوی مصرف ابلاغی رهبر معظم انقلاب و جایگاه انرژی های نو و تجدید پذیر در اولویت نقشه جامع علمی كشور و با استناد به سند ملی توسعه دانش بنیان انرژی های تجدید پذیر و چشم انداز حوزه انرژی تجدیدپذیر كشور در سال 1404 این تفاهم نامه امضا است.
وی گفت: بشریت به دنبال انرژی های جایگزین بوده و ما هم به دنبال رویكردهای فناورانه هستیم تا بتوانیم با كمك دانشگاه و شركت های برق و با وحدت رویه و هم افزایی، انرژی های جایگزین را تعیین كنیم.
در راستای گسترش استفاده از انرژی های تجدید پذیر، نخستین توربین بادی در منطقه صائین سراب با توجه به بادخیز بودن منطقه از سوی سازمان انرژی های نو نصب و راه اندازی شده است.
ظرفیت تولید این توربین 660 كیلو وات برق در ساعت بوده و با هزینه بیش از 40 میلیارد ریالی راه اندازی شده و مزرعه بادی برای تولید 100 مگاوات برق در صائین سراب ایجاد می شود.
گزارش از پرویز بابائی ** انتشار دهنده: محمد عزیزی راد
8023/518