به گزارش ایرنا حدود 40 كیلومتر آن طرف تر از نورآباد بعد از طی كردن مسیری سخت و سنگلاخی به روستایی می رسی كه حالا دیگر از هر آنچه درخت است خالی شده ، حرفه اهالی روستا قطع درختان كهنسال است تا با سپردن تنه درختان به شعله های آتش به زغال برسند و با فروش هر چند ارزان آن نوایی به سفره های بی رمق خود بدهند.
آنجا كه پای انسان به میان می رسد تنه درختان به شعله های آتش سپرده می شود ، با هر دلیلی كه باشد خواه ، نیاز، تفریح و یا ندانستن فرقی ندارد آنچه حاصل می شود نابودی سرمایه ای طبیعی و ملی است.
زغال گرفتن از این تنه ها و درختان آنقدر هم كه به زبان آورده می شود آسان نیست سختی و مرارتی در آن است كه فقط افرادی كه ناچارند نان را از سیاه چاله های زغالی درآورند آن را درك می كنند.
مادر پا به سن گذاشته ای كه به همراه پسر ناتوان جسمی و حركتی اش زندگی می كند بهتر از هر كسی می داند نان از زغال درآوردن چیست؟! می گوید اگر چاره ای جز این داشت یك لحظه هم درنگ نمی كرد و می رفت سراغ كار دیگری.
از روستائیان جنگل نشینی كه می گویند هزینه خرید نفت سفید و سیلندر گازمایع بعد از هدفمندی یارانه ها به شدت افزایش یافته است ، نباید انتظار فعال محیط زیست بودن را داشت زمانی كه به فراخور داشته های اطراف خود به سوزاندن درختان كهنسال بلوط روی می آورند.
در عین حال افرادی هم هستند كه با نیت های سودجویانه و در ابعاد وسیعتری اقدام به قطع و سوزاندن درختان می كنند.
دردناك تر آنكه در یك طرح توسعه ای نیز بخش قابل توجهی از درختان كهنسال بلوط قطع می شود درختانی كه تاریخ را در شیار به شیار تن قطع شده خود دارند.
** ناگفته های پدر بلوط ایران
نام بلوط با نام مظفر افشار همراه است ، فعال محیط زیستی كه بیش از 30 سال در حوزه حمایت و احیای محیط زیست و حفاظت از جنگل ها و در راس آنها بلوط فعالیت داشته است.
وی كه به عنوان پدر بلوط ایران شناخته شده در گفت و گو با ایرنا اظهار كرد: برای نجات بلوط بلند پروازی نمی كنیم كه باید تمام روستاها گازرسانی شوند اما نفت رسانی به این روستاها كاری شدنی است و با این كار در چندین نوبت در طول سال هیچ روستایی جنگل نشینی سختی بریدن، بار زدن، حمل و خالی كردن تنه های بریده شده درختان را به خود نخواهد داد.
وی توزیع نفت و گاز را از راهكارهای موثر برای جلوگیری از سوزاندن درختان دانست و افزود: اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته اما این اقدامات كافی نیست و همچنان مردم برخی روستاهای جنگل نشین اقدام به بریدن و سوزاندن درختان می كنند.
پدر بلوط ایران كه تاكید دارد تمام گفته هایش مبتنی بر مشاهدات و تحقیقات حاصل از حضور مستمر او در این مناطق است، یادآور شد: در مصاحبه هایی كه با مردم این مناطق صورت می گیرد به این نكته اشاره مستمر می شود كه ما برای قطع درختان و تهیه چوب آنها برای تامین سوخت مورد نیازمان سختی ها و مرارت های زیاد و جانفرسایی را تحمل می كنیم.
افشار اظهار كرد: زغال گرفتن از درخت البته كاری سخت تر از سوزاندن معمولی چوب به منظور گرم كردن است و اگر در گذشته از چاله های مخصوص برای این كار استفاده می شد امروزه مشاهده می شود در برخی از روستاهای جنگل نشین از بخاری های چوب سوز به این منظور استفاده می شود.
** گرانی سوخت و روی آوردن به سوزاندن درختان
این فعال محیط زیست گفت: در یكی از روستاهای لرستان كه دارای 75 خانوار است تا قبل از اجرای هدفمندی یارانه ها كه هزینه تهیه نفت و گاز برای آنها كمتر حساب می شد تمام 75 خانوار از نفت و گاز استفاده می كردند ولی از زمان اجرای هدفمندی یارانه ها بیش از 70 خانوار همین روستا چوب سوز شدند.
وی افزود: هزینه تمام شده هر كپسول گازمایع برای هر خانوار تا قبل از هدفمندی یارانه ها 28 هزار ریال بود كه بعد از آن به 120 هزار ریال رسید و هزینه هر بشكه 200لیتری نفت كه تا قبل از هدفمندی یارانه ها 120 هزار ریال بود به 550هزار ریال رسید كه این افزایش هزینه آنها را به سمت چوب سوزی از درختان پیرامون هدایت كرد.
پدر بلوط ایران اظهار كرد: مردم در این روستاها برای تهیه نان محلی هم از چوب های درختان استفاده می كنند در حالی كه تا قبل از گران شدن هزینه های سوخت و اجرای طرح هدفمندی یارانه ها همین خانوارهای روستایی از كپسول های گاز كه به طور مستمر در فواصل زمانی مورد نیاز پر می شدند، بهره می گرفتند.
وی افزود: سوزاندن جنگل های بلوط ضربه سنگینی به جنگل های زاگرس وارد می كند، مشكلی كه با ارایه راهكارهای عملی به سادگی قابل پیشگیری است.
** 95 درصد آتش سوزی های جنگل های لرستان عمدی است
این فعال زیست محیطی اظهار كرد: آتش سوزی های فصل تابستان معضل دیگری است كه هرسال گریبان گیر جنگل های لرستان می شود البته برای پیشگیری از آتش سوزی ها راهكار عملی وجود دارد.
وی افزود: بررسی علل آتش سوزی هایی كه طی 10 سال اخیر در جنگل های لرستان رخ داده ، نشان می دهد 95 درصد این اتفاقات عمدی و تنها پنج درصد غیرعمدی و به صورت خطایی سهوی از جانب عابران و یا گردشگران بوده است.
پدر بلوط ایران گفت: برای بررسی این موضوع در گرم ترین روزهای سال شیشه های مختلفی در مجاورت با علف های خشك قرار داده شد تا مشخص شود آیا این مجاورت منجر به ایجاد شعله و آتش سوزی می شود یا خیر؟
وی افزود: در هیچ كدام از این موارد آتشی رخ نداد و در واقع درجه گرمای لرستان در حدی نیست كه مجاورت شیشه و علف خشك به آتش سوزی جنگل بی انجامد.
وی اظهار كرد: آتش سوزی های عمدی به این صورت است كه در مواردی كشاورزان برای تبدیل جنگل ها به اراضی كشاورزی و یا مواجه نشدن با پیگردهای قانونی در خصوص تهیه زغال از جنگل به صورت عمدی به سوزاندن جنگل ها اقدام می كنند.
افشار یادآور شد: برخی از آتش سوزی های عمدی ریشه در اختلافات محلی دارند و متاسفانه دامدار یا كشاورز به این موضوع كه درخت و جنگل ریه زمین و سرمایه طبیعی ارزشمندی است فكر نمی كند و به صرف داشتن یك اختلاف محلی اقدام به سوزاندن جنگل ها می كند.
پدر بلوط ایران تاكید بر دامداری سنتی به صنعتی از طریق پرداخت تسهیلات را در پیشگیری از تخریب مراتع و جنگل ها موثر دانست و افزود: در خصوص آتش سوزی جنگل های لرستان علاوه بر تامین تجهیزات برای نهادهای مرتبط همچون اداره كل منابع طبیعی و محیط زیست می توان روش های پیشگیرانه ای را به طور جدی در دستور كار قرار داد.
** ارایه راهكارهای عملی در پیشگیری از سوختن جنگل ها
وی گفت: روی آوردن به آتش خاموش كن ها از روی ناچاری است زیرا می توان با اقداماتی نظیر آتش برها از گسترش آتش سوزی ها پیشگیری كرد.
این فعال محیط زیست افزود: در این روش می توان در دل جنگل ها، جاده ها و برش هایی به عرض 2 متر ایجاد كرد تا هنگام آتش سوزی از سرایت آتش به نقاط دیگر جلوگیری و آتش در همان بخش متمركز شود.
وی اظهار كرد: اقداماتی همچون در نظر گرفتن مبالغی برای افراد محلی برای جلوگیری از آتش سوزی در مراتع و جنگل ها و یا پرداخت مبالغی مشخص برای كسانی كه به موقع اقدام به خاموش كردن شعله های آتش می كنند، می تواند مانع گسترش آتش در جنگل ها شود.
به گفته وی با مجموعه اقدامات انجام شده میزان آتش سوزی های جنگل ها در لرستان امسال نسبت به سال گذشته كمتر بود.
** وجود یك میلیون و 200 هزار هكتار جنگل در لرستان
پدر بلوط ایران با اشاره به وجود 2 میلیون و 200 هزار هكتار مرتع و جنگل در لرستان گفت: از این میزان یك میلیون و 200 هزار هكتار جنگل به ویژه جنگل بلوط است كه در سال 1393 میزان 12 هزار هكتار از این سرمایه بر اثر آتش سوزی، تخریب های ناشی از راهسازی و توسعه و سایر عوامل تخریب كننده از بین رفت و در سال 1394 نیز 9 هزار هكتار بر اثر عوامل مختلف تخریب شد.
به گفته وی طی سال های 93 تا 95 یعنی درطول سه سال گذشته لرستان در منطقه زاگرس بیشترین میزان تخریب جنگل ها را به دلایل مختلف از جمله آتش سوزی ، بریدن و سوزاندن و یا اجرای طرح های توسعه ای و عمرانی داشته است.
** كاشت سالانه سه هزار گونه بومی در لرستان
افشارهمچنین گفت: هر سال بین 2 هزار و 500 تا سه هزار نهال گونه های بومی در راس آنها بلوط در لرستان كاشته می شود و در سال گذشته نیز علاوه بر نهال های كاشته شده 40 هزار بذر بلوط در لرستان با همكاری انجمن ها و تشكل های مردمی و زیست محیطی كشت شد.
وی افزود: از ابتدای امسال تاكنون نیز 20 هزار بذر بلوط كاشته شده است و پیش بینی می شود این میزان تا پایان سال به 40 هزار بذر برسد.
افشار با بیان اینكه بلوط گونه ای بومی است كه نیاز به آب زیادی ندارد، اظهار كرد: بلوط از زمان كاشت در سال اول حدود 10 تا 12 روز، سال دوم حدود 18 تا 20 روز یك بار و در سال سوم سه بار در تابستان نیاز به آب دارد.
پدر بلوط ایران افزود: هم اكنون در خرم آباد 20 انجمن و در كل استان لرستان حدود 70 انجمن فعال در زمینه محیط زیست وجود دارد.
** تشكیل پرونده قضایی برای سودجویان فروش زغال
شیرزاد نجفی مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: نیروهای یگان حفاظت از جنگل ها و منابع طبیعی به طور مستمر و شبانه روزی در حال گشت زنی هستند و با مشاهده هرگونه اقدامی در زمینه قطع، تخریب و سوزاندن درختان برخورد می كنند.
وی افزود: نیروهای حفاظت در صورت مشكوك شدن به خودروهایی كه اقدام به حمل زغال می كنند بعد از بازرسی، كشف و ضبط زغال های غیر مجاز، افراد خاطی را به مراجع قضایی معرفی می كنند.
مدیركل منابع طبیعی لرستان یادآور شد: در چنین مواردی پرونده تخلف برای متخلفین تنظیم و برای سیر مراحل قانونی به دادگستری ارجاع می شود.
** كشف و ضبط 33 تن زغال در لرستان
مراد زارعی مدیركل روابط عمومی و كارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار كرد: سال گذشته بیش از 33 تن و از ابتدای سال جاری تا كنون حدود 30 تن زغال از متخلفین و سودجویان كشف و ضبط شده است.
وی افزود: این متخلفان با ارجاع به مراجع قضایی استان لرستن، به طور جدی مورد پیگیری و پیگرد قانونی قرار می گیرند.
زارعی با اشاره به حضور مستمر نیروهای حفاظت منابع طبیعی گفت: به طور استاندارد برای حفاظت از هر پنج هزار هكتار حضور یك جنگلبان لازم است در حالیكه به علت كمبود نیرو هم اكنون در لرستان برای هر 30 تا 35 هزار هكتار، یك جنگلبان وجود دارد.
به گفته وی برخی افراد سودجو در این شرایط به بریدن و سوزاندن درختان جنگل اقدام می كنند كه با توجه به حضور نیروهای حفاظتی پس از سوزانددن چوب درختان این افراد سودجو در منازل خود در داخل بشكه های مخصوص اقدام به سوزاندن چوب و تنه های درختان می كنند.
كارشناس منابع طبیعی لرستان افزود: با توجه به لزوم داشتن حكم قضایی برای ورود به منازل افراد، ممكن است در مواردی در برخورد با این افراد با مشكل مواجه شویم هر چند با در نظر گرفتن اینكه جرم محرز است می توان وارد عمل شد.
وی یادآور شد: زغال های كشف و ضبط شده به فروش می رسند و درآمد حاصل از آن به خزانه داری دولت واریز می شود.
** قطع صدها درخت بلوط لرستان بر اثر اجرای یك طرح
قطع بخش قابل توجهی از درختان كهنسال بلوط لرستان كه رقم آنها از 300 تا هزار اصله درخت عنوان شده بود از دیگر اتفاقات ناگوار محیط زیست لرستان است كه هفته گذشته بازتاب قابل توجهی در رسانه ها داشت.
مهرداد فتحی بیرانوند مدیركل حفاظت محیط زیست لرستان در این خصوص گفت: در اجرای خط انتقال 18 كیلومتری فرآورده های نفتی منطقه سبزآب به تنگ فنی در منطقه آب چوری پلدختر در مسیر آزاد راه پل زال توسط پیمانكار این طرح تعداد زیادی درخت قطع شده است.
وی با بیان اینكه حفاظت محیط زیست لرستان به محض اطلاع از این عملیات اقدام به پیگیری جدی برای توقف طرح كرد، افزود: در این راستا 45 میلیارد ریال جریمه ضرر و زیان به منابع طبیعی لرستان از این پیمانكار اخذ شد.
امید است با توجه ویژه مسئولان و فرهنگ سازی هرچه بیشتر برای حفظ جنگل های بلوط لرستان، از این سرمایه عظیم نگهداری و به عنوان میراثی ارزشمند به نسل های آینده تحویل داده شود.
1920/3022/6060
خبرنگار:مهری میردریكوند** انتشاردهنده: محمد علیدوستی
تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۵ - ۰۸:۳۹
خرم آباد - ایرنا - از تن گر گرفته در آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی تابستان و تنه های سیاه شده در سیاه چاله های زغال سازی و بخاری های چوب سوز تا ریشه های بیرون زده از دل خاك برای یك طرح عمرانی همه زخم های ناسوری بر تن رنجور بلوط لرستان است.