این كارشناسان پزشكی درمان محور بودن ، گنجاندن تمام اقشار درآمدی جامعه، همراهی نكردن شركت های بیمه ای در پرداخت به موقع دستمزد پزشكان و كادر درمانی، مطلع نبودن مردم و پزشكان از چگونگی اجرا و توجه خدمات گیرندگان به صرف دریافت نامه ارجاع باعث بروز مشكلاتی شده كه سایه این چتر بزرگ در جامعه را كوتاه كرد.
طرح پزشك خانواده در خانوارهای روستایی از چهار سال قبل و برای خانوارهای شهری نیز از سه سال گذشته به صورت آزمایشی در 2 استان مازندران و فارس در دست اجرا قرار گرفت و تاكنون در مازندران حدود 95 درصد از خانوارها تحت پوشش این طرح قرار گرفتند.
همچنین حدود یك هزار و 50 پزشك برای اجرای این طرح با دانشگاه علوم پزشكی مازندران و بابل طرف قرارداد شدند.
طبق آماردولت تدبیر و امید سالانه حدود هفت هزار میلیارد ریال برای اجرای طرح تحول نظام سلامت كه پزشك خانواده نیز یكی از سرشاخه های این طرح نامگذاری شده، صرفا برای این استان هزینه می شود كه این اعتبار 2برابر بودجه عمرانی استانی مازندران است.
یك پزشك خانواده در قائمشهر برداشته شدن هزینه مالی درمانی از دوش بیماران و خانواده آنها، قطع ارتباط مالی بین پزشك و بیمار و ارتقاء كیفی خدمات ، سلامت محور بودن و پیشگیری از بیمارهای غیرواگیر هزینه بر را از مهمترین مزیت های این طرح می داند.
دكتر محمد خزیر در گفت و گو با خبرنگارایرنا كم اطلاعی خانواده های تحت پوشش از طرح پزشك خانواده، نگاه درمان محوری آنها نسبت به این طرح، تاخیر در پرداخت دستمزد پزشكان طرح از سوی شركت های بیمه ای ، ارجاع محور بودن این طرح از نگاه بیماران را مشكلات اجرای این طرح دانست.
وی افزود : با گذشت حدود سه سال از اجرای طرح پزشك خانواده همچنان مشكلات اولیه ناشی از بی اطلاعی مردم از طرح و نگاه درمان محوری باعث شد تا نتوانیم به اهداف اولیه طرح كه پیشگیری و مراقبت بهداشتی بود، برسیم.
دكترخزیرگفت كه هم اكنون بسیاری از خانواده ها پزشك خانواده را صرفا برای دریافت نامه ارجاع به پزشك متخصص می دانند وكمتر برای پیگیری مراقبت های بهداشتی مراجعه دارند.
وی مسوولان اجرایی طرح را مقصران اصلی در نقص دار بودن اجرای طرح می داند و معتقد است كه باید مسوولان اجرایی ازطریق رسانه ها مردم را با وظایف پزشك خانواده آشنا كنند و مردم نیز با آشنایی مطالبات خود را از پزشك خانواده داشته باشند.
یكی دیگر از پزشكان خانواده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا علت آشنا نبودن مردم و برخی پزشكان با اجرای این طرح را ناشی ازتعجیل در اجرا بدون اطلاع رسانی مناسب دانست و افزود : با روند درمان محوری پزشك خانواده؛ هزینه ها تحمیلی به دولت و شركت های بیمه افزوده می شود و با روند مشكل مالی موجود در كشور اجرای این طرح به ناچار كمرنگ می شود.
وی افزود : دانشگاه علوم پزشكی و سایر دستگاه های مرتبط به خصوص بیمه ها باید با اطلاع رسانی درست مردم را نسبت به اهداف طرح آشنا كنند تا با محور قرارگرفتن سلامت محوری ، طرح به اهداف خودش برسد.
این پزشك خانواده مزیت های اجرای طرح را كاهش هزینه های درمان از دوش بیماران، كنترل بیماری های غیر واگیر و شناسایی بیماران در معرض این بیماری ها دانست.
رضا ادیب از شهروندان ساروی زیرپوشش طرح پزشك خانواده می گوید: با این كه حدود سه سال پزشك خانواده دارم، هنوز در جریان وظایف پزشك خانواده و مطالباتی كه باید از او داشته باشم، نیستم.
این شهروند گفت كه درشرایط فعلی فقط زمانی كه خود و خانواده اش مریض شوند به پزشك خانواده مراجعه می كنند و بدون پرداخت هزینه ویزیت می شوند و این كار پیشتر با دفترچه بیمه با هزینه 40تا 50هزار ریالی و به صورت ازاد حداكثر با هزینه 150تا 200هزار ریالی برای پزشك عمومی انجام می شد.
وی افزود : به نظر می رسد برای اجرای درست طرح پزشك خانواده باید اطلاعات مردم نسبت به وظایف پزشكان كامل شود و در این صورت ما می توانستیم خدمات بیشتری از پزشك بگیریم.
یك شهروند دیگر مازنی می گوید ارتباط مناسبی با پزشك خانواده اش دارد و هربار نیز مراجعه كرده توانست بیماری اش را درمان كند و در صورت نیاز به پزشك متخصص نیز این كار با ارائه نامه ارجاع انجام شد.
لیلا بهزادی گفت كه با دریافت نامه ارجاع با پرونده پزشكی اش به پزشك متخصص مراجعه می كند و این كار از آزمایش چندباره و هزینه های مازادش جلوگیری می كند و پزشك متخصص دنباله درمان پزشك عمومی را انجام می دهد.
وی افزود : به نظر می رسد اكثر مردم از كاركرد پزشك خانواده اطلاعات چندانی ندارند، این اطلاع رسانی باید از سوی رسانه ها و متولیان امر در اختیار مردم قرار گیرد.
* نبود بستر نرم افزاری، برخوردار نشدن اعتبار ملی ضعف پزشك خانواده از نگاه بیمه ها
مدیركل بیمه سلامت مازندران نبود بستر نرم افزاری برای ثبت اطلاعات بیمار، نظام ارجاع و در مجموع كاركرد پزشكان برای بیماران و بازخورد مثبت و منفی معالجه پزشك بر روی بیمار و برخوردار نشدن این طرح از اعتبار ملی را مهمترین ضعف برای طرح پرشكان خانواده دانست.
دكتر رسول ظفرمند در گفت و گو با خبرنگارایرنا برخوردار نشدن این طرح از پشتوانه ملی و پایلوت ماندن اجرا صرفا در استان های مازندران و فارس و بستن اجرای طرح با پشتوانه مالی بیمه ها را از دیگر معایب طرح پزشك خانواده دانست.
وی افزود : در شرایط فعلی صفر تا 100 هزینه درمان اجرای طرح پزشك خانواده از جیب شركت های بیمه ای پرداخت می شود ، بدون اینكه امكان پایش و بازخورد این هزینه كردها برای این شركت ها در جامعه مشخص شود.
مدیركل بیمه سلامت مازندران اضافه كرد : هم اكنون سرانه 50 هزار ریال هزینه برای افراد تحت پوشش پزشك خانواده از جیب شركت های بیمه ای به پزشكان پرداخت می شود كه میانگین پرداختی برای هر پزشك در ماه حدود 75 میلیون ریال می شود.
به گفته وی پزشكانی كه 2 شیفت فعالیت دارند حدود 2 هزار و 500 نفر را تحت پوشش قرار می دهند كه میانگین دریافتی این افراد نیز حدود 125 میلیون ریال در ماه می رسد.
دكتر ظفرمند افزود : بیمه موظف به پرداخت این هزینه به صورت ماهانه به حساب پزشكان خانواده است و این فشار را بر شركت ها افزایش خواهد داد و پیش بینی نكردن پشتوانه مالی و یا راهكار مناسب دیگر برای كاهش هزینه ها، می تواند به خاتمه طرح نیز تمام شود.
وی اضافه كرد :این در حالی است كه تا قبل از اجرای طرح بیمه ها هزینه هایی را به پزشكان پرداخت می كردند كه بیمار مراجعه حضوری داشته و خدمات دریافت می كرد.
مدیركل بیمه سلامت مازندران قطع رابطه مالی بین پزشك و بیمار، برداشته شدن هزینه های مالی بیماری از دوش بیماران را از مزایای اجرای این طرح دانست و گوشزد كرد بدون رفع مشكلات ساختاری و مالی این طرح نمی تواند پایدار باشد.
براساس آمار شركت های بیمه ای در مازندران حدود شش هزار میلیارد ریال به دانشگاه علوم پزشكی این استان بابت خدمات دریافتی بیماران تحت پوشش بدهكارند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی مازندران از كم شدن مصرف داروهای غیرضرور، برداشتن هزینه درمان از دوش بیماران، كنترل بیماری غیرواگیر( فشارخون، دیابت)، شناسایی بیماران در معرض این بیماری ها را از مزیت های اجرای طرح پزشك خانواده در مازندران می داند.
دكتر محسن اعرابی در گفت و گو با خبرنگارایرنا آشنا نبودن برخی از پزشكان طرف قرارداد با دستورالعمل اجرایی طرح ، بی اطلاعی خانوارها از مطالباتشان از پزشكان خانواده و پرداخت نشدن به موقع دستمزد پزشكان طرف قرارداد را از چالش های اصلی در اجرای این طرح در این خطه شمال كشور برشمرد.
وی برخی از چالش های این طرح همانند بی اطلاعی شهروندان از مطالباتشان و آشنا نبودن پزشكان طرف قرارداد را پای نوپا بودن اجرای طرح در كشور دانست.
وی اضافه كرد : این طرح در كشورهای توسعه یافته از حدود 2 دهه قبل در دست اجراست و همچنان نیز با نقاط ضعف هایی مواجه اند و رفع كم و كاستی این طرح در داخل نیز نیاز به زمان بیشتری دارد.
معاون دانشگاه علوم پزشكی مازندران بزرگترین چالش اجرای این طرح را بدعهدی شركت های بیمه ای در پرداخت مطالبات پزشكان طرف قرارداد با پزشك خانواده می داند و می گوید : پزشكان طرف قرارداد با پزشك خانواده به محض امضای قرارداد حق هیچ گونه خدمات درمانی در خارج از طرح را ندارند و تمام درآمدشان از قبل اجرای طرح طبق قرارداد پرداخت می شود.
دكتر اعرابی افزود : وابستگی مالی پزشكان خانواده به اجرای این طرح و تاخیر شركت های بیمه ای در پرداخت بدهیشان به این حوزه در درازمدت باعث خروج پزشكان از طرح و خالی شدن دست دانشگاه علوم پزشكی در اجرا می شود.
وی با تایید افزایش برخی هزینه های تحمیلی به شركت های بیمه ای در ابتدای راه اجرای طرح پزشك خانواده گفت كه در سال های اول برخی هزینه های تحمیلی به شركت ها به دلیل نیم بند بودن طرح در اجرا وجود داشت، ولی در شرایط فعلی هزینه ها رو به كاهش است.
دكتر اعرابی نمونه كاهش هزینه های تحمیلی به شركت های بیمه ای را شرایط فعلی كاهش مصرف دارو و كم شدن تعداد دارونویسی در نسخ دانست و گفت كه با طرح های پیشگیرانه ای كه این طرح در بیماری های غیرواگیر همانند فشار خون و دیابت دارد، در آینده شاهد كاهش بیشتر هزینه های درمان خواهیم بود كه هزینه های درمانی بر دوش بیمه را نیز كاهش خواهد داد.
رئیس هیات مدیره انجمن پزشكان خانواده در مازندران بیماریابی بیماری های مزمن مثل پرفشاری خون و دیابت و اجرای طرح های مراقبتی برای این بیماران را از مهمترین مزیت های پزشك خانواده در این استان دانست كه می تواند كاهش هزینه های درمانی را در آینده در جامعه به دنبال داشته باشد.
دكتر مختار هدایتی در گفت و گو با ایرنا كاهش مصرف دارو، آزمایش ، سونوگرافی و سایر پاراكلینك ها ، كاهش مراجعه غیر ضرور بیماران به چند پزشك را از دیگر مزیت های اجرای این طرح قلمداد كرد.
وی قطع ارتباط مالی بین پزشك و بیمار را مهمترین مزیت اجرای این طرح اعلام كردو گفت كه بیشترین هزینه های تحمیلی به بیماران نیز به علت ارتباط مالی بین پزشك و بیمار بود كه پزشك را مجبور به نسخه نویسی متناسب با خواست بیمار می كرد.
رئیس هیات مدیره انجمن پزشكان خانواده مازندران عدم فرهنگ سازی كافی در جامعه ، آشنا نبودن مسوولان و دست اندركاران تصمیم گیر از مزیت های پزشك خانواده،نداشتن ردیف اعتباری و خوداتكایی مالی و بی توجهی وزارت بهداشت و درمان به مشكلات اجرای طرح در 2 استان در حال اجرا را مهمترین مشكلات برای این طرح برشمرد.
دكتر هدایتی گفت كه باید وزارت بهداشت و درمان نسبت به فرهنگ سازی مزیت های این طرح اقدام كند تا تصمیم گیرندگان اصلی این طرح به خصوص نمایندگان با شناخت بیشتر به كمك طرح و اجرایی شدن آن در سراسر كشور باشند.
گزارشگر: حسین فلاحتی** انتشاردهنده :سید محسن حسن نیا
6982/1899
تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۵ - ۱۰:۰۵
ساری - ایرنا- كاهش هزینه درمان، قطع ارتباط مالی پزشك و بیمار، كنترل بیماری های غیرواگیر و كم شدن مصرف داروهای غیرضرور ( آنتی بیوتیك) و برداشتن هزینه از دوش بیماران به گفته جمعی ازكارشناسان مهمترین كاركرد مثبت پزشك خانواده است.