زیارتگاه اشموئیل نبی(ع) از بناهای تاریخی شهرستان ساوه است كه قدمت آن به دوران قبل از صفویه باز می‌گردد و مقام معظم رهبری این مقبره را نشانی از اعتقاد به ارزش‌های آسمانی و تدین در این منطقه برشمرده اند.
اشموئیل نبی(ع) از پیامبران بزرگ بنی‌اسرائیل بوده كه زیارتگاه آن در اوایل قرن هشتم هجری قمری در ساوه ساخته شد و بیش از 2 هزارو 800 سال قدمت دارد.
اساس معماری زیارتگاه اشموئیل پیغمبر(ع) از چهار رشته راه‌پله، 2 ایوان، فضای آرامگاه و گنبد یك پوش تشكیل شده و سیمای ضلع شمال آن بنا، دارای یك ایوان قدیمی است كه از آن می‌توان به طور مستقیم به داخل فضای آرامگاه وارد شد كه از طرف چپ و راست ایوان مذكور نیز یك رشته راه پله به طرف بام وجود دارد.
درجنوب این زیارتگاه یك ایوان و در طرفین آن یك طاق نما وجود دارد كه از درون هریك از این طاق نماها یك راه پله ساخته شده، اما ارتباطی با بام پیدا نمی‌كنند، این راه پله‌ها به مناظر طرف جنوب غرب و جنوب شرق چشم‌انداز دارند.
بنای اصلی زیارتگاه به دوران قبل از صفویه بازمی‌گردد و در داخل ایوان جنوبی نیز سنگ نوشته‌ای از دوره قاجاریه بر دیوار آن نصب شده كه برحضور ناصرالدین شاه قاجار و زیارت او از این مكان مقدس دلیل دارد و انتهای این سنگ نوشته، ماه و تاریخ دهم ربیع الثانی سنه 1269 نیز حك شده است.
فضای زیارتگاه اشموئیل پیغمبر(ع) مستطیل شكل است و زیرقوس و طاق‌های باربر آن، كلاف‌های چوبی درجهت‌های مختلف با هدف استحكام بخشی بنا به كار رفته و پیل گوش‌های مناسب در رأس جرزها اجراء شده كه با این روش گنبد یك پوش نیز بر روی آنها استوارشده است.
حمدالله مستوفی قزوینی از مورخین سده هشتم هجری قمری با اشاره به این زیارتگاه آن را ازجمله مزار اكابر و اولیاء معرفی كرده است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی گفت: این بنای زیاتگاهی كه به نام حضرت اشموئیل نبی(ع) معروف است در منطقه خرقان و در شمال غرب ساوه قراردارد و مقام معظم رهبری در بازدید سال 79 از این زیارتگاه فرمودند: همین مقبره پیغمبر ابراهیمی نشان می‌دهد كه تدین واعتقاد به ارزش‌های دینی و آسمانی در این منطقه قدمت زیادی دارد.
سید محمد حسینی افزود: پژوهشگران در این حوزه به بازدیدهای دوره‌ای و كارشناسی از بناهای تاریخی و ثبت شده پرداخته و آنها را به علاقه مندان معرفی می‌كنند كه پژوهش دكتر فضلی (باستان‌شناس و مردم شناس) در این خصوص نمونه ای از این موارد است.
وی ادامه داد: این زیارتگاه در 25 كیلومتری شهرستان ساوه، تقاطع راه فرعی روستای ورده قرار دارد كه بعد از طی كردن 14 كیلومتر زیارتگاه نمایان می شود.
حسینی ادامه داد: از بزرگراه ساوه، جاده قدیم رباط كریم - مامونیه و بوئین زهرا نیز می توان به این مكان مذهبی دسترسی پیدا كرد.
وی تصریح كرد: مقبره اشموئیل پیغمبر در یك محل كوهستانی، مرتفع و سردسیر واقع شده و دارای بهار و تابستان خنك و معتدل و از برودت و سرمای زودرس در پاییز و زمستان برخوردار است.
وی ادامه داد: در فاصله كمی از این زیارتگاه و در شرق آن وجود دیوارهای خشت گلی آسیب دیده، كوره خشك و یك رشته قنات نشان از یك روستای متروكه دارد كه نام این آبادی و زمین‌های كوهپایه اطراف نیز از نام این حضرت گرفته شده‌اند.
مدیركل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خاطر نشان كرد: این زیارتگاه نیاز اساسی به مرمت و بازسازی داشته كه در راستای تهیه این طرح 200 میلیون ریال هزینه شده و اجرای آن را اداره اوقاف و امور خیزیه بر عهده دارد.
مسئول میراث فرهنگی شهرستان ساوه نیز افزود: در دیوار جنوبی ایوان شمالی این بنا كه سنگ نوشته ای به تاریخ 1267 هجری وجود دارد كه حاكی از این امر است كه ناصرالدین شاه قاجار در زمان سفر به این زیارتگاه دستور مرمت، بازسازی و ساخت ایوان شمالی این بنا را صادر كرده است.
رضا ایاز اظهار كرد: شایان ذكر است این بنا در سال 928 هجری قمری در زمان شاه طهماسب صفوی دارای ضریح چوبی، مشبك و منبت كاری شده بوده كه شخصی به نان قنبر بخار نیز مرمت كننده این زیارتگاه بوده، اما این بنای مذهبی چوبی، بر اثر آتش سوزی سوخته و از بین رفته است.
وی گفت: هم اكنون ضریح فلزی جایگزین مقبره قبلی شده كه با بازسازی های اداره میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی در سال 1385 هم اكنون این زیارتگاه مورد علاقه علاقه مندان و بازدیدكنندگان داخلی و خارجی قرار گرفته است.
رییس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان ساوه، لوله گذاری گاز به ارزش مالی سه میلیارد و 500 میلیون ریال، آبرسانی از طریق انرژی خورشیدی برای نصب پمپ و لوله گذاری به ارزش سه میلیارد ریال، محوطه سازی آن مكان مذهبی به ارزش مال 500 میلیون ریال، ساخت 10 سرویس بهداشتی در فضای 120 متر مربع فضای فیزیكی و هزینكرد یك میلیارد و چهارصد میلیون ریال و لوله كشی گاز محوطه این زیارتگاه با مبلغ 300 میلیون ریال را از جمله اقدامات انجام شده در راستای عمران و آبادانی این زیارتگاه عنوان كرد.
سید محمد باقر طباطبائی بیان كرد: محیط اطراف این زیارتگاه از شرایط ساختاری مطلوبی برخوردار نیست و به دلیل اینكه این مكان از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی است، نیاز است هرچه سریع تر مرمت و بازسازی این بنا از طریق اداره كل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دستور كار قرار گیرد.
وی تصریح كرد: طرح ارائه شده سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در راستای مرمت و بازسازی این بنا باید مورد تایید دفتر مهندسی سازمان اوقاف و امور خیریه كشور قرار گیرد كه تحقق این مهم نیز نیاز اساسی به تامین منابع مالی دارد.
فرماندار ساوه نیز گفت: دولت تدبیر و امید با هدف ساماندهی و جلوگیری از مهاجرت بی رویه از روستاها، طرح های گردشگری و توسعه زیر ساخت های صنعت گردشگری را در دستور كار قرار داده است.
محمد بهاروند بیان كرد: با تاكید نماینده عالی دولت در استان مركزی و بازدید از این منطقه تاریخی، دستور ساماندهی و تامین زیر ساخت های خدماتی صادر شد و در سایه همكاری دستگاه های اجرایی، پیشرفت قابل ملاحظه ای در این خصوص حاصل شده است.
وی افزود: عملیات اجرایی آبرسانی، تامین برق و گاز نیز در این زیارتگاه به اتمام رسیده كه امید است مسئولان دستگاه های اجرایی تمهیدات لازم در خصوص عمران و آبادانی این مكان معنوی را به كار گیرند.
به گزارش ایرنا، معاون استاندار مركزی افزود: طرح توسعه فضای مقبره تاریخی و معنوی اشموئیل نبی با مشاركت منابع طبیعی و برخی از مالكان این منطقه در دستور كار قرار دارد و در این مدت نیز شماری سرمایه گذار برای اجرای طرح های گردشگری اعلام آمادگی كرده اند.
بهاروند افزود: ساخت سرویس بهداشتی 10 چشمه ای با صرف اعتباری بالغ بر یك میلیارد و 500 میلیون ریال با مشاركت شهرداری آماده و استفاده از انرژی پاك خورشیدی نیز برای طرح آبرسانی پیش بینی شده است.
معاون گردشگری، اداره كل میراث فرهنگی، گردشگردی و صنایع دستی استان مركزی افزود: در سال گذشته صد میلیون ریال در غالب طرح زیرساخت گردشگری در راستای ساماندهی سرویس های بهداشتی و در سال جاری نیز 200 میلیون ریال برای تهیه طرح ساماندهی این زیارتگاه اختصاص یافته است.
صغری نیك پور اظهار كرد: طرح ساماندهی زیارتگاه اشموئیل نبی بر اساس فاز بندی شامل زیرساخت های گردشگری، كف سازی، مرمت و ساماندهی بنا، فضاهای مورد نیاز گردشگران مانند بازارچه صنایع دستی و غیره است كه در صورت تزریق منابع مالی برای هر مرحله، این طرح تكمیل و به زودی به اتمام می سد.
شهرستان ساوه از توابع استان مركزی است و در این شهر بر اساس آخرین آمار، 259 هزار و 30 نفر جمعیت زندگی می كند.
زیارتگاه اشموئیل نبی كه در سال 1354 در فهرست آثار ملی به شماره 1181 به ثبت رسید در مناسبت‌های مختلف مذهبی به ویژه در ایام نوروز میزبان مردم استان و كشور است.
7114/3075/ خبرنگار: شیما كریمی*** انتشاردهنده: حسین مهدی زاده اصفهانی
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۹:۴۶
ساوه - ایرنا - زیارتگاه اشموئیل نبی نمادی از تدین دیرینه و ارزش های الهی در ساوه است كه بر قدمت و وجود فرهنگ غنی معنوی در این شهرستان تاكید دارد.