سمن ها فقط بازوی اجرایی نیستند/دولت از تجارب ارزشمند آنها یاری بگیرد

به گزاش خبرنگار اقتصادی ایرنا، 'فاطمه قاسم زاده' شامگاه چهارشنبه در نشستی با همكاری موسسه مهر و ماه در مركز فرهنگی كوژین، افزود: كودك كار، در فعالیتی مشاركت دارد كه به فیزیك و روح او صدمه می زند.
وی توضیح داد: كودكان كار كه بخشی از آنها در خیابان كار می كنند، ساعات طولانی را خارج از خانه و سرپناه به سر می برند كه از لحاظ غذایی، بهداشت فردی و ساعات استراحتی كه یك كودك باید از آن برخوردار باشند، محروم هستند.
قاسم زاده گفت: كار به تنهایی آسیب نیست اما كاری كه تاثیر منفی بر سلامت كودك داشته باشد، آسیب محسوب می شود.
وی یادآور شد: كار كودك می تواند زمینه بروز آسیب باشد؛ برخی از انواع كار كه شرایط سختی را به كودكان تحمیل می كند، زندگی آنان را تباه می كند.
وی بدترین كار كودك را در ایران زباله گردی عنوان كرد و گفت: با وجود اینكه ایران كنوانسیون منع بدترین كار كودك را امضا كرده است اما برای ممانعت كودكان از این نوع كار اقدامی انجام نمی شود.
این پژوهشگر اجتماعی با بیان آنكه اجرای مقاوله نامه 182 كه در خصوص منع كار كودك است بر عهده وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی است، گفت: متاسفانه اقدامی برای كنترل این نوع كار كودك انجام نشده و در بسیاری از موارد اعلام می شود كه نیروی بازرسی كار كم داریم.
وی ادامه داد: این در حالی است كه نیروی انسانی كه در سمن ها فعالیت دارند حاضرند بدون دریافت دستمزدی با نهادهای دولتی در زمینه منع كار كودك همكاری كنند.
وی گفت: پیمان نامه حقوق كودك را در ایران داریم اما این موضوع هم اجرایی نمی شود.
وی معتقد است: كار كودك به ساختارهای اجتماعی یك جامعه مربوط می شود و مهمترین ركن برای از بین بردن كار كودك، آموزش خانواده ها است.
وی گفت: با توجه به اینكه فقر منشاء همه نابسامانی ها است باید تلاش شود كه خانواده هایی كه كودكانشان را وادار به كار می كنند، توانمند شوند تا دست از سر این نان آوران كوچك بردارند.
به گفته وی، سمن ها در كل كشور 10هزار و 200 كودك را پوشش می دهند در حالی كه تعداد كودكان كار بسیار بیشتر است.
قاسم زاده بیان داشت: 15.3 میلیون نفر كودك زیر 18سال در كشور داریم كه 12.3 میلیون نفر از آنان دانش آموز هستند. مابقی این كودكان كجا هستند؟
رئیس هیات مدیره شبكه یاری كودكان كار گفت: ممكن است گفته شود همه این سه میلیون كودك، كار نمی كنند، درست است اما تردیدی نیست كه نزدیك به همین رقم كودك كار در كشور وجود دارد.
وی با اشاره به كارگاه های قالی بافی گفت: در این كارگاه ها كودكان هشت تا 9ساله روزانه 12 ساعت كار می كنند.
وی بیان داشت: انگشت كودكان ظریف است و از آنان در بافت فرش استفاده می شود؛ محل هایی كه این كودكان در آن می نشینند با نور اندك و ساعات طولانی نشستن بر دار قالی فرم مهره های كمر این كودكان تغییر می كند.
وی یادآور شد: چند سال پیش كودكی هشت ساله به عنوان بهترین بافنده فرش انتخاب شد. از كودك پرسیدند چه آرزویی داری؟ و كودك پاسخ داد: آرزو می كنم كه در آینده خانه ای بدون فرش و یا فرشی بدون نقش در خانه ام باشد.
قاسم زاده ادامه داد: پاسخ كودك حكایت از رنج عظیم است كه دوران كودكی یك كودك را زیر سوال می برد.
وی گفت: به غیر از كنوانسیون منع كار بدترین اشكال كار كودك كه بیشتر كشورها به آن پیوسته اند ایران هنوز همه موارد پروتكل منع بدترین اشكال كار كودك را امضا نكرده است.
قاسم زاده معتقد است: بیشتر كودكان كار، بدسرپرست هستند و خانواده ها كودكان را وادار به كار در كارگاه ها و خیابان ها می كنند.
به گفته قاسم زاده، متاسفانه راه حل نهادهای دولتی برای اینكه برنامه ای داشته باشند تا حداقل كودكان تا دیروقت در كوچه ها نمانند منطقی نیست زیرا جمع آوری این كودكان از سطح خیابان، راه حل خوبی نمی باشد.
وی گفت: سمن ها می توانند راه حل هایی ارائه دهند كه چگونه بتوان از ماندن كودكان در ساعات پایانی شب در بستر خیابان ها جلوگیری كرد.
این فعال سازمان های مردم نهاد اظهارداشت: حتی مشاهده شده برخی از خانواده ها برای اینكه بتوانند از ماشین ها به ویژه ماشین های گران قیمت اخاذی كنند پای كودكان را می شكنند و یا زخمی می كنند و كودك را در مسیر ماشین قرار می دهند تا بتوانند پولی از راننده بگیرند.
این پژوهشگر حوزه كار كودك تاكیدكرد: چنین خانواده ای به طور یقین نیاز به آموزش دارد كه با كودك خود اینگونه رفتار نكند.

**موضوع كار كودك را به مساله ای ملی تبدیل كنیم
فرشید یزدانی دیگر پژوهشگر اجتماعی كه در این نشست حضور داشت، گفت: باید جامعه را به موضوع كار كودك حساس كرد به طوری كه بتوان این موضوع را به مساله ای ملی تبدیل كرد.
وی كه سخنرانی خود را تحت عنوان 'سوختن كودكی' بیان می داشت، افزود: مسائل كودكان تنها كار نیست. موضوع هایی نظیر ازدواج،طلاق، كودك بدون شناسنامه و یا فروش كودكان همه به نوعی مساله است كه باید افكار عمومی نسبت به این مسائل حساس شود.
وی یادآور شد: كودكان در مدرسه چقدر مهرورزی، ارتباط اجتماعی و منع خشونت را فرا می گیرند؟ آیا بهتر نیست به كودكان به جای آموزش دفاع نظامی ارتباط كلامی،اجتماعی و مهربانی را بیاموزیم؟
به گفته این پژوهشگر اجتماعی، دوران كودكی انسان ها در امر توسعه ملی نقش مهمی دارد. اگر قرار است توسعه بیابیم باید از كودكان شروع كنیم.
یزدانی تاكیدكرد: در صورتی كه كودك را توانمند كنیم فقر را كاهش داده ایم.
وی با انتقاد از خشونت های كلامی كه متاسفانه در نظام آموزشی، صدا و سیما و فضاهای مجازی مشاهده می شود گفت: ما هنوز ابهام در مورد مساله كودكی داریم. به طور مثال به پسربچه هایمان می گوییم مرد گریه نمی كند و دختر بچه را به كارهایی ترغیب می كنیم كه زنی بزرگسال انجام می دهد كه فراتر از نقش كودكانه است.
وی با اشاره به نرخ مشاركت كودكان 10 تا 14 ساله كه در سال 90 برابر با 1.5درصد بود گفت: این نرخ در تابستان 95 به 2.1درصد(40درصد افزایش)رسید. این نسبت در میان دختران 57درصد افزایش یافت.
وی با اشاره به اینكه 27درصد از كودكان خارج از چرخه تحصیلی هستند گفت: این آمار بسیار تكان دهنده است و باید در این خصوص فكری جدی شود. وقتی كودكی از چرخه تحصیلی جدا شود در معرض آسیب های بیشمار است.
یزدانی گفت: مسائل كودكان جدی است و باید همه آحاد جامعه به آن توجه كنند.
وی با بیان آنكه كارگاه های زیر 10 نفر از شمول قانون كار خارج هستند، گفت: در بسیاری از این كارگاه ها كودكان كار می كنند در حالی كه هیچ نظارتی بر آنها نمی شود.

**موضوع كار كودك را به یك طرح ملی تبدیل كنیم
این پژوهشگر اجتماعی اعتقاد دارد كه باید مطالبه گری اجتماعی افزایش یابد. تلاشگری ابزار جامعه مدنی است و باید تلاش شود كه موضوع كار كودك را به یك طرح ملی تبدیل كرد.
به گزارش ایرنا، این نشست با تاكید به موضوع بررسی مرگ فجیع دو كودك به نام های احد و صمد كه دو برادر زباله گرد افغانستانی بودند برگزار شد.
كار كودك به ویژه بدترین اشكال كار كودك پدیده ای زشت و نادرست است كه آینده جامعه را تهدید می كند. جامعه سالم نیازمند انسان های سالم است و بنیان سلامت از كودكی شكل می گیرد.
به گفته پژوهشگران اجتماعی، اگر امروز برای كودكی كه در خیابان شیشه ماشین می شوید كاری انجام نشود بی تردید در آینده با خنجری در دست به سراغ ماشین ها خواهد رفت.
اقتصام**9123**1021
خبرنگار: زهره دریغ گفتار**انتشار دهنده: حسین نوروزیان