سقف مغازه ای در سرای نوذری بازارتاریخی اراك فرو ریخت

سیدمحمد حسینی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: ریزش سقف این مغازه از مجموعه ارزشمند بازار تاریخی اراك به دلیل سهل انگاری مالك در بازرسی مسیر جریان آب ناودانی و نفوذ آب به بافت سقف پس از بارش های روز گذشته رخ داده است.
وی توضیح داد: خوشبختانه ریزش سقف این مغازه خسارت جانی نداشته اما، صدمات وارد شده به بازار و این واحد تجاری هنوز برآورد نشده است و كارشناسان در حال بررسی میزان خسارت مالی هستند.
وی اظهار كرد: به منظور ایمن سازی و مرمت مجموعه تاریخی بازار اراك امسال در خواست اعتبار 50 میلیاردریالی شد كه 10 میلیارد ریال آن ابلاغ شد اما هنوز تخصیص نیافته است.
وی توضیح داد: باوجود تخصیص نشدن اعتبار مرمتی برای بازسازی مجموعه بازار تاریخی اراك، كارگاه ایمن سازی و مرمت این مجموعه تاریخی تعطیل نیست و تعویض شماری از سقف های مغازه های بازار در سرای كتابفروشان و ورودی بازار با هشت میلیارد ریال اعتباردر سال جاری انجام شده است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی گفت: خطر ریزش در بخش هایی از بازار تاریخی اراك جدی است اما هیچ یك از دستگاه های متولی برای رفع خطر و آسیب احتمالی میراث فرهنگی را یاری نمی كند.
حسینی افزود: اوقاف و امورخیریه، شهرداری و راه وشهرسازی از جمله دستگاه هایی هستند كه می طلبد در امور مرمتی و نگهداری مجموعه تاریخی بازار اراك به عنوان هویت تاریخی این شهر مشاركت داشته باشند اما، این همراهی در حد انتظار نیست و كم و بیش شاهد تخریب و ریزش هایی در بازار اراك هستیم.
وی، با انتقاد از همكاری نكردن كسبه و هیات امنای بازار اراك در مرمت این مجموعه گفت: میراث فرهنگی اعلام كرده مالكان 50 درصد هزینه مرمت مغازه های خود را بپردازند و 50 درصد نیز توسط میراث فرهنگی انجام می شود اما،هیات امنا و مالكان این مهم را جدی نگرفته و از آن استقبال نمی كنند.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی خاطرنشان كرد: تمامی سراهای مجموعه بازار اراك نیازمند بازسازی و مرمت است و هشدارهای لازم در خصوص ناایمن بودن و احتمال ریزش بخش هایی از بازار به مالكان اعلام شده اما عزمی راسخ در خصوص این هشدارها وجود ندارد.
وی اظهار كرد: بازار تاریخی اراك سال 1355 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و برای قرار گرفتن آن در فهرست آثار جهانی، 20 سال زمان سپری شده كه دوره طولانی است.
وی افزود: برای انجام طرح بهسازی و مقاوم سازی مجموعه تاریخی بازار اراك 80 میلیارد ریال اعتبار نیاز است تا عملیات ایمن سازی و روشنایی آن به صورت كارشناسی و موثر انجام شود.
حسینی گفت: تامین اعتبار بهسازی این مجموعه از مهمترین نیازها است و به همین منظور وزارت راه و شهرسازی قول مساعد تامین 40 میلیارد ریال اعتبار را داده كه تاكنون محقق نشده است.
وی اظهار كرد: با این اعتبار می توان 50 درصد فعالیت ترمیمی، اصلاح و عمران مجموعه تاریخی بازار را انجام داد و باید برای تامین اعتبار از سایر منابع مالی برای تكمیل این طرح مهم فرهنگی كمك گرفت.
مدیركل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان مركزی گفت: بازار تاریخی اراك بخش مهمی از هویت كالبدی این شهر به عنوان نمونه معماری و شهرسازی اسلامی است و حفظ و نگهداری از این اثر ارزشمند در اولویت برنامه های میراث فرهنگی استان مركزی است.
حسینی افزود: برنامه بازسازی، مرمت، مقاوم سازی و روشنایی این مجموعه با 22 میلیارد ریال اعتبار تدوین شده كه باید ظرف مدت سه سال اجرایی شود.
وی اظهار كرد: با این اقدامات می توان شرایط بازار اراك را برای قرار گرفتن در فهرست آثار ثبت جهانی مهیا كرد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مركزی گفت: تلاش برای ثبت جهانی بازار تاریخی اراك مهمترین برنامه این نهاد است.
حسینی افزود: بازار تاریخی اراك با بیش از 200 سال قدمت ارزشمندترین بنای تاریخی در این استان است كه در سال های گذشته بر اثر بی توجهی برخی مسئولان و به خصوص كسبه، صدمات بسیاری به این مجموعه تاریخی وارد آمده است.
وی اضافه كرد: وجود عناصر زاید، مرمت و بازسازی های خودسرانه و بدون استفاده از نظر كارشناسان میراث فرهنگی، رهاسازی كابل ها و سیم های برق و لوله های گاز، نصب تابلوهای ناهمگن با فضای تاریخی بازار، تبدیل كردن جرزها و ستون های قطور بازار به دكه ها و مغازه ها مهمترین مشكلات بازار تاریخی اراك است كه تنها در صورت رفع این مشكلات می توان زمینه ثبت جهانی این مجموعه تاریخی را فراهم كرد.
بنای كنونی بازار مشتمل بر یك راسته اصلی شمالی جنوبی به طول 880 متر و یك راسته شرقی غربی به طول 600 متر است كه محل تقاطع آن، چهارسوق زیبایی را در وسط مجموعه ایجاد كرده است.
راسته شمالی جنوبی بازار به صورت مستقیم از دروازه قبله در جنوب تا دروازه راهزان در شمال امتداد می یابد.
عرض بازار از ابتدا تا انتها پنج متر است و راسته شمالی و جنوبی به هشت قسمت 100 متری، هر قسمت دارای 50 باب مغازه، تقسیم می شود كه به هر كدام آن ها گذر می گویند.
در دوره اخیر 2 گذر قسمت شمالی این راسته تخریب شده و گذر جنوبی یا یك صد متر از جنوب راسته اصلی ، به صورت دو طبقه ساخته شده كه ارتفاع آن به هشت متر می رسد.
در سال های اخیر به علت بی توجهی، قسمتی از پوشش طاق و گنبدی این گذر فرو ریخته و همچنین سردر زیبای آن به هنگام احداث ساختمان بانك ملی از میان رفت كه سال 89 سردر بازار با ویژگی های معماری بنای اصیل آن بازسازی شد.
علاوه بر 2 راسته اصلی در مجموعه بازار اراك حدود 20 سرا و تیمچه در آن وجود دارد كه فعالیت های مختلفی در آن ها در جریان است، 18 واحد از این بناها در قسمت جنوبی بازار قرار گرفته كه از مهمترین آن سرای نوذری، سرای كتاب فروش ها و سرای كاشانی است.
سرای نوذری كه زیباترین سرای بازار اراك به شمار می آید به فرش فروشان اختصاص دارد و بنای آن در 2 طبقه است و سرای كتابفروش ها نیز از وسعت و معماری جالب توجهی برخوردار است از یك تیمچه و سرای 2 طبقه تشكیل شده است.
بیش از 2 هزار جاذبه گردشگری در استان مركزی شناسایی شده كه 850 اثر تاكنون در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.
6991/6013/ خبرنگار : معصومه ابراهیمی* **انتشاردهنده:مژگان حیدری