تهران-ایرنا-پژوهشگران دانشگاه ولیعصر رفسنجان نمونه‌ای آزمایشگاهی از یك زیست حسگر را طراحی كرده‌اند كه می توان آن را جهت تشخیص زودهنگام سرطان پروستات به كار گرفت.

به گزارش روز یكشنبه گروه علمی ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری،سرطان پروستات رایج‌ترین سرطان در بین مردان است و در سال‌های اخیر به شدت تلاش شده تا روش‌های نوین و تأثیرگذار درمانی، برای رهایی‌بخشی بیماران مبتلا به آن، ارائه شود.
با وجود پیشرفت‌های فراوان در تشخیص این سرطان، همچنان تشخیص قطعی، سریع و آسان سرطان پروستات نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. در طرح ساخت این زیستگر نیز محققان تلاش كرده‌اند تا با به كارگیری روش‌های الكتروشیمیایی برای دستیابی به این مهم گام بردارند.
دكتر اسماعیل حیدری بفروئی پژوهشگر دانشگاه ولیعصر رفسنجان، در خصوص تحقیقات انجام شده در این طرح گفت: هدف ما ارائه‌ ابزاری به منظور اندازه‌گیری نشانگر آنتی ژن اختصاصی پروستات جهت تشخیص زود هنگام، بدون درد، سریع و آسان سرطان پروستات بود. بدین منظور، ساخت زیست حسگری بر پایه‌ی آپتامر DNA جهت تشخیص و معرفی عوامل بالینی تعیین كننده‌ پیش آگهی در افراد مشكوك به این بیماری در دستور كار قرار گرفت. تلاش اصلی ما طراحی زیست حسگری با امكان به كارگیری در مراكز درمانی و تشخیص‌های كلینیكی بوده است.
وی در ادامه به برخی ویژگی‌های برجسته‌ی این زیست حسگر اشاره كرد و افزود:آپتاحسگر طراحی شده دارای حد تشخیص بسیار پایین و محدوده‌ خطی وسیعی است. همچنین از تكرارپذیری، تكثیرپذیری، پایداری و حساسیت بالایی برخوددار است.
حیدری بفروئی در خصوص مواد به كار رفته در ساخت این زیست حسگر عنوان كرد: نشانگر زیستی این بیماری، آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) است. به همین دلیل در این زیست حسگر از آپتامر اختصاصی PSA (جایگزین آنتی‎بادی) استفاده شده است. همچنین در نمونه‌ طراحی شده از نانوصفحات rGO، نانولوله‎های كربنی چند دیواره (MWCNTs) و نانوذرات طلا (AuNPs) با هدف افزایش سطح و هدایت الكتریكی نیز استفاده شده است.
به گفته حیدری بفروئی، به منظور بررسی كارایی نمونه طراحی شده، این آپتاحسگر در اندازه‎گیری PSA پنج نمونه‌ خونی افراد مبتلا به سرطان پروستات به كار گرفته شده و با روش آزمایشگاهی ایمونورادیومتری مقایسه شده است. نتایج مقایسه‎های انجام‎ شده نشان‎‎دهنده‌ كاربردپذیری آپتاحسگر ساخته شده در آنالیز نمونه‌های خون افراد مشكوك به سرطان پروستات بوده است.
این زیست حسگر دارای حساسیت و سرعت بالایی است و هزینه‌ی ساخت پایینی دارد. با تكمیل مطالعات و امكان تولید انبوه، می‌توان از زیست حسگر تهیه شده در مراكز درمانی و تشخیص‌های كلینیكی استفاده كرد.
این پژوهش از همكاری اسماعیل حیدری بفروئی- عضو هیأت علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان- و نازگل‌السادات شمس زاده- دانشجوی كارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه ولیعصر رفسنجان- حاصل شده است. نتایج این كار در مجله‌ی Biosensors and Bioelectronic با ضریب تاثیر 47/7 (جلد 91، سال 2017، صفحات 284 تا 292) منتشر شده است.
علمی**1023**1440
دریافت كننده:ابوالقاسم تیموری** انتشار:معصومه گلشن