به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، كارشناسان و تحلیلگران غربی سیاست خارجی مورد نظر «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریكا را كماكان همچون صندوق دربسته ای می دانند كه نمی توان برآورد دقیقی از ماهیت، هدف ها و نحوه اجرای آن ارائه كرد.
از جمله مهمترین محورهای برجسته در سیاست خارجی روسای جمهوری آمریكا است. با همین نگاه كارشناسان آمریكایی از جمله انتقادهایی كه به سیاست خارجی ترامپ وارد می كنند موضوع دیدگاه وی به روسیه و رییس جمهوری آن كشور بوده است. ترامپ در دوره رقابت های انتخاباتی دیدگاه آشتی جویانه ای را به روسیه و «ولادیمیر پوتین» ابراز كرد.
گرچه از گذشته ها میان روسیه و آمریكا تنش هایی وجود داشته است اما در دوره باراك اوباما با گسترش به شرق ناتو به عنوان بازوی عملیاتی ایالات متحده این منازعه شدت یافت. با طرح عضویت اوكراین ناتو بر شدت تقابل دوكشور افزودخ شد.
متعاقب این تحولات پس از یك همه پرسی بخش هایی از اوكراین در شبه جزیره كریمه به روسیه ملحق شد. پس از این موضوع بود كه آمریكا، روسیه را كشوری اشغالگر توصیف كرد و علیه مسكو تحریم هایی را به اجرا در آورد.
تنش میان دو كشور تا پایان دوره ریاست جمهوری اوباما در این سطح ادامه داشت اما ترامپ نگاه متفاوتی را نسبت به روسیه ابراز كرد.
وی ضمن قدردانی از تلاش روسیه در جنگ با تروریست و داعش در سوریه از آینده نزدیك مسكو واشنگتن و حتی كاساتن از سطح تنش و تحریم علیه روسیه سخن گفت.
یكی از آخرین نمودهای این نگاه ترامپ به روسیه را می توان در گفت وگوی تلویزیونی وی با شبكه تلویزیونی «فاكس نیوز» بیان شد. ترامپ در پاسخ به مجری برنامه كه پوتین را قاتل توصیف كرد عنوان داشت كه آمریكایی ها هم چندان بی تقصیر و بی گناه نیستند.
البته وجود چنین دیدگاهی از سوی رییس جمهوری آمریكا تازگی دارد.
چند روز پیش تارنمای «فارین پالسی» در گزارشی عنوان كرد كه رییس جمهوری روسیه در حال آزمودن ترامپ است. به نوشته این تارنما پوتین و ترامپ بر همكاری بیشتر دو كشور تاكید دارند. گویا ترامپ تصمیم دارد روابط سازنده تر را با مسكو طرح ریزی كند اما مهمترین مانع برای رهبران این كشورها بی اعتمادی دوطرفه نسبت به یكدیگر است. این دیدگاه بدبینانه در ایالات متحده بیشتر است و مردم و مقام های آمریكایی تندترین پیش فرض منفی را نسبت به مسكو دارند.
** جنگ در فضای اطلاعاتی و سایبری
از جمله تنش هایی كه میان دو كشور وجود دارد منازعه آن ها در فضای مجازی است. در دوره رقابت های انتخاباتی اتهام های زیادی از سوی طرفداران «هیلاری كلینتون» به مسكو وارد می شد. حتی پس از اعلام نتیجه انتخابات به نفع ترامپ، یكی از دلایل افت حمایت از نامزد دموكرات، هك ایمیل های كلینتون و افشای برخی اطلاعات محرمانه فعالیت های هیلاری كلینتون و حزب مطبوعش عنوان شد.
تارنمای روزنامه «ایندیپندنت» چند روز پیش در مورد پرونده اطلاعاتی روسیه در ایالات متحده نوشت: مقام های اطلاعاتی ایالات متحده برخی ابعاد پرونده جاسوسی روسیه را در ماه های گذشته تایید كردند.
پرونده 35 صفحه ای از اتهام ها علیه ترامپ در زمینه رابطه ی او با روسیه مطرح شده است. در عین حال مقام ها عنوان كردند كه این موضوع به صورت مستقیم با دونالد ترامپ ارتباطی ندارد.
تارنمای اندیشكده «رند» آمریكا هم ماه گذشته در مورد جنگ سایبری میان روسیه و آمریكا نوشت: پس از هك ایمیل های حزب دموكرات بسیاری از اعضای كنگره آمریكا خواستار تلافی این اقدام روسیه شده بودند. به هرحال اقدام تلافی جویانه صورت نمی گیرد زیرا ممكن است پاسخ های بعدی روسیه را به همراه داشته باشد اما آمریكا باید به مسكو ناراحتی خود را ابراز كند.
تحلیلگر این اندیشكده عنوان كرد: اگر ایالات متحده و روسیه به اقدام یكدیگر پاسخ دهند این منازعه وارد دور جدیدی از تقابل ها می شود.
ایالات متحده بهترین شكل نیروی تهاجمی و عمیق ترین دفاع را در حوزه اطلاعاتی و سایبری دارد. بخش تهاجمی روسیه به اندازه آمریكا خوب است اما از عمق دفاعی خوبی در این زمینه برخوردار نیست. آمریكا به دفاعی عمیق تر نیاز دارد زیرا وابستگی آن به عرصه دیجیتال و تكنولوژی های شبكه ای بیشتر است. در هر صورت آمریكا باید در مورد نتیجه هر اقدامی كه انجام می دهد بیشتر تفكر كند.
** ناآگاهی ترامپ از توافق هسته ای آمریكا و روسیه
چند سال پیش ایالات متحده آمریكا و روسیه به یك توافق هسته ای دست پیدا كردند كه در مورد آن تبلیغ بسیار زیادی هم صورت گرفت. بر این اساس مسكو و واشنگتن پذیرفتند تا در مدت هفت سال تعداد كلاهك های هسته ای فعال خود را تا ۳۰ درصد كاهش دهند.
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریكا در نخستین تماس تلفنی كه پس از استقرار در كاخ سفید با ولادیمیر پوتین برقرار كرد، توافق هسته ای دولت باراك اوباما با مسكو را توافق بدی دانست. ترامپ پیش از آن نیز تقویت زرادخانه هسته‌ای آمریكا را خواستار شده بود. البته «شان اسپایسر» سخنگوی كاخ سفید در قبال این موضعگیری ترامپ عنوان كرد كه وی از آن توافق اطلاعات كامل نداشته است.
موسسه پژوهشی «بروكینگز» آمریكا در این زمینه دیدگاهی متفاوت با ترامپ دارد و نوشت: توافق استارت جدید كه اوباما امضا كرده بود در راستای منافع ملی ایالات متحده قرار دارد. رییس جمهوری باید در مورد این توافق چیزهای بیشتری یاد بگیرد و با مشاوران و كارمندان اصلی و مطلع خود مشاوره كند. آن ها می توانند به وی توضیح دهند كه این توافق چگونه منافع امنیتی آمریكا را تامین می كند.
به نوشته این اندیشكده، توافق استارت جدید(New START) كه در آوریل سال 2010 به امضا رسید فواید گوناگونی داشت. علاوه بر كاهش تعداد كلاهك های دوطرف این توافق موجب تبادل اطلاعات دو كشور در زمینه جنگنده ها، موشك های مستقر در زیردریایی ها و موشك های بالستیك قاره پیما می شد. این توافق همچنین به هر دوطرف اجازه می داد تا سالانه 18 مورد بازرسی را از نیروهای استراتژیك یكدیگر داشته باشند.
در پایان این تحلیل آمده است: اگر آمریكا در دوره ترامپ به دنبال راه اندازی مسابقه تسلیحاتی جدیدی با روسیه باشد نیازمند صدها میلیارد دلار هزینه بیشتر است. با توجه به دیگر برنامه هایی كه برای توسعه ارتش و نیروی دریایی آمریكا در نظر گرفته شده است، بودجه دفاعی آمریكا نمی تواند به همه آن ها پاسخ دهد.
نویسنده این تحلیل افزود: سیاست گذاری هسته ای با توییتر و اطلاعات غلط صورت نمی گیرد. ترامپ باید تكلیف خود را به خوبی انجام دهد و اطلاعاتش را از استارت جدید كامل كند و بفهمد كه مفهوم آن چیست؛ در غیراین صورت امنیت ملی آمریكا آسیب جدی می بیند.
** ترامپ و روابط روسیه با ایران
از موضوع های جنبی كه در زمینه روابط ترامپ و پوتین مورد تحلیل كارشناسان قرار می گیرد رابطه مسكو و تهران است. گرچه ترامپ از اقدام های روسیه علیه تروریست ها و داعش استقبال كرد اما رویكرد عملیاتی خود را بیان نكرده است.
برخی كارشناسان مدعی هستند ترامپ می خواهد با نزدیك تر شدن به ترامپ، اتحاد ایران و روسیه را تضعیف كند.
چند روز پیش تارنمای «فارین افیرز» در گزارشی به بررسی دلایل رابطه گرم روسیه و ایران پرداخت و خط مشی ترامپ را ناكارآمد توصیف كرد و آورد گرچه دولت ترامپ آماده می شوند تا در مصالحه ای تاریخی، رابطه اش را با روسیه بهبود ببخشند اما در شرایط كنونی مسكو بیشتر از گذشته به تهران نیاز دارد.
براساس این تحلیل گرچه كاخ سفید امیدوار است بتواند رابطه ایران و روسیه را تضعیف كند اما بین این دو كشور روابط گرمی برقرار است.
تجربه دهه اخیر نشان می دهد كه روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی روسیه و جمهوری اسلامی در بهترین و محكم ترین شكل آن قرار دارد. همكاری دو كشور در عرصه نظامی را در چارچوب سازمان همكاری شانگهای صورت می گیرد.
افزون بر این در مباحث اقتصادی نیز ایران به نحو روزافزونی برای روسیه اهمیت پیدا می كند. در چند سال اخیر كاهش قیمت نفت و تحریم های غرب علیه روسیه تاثیر بسیاری داشت. مسكو برای سال 2017 انتظار بهبود رشد اقتصادی خود را دارد و در این برنامه جایگاه ایران برای كرملین قابل توجه خواهد بود.
به نوشته فارین پالسی در چند ماه اخیر روسیه حداقل 10 میلیارد دلار توافق تسلیحاتی را با ایران نهایی كرد. از سوی دیگر مبادلات هسته ای دو كشور هم رو به افزایش است.
با وجود تمایل زیاد كاخ سفید، اتحاد ایران روسیه باقی خواهد ماند و اگر ترامپ بخواهد همچون دولت بیل كلینتون (در دهه 1990) فشار را بر ایران بیشتر كند موفق نخواهد بود. ممكن است علت عمده آن نیز اشتباه محاسباتی آمریكا در ارزیابی روابط مسكو و تهران باشد.
پژوهشم**9130 **گزارشگر: حسین عباسی نسب** انتشاردهنده : شهناز حسنی
تاریخ انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۴:۰۱
تهران- ایرنا- روابط ایالات متحده آمریكا با روسیه از مهمترین مسائل در سیاست خارجی «دونالد ترامپ» است. كمبود اطلاعات، ناآگاهی از تحولات و تحلیل های نادرست از موانع مهم در تصمیم سازی كاخ سفید در دوره كنونی به شمار می رود.