آغاز مقابله با ریزگرد/ پایان خاموشی در خوزستان

به گزارش ایرنا، 15 سال پس از نخستین گرد و غبار، این بار ریزگردها به سراغ زیرساخت های خوزستان رفته اند. طوفان خاك، شبكه برق را از هشتم بهمن زمین گیر كرده است.
بر اساس گزارشی كه مسؤولان ارائه كردند، به دنبال وقوع طوفان با سرعت 60 كیلومتر در ساعت و به میزان بیش از 66 برابر حد مجاز در هشتم بهمن ماه جاری، 30 خط فشار متوسط از 390 خط موجود در اهواز قطع شد. اما این همه ماجرا نبود و این گرد و خاك كم سابقه كه یادآور طوفان های بهمن 93 و بیش از 10 شهرستان را درگیر كرده بود، به همراه رطوبت ناشی از اندكی باران و مه، شبكه فرسوده برق استان را در این 20 روز با بحران بی سابقه ای مواجه كرد كه سرانجام آن قطع مكرر برق در تعدادی از شهرهای استان به ویژه در كلانشهر اهواز و به تبع آن قطع آب و برق و تلفن و اینترنت شد.
اوج این بحران، تعطیلی مدارس و ادارات 11 شهرستان به دلیل قطع آب و برق و خارج شدن پنج نیروگاه از مدار در روز 23 بهمن بود.
علت قطع برق را مدیران برقی، رسوب گرد و خاك در تأسیسات به ویژه خطوط فوق توزیع انتقال و مقره های برق اعلام كردند كه در پی افزایش رطوبت هوا دچار اختلال شده و از مدار خارج شدند. نبود تجهیزات برق اضطراری در تصفیه خانه های آب نیز قطع شدن آب را به همراه داشت.
در مجموع، قطع آب و برق باعث شد چند روز مدارس اهواز و تعدادی از شهرها تعطیل اعلام شود. لغو پروازها و اختلال در كسب و كار شهروندان نیز بخشی از آسیب ناشی از این پدیده بود.
اگر چه بی نظمی در اعلام تعطیلی مدارس با واكنش و گله مندی شهروندان روبرو شد، اما قطع مكرر آب و برق باعث شد چهار تجمع نیز در مقابل استانداری خوزستان برای اعتراض به گرد و غبار، طرح های انتقال آب و اختلال در آب و برق تشكیل شود.
در این مدت، علاوه بر تشكیل جلسات ستاد بحران استان، دولت با اعزام وزیران نیرو و جهاد كشاورزی و اختصاص امكانات و تشكیل جلسات ویژه، نیروی خود را برای حل مشكل ریزگردها و قطع آب و برق به صورت همزمان آغاز كند.

** دستور ویژه برای ریزگردها
دو روز پس از طوفان گرد و خاك در خوزستان، رئیس جمهوری در جلسه 10 بهمن ماه هیأت دولت وزارتخانه های جهاد كشاورزی و امور خارجه را برای پیگیری گرد و غبار این استان مكلف كرد. رئیس جمهوری از وزیر كشاورزی خواست تا روند مالچ پاشی و نهالكاری در كانون های داخلی گرد و غبار به ویژه در خوزستان تسریع شود. همچنین به وزیر امور خارجه دستور داد مسایل دوجانبه ایران و عراق را به صورت ویژه پیگیری كند.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری نیز كه برای افتتاح چند طرح در دهه فجر 18 بهمن به خوزستان سفر كرده بود، نشستی برای رسیدگی به مسأله ریزگردهای خوزستان با حضور وزرای جهاد كشاورزی، نیرو، نمایندگان سازمان های برنامه و بودجه و حفاظت محیط زیست، استاندار و مدیران خوزستان برگزار كرد و از وزیر جهاد كشاورزی خواست در اسرع وقت مسؤولی را برای پیگیری و دنبال كردن پروژه مقابله با ریزگردهای خوزستان منصوب كند.
در این نشست، مقرر شد در گام نخست تمركز اصلی بر روی 30 هزار هكتار از مناطق فوق بحرانی معطوف شود و در مراحل بعدی مابقی كانون های گرد و غبار در دستور كار قرار گیرد و گزارش اقدامات به صورت مستمر ارائه شود تا در صورت لزوم، تصمیمات مقتضی در دولت اتخاذ گردد.
به گفته جهانگیری، برنامه مقابله با ریزگردهای استان خوزستان باید به صورت طرحی ضربتی و فوری از سوی استاندار و وزارت جهاد كشاورزی دنبال شود و سازمان برنامه و بودجه نیز تأمین منابع مالی مورد نیاز این طرح را دنبال كند تا هر چه سریعتر دغدغه مردم استان خوزستان تا حد امكان مرتفع شود.

** تمركز بر كانون های فوق بحرانی
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خوزستان نیز در گفت وگو با ایرنا با اشاره به وارد كردن تجهیزات برای رفع مشكل برق، گفت: مشكل قطع آب ناشی از بی برقی تا یك هفته آینده به طور كامل مرتفع می شود.
فرامند هاشمی زاده با تشریح اقدامات انجام شده در این مدت اظهار كرد: اختلال در وضع آب و برق و مخابرات، پس از وقوع گرد و خاك در 8 بهمن اتفاق افتاده است. به همین دلیل جلسه ستاد بحران و مقابله با گرد و غبار در سفر جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری به استان تشكیل شد كه مصوبات و تقسیم كار خوبی انجام گرفت.
وی افزود: بر همین اساس وزارت جهاد كشاورزی، علاوه بر وظایف ذاتی خود در بیابان زدایی، به عنوان مسؤول و متولی طرح مهار ریزگردها انتخاب شد. همچنین در همین جلسه، وزارت جهاد كشاورزی ستادی با عضویت معاون این وزارتخانه، نماینده وزارت نیرو و استاندار خوزستان برای پیگیری این موضوع تشكیل داد.
هاشمی زاده با اشاره به اینكه این مصوبات در سه بخش در حال پیگیری است اضافه كرد: در بخش ابنیه به منظور احداث انهار و ساخت انواع پل و كانال به منظور آبرسانی به كانون های بحران تعیین شد.
وی تصریح كرد: مهار ریزگردها در 2 بخش بیابان زدایی و مقابله با بیابان زایی انجام می شود كه علاوه بر كنترل بیابان ها، زمین هایی كه در حال تبدیل شدن به بیابان هستند نیز در برنامه قرار داند.
وی با بیان اینكه 30 هزار هكتار از كانون های گرد و غبار در استان فوق بحرانی است اظهار كرد: این كانون ها در شهرستان های اهواز، ماهشهر و هندیجان قرار دارد كه به عنوان اولویت نخست مهار كانون ها در برنامه مورد توجه قرار گرفته است.
هاشمی زاده اضافه كرد: این كانون ها پیش از این آبگیر بوده، اما سیلاب هایی كه در گذشته در نهر كوپال، نهر مالح و نهر بحره به سمت این اراضی جریان داشت به دلیل خشكسالی، سدسازی و ساخت و ساز مختلف و تصرفات صنعتی، چندین سال است كه قطع شده، علاوه بر این حقابه تالاب های استان نیز كاهش شدیدی داشته و این مسایل باعث شده این زمین ها به كانون های گرد و غبار تبدیل شود.
وی خاطرنشان كرد: مطالعات كانون های گرد و غبار به پایان رسیده و مساحت آنها تعیین شده است كه مطیعی مدیركل جدید منابع طبیعی استان علاوه بر وظایف خود در این اداره كل، به عنوان مسئول ویژه بیابان زدایی در این كانون ها نیز انتخاب شده است.
هاشمی زاده اظهار كرد: جلالی معاون وزیر جهاد كشاورزی و رئیس سازمان جنگل ها به عنوان مسؤول تأمین نیازهای این كارگروه و پشتیبان و بخشنده معاون دیگر این وزارتخانه به عنوان هماهنگ كننده انتخاب شده اند.
به گفته وی، البته بخشی از اقدامات قبل از تشكیل این كارگروه انجام شده اما با آغاز كار این كارگروه وزیر جهاد كشاورزی نیز دیروز از كانون های گرد و غبار در استان بازدید كرده است.

** آب یك هفته دیگر عادی می شود
جانشین استاندار خوزستان در ستاد بحران همچنین با اشاره به دو سفر وزیر نیرو در روزهای اخیر و حضور معاونان وی در استان، گفت: در جلساتی كه تشكیل شد قرار شده كه اقدامات كوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای حل مشكل برق استان انجام شود.
وی افزود: بر اساس برنامه های كوتاه مدت مقرر شده است كه شست وشوی 'مقره' های برق و تأسیساتی كه آلوده به گرد و خاك شده و در زمان بارندگی و افزایش رطوبت هوا دچار مشكل می شوند، انجام گیرد كه این اقدام بر اساس گزارش هایی كه شركت های برق داده اند در حال اجراست.
'مَقرّه' یا گیره چینی پایه عایقی است كه در دكل های انتقال برق در محل اتصال كابل های برق با دكل به كار می رود.
هاشمی زاده اضافه كرد: به دلیل رسوب بسیار شدید ناشی از گرد و خاك روی تجهیزات و خطوط و ایستگاه ها و نقش فوق العاده منفی آن در ایجاد اختلال در شبكه برق، شست وشوی تأسیسات، خارج از توان محلی است؛ بنابر این برای حل این مشكل وزارت نیرو بسیج شده و تاكنون 20 دستگاه شست وشوی مقره برق وارد استان شده اند.
وی اظهار كرد: با وارد كردن ژنراتورهای برق اضطراری، مشكل قطع برق تصفیه خانه های شماره یك، گلستان و كوت عبدالله حل شده است و تأمین برق اضطراری برای تصفیه خانه شماره 2 اهواز نیز در دست اجراست.
هاشمی زاده خاطرنشان كرد: تا یك هفته آینده مشكل برق اضطراری در تصفیه خانه های آب استان به كلی برطرف می شود و بعد از این امیدواریم در صورت قطع برق با مشكل بی آبی مواجه نشویم.
وی در ادامه با اشاره به اقدامات میان مدت برای رفع مشكل برق اظهار كرد: تعویض مقره ها به ویژه مقره های قدیمی از جمله این برنامه هاست.
هاشمی زاده با اشاره به وجود 85 هزار كیلومتر خطوط برق در استان افزود: 96 هزار مقره در استان وجود دارد كه در مرحله نخست، تعویض یك سوم از این تجهیزات و جایگزینی نوع سیلیكونی آن در دستور كار قرار گرفته است.
وی تصریح كرد: شركت برق متعهد شده است كه همه این تجهیزات را به نحو مطلوبی شست وشو دهد.
هاشمی زاده همچنین تاكید كرد: در برنامه های بلندمدت نیز مسقف كردن ایستگاه های برق و تجهیز آنها باید انجام شود.

** آغاز مبارزه
وزیر جهادكشاورزی و نماینده رئیس جمهوری در طرح مقابله با ریزگردهای خوزستان در همین ارتباط از آغاز عملیات ضربتی تثبیت 40 هزار هكتار از كانون های بحرانی (داخلی) ریزگردها از روز چهارشنبه در خوزستان خبر داده است.
محمود حجتی چهارشنبه شب (27 بهمن) پس از بازدید میدانی از كانون های ریزگردها در جنوب اهواز در جلسه بررسی راههای مقابله با ریزگردها در استانداری خوزستان، افزود: این طرح با مشاركت بسیج، جهاد نصر، اداره كل منابع طبیعی استان و برخی دستگاههای اجرایی استان و با بسیج تجهیزات و امكانات فنی تا یك ماه آینده به پایان خواهد رسید.
وی با بیان اینكه این طرح ضربتی به عنوان طرح كوتاه مطرح است، افزود: در طرح درازمدت و جامع مقابله با ریزگردها با منشاء داخلی، 800 هزار هكتار از اراضی بیابانی از طریق بیولوژیك، كاشت گیاهان، درختان سازگار با محیط و در نقاطی به صورت مالچ پاشی و رهاسازی آب در مدت چهار تا پنج سال تثبیت خواهد شد.
وزیر جهاد كشاورزی با بیان اینكه معضل ریزگردها در استان خوزستان دل نگرانی دولت، رئیس جمهوری و عموم ملت ایران را به همراه داشته، بابت مشكلاتی كه از ناحیه ریزگردها و قطعی گسترده و طولانی مدت برق، آب و تلفن، از مردم استان خوزستان عذرخواهی كرد

** حضور مجدد وزیر نیرو در استان و بحران آب و برق
قطع بیش از 20 ساعته برق در اهواز و تعدادی از شهرهای اطراف در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه وزیر نیرو را نیز برای دومین بار پنجشنبه راهی اهواز كرد.
حمید چیت چیان صبح پنجشنبه پس از یك نشست فوق العاده با مسؤولان آب و برق استان از تصفیه خانه شماره٢ اهواز دیدن كرد.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی نیز روز 23 بهمن در ستاد بحران با تأكید بر اینكه ایستگاه های آب و فاضلاب خوزستان باید در كمترین زمان مجهز به دیزل ژنراتور شوند، گفت: وزارت نیرو 100 میلیارد تومان اعتبار برای رفع مشكل برق خوزستان اختصاص می دهد.
هوشنگ فلاحتیان اظهار كرد: با توجه به مشكلاتی كه در نتیجه قطع برق و نبود برق اضطراری در تصفیه خانه های آب اهواز و تعدادی از شهرستان ها اتفاق افتاده، مقرر شد این تصفیه خانه ها به سیستم برق اضطراری (دیزل ژنراتور) با ظرفیت 15 تا 40 مگاوات مجهز شوند.
وی با اشاره به مصوبه خرید 15 دستگاه مقره شور در اسرع وقت افزود: شركت برق منطقه ای به یكی از بانك ها 132 میلیارد تومان بدهكار است و مقرر شد وزارت نیرو مسؤولیت این بدهی را بپذیرد تا این شركت بتواند از بانك توسعه اسلامی وامی به مبلغ 180 میلیون یورو دریافت كند.

** ورود مجلس به ریزگردها
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار اعضای مجمع نمایندگان استان خوزستان با بیان اینكه معضلات خوزستان جدی است، افزود: این حادثه اخیر از جمله گرد وغبار، قطعی آب و برق در استان بسیار تلخ بود.
وی از رؤسای كمیسیون های كشاورزی، آب و منابع طبیعی و انرژی خواست تا این موضوع را با جدیت پیگیری كنند و با دعوت از مسؤولان و وزرای مربوطه علت وقوع این مشكلات را جویا شوند.
لاریجانی با تأكید بر اینكه حادثه خوزستان نشان داد كه امكان تكرار آن وجود دارد، افزود: البته طبق گفته مسؤولان مربوطه، تمهیداتی اتخاذ شده تا هر سه ماه یك بار، بازرسی هایی از مقره ها صورت گیرد تا در صورت لزوم، تغییراتی نیز لحاظ شود؛ اما با این وجود باز هم نیاز به پیگیری وجود دارد و این حق نمایندگان خوزستان است كه با دعوت از وزرای مربوطه در پی رفع معضلات مهم استان باشند.
همچنین سه نماینده خوزستان در مجلس شورای اسلامی در حاشیه جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در نشست خبری با تأكید بر اینكه مجلس و دولت جدیت لازم را برای حل مشكل ریزگردها دارند، تصریح كردند: معضل ریزگردها با اجرای طرح ملی رفع می شود.

** طوفان به مدیران هم رسید
اتفاقات اخیر را می توان نشانه ضعف شركت های زیرمجموعه وزارت نیرو در خوزستان در مواجهه با بحران تلقی كرد. برخی كارشناسان بر این باورند كه چند تكه بودن شركت های زیرمجموعه وزارت نیرو در خوزستان باعث شده كه نتوانند در زمان بحران به صورت هماهنگ و قوی وارد عمل شوند. سازمان آب و برق، شركت برق منطقه ای، شركت توزیع نیروی برق اهواز، شركت نیروی برق استان، شركت آب و فاضلاب اهواز و شركت آب و فاضلاب استان، شش شركتی هستند كه وظیفه تولید و توزیع آب و برق را برعهده دارند كه ناهماهنگی میان این مجموعه ها، حركت آنها را به ویژه در بحران ها كند و سنگین كرده است.
در دو روز گذشته طوفان خاك، دامن تعدادی از مدیران استانی را هم گرفته است. مدیركل مدیریت بحران استانداری و مدیركل منابع طبیعی خوزستان، دو مدیر استانی هستند كه در پی بروز حوادث روزهای اخیر از سمت خود بركنار شده اند.
شبد**7151**6064**1504**خبرنگار: نادره وائلی زاده**ناشران: محسن بهاروند**علی پاینده