ماه مارس در لبنان یادآور روزهای پرالتهاب سال 2005 (1383) است. پس از آنكه در فوریه آن سال رفیق الحریری نخست وزیر فقید لبنان ترور شد، فضای لبنان به شدت دو قطبی شد.
برخی از گروه ها بدون آنكه مدركی در دست داشته باشند از همان روزهای نخست دولت سوریه را متهم به دست داشتن در این ترور كردند. برمبنای آن گروه های نزدیك به سوریه همچون حزب الله نیز تحت فشار و انتقاد برخی از گروه ها قرار گرفتند.
بیشتر این گروه ها نزدیك به عربستان سعودی و ایالات متحده آمریكا بودند.این گروه ها با بهره برداری از فضای روانی پس از ترور الحریری، به دنبال تحقق پروژه سیاسی خود یعنی تحت فشار قراردادن سوریه و همپیمانان آن در لبنان بودند و به طور مشخص خواستار خروج نیروهای ارتش سوریه از خاك لبنان شدند؛ نیروهایی كه در سال های نه چندان دور از آن زمان و در غیاب یك ارتش توانمند در لبنان، با موافقت خود لبنانی ها برای حفاظت از امنیت و تمامیت ارضی لبنان به این كشور آمده بودند.
مخالفان سوریه خواستار اجرایی شدن قطعنامه 1559 شدند كه سپتامبر سال 2004 كمتر از یك سال از ترور رفیق الحریری به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده بود.این در حالی بود كه در آن زمان بیروت ودمشق با رد قطعنامه 1559 كه خواهان خروج نیروهای سوریه ازلبنان وخلع سلاح حزب الله لبنان است، اعلام كردند كه اجرای این قطعنامه به نابسامانی و تزلزل در امنیت و ثبات لبنان منجر می شود.
به دنبال این فشارها، در روز 8 مارس 2005 (18 اسفند 1383) راهپیمایی بزرگی در حمایت از مقاومت و دولت سوریه و رد قطعنامه 1559 در میدان ریاض الصلح بیروت برگزار شد. در این تجمع كه با آرامش كامل برگزار شد، تظاهركنندگان فقط و فقط پرچم لبنان را در دست داشتند.
این تظاهرات نمایش قدرت جریان مقاومت در اوج فشارهای سیاسی در لبنان بود.تظاهرات آن روز نقطه عطفی شد تا گروه های حامی جریان مقاومت و سوریه ائتلاف یكپارچه ای را تشكیل دهند كه گروه هایی همچون حزب الله، جنبش امل و حزب مسیحی جریان ملی آزاد را شامل می شد.
تظاهرات روز 8 مارس حساسیت مخالفان سوریه را برانگیخت و آنها نیز در روز 14 مارس یك ماه پس از ترور رفیق الحریری تجمعی را سازماندهی كردند تا قدرت خود را به رخ رقیب بكشند.
این تظاهرات نیز نقطه عطفی در شكل گیری جبهه موسوم به 14 مارس شد كه در آن گروه هایی همچون جریان المستقبل، حزب الكتائب و حزب نیروهای لبنانی حضور داشتند.
شكل گیری دو ائتلاف 8 و 14 مارس در آن سال عملا آرایش سیاسی لبنان را برای مدت های زیادی مشخص كرد. البته به دلیل سیال بودن فضای سیاسی لبنان برخی گروه ها بویژه احزاب كوچك برای كسب امتیاز بیشتر با تغییر موضع خود موقعیت خود را از این ائتلاف به آن ائتلاف تغییر می دادند.
مهمترین موضوعی كه این دو ائتلاف را از هم ممتایز كرده است، موضع آنها درباره دولت سوریه و سلاح حزب الله است.
نیروهای 8 مارس نزدیكی بیشتری با دولت سوریه داشته اند و نه فقط در دوره پس از ترور رفیق الحریری بلكه طی سال های اخیر كه سوریه صحنه تنش و ناآرامی بوده، مخالف دولت آن كشور نبوده اند.
از سوی دیگر آنها معتقدند سلاح حزب الله در خدمت امنیت لبنان بوده است و توانسته است نوعی بازدارندگی در برابر تهاجم خارجی بویژه از ناحیه رژیم صهیونیستی ایجاد كند. موضوعی كه عمده گروه های حاضر در جریان 14 مارس مخالف آن هستند.
برخی معتقدند تقسیم بندی گروه های لبنانی به دو ائتلاف 8 و 14 مارس با تحولات جدید این سال ها رنگ باخته است و دیگر نمی تواند به طور دقیق صحنه لبنان را شرح دهد. به عنوان مثال گفته می شود در جریان انتخاب رییس جمهوری جدید لبنان رفتار سیاسی گروه ها چندان در چارچوب جبهه بندی 8 و 14 مارس نمی گنجید.مثلا برخی از گروه های 14 مارس همچون حزب نیروهای لبنانی به ریاست سمیرجعجع و نیز شخصیت شاخصی چون سعد الحریری از ریاست جمهوری میشل عون كه نامزد اصلی حزب الله و جریان ملی آزاد (به عنوان 2 حزب اصلی جریان 8 مارس) حمایت كردند و در عین برخی از چهره های 8 مارس همچون نبیه بری حاضر به حمایت از او نشدند.
اما با این وجود به نظر می رسد در برخی پرونده های مهم از جمله موضع در برابر دولت سوریه و نیز سلاح حزب الله همچنان رفتار بیشتر گروه های سیاسی لبنانی بر اساس آرایش 8 و 14 مارس است. بسیاری معتقدند جریان 8 مارس كه بن مایه اصلی آن حمایت از مقاومت است با وجود فشارهای اخیر در داخل و خارج از لبنان توانسته است موقعیت خود را بیش از پیش تقویت كند.
انتخاب گزینه اصلی مورد نظر مقاومت برای ریاست جمهوری لبنان (میشل عون) و تركیب دولت جدید نشان از تثبیت موقعیت این جریان است.
از سوی دیگر حضور حزب الله در سوریه برای مبارزه با گروه های تكفیری باعث شد تا این گروه ها نتوانند لبنان را عرصه تاخت و تاز خود قرار دهند و همین امر قدرت اقناعی حزب الله در ضرورت برخورداری از سلاح را تقویت كرده است.
خاورم*2054** انتشار دهنده: محمد خواجوئی
تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۶:۲۰
بیروت-ایرنا-امروز 8 مارس است. دوازده سال پیش در چنین روزی راهمپیمایی بزرگی در حمایت از مقاومت و دولت سوریه در بیروت برگزار شد كه خود نقطه عطفی در شكل گیری ائتلافی با عنوان 8 مارس در لبنان شد كه نقطه مقابل آن نیز ائتلاف 14 مارس است.