شاهرود -ایرنا - پارك ملی توران و روستاهای قلعه بالا ، زمان آباد و رضا آباد واقع در بخش بیارجمند شهرستان شاهرود درشرق استان سمنان با برخورداری از تاریخ كهن و جاذبه های طبیعی منحصربفرد، مقصدی مناسب و خاطره انگیز برای سفر گردشگران نوروزی است.

به گزارش ایرنا ، بیارجمند یكی از بخش های سه گانه شهرستان شاهرود و با مركزیت شهری با همین نام در 110 كیلومتری جنوب شرق این شهرستان واقع شده است.
محدوده این بخش از شمال، شهرستان میامی و مسیر تهران - مشهد و از جنوب ، كویر مركزی ایران است، شهرستان های طبس، بردسكن و سبزوار نیز در شرق آن قرار دارند.
بیارجمند سرزمینی با قدمت بسیار زیاد بوده و در طول تاریخ تغییرات بسیاری را نیز به خود دیده است كه نام این دیار را می توان شاهدی بر این تغییرات دانست. بیارجمند تركیبی از دو منطقه 'بیار' به معنای چاه ها و 'جمند' بوده است، اما بیارجمندی كه زمانی چاه های آب فراوان داشته اكنون مانند بسیاری از مناطق ایران، با مشكل كم آبی رو به رو است.
گذشته از این، بخش جنوب شرقی شهرستان شاهرود دارای جاذبه های طبیعی بسیاری است و مدت ها است به یكی از مقصد های اصلی گردشگران و علاقه مندان به حیات وحش و كویر نوردی تبدیل شده است. سفر به بیارجمند، تجربه شیرین راه رفتن بر روی رمل های ماسه ای، اقامت در ماسوله كویر و تماشای آهو و گورخر آسیایی را به همراه دارد.
وجود پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده توران را می توان بارزترین ویژگی این منطقه دانست كه آن را از دیگر نقاط گردشگری كشور متمایز می كند، فقط در توران است كه می توان سه گونه جانوری نادر و بومی ایران زمین یعنی یوزپلنگ و گورخر آسیایی وزاغ بور را با هم دید.
با توجه به اهمیت این گونه های در خطر انقراض، چند سالی است كه به همت تشكل های مردم نهاد زیست محیطی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جشنواره هایی مانند 'یوزپلنگ' و 'سفر به زیستگاه زاغ بور' برگزار می شود تا علاوه بر آموزش به مردم منطقه برای حفاظت از این حیوانات، ظرفیت های گردشگری این دیار نیز به دیگر هم وطنان شناسانده شود.
این پناهگاه با وسعت یك میلیون و 470 هزار هكتاری خود، در سال 1344 به عنوان یكی از 9 منطقه ذخیره گاه بیوسفر ایران شناخته شد. جبیر، آهو، قوچ و میش، كل و بز، گورخر، یوزپلنگ، گربه وحشی، هوبره، كبك و زاغ بور از جمله گونه های بارز جانوری پارك ملی توران هستند.
از گونه های گیاهی آن نیز می توان از قیچ، تاغ، گز و بادام وحشی نام برد.
همچنین تاكنون 64 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده، 42 گونه خزنده و دو گونه دوزیست در این مجموعه شناسایی شده اند.
دروازه حیات وحش توران اما یكی از خوش آب و هواترین روستاهای بخش بیارجمند است، روستای پلكانی 'قلعه بالا' در 24 كیلومتری جنوب شرق بیارجمند كه بر دامنه كوه ملحد قرار گرفته و دو هزار و 411 متر از سطح دریا ارتفاع دارد، این روستا مقصد مناسبی برای دوست داران علم نجوم است تا به تماشای آسمان صاف و پرستاره شب های كویر بنشینند.
قلعه بالا با وجود قرار گرفتن در دل كویر، با داشتن باغ های میوه و زمین های كشاورزی، سرسبز است، بسیاری از خانه های اهالی این روستا به اقامت گاه های بوم گردی سنتی و زیبایی تبدیل شده و مسافران می توانند با سكونت در این اقامت گاه ها، از دستپخت بانوان هنرمند منطقه نیز بهره مند شوند.
'دره ماو'، چشمه های قدس و معصوم، امام زاده سید محمد و امام زاده پیر سید نیز در كنار چشم انداز اغواكننده این روستا، از دیگر جاذبه های گردشگری ماسوله كویر است.
زمان آباد هم دیگر روستای زیبایی است كه در 120 كیلومتری جنوب شرقی بیارجمند قرار گرفته است. تپه های ماسه ای، شن های روان و چشمه آب گرم از جذابیت های طبیعی این آبادی است. زمان آباد به ارتفاعات منطقه هیرمی نزدیك است؛ جایی كه می توان در آن سه نوع اقلیم متفاوت را مشاهده كرد.
امام زاده پیر و قلعه قدیمی حصار هر دو در بافت قدیم روستا، زیارتگاه جرجیس پیامبر در دامنه كوه پیغمبر، قلعه قدیمی و سنگی اسب كشان و روستای قدیمی و مدفون خوار در زیر ماسه بادی نیز از دیگر جاذبه های گردشگری زمان آباد است.
همچنین می توان با حضور در این منطقه در فصل سرما، به تماشای مناظر زیبای كوچ عشایر نشست. جایی كه طایفه سنگسری، كردهای قوچانی و گله داران ترشیزی چادرهای خود را برپا كرده و دام هایشان را برای چرا در مراتع می گردانند.
همچنین روستای رضا آباد را شاید بتوان آخرین مقصد گردشگران در بخش بیارجمند دانست. این روستا در 123 كیلومتری جنوب بیارجمند قرار گرفته و از جنوب با احمد آباد و از شمال با مزینان، دو روستای دیگر این بخش ارتباط دارد.
جادوی رمل های ماسه ای، مهم ترین دلیل گردشگران برای طی كیلومترها راه و رسیدن به این روستا است. جایی كه به دور از هیاهوی شهر می توان از زمین و آسمان به یك اندازه انرژی گرفت.
معماری روستا نیز جالب توجه است. خانه هایی گلی كه به صورت متمركز در یك نقطه جمع شده اند و در هر گوشه آن نیز سیاه چادرهای عشایری برپاست.
كم تر از یك هفته دیگر سفرهای نوروزی آغاز می شوند. سفر به بیارجمند می تواند خاطراتی جاودانه را در ذهن تك تك افراد هر خانواده كه از این منطقه بازدید می كنند، نقش ببندد.
حمیدرضا حسنی رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شاهرود به ایرنا گفت: در چند سال گذشته با اجرای برنامه های گوناگون، تلاش شده تا جاذبه های منطقه خارتوران به گردشگران داخلی و خارجی شناسانده شود.
وی افزود: حضور گردشگران در این منطقه برای اهالی روستاهای خارتوران در آمدزایی خوبی داشته و به همین خاطر اهالی این روستاها در نگهداری محیط زیست و آثار تاریخی خود تلاش بیشتری می كنند.
وی اظهار داشت : با تبلیغات خوبی كه شكل گرفت، در تعطیلات نوروزی گذشته تعداد زیادی از گردشگران داخلی و تعدادی گردشگر خارجی از پارك ملی خارتوران و نیز روستاهای رضا آباد و قلعه بالا دیدن كردند و حتی برخی نیز مدتی دراین روستاها اسكان یافتند.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشكری و صنایع دستی شاهرود ، منطقه بیارجمند و خارتوران را به خاطر ویژگی های آن ها، یكی از محل های هدف گردشگری خواند و گفت: دیدن یوزپلنگ، گورخرآسیایی و زاغ بور از جمله حیوانات كمیاب ، برای بسیار از گردشگران جذابیت زیادی دارد.
حسنی یادآور شد: در كنار روستاهای زیبا و با قدمت منطقه كه جذابیت هایی برای گردشگران دارند، دیدن آداب و آیین ها و نیز صنایع دستی مردم این منطقه هم برای بازدیدكنندگان بسیار اهمیت دارد.
وی با بیان این كه هنوز این منطقه به خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی شناسانده نشده است ، افزود: برگزاری جشنواره های گردشگری در فصل بهار و جشنواره ' سفر به زیستگاه زاغ بود' كه همه ساله برگزار می شود در این راستاست.
سید محمدرضا هاشمی فرماندار شاهرود هم به خبرنگار ایرنا گفت: رونق گردشگری در منطقه بیارجمند و روستاهای خارتوران علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد برای اهالی ، موجب جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها می شود.
وی ادامه داد : كارهای بسیار خوبی مانند ساخت راه های روستایی ، بازسازی راه های اصلی و پوشش تلفن همراه دراین منطقه انجام شده تا دسترسی گردشگران آسان شود.
معاون استاندار سمنان گفت: رونق گردشگری یكی از سیاست های دولت برای تحقق اقتصاد مقاومتی است و شهرستان شاهرود با داشتن جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار زیاد ، افق روشنی پیش رو دارد.
وی افزود: برای ساماندهی و رسیدگی به امور گردشگران با همكاری بخشداری ها و دهیاری ها برنامه ریزی های انجام شده تا در بازدید و نیز اسكان آن ها هیچ مشكلی پیش نیاید.
شهر بیارجمند، مركز بخش بیارجمند، در 110 كیلومتری جنوب شرق شاهرود قرار گرفته و تا سمنان 310 كیلومتر فاصله دارد.
در تعطیلات نوروزی سه سال گذشته برای شناساندن بیشتر صنایع دستی شاهرود و نیز فراهم ساختن امكان استراحت مسافران ، نمایشگاهی از صنایع دستی این شهرستان برگزار شده و برای برگزاری آن در تعطیلات نوروزی آینده نیز برنامه ریزی لازم انجام شده است .
در شهرستان شاهرود حدود 2هزار نفر به تولید انواع صنایع دستی اشتغال دارند كه 80 درصد این افراد، بانوان هستند.
مهم ترین صنایع دستی شهرستان شاهرود شامل نمد ابرسج، دست بافته های سنتی كلاته خیج، جاجیم مجن، گلیم رضا آباد خوارتوران، سفال، سرامیك، معرق چوب و تولیدات مسی است .
در تعطیلات نوروزی گذشته، بیش از 105 هزار نفر گردشگر از شهرستان شاهرود بازدید كردند
كه رتبه نخست استان سمنان در جذب گردشگر را به خود اختصاص داد.
استان سمنان بیش از 800 اثر تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد.
7359/6167 گزارشگر: مهسا شانیان ** انتشار دهنده : محسن شاكری