چغاميش ، شهري از سپيده دم تاريخ

كهن ترين سند دريانوردي ، قديمي ترين سند موسيقي و مهمترين مركز كتابت و شهرنشيني بشر از جمله اسنادي است كه در كاوش هاي باستان شناسي در تپه هاي چغاميش دزفول كشف شده است.
به گزارش ايرنا تپه هاي باستاني چغاميش دزفول با قدمت پنجهزار سال پيش از ميلاد گنجينه اطلاعاتي كاملي از دوران هاي متعلق به هفتمين هزاره پيش از ميلاد تا شكوفايي كامل تمدن شوش است.
در اين تپه ها آثار يك شهر باستاني ساخته شده از خشت هاي پخته متعلق به عصر پيدايش خط مشاهده شده است.
پيش از دوران شكوفايي شوش، منطقه چغاميش به عنوان منطقه مهم كشاورزي و اقتصادي مطرح بوده است.
سايت باستاني چغاميش در منطقه دشت خوزستان و در كنار رودخانه دز قرار گرفته و خانه هاي پيش رفته با خشت و فعاليت هاي كشاورزي ، مديريت بازرگاني و اقتصادي در آن انجام مي شده است.
چغاميش را بايد نخستين مركز در ايران دانست كه خط و كتاب اولين بار در آنجا ظاهر شده است.

** كشف قديمي ترين سند دريانوردي در چغاميش
قديمي ترين سند حاضر از دريانوردي ايرانيان سندي است از گل پخته كه در حفاري هاي ناحيه چغاميش دزفول بدست آمده و نشان مي دهد اين گويچه مربوط به دوران قبل از پيدايش خط مي باشد.

**قديمي ترين سند موسيقي
قديمي ترين سند از تاريخ موسيقي ايران و جهان كه تاكنون بدست آمده مربوط به هزاره چهارم قبل از ميلاد است كه تاريخ موسيقي ايران را به پنجهزار سال قبل مي رساند.
مهري كه در چغاميش دزفول كشف شده حاوي صحنه اي از اجراي موسيقي در اين دوره تاريخي است.
به دنبال كاوش هاي باستان شناسان خارجي در منطقه چغاميش دزفول مهري استوانه اي شكل كشف شد كه در نوع خود بي نظير بود. اين مهر كه متعلق به هزاره چهارم قبل از ميلاد است كهن ترين اركستر جهان را نشان مي دهد.
پرفسور دلوگاز يكي از كاشفان اين مهر در باره اين اثر ارزشمند باستاني گفته است:'اين نخستين سندي است كه بشر از موسيقي به شكل هنري سازمان يافته دارد'.

** چغاميش ، مهمترين مركز كتابت و شهرنشيني
باستان شناسان آمريكايي كاوش هاي خود را در تپه هاي چغاميش به سرپرستي پرفسور دلو گاز و هلن كانتر از اساتيد دانشگاه شيكاگو انجام دادند.
اين باستان شناسان در طول كاوش خود در سالهاي 1961 تا 1976 موفق شدند آثار و اشياي ارزنده و توده هاي بزرگي از سفال دوره پيدايش خط را در تپه هاي چغاميش كشف كنند.
چغاميش يكي از مراكز مهم آغاز كتابت و شهرنشيني در ايران به شمار مي رود و تعداد زيادي الواح گلي ( شمارشي ) ، قطعات ، ظروف و كاسه هاي سفالي كه از سفالينه هاي شاخص دوره آغاز كتابت است ، از اين تپه بدست آمده است.
هلن كانتر از اعضاي هيات حفاري و باستان شناسي دانشگاه شيكاگو از تپه هاي چغاميش دزفول به عنوان 'شهري از سپيده دم تاريخ ' نام برده است.
از خشت نوشته هاي هشت هزار ساله چغاميش دزفول به عنوان نخستين ابزار مبادله اقتصادي بشر نام برده مي شود.
به گزارش ايرنا اين خشت نوشته هاي كوچك كه ابعاد آنها بين 7 تا 10 سانتي متر است در سال 1316 در حفاري هاي مشترك ايران و موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو در تپه هاي چغاميش دزفول كشف شدند.
در اين حفاري ها تعداد 264 كتيبه گل نوشته با ارزش كشف شد كه اين گل نوشته ها به آمريكا منتقل شده و پس از سالها تعداد 108 كتيبه ارديبهشت ماه پارسال به ايران بازگردانده شد.
اين خشت نوشته ها مربوط به پيش از ميلاد و حدود هشت هزار سال پيش است كه در چغاميش كشف شدند.
خشت نوشته ها كه در مبادلات تجاري آن دوران استفاده مي شدند مربوط به زماني هستند كه براي نخستين بار سكونت گاه بشر از كوه به سمت دشت منتقل، و بشر در دشت چغاميش مستقر شد.
حريم محوطه باستاني چغاميش دزفول اخيرا با استفاده از يك فروند پهپاد انجام شد.
مساحت محوطه باستاني چغاميش دزفول 15 هكتار تخمين زده شده كه الحاقات ديگري نيز با فاصله از آن وجود دارد.
علاوه بر تپه اصلي چغاميش كه به ثبت ملي رسيده 10 تا 15تپه ديگر نيز كه جزء حريم اين محوطه باستاني مي باشند تعيين حريم شده اند.
حريم محوطه اصلي چغاميش در گذشته بين 25 تا 30 هكتار بوده است كه به دليل دخل و تصرف صورت گرفته و تعيين نشدن حريم اكنون به حدود نصف كاهش يافته است.
بسياري از اشيا و آثار باستاني كشف شده در چغاميش دزفول در موزه شيكاگوي آمريكا نگهداري مي‌شوند.
تپه هاي باستاني چغاميش واقع در بخشي به همين نام در دزفول ، در تمام ايام سال به ويژه نوروز مورد بازديد گردشگران قرار مي گيرند.
به گزارش ايرنا بيش از 150 اثر تاريخي، فرهنگي دزفول شامل حمام، مسجد، ساباط، خانه هاي تاريخي به ثبت ملي رسيده است.
پل ساساني، محوطه جندي شاپور، موزه مردم شناسي دزفول، كهنه بازار، آسياب هاي آبي و بافت قديم از جمله جاذبه هاي باستاني و گردشگري دزفول ، شهر آجر مي باشند كه مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي قرار گرفته اند.
دزفول با آثار تاريخي و باستاني متعدد، ظرفيت بالايي در زمينه گردشگري دارد.
شهر دزفول در فاصله 25 كيلومتري شهر باستاني شوش و 140 كيلومتري اهواز مركز خوزستان واقع شده است.
6068