اروميه-ايرنا- شهرستان سلماس در شمال آذربايجان غربي با داشتن آثار تاريخي ثبت شده و مناطق گردشگري فراوان از جمله شهرهاي با ظرفيت گردشگري بالاست كه در نوروز امسال نيز آمادگي لازم براي پذيرايي از ميهمانان و مسافران نوروزي در اين شهرستان وجود دارد.

به گزارش ايرنا، آب و هواي چهارفصل، دشت حاصلخيز، وجود چشمه سارها، آبشارها، تنوع پوشش گياهي در كنار بناهاي تاريخي و بقاع متبركه جلوه هاي ديگري از جاذبه هاي گردشگري اين شهرستان به شمار مي رود.
آئين ها، غذاهاي محلي، نواها، گويش ها و پوشش هاي محلي زنان و مردان از جلوه هاي مردم شناسي در اين شهرستان است كه توجه هر گردشگري را به خود جلب مي كند.
قلعه كوراوغلو هدر، امامزاده كهنه شهر، امامزاده برگشاد (امامزاده هشتم)، آبشار خورخورا، كليساي هفتوان، قلعه چهريق، رودخانه زولا چاي، تالاب چيچك، ، آب گرم ايستي سو، سنگ نگاره خان تختي، حمام شيخ، مسجد آقا يا مسجد امام حسن (ع)، آغ داغ قلعه سي و تپه اهرنجان از جمله آثار تاريخي و گردشگري شهرستان سلماس به شمار مي رود.
محدوده شهري سلماس نيز با خيابان هاي شطرنجي و هندسي منظم، خود از جلوه هاي گردشگري محسوب مي شود كه نظير آن را در كمتر شهري مي توان مشاهده كرد.
كليساي هفتوان يكي از آثار تاريخي اين شهرستان است.
ساخته شدن كليسا در اين منطقه، وجود تنوع اديان و زندگي مسالمت آميز پيروان ساير اديان توحيدي در اين منطقه را در كنار مسلمانان نشان مي دهد.
اين كليسا در سه كيلومتري جنوب شهر سلماس در روستايي به نام هفتوان ساخته شده است.
اين كليسا حدود سال 11 يا 12 هجري قمري ساخته شده و در سال 1012 هجري در زمان شاه عباس صفوي تعمير شده و كتيبه اي در ديوار جبهه غربي آن ديده مي شود كه شايد قديمي ترين كليساي سلماس باشد و در داخل بنا نيز نوشته اي به زبان ارمني در داخل ديوار گذاشته شده است.
بناي تاريخي حمام شيخ سلماس كه امروزه به موزه مردم شناسي تبديل شده، پس از زلزله ويرانگر 1309 در اين شهرستان و در بخش جديد شهر با معماري سنتي ايراني ساخته شده و باني آن مرحوم محمد تسوجي بود كه در مدت سه سال اين حمام را ساخته است.
اين حمام با مساحت 860 مترمربع، نخستين و قديمي ترين حمام شهر سلماس است كه ابتدا حمام تسوجي ناميده مي شد سپس توسط شخص ديگري اداره شد و به حمام شيخ شهرت يافت.
حمام شيخ صرف نظر از قدمت به لحاظ معماري ارزشمند است و تنها اثر باقي مانده از معماري سنتي در شهر سلماس به شمار مي رود.
اين بناي تاريخي در سال 1379 به كوشش اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
نقش برجسته خان تختي اثر تاريخي و مشهور ديگري است كه در دوره ساسانيان در 15 كيلومتري شهر سلماس بر روي سنگ صاف و بزرگي در كوه پيرچاووش حجاري شده است.
بر روي اين كتيبه نقش 2 مرد حكاكي شده است كه بر روي اسب سوار بوده و كلاهي مانند تاج بر سر گذاشته اند و نقش هايي از 2 سوار ديگر نيز در كنار آنها ديده مي شود و پوشش اين افراد مانند البسه مردم دوره ساساني است.
اين كتيبه به تنهايي گوياي قدمت طولاني اين شهر است، زيرا تعدادي از پژوهشگران صاحب نام و مورخان متبحر بر اين باور خود پافشاري مي كنند مردي كه در پيشاپيش 2 نفر ديگر سوار بر اسب ديده مي شود، اردشير پادشاه نامدار سلسله ساسانيان است.
در اين نقش 2 نفر پياده نيز ديده مي شوند كه پادشاه ارمنستان و وزير اعظم او هستند و در اين نقش اردشير حلقه قدرت را به پادشاه ارمنستان اعطا مي كند.
تپه اهرنجان از ديگر آثار مهم تاريخي سلماس و آذربايجان غربي و ايران زمين است كه امروزه در داخل شهر قرار گرفته است.
اين تپه حدود چهار متر از سطح زمين هاي اطراف ارتفاع دارد و بر اساس مطالعات باستان شناسي در اين تپه علاوه بر قطعات سفال هاي دوره نوسنگي، مس و سنگ، تعدادي مشته سنگ، سنگ ساب، هاون سنگي، تيغه هاي آبسيدين و انواع ادوات ساخته شده از استخوان حيوانات نيز به دست آمده است.
اين تپه يكي از قديمي ترين سكونتگاه هاي جوامع بشري در اواخر هزاره هفتم و هزاره هشتم قبل از ميلاد مسيح به شمار مي رود.
وجود بقاياي باقي مانده از دوران كهن در اين تپه قدمت سلماس را به 10 هزار سال پيش مي رساند.
تپه هفتوان كه در سه كيلومتري جنوب شرق سلماس و شرق روستاي هفتوان قرار گرفته از ديگر تپه هاي مهم تاريخي آذربايجان غربي و سلماس است.
در اطراف اين تپه باستاني چهار تپه ديگر به نام هاي كليسا تپه سي، داشلي تپه، بالا تپه و تولكي تپه سي قرار دارند و هفتوان تپه در مركز آنها واقع شده است.
ادوار تمدن اين تپه كه حفاري علمي در آن صورت گرفته، از 1500 سال پيش يعني عصر آهن آغاز شده و اشياي عمده كشف شده در اين تپه شامل اشياي زينتي، سفالي، مفرغي و آهني و اشياي شيشه اي است.
قبرستان خوسراوا يا خسروآباد يكي ديگر از آثار تاريخي اين شهر است كه در ضلع غربي روستايي به همين نام قرار داشته و در سال هاي اخير نيز ديواركشي شده است.
در اين قبرستان بعضي از سنگ هاي قبر به زبان فرانسه و با ادبيات شاعرانه اي نوشته شده و مربوط به سال هاي جنگ جهاني اول است.
آبشار خورخورا، قلعه چهريق، قلعه قارني ياريق، آب گرم ايستي سو و قلعه كوراوغلو از ديگر جاذبه هاي گردشگري اين شهر باستاني است.
رودخانه زولاچاي، چشمه معدني ميناس، ‏امامزاده تازه شهر، كليساي سنت جرج، قلعه كوه پير چاووش، گوورچين قلعه، سد جمال آباد، غارهاي زيرزميني كوه قارني ياريق‏ و آبگرم ايستي سو ‏از ديگر مناطق ديدني اين خطه قلمداد مي شود كه به فراموشي سپردن آنها احجاف در حق تاريخ اين شهر كهن است.
دره دريك كه رودخانه دريك در آن جاري است، داراي چشم اندازهاي بديع و ديدني است و حيات وحش اطراف به خصوص آواي كبك ها و ديدن حيات وحش، جزو جاذبه هاي مهم اين شهرستان به شمار مي رود.
دره تمر در جاده هشتيان كه به چمنزارهاي دامنه كوه پير چاوش و زولا ختم مي شود، از مناطق خوش آب و هواي سلماس بوده و در حقيقت تفرجگاه اصلي سلماس محسوب مي شود.
سلماس از ويژگي مهم صنايع دستي و توجه به سفالگري و ساخت تنديس هاي سفالي نيز بهره مي برد كه مشتريان خاصي را در نقاط مختلف جهان دارد.
در سلماس حدود 700 خانوار با در نظر گرفتن بعد هر خانوار پنج نفر، به توليد صنايع دستي مشغول هستند كه رقمي در حدود 40 درصد هزينه معيشتي خانوار از محل فعاليت در صنايع دستي تأمين مي شود.
عمده صنايع دستي سلماس شامل قاليبافي، گليم بافي، سفالسازي، ريسندگي الياف، سبد و حصير بافي و زيلو و جاجيم بافي است.
به طور كلي دستبافي را بايد پر سابقه ترين صنعت دستي آذربايجان غربي دانست كه اين صنعت در عين حال مهمترين رقم صادرات استان را تشكيل مي دهد و در گذشته در كليه مناطق آن مرسوم و معمول بوده است.
گليم بافي در سلماس بافته اي دو رويه و بدون پرز است كه از تار و پود پشم پنبه اي تشكيل شده است.
گليم توليد شده در سلماس تقريباً خصوصيات گليم مناطق خوي و ماكو را دارد.
زيلو و جاجيم با ارزش ترين و فراگيرترين محصول توليد شده در سلماس مي باشد كه توسط دستگاه بافت افقي و با ماسوره بافته مي شود.
بافت سبد و حصير معمولاً بدون استفاده از ابزار و توسط دست با تركه هاي نازك درختان بيد، سنجد، صنوبر و ساقه خيس گندم متداول است و مصارف مختلفي در خانواده و روستاها سلماس دارد.
به گزارش ايرنا، از شهرستان سلماس 61 اثر تاريخي در فهرست آثار ملي كشوربه ثبت رسيده كه از هموطنان و هم استاني ها دعوت مي شود از اين شهرستان ديدن كنند.
شهرستان سلماس با 200 هزار نفر جمعيت در 90 كيلومتري شمال اروميه و در كنار مرزهاي ايران و تركيه و ساحل درياچه اروميه واقع است.
7156/ 2093** گزارش از: جمال فرخيان ** انتشار دهنده: صابر چهرقاني