بازديد از موزه اي در دارالصفاي ايران

به گزارش ايرنا خوي، قدمت باستاني و اهميت فرهنگي خود را در موزه اي پربار در كوچه نوراله خان خيابان امام به نمايش گذاشته كه در سال 1348 شمسي تاسيس شده است.
اين موزه داراي يك بخش اداري و چهار سالن نمايش باستان شناسي، مردم شناسي و ميراث مكتوب است و سالن موزه ميراث مكتوب خوي آداب و رسوم فرهنگي و اسناد ارزشمند تاريخي اين شهرستان را به روشني و مستدل در اختيار بازديد كنندگان قرار مي دهد.
سالن ميراث مكتوب مشتمل بر 300 جلد كتاب نفيس و 60 سند ماندگار تاريخي بوده و نسخه خطي اولين مقتل به زبان فارسي يكي از آثار ارزشمند مذهبي اين مجموعه است كه به خط نستعليق و با نام روضه الشهدا به قرن 12 هجري قمري مربوط مي شود.
اولين روزنامه خوي مربوط به سال 1287 هجري شمسي با نام مكافات كه نمايشگر فرهنگ غني اين منطقه است نيز در اين سالن نگهداري مي شود.
يكي از جالب ترين آثار به نمايش درآمده در اين سالن، خط سياق است كه در سال هاي دور بازاريان براي حسابداري از آن استفاده مي كردند؛ خطي كه توجه هر زبان شناس را براي انجام تحقيق به خود جلب مي كند.
بازديد كننده موزه خوي با مطالعه برچسب هاي آثار بر روي ويترين ها و سالن ها متوجه مي شود كه اشياي متعلق به دوره هاي پيش از تاريخ، تاريخي و اسلامي در سالن باستان شناسي به نمايش درآمده است.
به گفته رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوي، قديمي ترين اثر اين موزه سنگ شيشه يا ابسيدين مكشوفه از تپه اهرجان سلماس مربوط به هزاره هفتم قبل از ميلاد است و سفال هاي نخودي رنگ اواسط هزاره چهارم قبل از ميلاد كه داراي نقوش با رنگ قهوه اي است نيز از آثار باستاني اين موزه محسوب مي شود.
ميرزايي افزود: سفال هاي هزاره اول و دوم قبل از ميلاد از آثار با ارزش دوره تاريخي است كه بيشترين بازديد كننده را به خود جلب مي كند و بيشترين اشيايي كه ويترين هاي اين موزه پربار را به خود اختصاص داده، اشياي شيشه اي مربوط به دوره قاجار است.
وي ادامه داد: از ديگر آثار خيره كننده اين مجموعه مي توان به كاسه پايه دار نخودي رنگ هزاره چهارم قبل از ميلاد، تنگ هاي سفالي خاكستري، ساغرهاي ته دگمه اي، قيفي شكل و كاسه اي به رنگ خاكستري روشن مربوط به اواسط هزاره دوم قبل از ميلاد اشاره كرد.
وي اظهار كرد:2 ويترين موجود در سالن باستان شناسي اين موزه نيز مزين به زيورآلات، دشنه، خنجر و تيشه مفرغي بوده و آثار فلزي موزه خوي مربوط به دوره صفوي است؛ در اين دوره بود كه انديشه و خلاقيت هنرمندان شكوفا و توجه به هنر بيشتر از قبل شده است.
به گفته وي آثار چوبي و فلزي، سلاح هاي سرد و گرم، كتاب هاي خطي، خرمنكوب سنتي و مهرهاي مالكيت چوبي با متن دعا زيبايي خاصي به ويترين هاي اين موزه بخشيده است.
وي افزود: آثاري نيز از نمونه سفال هاي نخودي رنگ مربوط به سبك اردبيل و دوره اوليه متعلق به سوم و دوم قبل از ميلاد، ظروف صيقلي به رنگ سياه دوره متاخر (سده اول قبل از ميلاد تا سده دوم ميلادي) ويترين هاي موزه را آراسته است.
ميرزايي بيان كرد: از آثار با ارزش دوره تاريخي اين موزه مي توان به گل مهرهاي دوره ساساني و سكه هاي دوره اشكاني و ساساني اشاره كرد؛ اين گل مهرها در گذشته دربردارنده رشته هايي از پوست به عرض هشت تا 9 ميليمتر بود كه از وسط گل مهر عبور داده مي شد و به دهانه ظروف سفالي بسته مي شد تا درجه كيفيت آن كالا را نشان دهد.
وي افزود: سكه هاي دوره تاريخي و دوره هاي مختلف اسلامي از اموي تا زنديه از آثار ارزنده ديگر اين موزه بوده و تعدادي سكه ضرب خوي از جنس مس مربوط به دوره ناصرالدين شاه قاجار (1263 تا 1313 هجري قمري ) در سال هاي اخير به سكه هاي دوره اسلامي اين موزه افزوده شده است.
به گزارش ايرنا بازيد از بخش مردم شناسي اين موزه نيز خالي از لطف نيست زيرا لباس هاي مختلف محلي ايل هاي قره پاپاق و ايل سون زينت بخش زواياي مختلف اين بخش موزه است.
نمونه هاي از پارچه هاي رودوزي شده دوره قاجاريه كه با روش هاي سرمه دوزي و قلاب دوزي خلق شده در چند ويترين اين بخش به نمايش درآمده است.
پارچه هاي زرباف و مخملي دوره قاجار نيز از ديگر آثار ارزشمندي است كه در موزه خوي به نمايش گذاشته شده است.
آثار موزه خوي تنها در سالن ها خلاصه نشده است بلكه در محوطه بيروني اين موزه 70 اثر سنگي از قبيل ته ستون ها، سنگ قبرها و آثار ارزشمند مربوط به دوره هاي اسلامي و هخامنشيان به معرض ديد عموم گذاشته شده است.
آثار سنگي ديگري نيز مثل كتيبه دوره صفويه با موضوع بازار خوي وجود دارد كه در مورد معافيت و تخفيف مالياتي بازاريان خوي است.
كتيبه سنگي شاه طهماسب صفوي كه در اين موزه بوده، دربردارنده فرمان وي در سال 918 هجري قمري مبني بر بخشودگي و تخفيف ماليات در خوي بوده و اين فرمان روي قطعه سنگ مرمرين سفيد رنگي حك شده كه تنها چهار سطر اول آن باقي مانده است.
خوي از ساليان دور به علت واقع شدن در دشتي دل انگيز و محصور بودن در زمين ها و باغ هاي سرسبز، مزرعه هاي چشم نواز آفتابگردان و گل محمدي به دارالصفاي ايران معروف شده است؛ كوه سربه فلك كشيده اَورين خوي با ارتفاع سه هزار و 650 متر بلندترين قله آذربايجان غربي به شمار مي آيد.
7129/3072 ** گزارش از: توحيد محمودپور ** انتشار دهنده: عليرضا فولادي