به گزارش خبرنگار ايرنا، آيت الله شهيد محمد باقر صدر همان گونه كه در سخنراني ها و كتاب هايش بارها بر آن تاكيد كرده، تعامل و همزيستي تشيع و تسنن را از ويژگي ها و مختصات جامعه عراق مي شمارد و بر همين اساس با عنوان 'برادر سني و برادر شيعه'، هر دو طيف مذهبي را همواره به وحدت فرا مي خواند.
در كتاب 'اقتصادنا' آيت الله شهيد محمد باقر صدر، هرگز تفكيكي بين اقتصاد شيعي و سني ديده نمي شود بلكه با اشرافي كه ايشان بر تمامي مذاهب اسلامي داشتند، به نام اسلام يك اقتصاد اسلامي تعريف كرده و آن را در مقابل دو اقتصادي سرمايه داري و كمونيستي قرار داده است.
او وجود مذاهب مختلف اسلامي را به عنوان يك مزيت براي رقابت جهت بهبود شرايط زندگي در جوامع اسلامي پذيرفته بود، برهمين اساس وقتي راجع به شكل گيري تاريخي شيعه، كتاب 'نشاه التشيع' را نوشت، بدون اينكه در طول كتاب اهانتي به اهل سنت و مقدسات شان كرده باشد به شيوه اي علمي اين مسئله را كاويده است.
كتاب 'فدك' كه جزو اولين كتاب هاي آيت الله است و امروز يكي از مراجع مهم درباره ريشه هاي تاريخي فدك و حقانيت اهل بيت (ع) نسبت به آن به شمار مي رود، گفته مي شود كه در سن 18 سالگي به رشته تحرير درآورد اما در طول كتاب، به شيوه علمي و بدون اهانت و توهين به اهل سنت، اين مسئله را با استناد به مراجع سني بررسي كرده است.
بر همين اساس است كه ميراث فكري اين انديشمند اسلامي بعد از گذشت قريب 40 سال مورد توجه علماي اهل سنت قبل از شيعيان قرار گرفته است.
دكتر 'عدنان ابراهيم' انديشمند مسلمان فلسطيني معروف، در يكي از خطبه هاي معروف اش كه به كتاب 'اسس المنطقيه للاستقراء' آيت الله محمد باقر صدر اشاره مي كند، مي گويد كه دانشمندي كه اين كتاب ارزشمند را نوشته از اهل سنت نيست بلكه از شيعيان عراق است.
او اعتراف مي كند كه براي اولين بار است كه يك عالم اسلامي مي تواند يكي از مسائل پيچيده فلسفي كه فيلسوفان غرب از حل آن عاجز مانده بودند را حل كند، بدون اينكه به زبان هاي اروپايي آشنايي داشته باشد.
آيت الله شهيد محمد باقر صدر گرچه هيچ اصرار و فعاليتي براي نشر تشيع نداشت اما توليد فكري ايشان در يكي از حساس ترين برهه هاي تاريخي كه جهان اسلام با هجوم سنگين كمونيسم (دهه هاي 60 و 70) مواجه شده بود، توانست اسلام را به عنوان دين زندگي معرفي كند.
برهمين اساس، انديشمنداني مانند 'محمد التيجاني' متفكر معروف تونسي و نويسنده كتاب 'ثم اهتديت' (آنگاه هدايت شدم) در جريان ملاقات با آيت الله شهيد محمد باقر صدر در نجف اشرف و اطلاع از عمق انديشه اسلامي وي، به مذهب تشيع مي گرود و امروز يكي از مبلغين و متفكرين بزرگ اسلامي به شمار مي رود.
آيت الله شهيد محمد باقر صدر در برهه تاريك حاكميت دو انديشه كاپيتاليسم و سوسياليسم بر جهان اسلام، از معدود علماي دين در عراق بود كه توانست اسلام را ديني جامع براي اداره جوامع معرفي كند و براي آن مبنايي تعريف كرد و منادي دولت اسلامي شد.
شاگردان آيت الله محمد باقر صدر بعد از شهادت ايشان به دست رژيم بعث صدام، در نقاط دور دنيا پراكنده شدند و عده اي نيز بطور مخفيانه به عنوان حاملان انديشه آيت الله شهيد، در عراق باقي ماندند.
گرچه شاگردان و علاقه مندان به آيت الله صدر ابتدا با تظاهرات و تجمع هاي اعتراضي، بطور عملي براي پياده كردن اين انديشه به واقعيت تلاش كردند، اما با برخورد شديد رژيم بعث صدامي مواجه شدند و درعين حال ، هربار كه فضا فراهم مي شد، در قيام عليه رژيم مستبد بعث دريغ نكردند.
يكي از تجلي هاي آشكار رسوخ انديشه هاي آيت الله شهيد صدر در جامعه عراق بعد از سال ها از شهادت ايشان در جريان انتفاضه شعبانيه دهه 90 قرن گذشته بروز يافت، اما رژيم بعث با همراهي ائتلاف بين المللي به سركردگي آمريكا در آن برهه ،اين قيام مردمي را كه شيعيان و كردها و اهل سنت عراق در آن شركت داشتند، سركوب كرد.
كارشناسان در عراق و حتي ميراث داران فكري آيت الله صدر در ميان احزاب اسلامي شيعه بويژه احزابي مانند الدعوه، مجلس اعلا، سازمان عمل اسلامي و ديگر احزاب اسلامي، معتقدند كه آنچه بعد از 2003 در عراق اتفاق افتاد، سنخيتي با انديشه هاي محمد باقر صدر درباره آينده عراق ندارد.
آيت الله شهيد، هرگز قائل به سرنگوني رژيم صدام توسط نيروهاي خارجي نبود بلكه معتقد بود كه اين سرنگوني بايد از داخل و توسط مردم عراق بطور يكپارچه انجام شود.
نظام سياسي كه آمريكا براي عراق بعد از سقوط رژيم صدام ترسيم كرد، از عوامل اصلي بروز اختلافات فرقه اي و سياسي و فعال كردن گروه هاي تروريستي بوده است كه حتي مسئولان آمريكايي به اين اشتباه فاحش خود اعتراف كرده اند.
باوجود اين، ميراث داران انديشه هاي آيت الله شهيد محمد باقر صدر، برغم همه اين چالش و مشكلات، صحنه را خالي نكردند و همچنان براي روزي برنامه ريزي مي كنند كه جامعه اي كه آيت الله شهيد براي عراق پيش بيني كرده بود، تحقق يابد.
جامعه اي كه آيت الله صدر منادي آن بوده است، اساس آن مبتني بر عدالت اجتماعي، نفي فرقه گرايي، محترم شمردن همه مذاهب و فرقه ها، اعمال اصل قانوني و شرعي شهروندي و عدم تبعيض بين شهروندان و در عين حال حفظ و صيانت از محذورات اسلامي است.
گزارش از محسن مدني
خاورم *4*353*1770*
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۶ - ۱۴:۰۲
بغداد-ايرنا- صدر شناسان بين آنچه اين روزها در واقعيت عراق وجود دارد با آنچه در ميراث فكري انديشمند و فيلسوف بزرگ آيت الله شهيد محمدباقر صدر براي آينده عراق ترسيم كرده بود، تفاوت ماهوي قائل هستند.