ناز شكوفه ها و نیاز شهر به بهار نارنج

به گزارش ایرنا وارد پهنه سرسبز مازندران كه می شوی در كنار آب و ساحل و فرازو نشیب ها و كمربند سبز آنچه چشم نواز و زیباست، چیدمان انواع درختان مركبات است كه در میانه بوم سبزرنگ طبیعت این خطه، نقشی از ستارگان طلایی دارد.
استان مازندران سومین استان كشور از نظر برخورداری و تولید انواع مركبات از جمله پرتقال، لیمو، نارنگی و نارنج است، اما آنچه شگفت‌انگیزتر است تعداد بیشمار درختان به صف نشسته نارنج با مشخصه برگ های ضخیم همیشه سبز در میان انبوه آسمانخراشهای شهری است كه هنوز نجیب و غریب، اما افراشته و مقاوم به خیابان های شمال منظره ای چشم نواز بخشیده اند.
استان مازندران را پایتخت بهارنارنج می نامند، حدود 6 میلیون اصله درخت نارنج در سطح خیابانهای این استان پهناور بویژه در شهرهای ساری و بابل نگاه و شامه هر صاحب ذوقی را از فرسنگ ها دورتر می دزدد، تا جاییكه یكی از علایم و نشان های نزدیكی به حوزه نوار شمالی كشور در این بخش عطر روحبخش این شكوفه ها است.
درختان نارنج درختانی سرسبز در تمام فصولند كه نیاز چندانی به مراقبت و آبیاری ندارند و در برابر سرما نیز از دیگر همنوعان خود تحمل بیشتری دارند، این درختان به طور معمول با تولد بهار شروع به زایش شكوفه هایی در نوع خود بی نظیر می نمایند كه رایحه دل انگیز آنها وقتی با نم باران و آسمان گرفته شمال پیوند می خورد، شهرنشینان و مسافران را هرچه بیشتر شگفت زده می كند تا در میان انبوه تكلف شهری فراموش نكنند در دیار طبرستان قدم می زنند.
شكوفه های نارنج یا بهار نارنج تنها شكوفه های رایحه انگیز در میان انبوه انواع شكوفه های بهاری است، این شكوفه ها كاربردهای فراوانی دارند و چیدن آنها از شاخه های درخت توسط بیشتر رهگذران، خود منظره ای تماشایی می آفریند تا جاییكه خلق این منظره عادت بهاره مازنی ها شده و در پایان زمستان انتظار دو بهار را می كشند.
اما این روزها برغم گذشت نزدیك به یك ماه از فصل بهار، زمانی كه باید فضای تمامی شهر مملو از عطر بهارنارنج باشد، هنوز نارنج های طلایی بر بلندای برخی درختان نشسته و درختان باردار میوه های سال گذشته اند كه بر اثر سرما و بی مهری شهرداری ها، دست چیدنی برایشان نبوده است.
نارنج میوه ای است كه معمولا درآغاز بهار شكوفه می كند و اواسط این فصل گل های بهار نارنج به منظور استفاده های مختلف برداشت می شود، اما هنوز از شكوفه ها خبری نیست، سبكبالی این درختان نجیب و یا پیشگیری از سرمازدگی درخت و میوه و كمی حس مسئولیت پذیری مسولان امر می توانست به شكوفه دهی آنها در زمان حال كمك كند.
استان ها و شهرهای شمالی كشور زمستان سال گذشته شاهد طغیان فصل سرد و بارش سنگین برف و كاهش شدید دما بودند، نارنج های ساری نیز همانند دیگر همنوعان خود در فصل سرد گذشته گرفتار طاعون سرما شدند كه این عارضه موجب نفوذ یخ زدگی در گوشت میوه و خودداری رهگذران و ماموران شهرداری از چیدن این میوه ها از شاخسار درختان شد كه این بی مهری به مذاق درختان بهارنارنج خوش نیامد.
این بی توجهی به درختانی چنین نجیب و بی دردسر بی شك نمی تواند در شرایطی كه آوازه این سوغات مازندران بواسطه شهرت و معرفی درقالب جشنواره های مربوط به تمام كشور رسیده، قابل توجیه باشد.
***بهار نارنج یك بسته گردشگری برای شمال
بهارنارنج علاوه بر رایحه خوش كاربردهای فراوان در تولید بسیاری محصولات خوراكی و دارویی دارد.
شكوفه نارنج یا بهار نارنج، طبیعت یا مزاج گرم و خشك دارد و بوییدن آن شادی آور، تقویت كننده مغز و از بین برنده آبریزش بینی است، شكوفه های نارنج یكی از معطرترین گلهاست كه از جمله كاربردهای آن در تولید مربا و عرق بهارنارنج در طب سنتی است، از آب نارنج نیز برای خوشبوكردن و بهبود طعم غذا استفاده می شود و در صنعت عطر و شامپوسازی نیز كاربرد دارد.
عرقی كه هم ازاین شكوفه ها تهیه می‌شود عرق بهار نارنج نامیده می‌شود كه طبیعت آن نیز گرم و خشك است، این عرق نیز نشاط آور، تقویت كننده مغز، باز كننده گرفتگی مجاری بینی، از بین برنده ترشحات سینوس‌ها و دستگاه تنفس و در از بین بردن بعضی از انواع تپش قلب مفید است.
میوه ترش نارنج نیز طبیعت سرد و خشك دارد، طبق اصول طب سنتی، ترشی‌ها همه به عصب‌ها ضرر می‌رسانند اما از بین ترش مزه ها نارنج كمترین ضرر را به عصب‌ها می‌رساند و خوردن آب نارنج همراه با شكر، صفرای زیادی را از بدن خارج می‌كند.
پوست این میوه هم سرشار از خاصیت است، طبیعت پوست نارنج، گرم و خشك و بوییدن پوست و برگ آن هم نشاط آور است، از خلال پوست نارنج هم می‌توان مانند خلال پوست پرتقال مربا و هم با خیساندن آن در سركه، ترشی تهیه كرد.
تولید عسل بهارنارنج نیز یكی از برندهای مورد اهمیت برای صاحبان كلنی های زنبور عسل مازندران است، این عسل بسیار رقیق ، كم رنگ و بسیار خوش عطر و طعم و دارای خواص درمانی و دارویی همچون مقوی قلب، ضد بی خوابی، تقویت كننده اعصاب و آرام بخش است.
***برداشت یكصدهزار تن نارنج از استان مازندران در سال گذشته
كارشناس مسئول مركبات سازمان جهاد كشاورزی مازندران گفت: در سال گذشته سه میلیون و 700 هزار تن انواع مركبات از درختان این استان برداشت شد كه از این مقدار حدود یكصد هزار تن متعلق به میوه نارنج بوده است.
ایزدی با اشاره به خسارت سرمازدگی مركبات در سال گذشته گفت: شهرهای شمالی كشور زمستان سال 95 همچون سال 92 با سرمازدگی مركبات مواجه شدند كه این پدیده موجب خسارت 50 درصدی به برخی اقلام مركبات از جمله پرتقال تامسون و از بین رفتن نیمی از یك میلیون و 700 هزار تن محصول برداشت شده پرتقال، گردید.
وی گفت: برخی اقلام مركبات نسبت به سرما متحمل ترند اما در مناطقی كه آسیب دیدگی زیاد است باید از قبل به فكر چاره اندیشی و كاشت اقلام مقاوم بود.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزی استان مازندران نیز گفت: درختان نارنج تاحدودی مقاوم هستند اما سرمازدگی شدید در باردهی و شكوفه دهی این درختان موثر است.
عبدالرحمان زاغی ضعف غذایی، عدم هرس و بی مراقبتی را نیز از دیگر دلایل عدم شكوفه دهی به موقع این نوع درختان عنوان كرد و افزود: انجام این موارد می تواند تحریك كننده درخت و موجب انتقال غذای ذخیره شده در بدنه به برگ و شكوفه ها شود.
وی به راهكارهایی در زمینه پیشگیری از سرمازدگی نیز اشاره و خاطرنشان كرد: زه كشی، احداث بادشكن در اطراف این نوع درختان، شروع آبیاری و آب پاشی هوایی از زمانی كه درجه دما زیر صفر است تا زمان لازم، تقویت درخت و استفاده از كودهای زیست مغذی افزایش دهنده تحمل درخت، از جمله این راهكارهاست.
زاغی افزود: استفاده از آب چاه به دلیل برخورداری از درجه دمای 15 تا 16 درجه، برای آبیاری نیز چون سرمای زمین و خاك و هوا را می گیرد، از دیگر راهكارهایی است كه می تواند در ممانعت از سرمازدگی درختان نارنج راهگشا باشد.
باتوجه به اهمیت و كاربردهای مختلف بهارنارنج و نقش آن در اقتصاد و صنعت و اشتغال آفرینی خطه شمال بی توجهی به این درختان و عدم مراقبت آنان در برابر مسایلی همچون سرما و آفت و عدم برداشت به موقع محصول می تواند در نابودی و كاهش محصول بهارنارنج ممتاز شمال اثرات جدی داشته باشد.
خبرنگار:فاطمه رحمتی*انتشاردهنده: سید محسن حسن نیا
/1899/3009