ثبت نام نامزدها و تكمیل معادله انتخابات

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری، چهار روز از فرصت پنج روزه ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گذشته است و بسیاری چهره های شاخص از جریان های سیاسی مختلف در روزهای گذشته با حضور در وزارت كشور، نامزدی خود را قطعی كرده اند.
اعلام حضور چهره ها و جریان های اصلی در انتخابات، زمینه ارایه تحلیل و تفسیرها از تركیب بندی ، چینش نیروها و جریان های سیاسی در انتخابات پیش رو را فراهم كرده است.
گزارش پیش رو تازه ترین تحولات و تحلیل ها در فضای انتخاباتی كشور را بررسی كرده است.

** روحانی؛ نامزد مورد حمایت جریان اصلاح طلب و میانه رو
دیروزدكتر «حسن روحانی» رییس جمهوری در حالی برای ثبت نام در دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری وارد ستاد انتخابات كشور شد كه به گفته بسیاری از تحلیلگران او با فاصله ای زیاد از دیگر رقیبان، پیروز رقابت های انتخاباتی خواهد بود.
روحانی كه مانند یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری حمایت جمعی اصلاح طلبان و نیروهای اصولگرای میانه را همراه خود دارد، برای تداوم برنامه های خود در حوزه سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و ... و ثمرچینی از آنها پا به گود رقابت های انتخاباتی گذاشته است. چنانكه او در نشست خبری پس از ثبت‌نام در انتخابات ضمن برشماری دستاوردهای دولت خود در حوزه های مختلف گفت: دوباره برای ایران آمدم، آمدم برای آزادی و آرامش، از همه می‌خواهم دوباره بیایند برای ایران، همه باید دوباره بیاییم برای اسلام اعتدالی و رحمانی.
ائتلاف اصلاح طلبان و نیروهای میانه رو تاكنون دو بار پیروزی را برای آنان به ارمغان آورده است. انتخابات ریاست جمهوری در سال 1392 و انتخابات مجلس شورای اسلامی در 1394 تجربه هایی موفق از همراهی این دو جریان سیاسی به دست داده است؛ الگویی كه حامیان روحانی به دنبال بهره گیری از آن در انتخابات پیش رو هستند.
همین مساله در كنار كارنامه مثبت عملكرد دولت، باعث شده روحانی به عنوان یكی از مدعیان اصلی كرسی ریاست جمهوری دوازدهم، پا به عرصه رقابت ها بگذارد و از دستاوردهایی بگوید كه در صورت تداوم گفتمان اعتدال قابل دستیابی است.

** نامزدی مستقل رئیسی و حمایت جمنا
روز گذشته ، روز چهره های انتخابات بود. ساعتی پس از ثبت نام روحانی، حجت الاسلام «سید ابراهیم رئیسی» تولیت آستان قدس رضوی هم به وزارت كشور رفت تا به ورود خود به عرصه انتخابات كشور رسمیت بخشد.
رئیسی كه پیش از این در بیانیه ای اعلام كرده بود به صورت مستقل و فارغ از جناح بندی های سیاسی در انتخابات شركت خواهد كرد، دیروز با انتقاد صریح از سازوكارهای جمنا، اعلام برائت خود از تشكل جمعی اصولگرایان را علنی تر كرد.
رئیسی در پاسخ به این سوال كه نظر شما درباره جمنا كه اعلام كردید مستقل آمده‌اید، چیست، گفت: من مستقل آمده‌ام، جمنا جبهه‌ای است كه كارش را با حسن ظن شروع كرد اما خب به آن‌ها هم گفتم منتها ساز و كارشان مشكل دارد. من كاندیدای همه هستم و به نظر همه احترام می‌گذارم.
حضور رئیسی با همراهی برخی چهره های سیاسی نزدیك به جبهه پایداری در وزارت كشور تحلیل هایی را در رسانه های اصلاح طلب به همراه داشت.
به نوشته یكی از روزنامه های اصلاح طلب، وی كاندیدای مورد حمایت و علاقه آیت الله مصباح یزدی و جبهه پایداری است. نشان به آن نشان كه دو چهره جبهه پایداری یعنی سید مسعود میركاظمی (وزیر بازرگانی دولت احمدی‌نژاد كه امروز علیه رئیس سابقش نطق می‌كند) و نادر طالب‌زاده او را در هنگام ثبت نام به انتخابات ریاست جمهوری همراهی می‌كردند. نزدیكی آیت‌الله رئیسی به جبهه پایداری پیش ازاین هم با معلوم شدن اعضای ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی مشخص شده بود. اما اكنون همراهی این دو چهره پایداری با رئیسی بیش از گذشته به این معنا بود كه رئیسی نزدیكی خود را با این جبهه و البته روحانی معنوی آن‌ها‌ یعنی آیت الله مصباح تقویت كرده است.
این در حالی است كه بر اساس برخی منابع خبری، پیش از این آیت الله مصباح به صورت تلویحی از نامزدی رئیسی حمایت كرده و حتی به رئیسی توصیه كرده بود با اتكا به شخصیت خودش و مستقل از جناح بندی های سیاسی به صحنه رقابت های انتخاباتی وارد شود. انتشار اخبار تایید نشده ای مبنی بر احتمال كناره گیری «سعید جلیلی» از انتخابات به نفع رئیسی این گمانه را تقویت می كند.
در مجموع به نظر می رسد جدایی و برائت جویی رئیسی از جمنا به رغم اصرار جبهه مردمی در حمایت از او و نزدیكی نیروهای پایداری به رئیسی، معنایی را در ذهن متبادر می كند كه چندان به مذاق اصولگرایان خوش نمی آید.

**جمنا و آمالی دور از دسترس
اجماع و ایجاد سازوكاری برای تصمیم سازی و تمكین از خرد جمعی، مهمترین فلسفه وجودی تشكل جمعی اصولگرایان موسوم به جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی یا همان جمنا بود. جمنایی كه بر اساس شواهد به نظر می رسد موفقیت چندانی در تحقق هدف اولیه خود نداشته است. قرار بود از دل سازوكار جمعی جمنا، نامزدی واحد برای ریاست جمهوری انتخاب شود؛ نامزدی كه به گفته اصولگرایان، از ظرفیت های لازم برای اجماع سازی و نمایندگی طیف های مختلف تفكر آنان برخوردار باشد و به این ترتیب از تشتت درون اردوگاهی اصولگرایان جلوگیری كند.
خروجی تلاش جمعی اصولگرایان اما با اهداف و آرمان های اولیه آنان تفاوت زیادی داشت. حاصل انتخابات درون اردوگاهی جمنا، 5 نامزدی بودند كه به گفته اعضای اصلی شورای مركزی این تشكل، همگی به سازوكارهای درون حزبی معتقد و به میثاق نامه جبهه مردمی متعهد بودند. اما ورود مستقل نخستین منتخب جمنا یعنی رئیسی به گود انتخابات و برائت جویی او از جمنایی ها، ضربه اول را به این تشكل وارد كرد. هرچند جمنایی ها هنوز هم بر حمایت از رئیسی تاكید دارند.
كناره گیری «پرویز فتاح» به عنوان یكی دیگر از منتخب های جمنا از رقابت های انتخاباتی، ضربه دیگری به اصولگرایان وارد كرد؛ ضربه ای كه جمنایی ها برای به حداقل رساندن آسیب های آن اعلام كردند در بازشماری آراء، «حمیدرضا حاجی بابایی» به جای فتاح، پنجمین نامزد جمنا بوده است.
حال در هنگامه نام نویسی نامزدها، شورای مركزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی ثبت نام پنج نامزد برگزیده شده در مجمع عمومی دوم خود در انتخابات ریاست جمهوری در مقطع كنونی را بلامانع دانسته است.در مجمع عمومی دوم جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی رئیسی، «علیرضا زاكانی»، «مهرداد بذرپاش»، «محمدباقر قالیباف» و حاجی بابایی برگزیده شدند.
در حالی شورای مركزی جمنا مجوز ثبت نام به همه نامزدهای نهایی خود را اعلام كرده است كه انتظار می رفت این نهاد، تصمیم گیری درخصوص تعداد و تركیب نامزدهای جبهه مردمی برای شركت در رقابت‌های انتخاباتی را به آینده موكول نكند و در آستانه ثبت نام نامزدها راهبرد خود برای اجماع را عملیاتی كند.
حال، بركنار از رئیسی كه خود را نامزد مستقل اعلام كرده است، از لیست پنج نفره جمنا تاكنون زاكانی و حاجی بابایی در انتخابات ثبت نام كرده اند و هنوز مشخص نیست جبهه مردمی برای پیروزی در انتخابات چه راهبرد مشخصی را در پیش خواهد گرفت و آیا در پیاده سازی ایده خود موفق خواهد بود یا نه.

**احمدی نژادی ها؛ قطب سوم انتخابات؟
ثبت نام «محمود احمدی نژاد» رییس جمهوری پیشین به رغم نهی رهبری، یكی از پدیده های روزهای گذشته انتخابات در كشور بود. احمدی نژاد با این توجیه كه رهبری به او «توصیه ای پدرانه» و نه «نهی» كرده اند، به همراه بقایی و مشایی در انتخابات نام نویسی كرد.
به رغم گذشت چند روز از ثبت نام او، هنوز هم تحلیل ها در فضای رسانه ای كشور در خصوص رفتار انتخاباتی تیم رییس دولت پیشین ادامه دارد.
برخی بر این باورند رییس جمهوری پیشین با علم نسبت به احتمال رد صلاحیت بقایی، برای زیر فشار قرار دادن شورای نگهبان، نامزد شده است. برخی دیگر معتقدند او به منظور ساختار شكنی و تقابل با نظام اعلام نامزدی كرده است و برخی دیگر بر این باورند او با آگاهی نسبت به رد صلاحیت خود و بقایی، برای مظلوم نمایی و پیش برد برنامه های پوپولیستی خود در بلند مدت نامزد شده است.
این در حالی است كه از دید بسیاری از تحلیلگران، حمایت احمدی نژاد از بقایی و ثبت نام مشایی و احمدی نژاد در انتخابات، بیشتر شوی تبلیغاتی است و رییس جمهوری پیشین نامزد اصلی و در سایه خود را امروز برای ثبت نام به وزارت كشور گسیل خواهد داشت.
برخی ناظران اما بر این باورند كه ورود احمدی نژادی ها به رقابت های انتخاباتی برای نظام آسیب هایی به همراه دارد و برخی دیگر بر این باورند حضور آنان انتخابات را رقابتی و مشاركت را افزایش خواهد داد. گروهی دیگر از ناظران معتقدند به جای تقابل با احمدی نژاد، مسوولان نظام باید اجازه دهند تیم رییس جمهوری پیشین در معرض رای مردم قرار گیرند و از سوی مردم رد صلاحیت شوند.
به نوشته یكی از روزنامه های اصلاح طلب، حسن روحانی، محمود احمدی نژاد و ابراهیم رئیسی، سه ضلع رقابتی هستند كه بدون شك در كنار یك دیگر می‌توانند جامعه را برای حضور حداكثری، تشویق كنند. اگر روحانی و احمدی‌نژاد بودند، بدون شك دوقطبی مضری برای جامعه ایجاد می شد كه افراد، تنها برای انتخابی سلبی وارد میدان شده و ایجابی در كار نبود اما امروز نمایندگان جریان‌های خاص و مختلف سیاسی ایران‌، هر كدام وارد میدان شده‌اند و باید دید در آینده ای نه چندان دور، رقابت این افراد به كجا خواهد رسید و چه كسی ردای ریاست جمهوری دوازدهم ایران را بر دوش می اندازد. ولی این دوره با تمام ویژگی‌هایی كه دارد، شكست در آن اثبات كننده بسیاری از ادعاهای جریان‌های سیاسی است، چرا كه این جریان‌ها، تمام توان خود را برای پیروزی به میدان آورده‌اند و این دوئل سه نفره، تا سال‌ها می‌تواند حكم قهرمانی جناح پیروز را امضا كند و مهر سكوت بر دهان رقبا بزند.
**پژوهشم**9275**1601**خبرنگار: اعظم حمیدپور** انتشاردهنده: شهناز حسنی