تهران- ایرنا- فعالیت تشكل ها و احزاب برای تعیین سازوكار و سیاست های انتخاباتی، چند ماهی می شود كه فضای سیاسی كشور را انتخاباتی كرده است. پس از رایزنی و برگزاری جلسات متعدد اصلاح طلبان و نیروهای اعتدالی مانند دو انتخابات پیشین، باز هم راهبرد ائتلاف و اتحاد را چراغ راه خود قرار داده و با حمایت از روحانی به عنوان نامزد نهایی خود وارد گود رقابت های انتخاباتی شدند.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، جریان مقابل دولت هم از سوی دیگر اتحاد و انسجام را در دستور كار خود قرار داد، هر چند تاكنون نتوانسته از سازوكارهای جمعی به اهداف اولیه خود برسد ، از شكستی درس بگیرد كه در نتیجه واگرایی در اردوگاه خودی در سال های 1392 و 1394 متحمل شد.
مخالفان دولت در هرچیزی متحد نباشند، در حمله ، نقد غیرمنصفانه و تخریب آن با یكدیگر همسو و همصدا هستند. آنها كه طی چهار سال گذشته از هیچ تلاشی برای تخریب دولت فروگذار نكرده اند در چند ماه گذشته فعالیت های خود را شدت بخشیده اند.
پژوهشگر ایرنا فایده مندی و اثربخشی سازوكار انتخاباتی طرفداران دولت و تاثیر تبلیغات منفی مخالفان علیه دولت را در گفت وگو با «نجفقلی حبیبی» پژوهشگر فلسفه اسلامی، عضو هیات امنای سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و سیاستمدار اصلاح‌طلب بررسی كرده است.
آنچه در پی می آید متن گفت و گوی ایرنا با این فعال سیاسی اصلاح طلب است.

**ایرنا: مهلت نام نویسی نامزدهای ریاست جمهوری پایان یافت و اصلاح طلبان با گزینه اصلی خود یعنی «حسن روحانی» و نامزد كمكی خود یعنی «اسحاق جهانگیری» وارد گود رقابت های انتخاباتی شده اند. بهره گیری نیروهای اصلاح طلب و میانه رو از راهبرد ائتلاف با یكدیگر و تاكتیك معرفی نامزد پوششی را چگونه ارزیابی می كنید؟ آیا به نظر شما اصلاح طلبان با این سیاست انتخاباتی به نتیجه مطلوب می رسند؟
**حبیبی: دلیلی برای رد این فرضیه وجود ندارد. هنوز هم فضای كشور و مجموعه اصلاح طلبان و گروه های اعتدالی در وضعیت متعادلی قرار دارند. به همین دلیل گمان من بر این است كه ائتلاف آنها به نتیجه مشابه در دو انتخابات پیشین منجر شود و پیروزی آقای روحانی را به دنبال داشته باشد.

**ایرنا: جریان های رقیب دولت در فاصله نزدیك به یك ماه مانده تا انتخابات، نقد غیرمنصفانه و تخریب دولت را در دستور كار خود قرار داده اند تا به زعم خود با بهره گیری از این تاكتیك، پیروزی را برای جناح سیاسی متبوع خود به ارمغان آورند. آیا این تاكتیكی برای پیروزی در انتخابات كارایی دارد؟
**حبیبی: در فضای انتخابات از نظر قانونی، عدالت اجتماعی، اخلاقی و توصیه های بزرگان قرار بر این است كه تخریب صورت نگیرد. اما متاسفانه در رقابت های انتخاباتی و فضای سیاسی به خصوص گروه های رقیب كه در چهار سال گذشته هیچ گاه دست از تخریب دولت برنداشته، قطعا به تخریب خود ادامه خواهد داد و البته این رفتاری غیر اخلاقی است. به خصوص اینكه برخی آقایان دیگران را قبول ندارند و خود را اصولگرا می دانند. سوالی كه باید از این افراد پرسید این است كه آیا رعایت موازین اخلاقی یكی از اصول به حساب می آید یا نه؟ آیا رعایت موازین عدالت در زمره اصول برشمرده می شود یا نه؟ و مهمتر از آن اینكه افكار عمومی خود شاهد این بدرفتاری های سیاسی هستند و در انتخابات به چنین رفتارهای خارج از قاعده پاسخ خواهند داد.

**ایرنا: در چنین فضایی دولت باید از چه راهبرد و ابزاری برای دفاع از خود بهره ببرد؟
**حبیبی: در چنین فضایی دولت باید تمام تلاش خود را به كار ببرد تا بدون اینكه تشنج ایجاد كند بتواند بر مبنای منطق و موازین، حقایق را برای مردم بیان كند. دولت نباید در چنین فضایی مقابله به مثل كند و مانند مخالفانش به تهمت و تخریب روی آورد. شان رییس جمهوری و دولتمردان كه انسان های معقول و بزرگ و تربیت یافته مكتب انقلاب هستند و سابقه ای درخشان دارند ایجاب می كند كه فقط در حد ضرورت به مخالفان پاسخ منطقی و معقول بدهند و گزارشی صحیح و منطقی به جامعه ارایه كنند. دولت باید به جامعه آگاهی دهد مساله را باز كند و تبیین كند تا خود جامعه در مورد حمله ها و تخریب ها و گزارش های دولت به قضاوت بنشیند.

**ایرنا: دولت در چهار سال گذشته هم چنین راهبردی را در قبال موج تخریب ها اتخاذ كرده است، اما به نظر می رسد موج تخریب ها بیشتر از اندازه ای است كه دولت بتواند با خودداری به مقابله با آنها برخیزد. چه راهكار عملیاتی در این زمینه پیشنهاد می كنید؟
**حبیبی: متاسفانه دولت در حدود چهار سال گذشته از این نظر چندان موفق عمل نكرده است. من بارها و در جاهای مختلف هم تاكید كرده ام كه بخش اطلاع رسانی، تبلیغات و رسانه ای دولت بسیار ضعیف است. دولت طی این چهار سال كارهای بسیاری انجام داده كه اصلا درست به اطلاع مردم نرسیده است. اكنون فرصت خوبی است كه دولت در چارچوب قوانین و در چارچوب موازین قانونی اطلاع رسانی كند. در صدا و سیما هم فرصت های تبلیغاتی برای انتخابات در نظر گرفته شده، دولت باید از این فرصت برای اطلاع رسانی استفاده كند و مسایل را برای جامعه بیشتر باز كند. تبلیغات انتخاباتی تلویزیونی فرصت بسیار خوبی برای تنویر افكار عمومی و آموزش سیاسی و آگاهی بخشی به مردم است. چرا كه مردم در زمان های دیگر به مسایل كلان اداره كشور چندان توجهی نمی كنند، اما در بزنگاه های انتخاباتی برای اینكه بتوانند انتخاب كنند، بیشتر به مسایل كلان توجه می كنند. در نتیجه فرصت خوبی است تا متولیان دولت كارهایی را كه انجام داده اند برای مردم بیان كند و در خصوص برنامه هایی آتی خود برای ساماندهی بیشتر امور كشور اطلاع رسانی كنند.

**ایرنا: پیشنهاد شما به رقیبان دولت در خصوص رقابت های انتخاباتی چیست؟
**حبیبی: رقیبان انتخاباتی هم باید همین گونه عمل كنند. آنان باید به جای تخریب و حمله به دولت، دیدگاه خود را راجع به مسایل و برنامه های خود بیان كنند تا مردم بهتر با مسایل آشنا شوند و بتوانند به صورت آگاهانه انتخاب كنند. اگر نظام ما جمهوری اسلامی است، همه گروه ها باید از فریبكاری های تبلیغاتی پرهیز كنند. باید از این تبلیغات كاذب و فقط برای جذب آرا پرهیز كنند و به بیان برنامه ها بپردازند تا مردم هم بر همین اساس دست به انتخاب بزنند. دولت هم در چنین فضایی (فضای تبیین برنامه ها) فرصت پیدا می كند گزارش روشنی از عملكرد خود به مردم ارایه دهد. اگر رقیبان كم لطفی می كنند و با تبلیغات كاذب یا نادرست حقایق را وارونه جلوه می دهند، در فضای تبلیغات انتخاباتی به ویژه در صدا و سیما، این فرصت پیش می آید كه متولیان دولت بتوانند برنامه هایشان را برای مردم بیان كنند.

**ایرنا: اصلاح طلبان یك بار دیگر حمایت از روحانی را در دستور كار خود قرار داده اند، هر چند برخی برخی نیروهای اصلاح طلب بر این باورند كه روحانی نتوانسته طی چهار سال گذشته برخی مطالبات آنان را در حد انتظار برآورده كند. به نظر شما مهمترین و اصلی ترین مطالبات اصلاح طلبان از روحانی در دوره بعد چیست؟ به عبارتی اصلاح طلبان در برابر حمایت خود از روحانی، از دولت آتی او چه انتظاراتی دارند؟
**حبیبی: اصلاح طلبان به حتم مطالبات خود را مطرح خواهند كرد. آنچه می گویم نظر شخصی بنده است. دولت در این دوره باید بیشترین همت خود را روی تامین عدالت اجتماعی بگذارد. این یكی از مهمترین خواسته های اصلاح طلبان است، به ویژه در حوزه واگذاری ها به بخش خصوصی.
توسعه سیاسی، تامین آزادی های اجتماعی و در مجموع نهادینه سازی حقوق شهروندی از دیگر مطالبات مهم اصولگرایان است. البته روحانی در چهار سال گذشته با تعیین دستیار ویژه در این حوزه و تدوین منشوری به این نام، به سوی تامین بیشینه حقوق شهروندان پیش حركت كرد. البته این كافی نیست و دولت باید در این دوره به صورت ویژه تحقق حقوق شهروندی رادر دستور كار خود قرار دهد.

**ایرنا: شما تامین عدالت اجتماعی به ویژه در بخش واگذاری ها را یكی از مهمترین مطالبات مردمی به ویژه در جناح اصلاح طلبان برشمردید. ممكن است در این مورد بیشتر توضیح بدهید؟
**حبیبی: عدالت اجتماعی مهمترین نیاز كشور است. به ویژه در حوزه واگذاری بخش خصوصی. چون همه به طرف واگذاری بخش خصوصی رفته اند. حال می گویند عملكرد ما در حوزه اقتصاد دولتی خوب نبوده و می خواهیم بخش خصوصی را بیش از پیش وارد میدان كنیم. اگر قرار است چنین برنامه ای در دستور كار قرار گیرد، دولتمردان باید توجه داشته باشند كه واگذاری ها و اقتدار بخشیدن به بخش خصوصی به نحوی صورت بگیرد كه عدالت اجتماعی را تامین كند، یعنی نباید در جریان خصوصی سازی به كشورهایی تبدیل شویم كه تعداد اندكی ثروتمند خیلی بزرگ دارند كه همه قدرت كشور را در دست بگیرند. مثلا كشوری چون آمریكا چنین وضعیتی دارد؛ شركت های خیلی بزرگ در مورد مسایل كلان كشور تصمیم گیرنده هستند.
در كشوری چون ایران اسلامی نمی توان و نباید چنین الگویی را پیاده كرد. اینجا باید عدالت اجتماعی به صورت جدی مورد توجه دولت قرار بگیرد. البته عدالت اجتماعی همواره مورد توجه دولت ها بوده است، اما باید دولت راه حل هایی را پیدا كنند كه این واگذاری ها به بخش خصوصی بیشتر به سمت تعاونی برود كه جمعیت بیشتری از یك فرصت اقتصادی استفاده كنند و از آن بهره مند شوند.
استادان اقتصادی و كارشناسان اقتصادی باید بگویند چه روش هایی را باید پیش گرفت كه عدالت اجتماعی به صورت بیشینه تامین شود. دیگر نباید در كشورمان صحبت از حاشیه شهرها و گروه های مستضعف و اینها باشد، این مسایل نباید دیگر وجود داشته باشد .
خالی از لطف نیست در این زمینه الگوهای اسلامی را هم بیان كنم. قاضی سعید قمی از علمای دوره صفویه در شرح احادیث اهل بیت در خصوص توحید كتابی دارد كه بنده سال ها پیش آن را صحیح كردم و بارها تجدید چاپ شد. در این كتاب در خصوص فلسفه واجب بودن پرداخت 10 درصد از مال به عنوان زكات از سوی مسلمانان در جامعه اسلامی، مطلب زیبایی دارد. به نوشته این كتاب فلسفه زكات این است كه نظام اسلامی باید طوری اداره شود كه حداكثر 10 درصد جامعه دچار مشكلات مالی شوند. زكات برای تامین نیازهای این 10 درصد تعبیه شده است. به این معنا كه فضای اقتصادی جامعه اسلامی باید به گونه ای اداره شود كه 90 درصد جامعه بتوانند زندگی خود را اداره كنند. این شرایط را همان عدالت اجتماعی كه عرض كردم فراهم می آورد. حال كه نظام ما اسلامی است باید به گونه ای مدیریت اقتصادی كشور را ساماندهی كنیم كه كسانی كه نیازمند به حمایت های خاص هستند به حداقل برسند و نهایت 10 درصد جامعه را شامل شوند.
پژوهشم**9275** 1601**خبرنگار: اعظم حمیدپور**انتشار دهنده: شهناز حسنی