محمدجواد عباس زاده دانشجوي كارشناسي ارشد دانشكده مهندسي برق و كامپيوتر دانشگاه تهران با راهنمايي دكتر رشاد حسيني و براساس پايان نامه خود با عنوان 'تشخيص سرطان هاي خون نوع ALL و AML و زيرگروه هاي آنها از روي تصاوير ميكروسكوپي نمونه خون محيطي و مغز استخوان' اقدام به طراحي و ساخت نرم افزار تشخيص و شناسايي خودكار سلول هاي خوني و محيطي كرده است.
وي روز پنج شنبه درباره كاربردها و ويژگي هاي اين وسيله ابداعي به خبرنگار علمي ايرنا گفت: به طور كلي، 5 نوع گروه اصلي گلبول سفيد داريم كه اگر درصد آنها در فرد سالم تغيير كند، براساس اين تغييرات مي توان بيماري را تشخيص داد.
عباس زاده افزود: مثلا فردي كه سرما خورده يا حساسيت دارد، نوع خاصي از گلبول هاي سفيد در بدنش زياد مي شود يا در بيماري HIV يا سرطان، تعداد گلبول هاي سفيد به ميزان بسيار زيادي افزايش مي يابد كه شناسايي اين تغييرات، كمك زيادي به تشخيص بيماري خواهد كرد.
وي درباره روش هاي رايج تشخيص تغييرات گلبول هاي سفيد در خون افراد گفت: امروزه يكي از مراحل بررسي نمونه خون اين است كه سلول ها را به صورت چشمي، نگاه و بررسي مي كنند و نوع آنها متفاوت است و مثلا به فرد مي گويند 10 درصد نوتروفيل و 5 درصد مونوسيت داشته است به اين معني كه از 100 گلبول سفيد مورد مشاهده و بررسي، 10 تاي آن مونوسيت (نوعي گلبول سفيد) است.
عباس زاده خاطرنشان كرد: بعضا در مراكز آزمايشگاهي بخصوص مراكزي كه مراجعات زياد دارند، احتمال خطاي انساني در تشخيص و شمارش سلول هاي سفيد به صورت چشمي به خاطر خستگي كاركنان بالاست ولي اين سيستم ما با اسكن دقيق نمونه خون، تصاوير را تهيه و پردازش و نوع سلول ها را مشخص مي كند.
اين محقق دانشگاه تهران بيان داشت: در برخي مراكز هم نمونه هاي خون را به دستگاه 'سيسمكس' SYSMEX مي دهند كه يك سري باگ هايي دارد و حتما بايد به صورت چشمي بررسي كنيم ولي برخي جاها اين كار را هم انجام نمي دهند.
وي ادامه داد: سيستم جديد ما علاوه بر جلوگيري از وقوع خطاهاي احتمالي در شناسايي گلبول هاي سفيد و طبقه بندي آنها، سرعت كار تحليل نمونه هاي آزمايشگاهي را به ميزان زياد افزايش مي دهد و مي تواند بستري براي كاربردهاي كمك تشخيصي آينده فراهم كند.
اين پژوهشگر جوان در معرفي مشخصات فني دستاورد تحقيقاتي خود اظهار داشت: نرم افزار به گونه اي طراحي و تهيه شده كه قابليت اسكن لام خوني در يك بُعد و تصويربرداري از آن (استيج مجهز به موتور شده و سيستم كنترلي استيج را هدايت مي كند) در آن وجود دارد.
وي جداسازي سلول هاي سفيد از تصاوير (تصاوير گرفته شده از قسمت هاي مختلف لام توسط نرم افزار تحليل و گلبولهاي سفيد جدا مي شوند) و شناسايي اوليه نوع گلبول هاي سفيد و نمايش به كاربر در گروه هاي مختلف را از ديگر قابليت هاي اين سيستم ذكر كرد.
عباس زاده در تشريح مزيت هاي رقابتي اين محصول دانش بنيان نيز توضيح داد: با توجه به اين كه الگوريتم هاي جديدي در نرم افزار اين سيستم جديد به كار برده ايم، قابل رقابت با نمونه هاي خارجي است و برخلاف نمونه خارجي، قابليت نصب روي ميكروسكوپ هاي مختلف را دارد.
وي تصريح كرد: الگوريتم توسعه داده شده براي شناسايي و طبقه بندي اوليه گلبول هاي سفيد با جديدترين پيشرفت هاي حوزه بينايي ماشين و هوش مصنوعي مطابق است.
عباس زاده قيمت ارزان نسبت به محصولات خارجي را از ديگر مزيت هاي رقابتي اين محصول ذكر كرد و گفت: نمونه هاي خارجي آن كه همراه با ميكروسكوپ ارائه مي شود، گران قيمت است و حدود 500 ميليون تومان به فروش مي رسد؛ درحالي كه ما مي توانيم در صورت تجاري سازي و توليد انبوه، اين محصول را به قيمت 5 تا 6 ميليون تومان به بازار عرضه كنيم.
نرم افزار تشخيص و شناسايي خودكار سلول هاي خوني و محيطي به عنوان يكي از طرح هاي برتر دانش بنيان، اواخر سال 95 در برنامه رويش پارك علمي و فناوري دانشگاه تهران به نمايش درآمد.
علمي**1055**1336 خبرنگار : زينب كارگر ***انتشار: مهرنوش خانزائي
براي اطلاع از اخبار متنوع علمي و فناوري، با كانال علمي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
irnaelm@
https://telegram.me
تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۲:۰۷
تهران- ايرنا- محققان دانشگاه تهران با طراحي و ساخت نرم افزار تشخيص خودكار سلول هاي خوني و محيطي، گام موثري در جهت سرعت بخشيدن به تحليل نمونه هاي آزمايشگاهي و جلوگيري از خطاهاي احتمالي در شناسايي گلبول هاي سفيد برداشتند.