حجت اصلي تيتكانلو دانش آموخته كارشناسي ارشد رشته فيزيك- لايه هاي نازك به عنوان مجري طرح، روز يكشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: هيدروژن سولفيد مي تواند سبب مسموميت خوني و در سطوح غلظت بالا منجر به مرگ شود، آستانه تشخيص بوي سولفيد هيدروژن ppb 3مي باشد كه بسيار كمتر از حد سمي آن است.
وي تصريح كرد: گاز سولفيد هيدروژن، گازي سمي، خورنده، قابل اشتعال و با بوي بد است كه در فاضلاب، معادن زغال سنگ، صنايع پتروشيمي، گاز طبيعي، بيوگاز، كارخانه كاغذ سازي، صنايع فرآوري مواد غذايي و تصفيه خانه هاي فاضلاب توليد مي شود و در بسياري از صنايع شيميايي مورد استفاده قرار ميگيرد.
وي اظهار داشت: مقدار حد آستانه1 براي سولفيد هيدرژون برابر با ppm 10 براي 10 دقيقه در معرض قرار گرفتن، مي باشد، در حالي كه غلظت هاي بالاي ppm 150 بسيار سمي و خطرناك است و بالاتر از ppm 250 سبب مرگ مي شود.
اصلي تيتكانلو گفت : براين اساس براي سنجش ميزان اين ماده سمي كه اثرات بسيار خطرناكي برسيستم عصبي انسان دارد به حسگرهاي حساس و سريع براي آشكارسازي آنلاين و در گستره چند ppb تا چند صد ppm در نمونه هاي هوا نيازاست.
وي افزود: آشكارسازي و تعيين غلظت اين ماده امري ضروري است كه يكي از روش هاي اندازه گيري و پايش مداوم H2S توسط حسگرهاي گازي مي باشد.
وي بيان داشت : اغلب حسگرهايي كه براي هيدروژن سولفيد استفاده مي شود در دماي بالا كار مي كنند كه مصرف بالاي انرژي را درپي دارد و پايداري طولاني مدت آنها را پايين مي آورد.
اين محقق گفت: مشكلات عمده ديگر اين ابزارها شامل حساسيت كم، گستره خطي كوتاه و تداخل با ساير گازها و هزينه زياد است كه كاربردهاي زيست محيطي آنها را محدود مي كند.
اصلي تيتكانلو گفت: در اين پژوهش از حسگرهاي جرمي بر پايه ريز ترازوي كريستال كوارتز براي اندازه گيري H2S استفاده شد، اين نوع حسگرها دسته جديدي از حسگرهاي جرمي هستند كه به تغييرات كوچك جرمي بر روي لايه حس كننده آن حساس مي باشند.
وي افزود: در حسگرهاي جرمي، تغييرات جرم آناليت هاي جذب شده بر روي لايه حس كننده، اندازه گيري مي شود كه براي هر دو فاز مايع و گاز قابل استفاده مي باشند.
وي اظهار داشت: لايه هاي حساس به H2S بر پايه نانوكامپوزيت هاي پليمري پلي ونيل پيروليدون (PVP) تهيه شدند و از 2 روش لايه نشاني قطره اي و الكتروريسي براي پوشش دهي كريستال كوارتز استفاده شد.
وي گفت: به منظور افزايش حساسيت و گزينش پذيري حسگر نسبت به H2S كامپوزيت پليمر با نانوذرات طلا تهيه شد و پارامترهاي موثر در لايه نشاني كامپوزيت ها مورد بررسي و بهينه سازي قرار گرفتند.
وي ادامه داد: نانوالياف سنتزي داراي قطر متوسط 70 تا 100 نانومتر مي باشند، همچنين نانوذرات طلا داراي قطر متوسط 15 تا 20 نانومتر است، حسگر ساخته شده از كامپوزيت نانوالياف PVP/نانوذرات طلا در گستره 0/3 تا ppm 100 پاسخ خطي دارد، حسگر ساخته شده از كامپوزيت پليمري pvp/ نانوذرات طلا داراي زمان پاسخ كمتر از 30 ثانيه است كه به راحتي بازيابي مي شود. همچنين اين حسگر گزينش پذيري بالايي از خود نشان داد.
اين پژوهش با راهنمايي دكتر علي آقاخاني و دكتر علي طيبي فرد در پژوهشكده نيمه هادي ها و با مشاوره دكتر محمد پازوكي انجام شده است.
پژوهشگاه مواد وانرژي در مشكين دشت فرديس استان البرز مستقر است.
7413/ 6155خبرنگار:معصومه مهتاب** انتشار دهنده : محمد عزيزپور
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۱:۲۶
كرج-ايرنا- پژوهشگر پژوهشگاه مواد و انرژي ايران گفت: حسگر ريزترازوي كريستال كوارتز (QCM) با حساسيت، گزينش پذيري و كارايي قابل قبول براي اندازه گيري هيدروژن سولفيد (H2S)، با هزينه كم ساخته شد.