میزگرد ایرنا/ امر به معروف و نهی از منكر فریضه ای فراموش شده

به گزارش ایرنا، اهمیت این فریضه الهی تا جایی است كه مهمترین هدف قیام تاریخی امام حسین(ع) در كربلا احیای این فریضه است و این امام همام بخاطر احیای امر به معروف و نهی از منكر و همچنین دعوت مردم به اسلام و روی آوردن آنها به معروفات و دوری از منكرات از جان خود و اهل بیت بزرگوارش گذشت.
اگر چه به اذعان بسیاری از كارشناسان مذهبی و اجتماعی اجرای این فریضه در كاهش آسیب های اجتماعی و سالم سازی جوامع نقش بسیاری دارد اما هر یك از ما در درجه نخست به عنوان مسلمان و در درجه دوم به عنوان یك شهروند تا چه اندازه در زمینه اجرای این تكلیف شرعی توانسته ایم موثر باشیم؟
وجود بسیاری از آسیب های اجتماعی و پیشی گرفتن منكرات بجای معروفات در جامعه حكایت از غربت فریضه الهی امر به معروف و نهی از منكر دارد و شاید بخاطر همین مساله است كه عمده كارشناسان و فعالان حوزه مذهبی بر گفتمان سازی این فریضه تاكید دارند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مركز ایلام با توجه به رسالت خطیر اطلاع رسانی به منظور ترویج فریضه الهی امر به معروف و نهی از منكر همزمان با فرا رسیدن ماه مبارك رمضان اقدام به برگزاری میزگرد تخصصی با موضوع امر به معروف و نهی از منكر، مصادیق آن، راهكارهای احیای امر به معروف با رویكرد گفتمان سازی در الگوهای رفتاری و مصادیق نهی از منكر با حضور كارشناسان مذهبی و صاحب نظران این حوزه كرد.
میهمانان این میزگرد جانشین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منكر استان ایلام، مسئول دبیرخانه كانون های فرهنگی، هنری مساجد استان، معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی استان و یك كارشناس مذهبی بودند كه نظرات خود را در خصوص موضوع امر به معروف و نهی از منكر ارائه كردند.

** مردم و مسئولان باید مطالبه گر اجرای امر به معروف و نهی از منكر در جامعه باشند
جانشین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منكر استان ایلام گفت: باید تمام مسئولان و اقشار مردم مطالبه گر انجام فرایض امر به معروف و نهی از منكر در سطح جامعه باشند.
علی كریمی افزود: اشاعه امر به معروف و نهی از منكر به عنوان 2 واجب الهی نیازمند داشتن بستر مناسب، فرهنگ سازی و بهره مندی از برنامه های مدون و عملی است.
وی اظهار كرد: در حوزه فرهنگ سازی رسانه ها مهمترین نقش را در ایجاد بستر مناسب به منظور همه گیر و فراگیر شدن این 2 فریضه در لایه های جامعه دارند.
كریمی با تاكید بر لزوم فرهنگ سازی و مطالبه گری فرایض امر به معروف و نهی از منكر در جامعه یادآور شد: مردم باید بر اهمیت اجرای این 2 حدود الهی و شیوه های درست آن آشنا باشند.
وی تاكید كرد: به فرموده رهبری مردم و مسئولان باید نسبت به معروف های كلان چون حفظ آرمان های نظام، ترویج اقتصاد مقاومتی، اقتصاد درون زا، معیشت خانواده ها، تقویت امید در جامعه حساس بوده و برای تحقق آنها حركت كنند.
كریمی افزود: همچنین با منكرها و ناهنجارهای مهم و بزرگی مانند تفرقه افكنی، قانون زدایی، طلاق، اعتیاد، دروغ، بی بند و باری، عدم توجه به باورهای دینی باید به مقابله پرداخت و جامعه را از این موارد پاك كرد.
وی در مورد گروه های فعال در حوزه امر به معروف و نهی از منكر در استان ایلام گفت: گروه هایی موسوم به طلایه داران متشكل از همه اقشار و ضابطین بسیج و نیروهای انتظامی و نظامی برای احیای این فریضه الهی شكل گرفته است.
به گفته وی، گروه های سازماندهی شده امر به معروف و نهی از منكر پس از شناسایی گزینش شده و آموزش های لازم را فرا گرفته و در گروه های 10 نفر ساماندهی می شوند و هر پنج گروه یك ناحیه را تشكیل می هند.
جانشین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منكر استان ایلام اضافه كرد: گروه های طلایه دار متشكل از اعضای هیات های مذهبی، یگان های نظامی و انتظامی، انجمن های مردم نهاد، اصناف و اقشار هستند.
كریمی گفت: همچنین در میان دانش آموزان نیز گروه های یادآوران و در ادارات و دستگاه های اداری نیز گروه های یاوران معروف تشكیل شده اند كه هر گروه 10 عضو دارد.
وی تاكید كرد: این گروه های سازمان دهی شده تنها به تذكر زبانی به افراد هنجار شكن بسنده می كنند ضمن اینكه توصیه كرده ایم از احساساتی شدن در هنگام اجرای این فریضه پرهیز كرده و قبل از اقدام به نهی یا معروف تعمل و تفكر كنند.
كریمی افزود: طبق اصل هشت قانون اساسی انجام فرایض امر به معروف و نهی از منكر وظیفه ای عمومی و همگانی است و مختص دستگاه، ارگان یا افراد و گروه های خاصی نیست و همه اقشار جامعه در برابر اجرای آن دخیل هستند.

** امر به معروف فریضه واجب فراموش شده
مسئول دبیرخانه كانون های فرهنگی، هنری مساجد ایلام نیز با بیان اینكه امر به معروف و نهی از منكر فریضه واجب فراموش شده جامعه است، گفت: تمامی آحاد ملت مسلمان ایران باید در حفظ و حراست از احكام نورانی اسلام سعی و تلاش ویژه داشته باشند كه یكی از اركان اساسی دین و ضامن برپایی همه فرایض اسلامی این فریضه است و احیای آن بسیاری از مشكلات جامعه را رفع می كند.
حجت الاسلام علی چراغی پور اظهار كرد: یكی از مصادیق در احیای این فریضه الهی شناسایی منكرها و معروف ها در جامعه است تا اجرا كنندگان آن بتوانند این فریضه را بدرستی انجام دهند.
وی دومین عامل موثر در احیای این فریضه را لزوم یادگیری احكام امر به معروف و نهی از منكر دانست و افزود: متولیان اجرای این فریضه باید موارد وجود و عدم وجود آن را فرا گرفته و در محافل و فضاهای عمومی اجرا كنند.
حجت الاسلام چراغی پور رعایت نكردن حقوق زنان، جوانان و كودكان در خانواده ها را از جمله وجود منكرات در خانواده ها عنوان كرد كه در درجه نخست والدین باید در خانواده به عنوان كوچكترین نظام اجتماعی رعایت كند.
وی با بیان اینكه نا آگاهی از شرع یكی از علت های مهم عدم احیای فریضه امر به معروف و نهی از منكر است، گفت: در این زمینه رسالت سنگینی بر عهده دستگاه های فرهنگی است.

** محدود بودن برنامه های امر به معروف و نهی از منكر برای جوانان و نوجوانان
وی با بیان اینكه برنامه های این فریضه برای جوانان و نوجوانان محدود است، یادآور شد: این دبیرخانه برای توسعه و احیای این فریضه برنامه های مختلفی در طول سال در دست اجرا دارد.
حجت الاسلام چراغی پور آموزش طلایه داران برای اجرای فعالیت های امر به معروف و نهی از منكر، تشكیل نشست های پرسش و پاسخ برای جوانان بویژه دانشجویان، كارگاه های مهارت افزایی، بكارگیری از ظرفیت هنر با تشكیل نشست های رسانه ای ویژه سایت های خبری و شبكه های مجازی، راه اندازی كانال تلگرامی معروف، برپایی همایش امر به معروف و نهی از منكر ویژه رسانه ها، حمایت از پایان نامه های آموزشی با موضوع این فریضه و تقدیر از فعالان مطبوعات و فضای مجازی در حوزه امر به معروف را از جمله برنامه های این دبیرخانه برای ترویج این فریضه الهی برشمرد.
وی چاپ كتاب با موضوع امر به معروف و نهی از منكر، تولید برنامه تلوزیونی با موضوع این فریضه، گردهمایی اساتید این حوزه و مسابقه مقاله نویسی دانش آموزانی و دانشجویی در استان و برگزاری نشست علمی بررسی راهكارهای علمی امر به معروف و نهی از منكر را از دیگر برنامه های این دبیرخانه برای احیای این فریضه الهی برشمرد.

** امر به معروف و نهی از منكر باید به گفتمان غالب جامعه تبدیل شود
معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی استان ایلام هم معتقد است: چنانچه بخواهیم جامعه ای سالم و مترقی داشته باشیم باید گفتمان امر به معروف و نهی از منكر به عنوان یك مسئولیت اجتماعی در افراد تقویت شود.
حجت الاسلام حشمت رستمی تاكید كرد: اگر افراد نسبت به رفتارهای دیگران بی تفاوت باشند رفتار دیگران چه مثبت و چه منفی در مسیر آنها قرار گرفته و به مرور از آن تبعیت می كنند كه در این زمینه باید امر به معروف و نهی از منكر به گفتمان غالب جامعه تبدیل شود.
وی تشكیل طلایه داران یا یاوران امر به معروف و نهی از منكر را یكی از برنامه های گفتمان سازی این فریضه الهی توسط این سازمان اعلام كرد و افزود: در این زمینه گروه هایی از اعضای تشكل های مذهبی شكل می گیرد یعنی از هر هیات مذهبی افرادی فعال و دغدغه مند این حوزه شناسایی می شوند و آموزش های لازم را از طریق ستاد امر به معروف و نهی از منكر دریافت می كنند.
حجت الاسلام رستمی با ذكر اینكه اكنون 800 هیات مذهبی در استان وجود دارد كه از این تعداد 500 هیات فعال است، یادآور شد: چنانچه از هر هیات 20 نفر به عنوان عضو گروه های طلایه داران انتخاب شوند حركت اجتماعی قوی شكل خواهد گرفت كه در آینده دستاوردهای مثبتی خواهد داشت.
وی تكرار مطالب را از دیگر راهكارهای گفتمان سازی فریضه الهی امر به معروف و نهی از منكر دانست و گفت: متولیان این فریضه اعم از روحانیان، اصحاب رسانه، فرهنگیان و دیگر اقشار باید این مساله را مرتب تكرار كرده تا احیای آن محدود به دوره زمانی خاص نباشد.
وی با اشاره به اعزام مبلغان اعزامی همزمان با ماه رمضان به این استان گفت: یكی از مسائلی كه به این روحانیان برای برنامه های تبلیغی شان تاكید داریم اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منكر است تا نسبت به احیای معروفاتی كه در جامعه كمرنگ شده نظیر وقف، حفظ محیط زیست و منكرات در جامعه نظیر معضل های اجتماعی اقدام كنند.

** ضرورت بكارگیری شیوه های جذاب در احیا فریضه امر به معروف و نهی از منكر
حجت الاسلام رستمی با بیان اینكه شیوه های جذابیت در گفتمان سازی این فریضه نیز باید در جامعه مورد توجه قرار گیرد گفت: متاسفانه یكی از آفت هایی كه داریم برخی متولیان امر به معروف و نهی از منكر در احیای این فریضه چه كلامی و چه فیزیكی خشونت را بكار می برند.
معاون فرهنگی سازمان تبلیغات ایلام گفت: با گفتار بد نمی توان این فریضه را احیا كرد بلكه با همراهی گفتاری می توان منكر را در جامعه ریشه كن و معروف را در جامعه احیا كرد.
وی بكارگیری شیوه جذاب آگاهی از طریق زبان خوش برای اجرای این فریضه را از دیگر راهكارهای این فریضه عنوان كرد تا فرد نسبت به آن ایمان پیدا كرده و به سمت معروف هدایت شود.

** ضرورت مشاركت گروه های مرجع اطلاع رسانی برای احیای فریضه امر به معروف و نهی از منكر
حجت الاسلام رستمی رسانه ها را عالی ترین گروه مرجع در تاثیرگذاری رفتار مردم و تغییر سبك زندگی مردم دانست و گفت: امروزه خانوارها بیشتر از فضای مجازی استفاده می كنند كه باید از ظرفیت رسانه های مجازی برای احیای این فریضه استفاده و شیوه فعالیت به سمتی هدایت شود كه مخاطب داشته باشد.
وی شناسایی مدیران گروه های توانمند در حوزه فرهنگی، ایجاد كانال های جدید فرهنگی برای تاثیرگذاری مثبت و برپایی كارگاه های ترویج سواد رسانه ای با قدرت تحلیل داده ها را از دیگر راهكارهای ترویج فریضه الهی امر به معروف و نهی از منكر در حوزه رسانه ها دانست.
معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی ایلام با تاكید بر اینكه حوزه معروف و منكر باید از هم تفكیك شوند، گفت: فضاهایی مثل خانواده، محیط های اداری و عمومی بر روی هم اثر گذار بوده و اگر این فریضه در نخستین نهاد اجتماعی كه خانواده است، رعایت نشود در سایر محیط ها هم رعایت نخواهد شد.
وی با اشاره به رشد آسیب های اجتماعی گفت: باید حركات ما به سمتی باشد كه امر به معروف و نهی از منكر را اجرا كنیم تا به موازات آن معروف ها در جامعه افزایش و منكرها كاهش یابند.

** اجرای امر به معروف و نهی از منكر با اقدام های تشكیلاتی و سازمانی موثر نیست
یك كارشناس حوزه دین و اخلاق نیز گفت: برخورد با ناهنجاری ها و هنجارشكنن باید از طرف ناهی یا آمر برخورد و رفتاری نرم، لطیف و جذب كننده باشد.
حجت الاسلام والمسلمین حسین حاتمی افزود: باید افراد ناهی و آمر از طرف مقابل شناخت كافی داشته باشد و شیوه برخورد درست، منطقی و موثر با او را بدانند.
وی یادآور شد: احیای فریضه امر به معروف و نهی از منكر نیازمند فرهنگ سازی در سطح وسیع و به صورت خودجوش و با اتكا به قدرت مردمی است و اقدام های تشكیلاتی و دولتی چندان موثر نیست.
حجت الاسلام حاتمی اظهار كرد: باید اجرای این 2 فریضه الهی با حركت های جهادی توسط مردم و مسئولان در جامعه تبیین شود و به عنوان یك مطالبه همگانی درآید.
این كارشناس مسائل دینی یادآور شد: البته باید فرد ناهی یا ناكر خود فردی مقید به مبانی دینی باشد و قبل از توصیه به دیگران خود وی به امور دینی پایبندی باشد.
وی توصیه كرد: همچنین باید فرایض امر به معروف و نهی از منكر در دستگاه های اجرایی و دولتی بویژه در بین مسئولان به خوبی نهادینه و عملیاتی شود.
به گفته وی، باید گروه ها یا افرادی كه دارای تریبون هستند همچون رسانه ها، ائمه جمعه و جماعات همواره اجرای امر به معروف و نهی از منكر را به مردم و مسئولان به عنوان یك فرهنگ مطالبه گری گوشزد كنند.
به گزارش ایرنا، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منكر در پی دغدغه های رهبر معظم انقلاب در سال 72 تشكیل شد و در دوره اصلاحات لایحه امر به معروف و نهی از منكر به مجلس آن زمان برده شد اما مجلس آن را تصویب نكرد و در دوره های بعدی نیز به این موضع پرداخته نشد.
اما در سال 94 قانون حمایت از عامرین به معروف و ناهیان از منكر با تایید مجلس و ارائه به دولت از یك طرح به قانون مبدل گشت و این طرح در 23 فرودین سال 95 با 24 ماده و 19 تبصره به عنوان یك بخشنامه اجرایی درامد.
اجرای دقیق و موثر این قانون نیازمند ردیف اعتباری است كه هنوز برای آن پیش بینی نشده است و نیز برخی از موانع و موارد قانون باید اصلاح و بازنگری شود.
خبرنگاران: آزاده خرم - زهرا موسوی ** انتشار دهنده: مجید سلیمانی
7171/ 7172/9102