كشت گياهان دارويي ظرفيت مغفول مانده شرق مازندران

به گزارش ايرنا، رشد و توسعه شهرها در گرو توسعه و آباداني روستاها است و آباداني روستاها در گرو شناسايي ظرفيت هاي مختلف مغفول مانده است .
با توجه به اينكه در شرايط فعلي مهمترين مشكل جامعه بيكاري و اشتغال جوانان عنوان شده و همچنين يكي از اهداف كلان توسعه و دغدغه هاي دولتمردان در كشور، كاهش بيكاري و توسعه اشتغال به ويژه در مناطق روستايي است، احياي ظرفيت هاي مغفول مانده و فراموش شده مي تواند يكي از راههاي مهم توسعه اقتصادي و ايجاد اشتغال باشد.
در سال هاي اخير توجه به حوزه كشاورزي در روستاها و توجه به كشت گياهان دارويي در اراضي شيبدار از رونق بالايي برخوردار شده و شرق استان مازندران و شهرستان بهشهر هم از اين قافله عقب نمانده است و كشت گياهان دارويي به خصوص گل محمدي به عنوان يكي از اولويت هاي اشتغال زايي در منطقه در كنار موارد مختلف ديگر مورد توجه قرار گرفته است.
چند سالي است كه در كنار كشت گل گاوزبان به عنوان كشت اول گياهان دارويي شرق مازندران، كشت گل محمدي در بخش هاي كوهستاني شرق مازندران آغاز شده و اين ظرفيت بي‌نظير براي توسعه منطقه به درستي معرفي نشده و نيازمند شناساندن بيشتر است.
** توليد بيش از نيمي از گياهان دارويي مازندران در شرق مازندران
سطح زيركشت گياهان دارويي مازندران بيش از 750هكتار است و ساليانه بيش از800 تن گياه دارويي از اين ميزان سطح كشت، برداشت مي شود كه از اين مقدار بيش از 400 هكتار در بهشهر و نكا است و بيش از نيمي از توليدات گياهان دارويي مازندران نيز در شرق استان توليد مي شود.
شرق مازندران داراي ظرفيت بسيار خوبي در كشت و توليد گياهان دارويي است و بيشترين توليدات گياهان دارويي نيز گل گاوزبان است كه در كنار آن گياهاني همچون مريم گلي، عروسك پشت‌پرده، نعنا فلفلي، آويشن، به‌ليمو و گل‌محمدي هم كشت مي شود و داراي توليدات مناسبي است.
براساس اعلام كارشناسان جهاد كشاورزي مازندران، بيش از 20 گونه از گياهان دارويي از جمله گل گاو زبان، گل محمدي، نعناع فلفلي، مريم گلي، عروسك پشت‌پرده، نعنا فلفلي، آويشن، به‌ليمو، استويا، آويشن، سنبل الطيب و... در زمينهاي كشاورزي شرق مازندران كشت مي شود.
** اراضي شيبدار ظرفيتي مناسب براي كشت گل محمدي و گياهان دارويي
مدير جهاد كشاورزي شهرستان بهشهر با اشاره به اينكه اراضي شيبدار ظرفيتي مناسب براي كشت گياهان دارويي در مناطق كوهستاني است، گفت: كشت گل محمدي در بهشهر در سال هاي اخير از رونق بالايي برخوردار بوده و اميدواريم با توسعه آن شاهد رونق اقتصادي در منطقه باشيم.
خليل حقيقي در گفت و گو با ايرنا با اشاره به آغاز برداشت گل محمدي از باغ هاي شهرستان بهشهر در شرق مازندران، افزود: پيش بيني مي شود در سال جاري بالغ بر 4 تن گل محمدي از 2 هكتار از مزرعه هاي كشت اين گل در بهشهر برداشت شود.
وي گفت: در حال حاضر 3 هكتار از زمين هاي كشاورزي شهرستان زير كشت گل محمدي قرار دارد كه 2 هكتار آن بارور شده و يك هكتار آن هنوز به توليد نرسيده است.
حقيقي با بيان اين كه كشت و توليد گل محمدي در بهشهر، اشتغال زايي جديد در بخش كشاورزي در راستاي اقتصاد مقاومتي است، اظهار كرد: با توليد گل محمدي در بهشهر علاوه بر گلاب استحصالي از اين باغات، اسانس، گلبرگ خشك شده، غنچه و.. هم تهيه مي شود.
مدير جهاد كشاورزي بهشهر با اعلام اينكه از هر هكتار 2تن گل محمدي برداشت مي شود تصريح كرد: با بارور شدن همه سه هكتار از باغات گل محمدي اين شهرستان، برداشت گل محمدي در بهشهر به 6 تن در سال خواهد رسيد.
حقيقي با اشاره به توليدات سال قبل اين شهرستان در بخش گل محمدي گفت: با برداشت 4 تن گل محمدي از سطح دو هكتار از باغات بهشهر، 3 هزار و 50 ليتر گلاب، 70 ليتر اسانس، 70 كيلوگرم گلبرگ خشك شده و 100 كيلوگرم غنچه برداشت شده است.
وي با اعلام اينكه اين شهرستان از پتانسيل بالايي براي كشت و پرورش گياهان دارويي برخوردار است، يادآور شد: كشت اين گياهان نقش موثري در درآمدزايي و اقتصاد خانوار بهره بردار، ايجاد اشتغال و جلوگيري از تخريب پوشش گياهي و انقراض گياهان در منطقه دارد.
اين مسئول با بيان اينكه اين منطقه داراي شرايط مناسبي براي كشت گياهان دارويي است، ادامه داد: ارتفاع مناسب از سطح دريا، شيب زمين، جهت شيب، پستي و بلندي، عوامل اكولوژيك، آب و هوايي، امكانات آبياري و تأمين آب موجب شده است كه گونه هاي دارويي زيادي مانند زوفا، بادرنج بويه، گل محمدي، نعنافلفلي، گل گاوزبان، اسطوخودوس و آويشن داراي كشت مناسبي در اين منطقه باشند.
مدير جهاد كشاورزي شهرستان بهشهر افزود: برتري كشت گياهان دارويي در مقايسه با ساير زراعت ها در اراضي شيبدار است و همچنين بدليل داشتن ماهيت طبيعي با بدن سازگاري بهتري دارند و در بيشتر مواقع فاقد عوارض هستند و شرق مازندران پيشتاز توليد گياهان دارويي در مازندران است و اكنون بيش از 20 گونه از گياهان دارويي از جمله گل گاو زبان، نعناع فلفلي و سنبل الطيب در زمينهاي كشاورزي شرق مازندران كشت مي شود.
حقيقي در ادامه با اشاره به توليد و ميزان برداشت گياهان دارويي شهرستان بهشهر گفت: سال گذشته 54 هكتار از اراضي شهرستان بهشهر به كشت گياهان دارويي اختصاص يافته بود كه از اين مقدار سطح، 42 هكتار به كشت گل گاوزبان اختصاص داشت و 63 تن گياه خشك گل گاوزبان برداشت شد.
وي افزود: 12 هكتار مابقي گياهان دارويي به كشت آويشن، استويا، زعفران، رزماري، مريم گلي و سرخارگلي اختصاص دادشته است.
مدير جهاد كشاورزي شهرستان بهشهر همچنين با اشاره به كشت گياهان دارويي در شهرستان بهشهر گفت: با برنامه ريزي انجام شده امسال تلاش داريم تا سطح زير كشت گياهان دارويي را افزايش دهيم كه در سال جاري 100 هكتار از اراضي منطقه كه غالبا' از اراضي شيبدار هستند به كشت گياهان دارويي اختصاص يافت كه اكنون در حال كشت است كه در مجموع سطح زير كشت گياهان دارويي سال جاري به حدود 2برابر سال گذشته افزايش مي يابد و به همين نسبت هم با افزايش توليد بيشتري روبرو خواهيم بود.
حقيقي، در مورد پيش بيني ميزان توليد از اين سطح گفت: با توجه به اينكه هنوز كشت گياهان دارويي به اتمام نرسيده و در حال انجام است؛ پيش بيني توليد بعد از كشت كامل اعلام مي شود.
كشت گل محمدي در جيربند بهشهر، راهي براي توسعه اشتغال جوانان
احمد احمدي يكي از باغداران شرق مازندران در روستاي جيربند عشرستاق بهشهر است كه در طول 2 سال گذشته با كشت گل محمدي در اين روستا و بارور كردن زمين باير و لم يزرع، توانست شكوفايي مناسبي در بخش اقتصادي منطقه ايجاد كند.
وي كه زمين باير خود را در منطقه كوهستاني بهشهر در روستاي جيربند عشرستاق بهشهر تبديل به باغ گل محمدي كرده است در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: با توجه به اينكه كشت گل محمدي در مناطق سردسير بهشهر مقرون به صرفه است، با برنامه ريزي و مطالعات انجام شده يك هكتار از اراضي باير را به كشت اين گل اختصاص داديم كه تاكنون كشت خوبي داشته ايم .
احمدي افزود: ايجاد اشتغال براي جوانان منطقه و تحقق اقتصاد مقاومتي از جمله اهداف ما در اين بخش بوده است كه تا كنون براي 5 نفر به طور مستقيم و براي بيش از 10 نفر بطور غير مستقيم ايجاد اشتغال شده است و علاوه بر توليد گل محمدي و گلاب استحصال شده از آن و غنچه ها و گلبرگ هاي خشك، گياهان مختلف دارويي همچون گل گاوزبان، گزنه، بنفشه و.. هم كشت شده و همچنين به طور خودرو مي رويد.
**گل محمدي، گياهي ضد ديابت و پيري
حسن فلاح از كارشناسان گياهان دارويي در شرق مازندران در مورد خاصيت گل محمدي به خبرنگار ايرنا گفت: اين گياه، گياهي ضد افسردگي است كه به عملكرد قلبي و عروقي كمك مي‌كند و همچنين آرام بخش بوده و ضمن اينكه خواب آور است ضد ديابت و ضدپيري است و در درمان افسردگي موثر است.
وي با اشاره به خواص زيبايي اين گل افزود: گل محمدي، مرطوب كننده و تسكين دهنده است و ماسك اين گل براي طراوات و رفع افتادگي پوست و از بين بردن لكه هاي صورت موثر بوده و مي توان به عنوان يك لوسيون هم از آن استفاده كرد.
علاوه بر شهرستان بهشهر، زمين هاي شهرستان نكا هم مستعد كشت گل محمدي است و براساس اعلام كارشناسان حدود 10 هكتار از زمين هاي روستاهاي كوهستاني به كشت گل محمدي اختصاص يافته است.
جعفر احمدي فرماندار نكا هم در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: سطح زير كشت گياهان دارويي استان مازندران 750 هكتار است كه از اين مقدار شهرستان نكا به تنهايي داراي بيش از 350 هكتار مزرعه گياهان دارويي است كه در واقع حدود نيمي از توليدات گياهان دارويي استان در اين شهرستان توليد مي شود.
وي افزود: در مجموع 18هزارهكتار از اراضي نكا، اراضي شيبدار هستند كه استعدادهاي مختلف تبديل به باغ، گياهان دارويي، علوفه و زراعت را دارا است و شرايط بسيار خوبي براي كشت گياهان دارويي و درختان سياه ريشه فراهم است.
* اختصاص بيشترين كشت گياهان دارويي نكا به گل گاوزبان
مدير جهاد كشاورزي شهرستان نكا هم در گفت و گو با ايرنا با اشاره به كشت گياهان دارويي در 350 هكتار از اراضي شهرستان نكا گفت: از اين مقدار 300 هكتار به كشت گل‌گاوزبان اختصاص دارد كه بعد از آن مريم گلي، عروسك پشت‌پرده، نعنا فلفلي، آويشن، به‌ليمو و گل‌محمدي از ديگر گياهان داراي كشت بالا در اين شهرستان است.
علي طاهري در مورد برداشت و توليد گياهان دارويي گفت: ميزان برداشت اين گياهان بستگي به شرايط مساعد آب و هوايي دارد كه به طور مثال در خصوص گياه گل گاوزبان، به طور متوسط 600 تا 700 كيلوگرم محصول خشك شده در هر هكتار برداشت مي شود كه پيش بيني مي شود امسال 120 تا 150 تن گل خشك شده در سطح شهرستان توليد شود.
به گزارش ايرنا، شهرستان نكا در شرق مازندران واقع شده و داراي 33 هزار و 214 هكتار اراضي كشاورزي و 9 هزار و 500 هكتار اراضي باغي است كه ميزان توليد سالانه ان در حدود 500 هزار تن محصولات باغي و زراعي شامل انواع صيفي جات، علوفه، گندم، جو، برنج و... است.
** فعال كردن صنايع تبديلي گياهان دارويي/
مريم اسدي دانش آموخته كشاورزي و فرزند يكي از باغداران منطقه هم فعال كردن صنايع تبديلي گياهان دارويي و توجه به بازارهاي صادراتي در آينده را نويد بخش آينده بهتري براي كشاورزان و باغداران منطقه در كشت گياهان دارويي دانست.
وي با بيان اينكه گياهان دارويي و به خصوص گل محمدي با توجه به اينكه از تمام گلبرگ ها و غنچه هاي آن به صورت تازه و خشك مي توان استفاده كرد، داراي ارزش اقتصادي بسيار بالايي است، به خبرنگار ايرنا گفت: با توجه به بهره برداري سريع از باغهاي گل محمدي، كشت اين گياه و گل، براي باغداران بسيار مقرون به صرفه است.
اسدي، با اشاره به اينكه از گل محمدي به عنوان گل تازه، گل خشك شده، غنچه، اسانس گيري، گلاب، گرده گل، مرباي گل محمدي و.. مي توان استفاده كرد، يادآور شد: در كنار همه اين مزيت هاي اقتصادي توليد گل محمدي و ظرفيت هايي كه در استان مازندران در توليد اين گياه وجود دارد، ايجاد صنايع تبديلي در اين بخش، يك ضرورت مهم و اساسي است.
** توليد داروهاي گياهي و توجه به صادرات گامي در مسير ايجاد اشتغال و توسعه استان
ابوالفضل سعيدي از شهروندان شرق مازندران در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، توسعه صنايع تبديلي و بسته بندي گياهان دارويي را از ضرورت هاي لازم در كنار توسعه كشت گياهان دارويي دانست و گفت: در كنار توجه به كشت گياهان دارويي و تحقق اقتصاد مقاومتي در روستاها با رونق توليد اين محصولات، بايد بازار مناسب براي باغداران و كشاورزان ايجاد شود كه اين مهم در شرق مازندران در كنار برخي كمبودهاي ديگر مغفول مانده است.
وي افزود: اگرچه توليد و كاشت گياهان دارويي در برخي از اراضي شرق مازندران قوت گرفته و انجام مي‌شود و به عنوان نمونه گلاب گيري به شيوه سنتي رايج است؛ اما وجود صنايع تبديلي و توليد داروهاي گياهي مي‌تواند گامي در مسير توسعه استان بوده و ايجاد اشتغال را شتاب بخشد.
كارشناسان معتقدند در حالي بخش كشاورزي مازندران مهمترين حوزه رونق اقتصادي استان و امنيت غذايي كشور محسوب مي شود بايد مورد توجه قرار گرفته و رونق يابد.
كارشناسان ، پيشنهاد براي فعاليت در بخش گياهان دارويي را در گرو نيازسنجي هاي مختلف دانسته و توجه به مزيت سنجي در راستاي توليد اقتصادي گياهان دارويي، توجه به استانداردهاي مورد نياز توليد اين گياهان ، استفاده از نهاده هاي مجاز در كشت، تغذيه مناسب، مديريت آفات و بيماري گياهان دارويي در كشت ارگانيك را ضروري برشمردند.
به گزارش ايرنا، اگر چه با ظهور و بروز داروهاي شيميايي و بيولوژيك، توجه به داروهاي گياهي مورد توجه كمتري قرار گرفته است؛ اما در سال هاي اخير با رونق كشت گياهان دارويي، اين داروها دوباره به زندگي مردم بازگشته است و اكنون در بسياري از منازل از اين گياهان استفاده مي شود و بنابراين كشت گياهان دارويي با توجه به تقاضاي بازار، مقرون به صرفه است.
بر اساس آمارهاي رسمي هم اكنون بيش از 70 محصول كشاورزي در مازندران كشت مي شود و اين استان در توليد هفت نوع از اين محصولات شامل برنج ، مركبات ، كيوي ، مرغ ، گل و گياه ، انواع ماهي و علوفه رتبه اول را دارد و در توليد هشت نوع محصول ديگر هم داراي رتبه دوم و سوم كشور است.
توجه به مناطق اراضي شيب دار از ضرورت هاي مهم ديگر در بخش كشاورزي مازندران است و بر اساس بررسي هاي صورت گرفته بيش از 300 هزار هكتار اراضي شيب دار دراستان وجود دارد كه 75درصد از مناطق كوهستاني استان را پوشش مي دهد.
در ايران 8000 گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ گياهي وجود دارد كه 2300 نوع آن جز گياهان دارويي هستند و برخي از شهرها و استان‌هاي كشور، به دليل برخورداري از موقعيت جغرافيايي خاص، ميزبان گونه‌هاي گياهي مفيد و گاهي نادر هستند كه استان مازندران از جمله اين استان ها است و هم اكنون در مازندران حدود 2 هزار گونه گياهي كشت مي شود .
گزارش از خبرنگار: مريم نظري**انتشار دهنده:سيد محسن حسن نيا
1899/ 7332