عظمت كار 'عظیم'/ ورود ایران به باشگاه هشت هزار متری های جهان

عظیم عصر چهارشنبه گذشته با چهره سرما- آفتاب سوخته اش در جمع پرشور استقبال كنندگان در فرودگاه شهید مدنی در تبریز، پیام آور دنیایی از تلاش و امید برای مردم كشورمان به ویژه مردم دیار آذربایجان بود و شكوفه های خنده همیشگی نشسته بر لبانش، آكنده از خاطرات تلخ و شیرین كوهستان های پربرف و سر به فلك كشیده بود.
'عظیم' از آخرین صعودش بر ستیغ 'لوتسه' بازگشت تا به مردم سرزمین اش نوید دهد كه با ایمان به هدف و عزم پولادین می توان فعل 'خواستن' را به منصه ظهور رساند.
او را نخستین بار حدود یك دهه قبل در یكی از جلسات شورای دوم شهر تبریز بر روی سن دیده بودم كه اعضای شورا می خواستند به پاس كوشش خستگی ناپذیرش برای اهتزاز پرچم سه رنگ كشورمان بر بلندای هیمالیا از او تقدیر كنند.
هر چند حمایت های مالی و معنوی برخی از نهادها به ویژه شهرداری از 'عظیم'، برنامه وی برای عضویت در باشگاه 'هشت هزاری ها' را تسهیل كرد، اما نگاهی به صعودهای برون مرزی انجام شده در طول تاریخ كوهنوردی كشورمان نشان می دهد كه موفقیت در 'دنیای یخی' بالای شش هزار متری قله های هشت هزار متری، مستلزم داشتن خصوصیتی فراتر از امكانات مادی صرف است.
خوشبختانه 'عظیم' كه می توان او را از نظر توانمندی های فیزیكی به ویژه ظرفیت ویژه شش هایش با 'كوكوچكا'، اعجوبه كوهنورد لهستانی كه جانش را در مسیر فتح هشت هزار متری های هیمالیا نهاد، مقایسه كرد، در طول نزدیك به دو دهه كوهنوردی حرفه ای هرگز اسیر دیو كمبود امكانات و كم لطفی و بی لطفی نهادهای مسوول نشد.
عظیم در طول این سال ها، مانند قله هایی كه با وجود طغیان از طریق یخ، كولاك و ریزش بهمن در نهایت ناگزیر از سكوت در برابر فاتح هیمالیا شدند، سربلند ماند و با كنار زدن تمام مشكلات، بر فراز كوه های سر به آسمان سائیده و سفیدبرفی ایستاد تا بهتر تجلی خالق كند.
البته دنیایی كه 'عظیم' از آن می آید، برای اغلب مردم ناشناخته است؛ دنیای بالای ارتفاع شش هزار متر در قلل بالای هشت هزار متری هیمالیا، دنیایی از شب های ظلمانی، یخ و كولاك مرگبار و شكاف هایی است كه سال ها قبل در قله سامانی (كمونیسم سابق) فلات پامیر، پیكر یكی از اسلاف 'عظیم' به نام 'عبدالحسین عزیزی' را برای همیشه تاریخ در كام خود كشید و آنجا را آرامگاه ابدی وی ساخت.
البته 'حسین حراستی' نیز در آن صعود كه به سال 1375 شمسی روی داد، جان خود را از دست داد، اما جسد وی یك سال بعد توسط تیم اكتشافی روس به هدایت 'مسعود آقابالایی'، یكی از سه یار فاتح قله 7495 قله سامانی به عنوان بلندترین قله فلات پامیر، پایین آورده شد.
حال حساب كنید كه كدام دست مهربان و چه دعاهایی پشت سر عظیم بود كه وی توانست با گذر از خطرات یك دهه عبور از شكاف های یخی، شب مانی های با دمای زیر 40 درجه سانتیگراد، صعود از دیواره های ترسناك و گذر از بهمن هایی با قدرت نابودی یك شهر و حتی حمله داعش به كمپ كوهنوردان، پای بر چهاردهمین قله بالای هشت هزار متر جهان به نام 'لوتسه' بگذارد و پرونده دشوار ورود به باشگاه هشت هزارمتری های جهان را مختومه كند.
در تشریح عظمت كار عظیم 'عظیم' همین بس كه رئیس جمهوری كشورمان نیز در پیام توییتری خودف این موفقیت جهانی را به 'عظیم' و مردم كشورمان تبریك گفت.
و چه بجا بود این تبریك گفتن دومین شخص كشورمان در شرایطی كه علاقه مندان به 'عظیم' و افتخارآفرینی او گله مند بودند كه بزرگی و شیرینی این رویداد بین المللی ورزشی در شلوغی و هیجان ناشی از انتخابات رنگ باخت و آن گونه كه باید انعكاس نیافت.
برای درك عظمت كار 'عظیم' و درك مجموعه شرایطی كه به موفقیت وی در ورود به 'باشگاه هشت هزارمتری' های جهان انجامید، بازخوانی صعودهای وی یك ضرورت است؛
عظیم قیچی‌ساز كه متولد 1360 شمسی تبریز است در فاصله سال‌های 1384 تا 1395 توانست 13 قله بالای هشت‌هزارمتری را صعود كند؛ او در این فاصله دو بار در سال‌های 1384 (با استفاده از اكسیژن) و 1395 (بدون اكسیژن) به اورست صعود كرد.
عظیم در حالی كه صعود به 'لوتسه' برای وی طلسم شده به نظر می آمد، سرانجام در 29 اردیبهشت امسال این دیور آرمیده در هیمالیا را نیز به تسلیم واداشت تا به عنوان هفدهمین كوهنورد جهان در صعود بدون اكسژن به 14 قله بالای هشت هزار نام خود را در بین بزرگان این رشته ورزشی مفرخ و خطرناك ثبت كند.
اما بدون شك دستیابی به این موفقیت، دستاورد سال ها تلاش و تجربه آموزی در كوهستان زیبای وحشی بوده است؛ 'عظیم قیچی‌ساز'، كوهنوردی حرفه‌ای را از سال 1379 آغاز كرد و نخستین صعود جدی‌ او به قله ماربل وال به ارتفاع شش هزار و 400 متر در كشور قزاقستان بود.
'عظیم' در سال 1382 در تركیب تیم ملی بزرگسالان كشورمان برای صعود به قله هشت هزار و 68 متری گاشر بروم '1' عزام شد ولی اعضای تیم به علت وقوع حادثه برای 'محمد اوراز'، از ارتفاع هفت هزار و 800 متری بازگشت.
'قیچی‌ساز' در سال 1383 به قله‌های هفت هزار و 200 متری دیران و هفت هزار و 127 متری اسپانتیك در پاكستان صعود كرد و سال 1384 در سن 24 سالگی توانست بام جهان اورست به ارتفاعهشت هزار و 848 متر را فتح كند؛ در این صعود از كمپ 4 تا قله جنوبی به ارتفاع هفت هزار و 800 متر اكسیژن استفاده شد.
او در سال 1385 صعودی انفرادی و با هزینهٔ شخصی به بلندترین قلهٔ رشته كوه‌های هندوكش به نام 'نوشاق' با هفت هزار و 495 متر ارتفاع انجام داد و در زمستان همان سال تیم مستقلی برای بانوان تبریز برای صعود به قله آرارات تركیه تشكیل داد.
'قیچی‌ساز' در سال 1387 موفق به صعود به قلهٔ برودپیك به ارتفاع هشت هزار و 48 متر در پاكستان شد و سال بعد در قالب تیم هیات كوهنوردی استان آذربایجان شرقی به عنوان سرپرست و تشكیل‌دهندهٔ تیم موفق به فتح شمالی‌ترین و سردترین قله هفت هزار متری جهان به نام 'پوبدا' به ارتفاع هفت هزار و 439 متر در تیان شان- قرقیزستان شد.
او در بهار سال 1389 سرپرستی تیمی را به عهده گرفت كه موفق به فتح قله دائولاگیری، هفتمین قله مرتفع جهان به ارتفاع هشت هزار و 167 متر شد و سپس در تابستان همان سال فاتح نهمین قله مرتفع و دومین قله خطرناك جهان موسوم به نانگاپاربات، ملقب به كوه قاتل، به ارتفاع هشت هزار و 125 متر در قراقروم پاكستان شد.
'عظیم' در سال 1390 قلهٔ كانچن چونگا، سومین قله بلند جهان، را فتح كرد؛ در تابستان همین سال او توانست به قله‌های گاشربروم '1' و گاشربروم '2' از دیگر قله‌های بالای هشت هزار متر صعود كرد؛ در بازگشت از گاشربروم '2' بود كه لیلا اسفندیاری از این قله سقوط كرد و درگذشت.
او در اسفند سال 1390 به همراه یك گروه بین‌المللی، صعود به قله 'آناپورنا' در نپال را آغاز كرد و پس از یك تلاش 50 روزه در اردیبهشت سال 1391 به این مهم دست یافت.
این كوهنورد ایرانی در ساعت 10:50 (به وقت محلی پاكستان) روز سه شنبه دهم مرداد ماه سال 1391 موفق شد به فنی‌ترین و سخت‌ترین قله جهان موسوم به 'كی 2' (K2) معروف به كوه وحشی، با هشت هزار و 611 متر ارتفاع (دومین قله بلند جهان پس از اورست) در پاكستان صعود كند.
عظیم قیچی ساز هشتم مهرماه 1391 ساعت 9:34 به وقت ایران در شرایط سخت و برف سنگین به همراه مهدی قلی پور دیگر كوهنورد تبریزی، قله هشت هزار و 163 متری ماناسلو در منطقه گورخا را بدون استفاده از اكسیژن مصنوعی صعود كرد تا عدد صعودهای خود به قلل بالای هشت هزار متری دنیا را به 10 قله برساند.
وی در فروردین 1392 برای صعود به قله ماكالو راهی نپال شد و سرانجام به عنوان اولین ایرانی این قله را در اردیبهشت آن سال فتح كرد؛ در این صعود شیانگ یانگ-لیو، كوهنورد چینی درهنگام بازگشت از قله سقوط كرد و درگذشت.
عظیم، شهریور 1392 راهی نپال شد و قله چواویو را هم صعود كرد؛ او در فروردین 1393 برای صعود به قله شیشاپانگما چهاردهمین قله بلند جهان راهی تبت شد و این قله را نیز به زانو درآورد.
وی در فروردین 1394 برای صعود به قله لوتسه، آخرین قله باقی مانده از هشت هزار متری‌ها، راهی هیمالیا شد كه با حادثه زلزله در نپال، نیمه تمام ماند و او به ایران بازگشت؛ عظیم در صورت فتح این قله در آن سال، به ركورد فتح 14 قله بالای هشت هزار متر در كمترین زمان دست می‌یافت.
در 30 اردیبهشت 1395 عظیم قیچی ساز موفق شد قله 'اورست' را برای دومین بار و این بار بدون استفاده از كپسول اكسیژن صعود كند.
قیچی‌ساز از فروردین 1396 مجددً تلاش خود را برای فتح تنها قله باقی مانده از 14 قله بالای هشت‌هزار متر جهان آغاز كرد و سرانجام در 29 اردیبهشت 1396، موفق به فتح لوتسه شد تا به رؤیای همیشگی خود در این راه پرسنگلاخ و پرخطر دست یابد.
قیچی ساز در حالی موفق به فتح قله هشت هزار و 516 متری لوتسه شد كه این كار را بدون استفاده از كپسول اكسیژن انجام داد؛ وی پیش تر 13 قله بالای هشت هزار متر جهان را فتح كرده بود و این تنها قله باقیمانده از آن گروه بود؛ عظیم با این صعود نام خود را در تاریخ رشته كوهنوردی جهان جاودانه كرد.
گفتنی است تاكنون در مجموع 36 نفر موفق شده‌اند هر 14 قله بالای هشت هزار متر جهان را فتح كنند؛ از میان این 36 نفر تنها 16 نفر هر 14 قله را بدون استفاده از كپسول اكسیژن و شرپا فتح كرده بودند كه قیچی ساز نام خود را به عنوان هفدهمین نفر به جمع آن‌ها اضافه كرد.
و حال 'عظیم' است و افتخاری كه مسیری گشوده شده برای افتخارآفرینی ها دیگران و تجربه هایی بی بدیل از جنس شكاف یخی، كولاك جانفرسا، ریزش بهمن های غول آسا و جان های بی شماری كه در مسیر كشف و صعود قله های بالای هشت هزار متری جهان داده شده است.
در تبیین عظمت كار 'عظیم'، ذكر این نكته خالی از لطف نیست كه كشورهای پیشرو و صاحب نام رشته مفرح و شاد كوهنوردی برای فتح هر قله هیمالیا، مستند تلویزیونی ویژه تولید می كنند و فاتحانی در مقام 'عظیم' را بر صدر می نشانند و ارج فراوان می گذارند؛ به امید سلامت 'عظیم' و تداوم راهی كه برای نسل های آینده كشوده است.
خبرنگار و انتشاردهنده: محمد عزیزی راد
518