فواید و مضرات هندوانه

به گزارش روز شنبه ایرنا از دانشگاه علوم پزشكی تهران، هندوانه گیاهي است یك ساله و یك پایه، ساقه آن خزنده بر روي زمین قرار دارد و برگ‏ هاي آن پهن با بریدگي‏ هاي عمیق مي‏ باشد. میوه هندوانه آبدار و خوشمزه است. نژادهاي مرغوب و متنوعي از آن در نواحي مختلف ایران پرورش مي‏ یابد.
هندوانه داراي ویتامین‏ هاي , A1, B2, B6C, PP, B و پروتئین، فسفر، سدیم، منیزیوم، پتاسیم، آهن، كلسیم و غیره مي‏ باشد. آب هندوانه داراي اسید آمین هاي بنام سیترولین است. بتاكاروتن موجود در هندوانه مي‏تواند 11 درصد از نیاز روزانه بدن را به این ماده مغذي فراهم آورد. هندوانه داراي موادي بنام كاروتن، لیكوپن و نوعي قند به نام مانیتول مي‏ باشد.

** خواص درماني هندوانه
- طبیعت هندوانه سرد است، داراي آب فراوان و طعم مطبوعي است.
- هندوانه میوه‏ اي مدر و ملین است، بنابراین زیادكننده ادرار مي‏ باشد و سبب دفع سموم بدن مي‏ شود. به این ترتیب شادي و سلامتي را سبب شده و عطش را از بین مي‏ برد.
- آب هندوانه دفع كننده سنگ كلیه نیز است. خوردن آب یا گوشت آن در درمان یرقان، دفع سنگ‏ هاي صفراوي و سنگ‏ كلیه مفید است.
- هندوانه به واسطه آب فراواني كه دارد، گرما و عطش را برطرف مي‏ كند و مصرف آن براي افرادي كه در تابستان دچار تشنگی مفرط و گرمازدگي مي‏ شوند، بسیارمفید است.
در موارد گرمازدگي، نوشیدن یك لیوان آب هندوانه همراه باكمي گلاب، بسیار مفید واقع مي‏ شود. در ضمن هندوانه ضد تهوع و استفراغ نیز است.
- هندوانه براي اشخاص گرم‏ مزاج بسیار مناسب است. هندوانه غني از پتاسیم و براي قلب و دستگاه عصبي مفید است.
- تحقیقات نشان داده هندوانه حاوي مقادیر فراواني لیكوپن است؛ لیكوپن یك ماده آنتي‏ اكسیدان است كه در مبارزه علیه سرطان و برخي بیمارها به بدن كمك مي‏ كند. این ماده مغذي كه رنگ قرمز هندوانه را بوجود مي‏ آورد، فقط در برخي از میوه‏ ها و سبزیجات مانند گوجه‏ فرنگي،گریپ‏ فروت سرخ رنگ و فلفل قرمز وجود دارد.
- لیكوپن علاوه بر داشتن خاصیت ضد سرطان، به سلامت قلب وعروق و تقویت سیستم بینایي كمك مي‏ كند. هنداونه‏ هایي كه قرمزترند،خاصیت ضدسرطاني بیشتري دارند.
- این میوه مانند هویج، در تقویت بینایي مؤثر است. وجود بتاكاروتن در این میوه، در حفظ سلامت چشم‏ ها مؤثر است.
- هندوانه به سبب داشتن ویتامین C، ویتامین A، بتاكاروتن و لیكوپن، صدماتي را كه در اثر استرس، فشارهاي روحي، استعمال دخانیات، سموم محیطي، آلودگي هوا و داروها وارد مي‏ شود، را كاهش مي‏ دهد.
علاوه بر این، مصرف مرتب هندوانه از امراض دوران پیري خصوصا آلزایمر و پاركینسون جلوگیري مي‏ كند.
- هندوانه سرشار از ویتامین‏ هاي B است كه براي ایجاد انرژي ضرورت دارد. هندوانه را مي‏ توان به عنوان آرام ‏بخش، در كاهش روماتیسم استفاده كرد.
- هندوانه به پایین آوردن فشار خون كمك مي‏ كند. میوه‏ اي بسیارمناسب براي رفع فشار خون بالا بوده و ضد كلسترول نیز است. سدیم ازجمله تركیباتي است كه در بیماري فشارخون مي‏ تواند مشكلاتي ایجاد نماید.
هندوانه علاوه بر سدیم كمي كه دارد، داراي پتاسیم فراواني است. پتاسیم از جمله مواد مغذي است كه در كاهش فشارخون بسیار مفید است. از این رو به افرادي كه داراي فشارخون بالا هستند، مصرف هندوانه توصیه مي‏ شود.
- هندوانه مهمترین آنتي‏ اكسیدان در طبیعت است. هندوانه، منبع آنتي‏ اكسیدان كاروتنوئیدي لیكوپن است. این آنتي‏ اكسیدان‏ ها به سراسر بدن پخش مي‏ شوند و مولكول‏ هاي رادیكال آزاد را در بدن خنثي مي‏ كنند.
رادیكال‏ هاي آزاد مواد سمي در بدن هستند كه مي‏ توانند آسیب زیادي به سلامتي بدن بزنند و با اكسیده كردن كلسترول، موجب چسبیدن آن ها به دیواره رگ‏ هاي خوني شده، در نتیجه منجر به بروز حمله قلبي یا سكته مغزي شوند.
رادیكال‏ هاي آزاد به مجاري تنفسي فشار مي‏ آورند و سبب بسته شدن آن ها شده و حمله ‏هاي آسم را تشدید مي‏ كنند و التهاب ناشي از آرتروز، پوكي استخوان و آسیب مفاصل را سبب مي‏ شوند.
- لیكوپن سبب ایجاد رنگ صورتي تا قرمز براي هندوانه مي‏ شود و اثر ضداكسیداني قوي دارد. این ماده آنتي‏ اكسیدان به تمام نقاط بدن رفته و رادیكال‏ هاي آزاد را خنثي مي‏ كند. آنتي‏ اكسیدان‏ ها مولكول‏ هاي ناپایدار را خنثي مي‏ كنند، درصورت عدم وجود آنتي اكسیدان‏ ها، این مولكول‏ هاي ناپایدار به سلول‏ ها آسیب مي‏ رسانند. مصرف هندوانه به دلیل داشتن لیكوپن فراوان به عنوان یك ماده آنتي‏ اكسیدان در جلوگیري از بیماري‏ هاي سرطاني مؤثر است.
- ویتامین C فراوان، آنتي‏ اكسیدان دیگري است كه در هندوانه وجود دارد. وجود این دو آنتي‏ اكسیدان در كنار هم در هندوانه، موجب كاهش اسپاسم لوله‏ هاي هوایي و حملات آسمي مي‏ شود. به این دلیل است كه خوردن هندوانه براي مبتلایان آسم مفید شناخته شده است.
- هندوانه ضدعفوني كننده بدن و در واقع پاك كننده روده‏ ها مي‏ باشد. براي رفع یبوست هم مورد استفاده قرار مي‏ گیرد. در یبوست‏ هاي شدید، خوردن یك لیوان آب هندوانه و نوشیدن یك لیوان آب ولرم بعد از آن، در حالت ناشتا بسیار مفید است. هندوانه معده را هم تقویت مي‏ كند.
- هندوانه به واسطه ویتامین‏ ها و آب فراواني كه دارد، سبب زیاد شدن ترشح شیر مادران شیرده مي‏ شود.

** توجه داشته باشید
- هندوانه را بلافاصله بعد از غذا میل نكنید، زیرا در هضم غذا اختلال ایجاد مي‏ شود. هندوانه را باید تقریبا 3 ساعت بعد از غذا و یا یك ساعت قبل از غذا میل كرد.
- مصرف زیاد هندوانه در افراد سرد مزاج، سبب درد مفاصل و ضعف قواي جنسي مي‏ شود.
- افرادي كه سرد مزاج هستند، در خوردن هندوانه افراط نكنند، زیادخوردن آن در بعضي از افراد ایجاد نفخ مي‏ كند مخصوصا اگر همراه با میوه‏ هاي دیگر خورده شود.
- توصیه مي‏ شود هندوانه‏ هایي كه سفیدرنگ و نارس هستند را میل نكنید، زیرا به شدت اسیدي بوده و مي‏ تواند زیان‏ بار باشد.
- هندوانه داراي تركیبات گواتروژن است و افرادي كه دارای كمبود ید هستند، باید كمتر این میوه را مصرف كنید.
- هندوانه داراي اگزالات و پورین بالایي است، به این دلیل افرادي كه مستعد ابتلا به سنگ كلیه و اوره بالا هستند، باید كمتر از این میوه استفاده نمایند تا این عوارض در آن ها تشدید نشود.
- افراد مبتلا به دیابت باید با دقت فراوان این میوه را مصرف كنند زیرا هندوانه اندیس گلایسمي بالایي دارد و قندخون را به سرعت بالا مي‏ برد و كنترل این قند براي دیابتي‏ ها بسیار مشكل است.
علمی ** 1201 **1440
دریافت كننده: عبدالكریم جبارپور**انتشار: گلشن