معرفي صنعت پررونق جاجيم بافي در روستاي «گيت» شهرستان درميان

فراورده هاي مختلف صنايع دستي به علت داشتن مزايايي از جمله سادگي شيوه توليد و نبود نياز آنچناني به آموزش هاي فني وسيع، تاثير فوق العاده اي در افزايش بهبود رفاه و اقتصاد خانواده ها در توسعه و پيشرفت مناطق روستايي و عشايري دارد.
شهرستان درميان، هنرهاي سنتي و صنايع ‌دستي شاخصي دارد كه جاجيم ‌بافي يكي از اين هنرهاي اصيل و با ارزشي است كه چند سال گذشته به دليل تداوم خشكسالي و كاهش درآمد مردم در روستاي «گيت» رونق يافته است.
در گذشته جاجيم بافي در روستاي گيت نوعي فعاليت فصلي محسوب مي شد و براي تكميل ساير فعاليت هاي توليدي انجام مي گرفت.
در گذشته بافندگان،اين صنعت را فقط در فصل زمستان يعني فصلي كه فشار فعاليت هاي كشاورزي و دامداري كمتر بود، مي بافتند، ولي در چند سال اخير به دليل خشكسالي ها اخير در تمام فصول سال اين صنعت رونق دارد.
در بين روستاهاي شهرستان درميان جاجيم روستاي «گيت» به علت تعداد بافندگان و مرغوبيت و ظرافت‌ نوع جاجيم شهرت بيشتري ‌دارد.
جاجيم دست بافته اي ضخيم و كم عرض است كه با استفاده از نخ‌هاي رنگين و ظريف پشمي يا پنبه‌اي يا آميزه‌اي از اين دو بافته مي شود، رنگ هاي به كار رفته در جاجيم در 6 تا هشت رنگ و معمولا داراي نقوش لوزي، ستاره اي و راه راه با استفاده از پود هاي كلفت بافته مي شود.
جاجيم ها بيشتر به صورت نوارهايي با عرض 25 تا 30 سانتيمتر و طول 50 تا 60 متر بافته مي شوند، براي استفاده از جاجيم چند نوار كنار همديگر دوخته مي شوند تا پارچه هاي بزرگ ايجاد شود.
دستگاه جاجيم بافي، داراي ساختمان ساده اي شامل كوجي، ميخ‌ هاي فلزي، سه پايه چوبي، نورد، تخته چوبي جهت دفتين زدن، قميش، سرند، ماكو و ماسوره است.
در روستا گيت جاجيم به عنوان زيرانداز، رو لحافي، پلاس، رو فرشي و رختخواب پيچ استفاده مي‌شود، همچنين در اين روستا جاجيم را به‌عنوان چشم‌ روشني و جهيزيه نيز به نوعروسان هديه مي‌دهند.
اين صنعت دستي در روستاي گيت با مشكل بازاريابي رو به روست چرا كه استقبال خوبي از خريد اين محصول نمي شود، نياز است كه در كنار حمايت مسئولان در معرفي اين صنعت، بافندگان نيز براي حفظ و احياي اين هنر سنتي اقدام به طراحي محصولات كاربردي تر ، متنوع تر و بازار پسند كنند.

**جاجيم بافي روستاي گيت نياز به معرفي و حمايت مسئولان دارد
دهيار روستاي گيت روزيكشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، گفته است: جاجيم بافي از زمان هاي بسيار قديم توسط زنان روستا بافته مي شد، اما در چند سال اخير اين صنعت در روستا رونق يافته است.
احمد رضا رضايي، مشكل بازاريابي را يكي از چالش هاي پيش رو بافندگان اين هنر سنتي دانست و گفت: بافندگان اين صنعت براي فروش محصولات خود نياز به حمايت مسئولان دارند.
به گفته وي با توجه به نياز جامعه بايد تنوع بخشي در محصولات توليدي ايجاد شود، با ايجاد محصول متنوع از جاجيم مشكلي در فروش محصولات نخواهيم داشت.
وي بيان كرد: تنوع بخشي در محصولات اين صنعت نياز به آموزش دارد كه تاكنون كلاس هاي آموزشي براي زنان روستا برگزار نشده است.
وي از مسئولان خواست ضمن آموزش به زنان روستا براي ايجاد تنوع در محصول توليدي ، با معرفي اين صنعت زمينه فروش محصول آنان را نيز فراهم كنند.
وي با بيان اينكه بافت جاجيم نياز به سرمايه كمي دارد، گفت: جاجيم بافته شده در روستا از كيفيت خوبي برخوردار است.
وي يادآور شد: با توجه به خشكسال هاي اخير رونق جاجيم بافي نقش موثري در اقتصاد خانوارهاي روستايي داشته و دارد.
وي عنوان كرد: جاجيم‌ پرز ندارند و مي‌توان از هر دو روي آن استفاده كرد و جاجيم همچنان به ‌لحاظ نقش و نگار، طبيعي و زنده ‌بودن رنگ و مقاومت، از جمله زيباترين و با صرفه‌ترين‌ هنرهاست.

**شيوه توليد جاجيم به نسل جوان منتقل شود
يكي از بافندگان جاجيم روستاي گيت مي گويد: براي فروش محصول نياز به حمايت مسئولان دولتي است، تاكنون ميراث فرهنگي هيچ گونه حمايتي از اين صنعت در روستا نكرده است.
فاطمه عبدالهي با بيان اينكه در چند سال اخير با رونق اين صنعت در روستاها طرح هاي نو، جديد و بازار پسند جايگزين طرح هاي قديمي شده است، گفت: براي فروش بهتر بايد محصولات متنوعي را توليد كنيم، براي تنوع بخشي به محصول از جاجيم نياز به آموزش داريم.
به گفته وي هم اكنون 10 الي 15 دار جاجيم بافي در روستا فعال است، بيشتر زنان كهن سال نسبت به بافت جاجيم اقدام مي كنند، بايد بافت جاجيم به عنوان هنري ارزشمند به نسل هاي جديد نيز منتقل شود.
همچنين نفيسه نخعي، مديركل دفتر امور بانوان و خانواده استانداري خراسان جنوبي آذر ماه 95 در بازديد از كارگاه هاي فني و حرفه اي درميان،گفته بود: بيشترين مشكل در بخش صنايع دستي مربوط به حوزه فروش و بازاريابي كالاست كه علاوه بر بازار داخل استان، بايد در ساير استان‌ها انجام شود.
به گفته وي بايد در توليد صنايع دستي به تنوع توجه شود و طرح ها متناسب با نياز روز بازار باشد، صنعتگران به كميت و كيفيت آثار نيز توجه كنند.
وي افزود: صنايع دستي يكي از بخش هاي مهم در رونق اشتغال و درآمدزايي است كه تاثير مهم در رفع معضل بيكاري و توسعه اقتصادي دارد،سهولت در راه اندازي كارگاه ها، عدم نياز به سرمايه گذاري كلان، نياز نداشتن به مواد خارجي و سهولت در توليد سبب شده است كه صنايع دستي يكي از مصاديق اقتصاد مقاومتي مورد توجه قرار گيرد.
روستاي گيت شهرستان درميان در شرق خراسان‌ جنوبي قرار دارد، اين روستا در فاصله 110 كيلومتري بيرجند، 60 كيلومتري شهر اسديه قرار دارد.
شهر اسديه مركز شهرستان مرزي درميان در 105كيلومتري شرق بيرجند قرار دارد.
سايت ايرنا خراسان جنوبي www.irna.ir/skhorasan
كانال اطلاع رساني : http://telegram.me/birjand
*7556 **2047*خبرنگار- حكيمه مصطفايي*انتشار دهنده- عباسقلي اشكورجيري *