اردبیل - ایرنا- دوران استفاده از سوخت های فسیلی برای تولید انرژی برق در بسیاری از كشورها به خاطر حفاظت از محیط زیست بسر آمده و یا بسیار تقلیل یافته اما هنوز در ایران و از جمله در استان اردبیل بیشترین سهم را در این زمینه سوخت های فسیلی دارند و ضروری است كه گام های آغاز شده برای جایگزینی سوخت های پاك تسریع شود.

به گزارش ایرنا ، گام های ابتدایی برای جایگزینی انرژی های پاك به جای سوخت های فسیلی از سال ها پیش در استان اردبیل شروع شده و در این راستا احداث بزرگترین نیروگاه زئوترمال (زمین گرمایی) خاورمیانه در دامنه های سبلان در شهرستان مشگین شهر شروع شده است. اقدام هایی هم در زمینه استفاده از انرژی باد با توجه به بادخیز بودن تعدادی از مناطق استان برای تولید برق در جریان است.
در این میان انرژی خورشیدی منبعی ناپایان پذیر است كه در مقایسه با دیگر انرژی های تجدید پذیر از فراوانی برخوردار بوده و برای استفاده نیز هزینه كمتری در مقایسه با دیگر منابع انرژی دارد.
استفاده از انرژی خورشیدی دارای سابقه دیرینه است ، ایرانیان باستان از این انرژی برای كاهش مصرف چوب در گرم كردن خانه ‌های خود استفاده می‌ كردند. آنها ساختمان ها را به ترتیبی بنا می‌ كردند كه در زمستان نور خورشید به داخل اتاق های نشیمن می‌تابید ولی در روزهای گرم تابستان فضای اتاق در سایه قرار داشته باشد.
در اغلب فرهنگ‌ های دیگر دنیا نیز می ‌توان نمونه‌ هایی از این قبیل طرح ها را مشاهده نمود. در سال های بین 2 جنگ جهانی در اروپا و ایالات متحده طرح های فراوانی در زمینه خانه ‌های خورشیدی مطرح و آزمایش شد.
در عصر جدید معماران بطور جدی ساخت خانه ‌های خورشیدی را آغاز كرده ‌اند و به دنبال تحول و پیشرفت این فناوری به نتایج مفیدی نیز دست یافته‌ اند مثلاً در ایالات متحده در سال 1890 به تنهایی حدود 10 تا 20 هزار خانه خورشیدی ساخته شده‌ است. در این گونه خانه‌ ها سعی می ‌شود از انرژی خورشید برای روشنایی ، تهیه آب گرم بهداشتی ، سرمایش و گرمایش ساختمان استفاده شود و با بكار بردن مصالح ساختمانی مفید از اتلاف گرما و انرژی جلوگیری شود.
در ایران نیز پروژه ساخت اولین ساختمان خورشیدی واقع در ضلع شمالی دانشگاه علم و صنعت و به منظور مطالعه و پژوهش در خصوص بهینه سازی مصرف انرژی و امكان بررسی روش های استفاده از انواع انرژی های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی اجرا شده ‌است.
در عصر حاضر از انرژی خورشیدی برای مصارف مختلف استفاده می‌شود ، از جمله 'استفاده از انرژی حرارتی خورشید برای مصارف خانگی ، صنعتی و نیروگاهی ، تبدیل مستقیم پرتوهای خورشید به الكتریسیته بوسیله تجهیزاتی به نام فتوولتائیك و استفاده از انرژی حرارتی خورشید.
تولید برق بدون مصرف سوخت ، عدم احتیاج به آب زیاد ، عدم آلودگی محیط زیست ، امكان تامین شبكه‌ های كوچك و ناحیه‌ ای ، استهلاك كم و عمر زیاد و عدم احتیاج به متخصص از جمله مزایای نیروگاههای خورشیدی می باشد.

** استان اردبیل و ظرفیت های استفاده از انرژی خورشیدی
در استان اردبیل برای استفاده از انرژی خورشیدی طرح های موثری برنامه ریزی شده كه در صورت تحقق می توان شاهد استفاده انبوه و جایگزینی آن به جای سوخت های فسیلی بود.
مدیرعامل شركت توزیع برق استان اردبیل با اشاره به ظرفیت تولید برق از منابع تجدید پذیر گفت: در استان برای تولید برق زمینه مختلفی از جمله زمین‌ گرمایی ، باد و بیشتر از همه انرژی خورشیدی وجود دارد.
علی علیزاده افزود: اقلیم كوهستانی اردبیل موجب شده این منطقه استعداد كم ‌نظیری برای تولید انرژی‌ های پاك داشته باشد.
وی اظهار كرد: به دلیل اینكه استان اردبیل در ارتفاع بالا واقع شده ، در این استان استعداد تولید انرژی خورشیدی و بادی وجود دارد.
وی بیان كرد: میزان تابش خورشید و وسعت آن موجب شده برای تولید برق از محل انرژی خورشیدی نیز در تمام گستره استان ظرفیت فعال كردن انرژی خورشید فراهم باشد.
او با بیان اینكه سقف هر اداره و خانه مسكونی در اردبیل می‌ تواند محل نصب پنل خورشیدی و تولید انرژی پاك شود، اضافه كرد: نهادهای دولتی موظف هستند تا پایان سال 20 درصد از انرژی خود را از محل انرژی پاك تامین كنند.
مدیرعامل توزیع برق استان اظهار كرد: در صورتی كه به این مصوبه تمكین نشود 20 درصد از برق مصرفی ادارات با گران ترین نرخ محاسبه می ‌شود.
علیزاده افزود: از سویی برای تشویق بخش خصوصی، دولت خرید تضمینی برق تولیدی را مطرح كرده و هم اینك 110 میلیارد ریال برای خرید تضمینی در اختیار استان قرار گرفته است.
وی با تاكید به اینكه میزان تولید انرژی پاك در اردبیل مطلوب و متناسب با پتانسیل منطقه نیست، افزود: با توجه به پتانسیل اقلیم منطقه و به دلیل كاهش قابل‌ توجه هزینه‌ ها انتظار می ‌رود بخش دولتی و خصوصی از تولید انرژی پاك استقبال كند.

** ادارات اردبیل ملزم به استفاده از انرژی خورشیدی هستند
مجید خدابخش استاندار اردبیل نیز گفت: مدیران دستگاه های اجرایی مكلف هستند در راستای اقتصاد مقاومتی 20 درصد انرژی مصرفی ادارات را از طریق انرژی خورشیدی تامین كنند.
وی افزود: دستگاه های اجرایی برای نصب پنل خورشیدی منتظر اعتبار نباشند و می توانند از محل صرفه جویی انرژی اقدام به این كار كنند.
وی اطلاع رسانی در باره استفاده مردم از انرژی خورشیدی را ضعیف دانست و گفت: شركت توزیع برق می تواند با كمك رسانه های مكتوب و مجازی مردم و دستگاههای اجرایی را برای استفاده از این سیستم جلب كند.
استاندار اردبیل اضافه كرد می‌توان در بودجه عمرانی استان رقمی را برای مدیریت مصرف برق در نظر گرفت تا همه ملزم به این كار مهم باشند.
وی بیان كرد: همه باید در بحث مدیریت برق و تغییر الگوهای مصرف در این حوزه توجهی جدی داشته باشند و به یقین با ارائه مشاوره ‌های علمی‌ تر از سوی شركت توزیع برق استان ، ادارات و نهادها می ‌توانند در این زمینه پیشقدم شوند.
خدابخش با اشاره به پیشنهاد مناسب شركت توزیع برق استان برای ادارات جهت نصب تجهیزات تولید برق از انرژی خورشیدی با هدف صرفه ‌جویی در این حوزه افزود: هر چند نصب این تجهیزات هزینه ‌بر است اما سرمایه‌ گذاری دراز مدت در كاهش مصرف و افزایش بهره‌ وری و بهینه‌ سازی در این حوزه است كه می ‌تواند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد.
استاندار اردبیل گفت: شركت برق باید دستگاه‌ های پرمصرف را رصد كرده و با ارائه مشاوره به آنها سعی كند تا اشكالات و ایرادات را برطرف و آنها را با راهكارهای مناسب راغب به این سرمایه ‌گذاری كند.
خدابخش افزود: حتی در فضاهای آموزشی با گستره جمعیت می ‌توان نسبت به نصب تجهیزات انرژی خورشیدی اقدام كرد.
استاندار اردبیل به قیمت مناسب خرید انرژی از سوی شركت توانیر به نرخ 810 تومان اشاره كرد و ادامه داد: این شركت با قرارداد 20 ساله آماده خرید این انرژی تولید شده مازاد است كه در این باب می ‌توان حتی تعاونی‌ های مصرف كاركنان را ترغیب كرد تا با نصب این دستگاهها نسبت به فروش انرژی خورشیدی به نرخ مناسب اقدام كنند.
وی بیان كرد: بخش خصوصی به عنوان نمونه در نمین در این حوزه ورود پیدا كرده و با نصب تجهیزات انرژی خورشیدی برای تولید و فروش این انرژی پاك اقدام كرده كه می ‌تواند الگوی مناسب برای همه دستگاهها و نهادها باشد.

** بومی سازی استفاده از انرژی خورشیدی در سرعین
عاطف ناصری ، فرماندار سرعین هم در این باره به ایرنا گفت: استفاده از انرژی خورشیدی در این شهرستان بومی سازی می شود.
وی افزود: استفاده از انرژی خورشیدی پدیده نو در صنعت است كه با همت مسوولان فنی و حرفه ای باید تقویت و استفاده از آن فرهنگ سازی شود.
ناصری اضافه كرد: دوران سوخت فسیلی تمام شده و جهان به سمت استفاده از انرژی های نو و پاك سوق پیدا كرده است.
وی حفظ محیط زیست را وظیفه همگان دانست و افزود: این امر با زندگی و حیات و كرامت انسانی گره خورده است.
فرماندار سرعین حمایت از تجهیز و ارتقای كارگاه آموزشی انرژی خورشیدی را ضروری خواند و گفت: دولت در این زمینه حمایت ها و مشوق های لازم را در نظر گرفته است.

** احداث نخستین نیروگاه خورشیدی استان اردبیل در 'نمین'
فرهاد عبدالعلی‌پور ، فرماندار نمین هم در این باره به ایرنا گفت: برای استفاده ار انرژی خورشیدی نخستین و بزرگترین نیروگاه تولید برق با انرژی خورشیدی بخش خصوصی استان در شهرستان نمین در حال احداث است.
وی افزود: این نیروگاه با سرمایه ‌گذاری بالغ بر 12 میلیارد ریال در حال احداث است كه ظرفیت تولید 200 كیلو وات برق را دارد.
فرماندار نمین با اشاره به اینكه این نیروگاه در زمینی به مساحت چهار هزار متر مربع در حال احداث است، گفت: برای تولید برق پیش‌ بینی شده در این نیروگاه از 802 پانل خورشیدی استفاده خواهد شد.
وی اضافه كرد: با راه ‌اندازی این واحد نیروگاهی برای هشت نفر به‌صورت مستقیم اشتغال دایم ایجاد می ‌شود.
عبدالعلی ‌پور با بیان اینكه برق تولیدی این نیروگاه به شبكه سراسری برق متصل شده و به دولت فروخته می ‌شود، اظهار كرد: این نیروگاه توانایی تولید برق برای 200 مشترك خانگی را دارد.
وی به قیمت خریداری برق تولید شده از نیروگاه‌ های خورشیدی در كشور كه معادل هر كیلو وات 977 تومان است اشاره كرد و افزود: هزینه تمام شده برق مصرفی در كشور چیزی حدود 2 برابر این رقم می‌باشد و تولید و استفاده از برق در كشورهای اروپایی به ‌علت استفاده از پانل خورشیدی بسیار كم هزینه ‌تر است.
فرماندار نمین با اشاره به استفاده ناچیز بودن برق تولیدی از تعداد شبكه های برقی سلول خورشیدی اظهار امیدواری كرد فرهنگ استفاده از انرژی‌ های تجدیدپذیر و خورشیدی در میان مردم و صاحبان صنایع گسترش یابد، چون این انرژی مقرون به صرفه بوده و به غیر از هزینه ‌های اولیه زیرساخت ، هزینه بعدی را به‌ دنبال ندارد.
عبدالعلی‌پور در ادامه گفت: نیروگاه ‌های تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی در مناطقی قابل اجراست كه میزان تابش نور آفتاب از لحاظ زمانی زیادتر از مناطق دیگر باشد كه منطقه هشنه از توابع شهرستان نمین حائز این ویژگی شناخته شده است.

** اقلیم كوهستانی اردبیل مطلوب تولید انرژی پاك
در این حال از چندی پیش استفاده از پنل های خورشیدی قابل حمل برای تامین برق مورد نیاز عشایر كوچنده استان اردبیل نیز مورد توجه قرار گرفته است.
مدیركل امور عشایری استان اردبیل در این زمینه گفت: واگذاری پنل های خورشیدی به عشایر جز برنامه های اساسی این اداره كل است و توزیع 300 پنل خورشیدی برای استفاده در مناطق عشایر نشین استان انجام و یا در حال انجام است.
قادر هنرمند افزود: هزینه نصب هر پانل خورشیدی در هر یك از چادرها و آلاچیق های عشایری 20 میلیون ریال است كه بر اساس تفاهم نامه امضا شده بین شركت برق و امور عشایر استان 85 درصد از این هزینه توسط این شركت و 15 درصد نیز به عنوان خودیاری توسط متقاضیان تامین می شود.
او با اشاره به اینكه عشایر باید مورد حمایت قرار بگیرند اظهار كرد: در واگذاری پنل خورشیدی اولویت اول با عشایری است كه در هیچ یك از مناطق اسكان آنها (سردسیری و گرمسیری) برق وجود ندارد و در مرحله بعد به عشایری كه در یكی از مناطق اسكان خود فاقد برق هستند نیروگاه خورشیدی قابل حمل واگذار می شود.
گزارش: یعقوب شاددل ** انتشاردهنده: سیفعلی موسی زاده
7110/6016