كاهش سن اعتیاد در كشور ادعا و یا واقعیت ؟!

عده ای از فعالان حوزه اعتیاد هم این ادعا مبنی بر شروع سن اعتیاد از سنین پایینی همچون 13 تا 15 سال را رد می كنند و این گفته ها را غیركارشناسی و ادعایی كذب می دانند.
آخرین آمارهای موجود درستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می دهد كه در زمان حاضر 2 میلیون و 808 هزار دركشور با میانگین سنی آنها 15 تا 65 سال معتادند.
اما در این گزارش این ستاد یا حداقل آنچه كه به رسانه ها منعكس شده ،‌مشخص یا اعلام نشده است كه آمار معتادان 15 ساله، آیا افزایش و یا كاهش داشته است.
یكی از مدعیان كاهش میانگین سنی اعتیاد كه خواست نامش فاش نشود، می گوید: با رشد اعتیاد در مدارس كشور و نفوذ سودجویان درمیان نوجوانان و اطراف مدارس، آمار نوجوانان معتاد رشد پیدا كرده است.
وی می افزاید: عدم توانایی مسئولان اجرایی در كنترل حواشی مدارس سبب شده است تا شاهد كاهش میانگین سنی اعتیاد در كشور به عنوان مساله ای بغرنج باشیم؛ در زمان حاضر آمار نوجوانان با دستیابی آسان به مواد محرك صنعتی در مدارس رشد یافته است.

** آمارها برای اعتیاد دانش آموزان كشور چه می گویند؟
طبق آمار موجود باید گفت تنها یك درصد از دانش آموزان از كل جمعیت 14 میلیون نفری جوانان و نوجوانان در كشور، مصرف كننده مواد مخدر هستند كه نمی توان این یك درصد را معیاری صحیح برای سنجش كل جمعیت دانست.
همچنین ستاد مبارزه با مواد مخدر طی چند سال اخیر اقدامات جدی مختلفی را در اطراف مدارس با كنترل نامحسوس از فاصله 150 متری به اجرا درآورده است تا دانش آموزان در حاشیه امن بمانند. همچنین تلاش كرده است تا والدین را از این معضل، آگاه و هوشیار كند.
با وجود اقدامات تخصصی دولت و ستاد مبارزه با مواد مخدر هنوز آمار صحیحی كه نشان دهد میانگین سن اعتیاد افزایش و یا كاهش پیدا كرده است وجود ندارد.
همچنین قرار است طبق برنامه ششم توسعه كشور، طی یك دوره پنج ساله شیوع اعتیاد،كاهش 25 درصدی پیدا كند.

**كاهش سن اعتیاد ، سیاه نمایی است
«هومان نارنجی ها»، مدیركل فرهنگی سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر به عنوان یكی از مخالفان ادعای كاهش میانگین سنی اعتیاد در كشور می گوید: كاهش سن اعتیاد ادعایی بیش نیست وعده ای با اعلام آمارهای كذب، قصد سیاه نمایی دارند.
وی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا می افزاید: نتایج دو كار تحقیقاتی ملی در سال 83 و86 نشان می دهد كه میانگین سن اعتیاد در كشور حدود 5 / 22 سال است واین امكان ندارد كه تنها با گذشت 10 سال، میانگین سنی به 13 سال رسیده باشد.
این پژوهشگر و درمانگراعتیاد با بیان اینكه اعتیاد پدیده اجتماعی سریع التعقیب نیست، ادامه می دهد: راجع به تخریب و یا درمان این پدیده اجتماعی نمی توان صریح ودر زمانی كوتاه، نظر قطعی داد و هر گونه اقدام و كار مطالعاتی در این حوزه زمانبر است.
وی اظهار می دارد: به عنوان مثال، برخی كشورها حتی 15 سال كار می كنند تا بتوانند سن اعتیاد را فقط 2سال افزایش دهند بنابراین به راحتی نمی توان گفت سن اعتیاد كاهش و یا افزایش یافته است.
مدیركل فرهنگی سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان می كند:‌ اشتباه اغلب ما این است كه در بسیاری موارد با مشاهده فقط یك كودك معتاد مثلا هشت ساله و یا كمتر ؛ نظر را به جمع ، استناد می دهیم و با قضاوت نادرست می گوییم كه سن اعتیاد كاهش یافته است .
وی میانگین سنی معتادان در چند سال اخیر را 33 سال عنوان می كند و می گوید: اگر قصد داریم آمار جدیدی داشته باشیم باید از كسانی كه امروز معتاد هستند آمار سنی بگیریم و بعد هم همین معتادها بگویند از چه سنی معتاد شده اند یعنی از چه سنی اجبار به مصرف شده اند.
وی تصریح می كند: كار آماری كه راجع به میانگین سنی معتادان در كشور انجام می شود باید هوشمندانه و بدور از اغراق باشد تا بتوان نظر قطعی دراین باره داد.
نارنجی ها، كل جمعیت نوجوان و جوان كل كشور را 14 میلیون نفر اعلام می كند و اظهار می دارد: نسبت این جمعیت به اعتیاد كار درستی نیست و نمی توان همه این جمعیت را به معضل اعتیاد نسبت داد و باید كار آمارگیری، هوشمندانه و بدور از اغراق انجام شود.
وی در عین حال وضعیت مدارس كشور در درگیری با مواد مخدر را نسبت به دیگر كشورهای دنیا در وضعیت مطلوب عنوان می كند و اینكه درخیلی از كشورهای دنیا والدین برای یافتن مدرسه بدون مواد مخدر برای فرزندانشان دغدغه دارند در حالی كه كشورمان از این معضل مبراست.
و اما مجید ابهری آسیب شناس ورفتاراشناس اجتماعی كاهش سنی اعتیاد در كشور را تایید كرده است و اظهار می كند: در حال حاضر حداقل سن اعتیاد 14 سال است و گرایش به مواد مخدر از سیگار و قلیان شروع می شود. همچنین روزانه هفت نوزاد معتاد در كشور متولد می شوند.
وی در عین حال به این نكته هم اشاره می كند كه ‌هر چند با توجه به جمعیت قابل توجه جوان در كشور آمار اعتیاد در بین نوجوانان وجوانان نگران كننده است اما هنوز چالش برانگیز نشده است.
این رفتار شناس اجتماعی می گوید: گسترش اعتیاد به دنبال هجوم مستمرمافیای مواد مخدر جهانی با هدف تخریب جوانان كشور باعث شده است علاوه برتغییر الگوی مصرف از مواد مخدر سنتی به صنعتی و توسعه مواد مخدر گیاهی در جامعه مشاهده شود.
وی می افزاید:‌ شایعه دروغ و بی اساس عدم اعتیاد مواد مخدر گیاهی مثل گل حشیش، علف و مشتقات آنها موجب گرایش جوانان به این مواد شده است درحالی كه آثار ویران گر این گونه اقلام بسیار بیشتر و عمیق تر است.
این آسیب شناس می گوید: كاهش سن اعتیاد به سیگار و قلیان و مصرف تفننی مواد مخدر گیاهی باعث شده است عده ای كاهش سن اعتیاد را مطرح كنند.
ابهری استفاده از قرص های ریتالین و ترامادول توسط جوانان بخصوص در دوران امتحانات را حركت خطرناكی دانست و گفت: این امر باید بطور جدی مورد توجه قرار بگیرد .
وی می گوید: خانواده ها و نهادهای متولی، سازمان های پیشگیری كتننده و رسانه ها بویژه صداو سیما باید خطر ورورد و گسترش مواد مخدر ببن نوجوانان را به طور مكرر مطرح كنند.
با این تفاسیر معلوم ما نشد آیا سن اعتیاد كاهش یا افزایش یافته است؟ آیا شروع سن اعتیاد 13 و 15 سال است ، میانگین اعتیاد ، چقدر است 5 / 22 یا 33 سال است ؟ بالاخره چند سال است؟ چرا آمار دقیقی نداریم ؟ ستاد مبارزه با مواد مخدر اخیرا شمار معتادان كشور را 2 میلیون و 808 هزار تن اعلام كرده است كه این اعلام هم پس از چند سال،جای حرف و حدیث بسیاری بین صاحبنظران دارد و برخی از كارشناسان می گویند كه به این عدد بهتر است كمی بیافزاییم.
روز گذشته محسن روشن پژوه، معاون بهزیستی و مسئول طرح تحول نظام مدیریت و سامان دهی معتادان متجاهر و بی خانمان اعلام كرد: این طرح با الگوی دادگاه درمان مدار متناسب با كرامت انسانی در 6 استان كشور به صورت پایلوت در حال اجراست.
این سخنان روشن پژوه نشان می دهد كه ما شمار معتادان متجاهر را هم نداریم ، شمار معتادانی كه در خیابان و معابر، آشكارا حضور و همگان بر اعتیاد آنان تقریبا یقین دارند؛ چه رسد به اینكه میانگین سن اعتیاد بالا رفته یا پایین آمده باشد.
به راستی سن شروع اعتیاد و میانگین آن چقدر است؟
اجتمام**9136** 1776
گزارشگر: فرزانه جلالیان ** انتشار: لیلا خطیب زاده
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا
@irnaej
https://t.me/irnaej