نگاهي به تاريخچه بحران ميان كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس

به نوشته روز سه شنبه پايگاه خبري شبكه «بي بي سي» عربي، بحران ميان عربستان و قطر جزو قديمي ترين بحران هاست و ريشه هاي آن به دهه ها پيش باز مي گردد، اما بحران ميان امارات و مصر با قطر ارتباط مستقيمي با تحولات منطقه بعد از آنچه كه تحت عنوان بهار عربي شناخته مي شود، دارد.
اينك فهرستي از تاريخچه بحران در روابط ميان كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس در ذيل مي آيد:

** سال 2011 (1389)، آنچه كه تحت عنوان «بهار عربي» شناخته مي شود، قطر به ويژه از طريق شبكه ماهواره اي الجزيره با حمايت تبليغاتي از انقلاب تونس و انقلاب مصر، آن را رهبري مي كرد و ساير كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس موضع محتاطانه در قبال ناآرامي ها و هرج و مرج هاي منطقه در پيش گرفته بودند.

** سوم جولاي 2013 (12 تيرماه 1392)، سرنگوني محمد مرسي رئيس جمهوري وقت مصر توسط ارتش اين كشور و زنداني كردن او در پي تظاهرات گسترده عليه حكومت جماعت اخوان المسلمين كه بعد از انتخابات رياست جمهوري به قدرت رسيده بود. عربستان و مصر به سرعت انتخاب عدلي منصور به عنوان رئيس جمهور موقت مصر را تبريك گفتند و ميلياردها دلار در قالب كمك ها در اختيار قاهره قرار دادند.

** 4 جولاي 2013 (13 تيرماه 1392)، حمله به دفتر شبكه الجزيره در مصر و بازداشت شماري از كارمندان آن و توقف پخش برنامه هاي اين شبكه از مصر.

** 5 مارس 2014 (14 اسفند 1392)، عربستان، بحرين و امارات سفيران خود را به علت مداخله قطر در امور داخلي اين كشورها، از دوحه به مدت 9 ماه فراخواندند، اين موضوع مربوط بود به خطبه هاي شيخ يوسف القرضاوي و ميزباني دوحه از شماري از اعضاي جمعيت اصلاح امارات نزديك به اخوان المسلمين كه در اين كشور ممنوع الفعاليت است. همچنين اين كشورها قطر را به پايبند نبودن به تعهداتش متهم مي كنند.

** نوامبر 2014 ( آبان 1393)، بازگشت سفيران عربستان، امارات و بحرين به قطر.

** دسامبر 2016 (آذر 1395) سلمان بن عبد العزيز پادشاه عربستان به قطر رفت، اين سفر به منزله گرم شدن روابط ميان طرفين بعد از تنش به وجود آمده در زمان ملك عبدالله به علت موضعگيري دوحه در سرنگوني مرسي موضع اين كشور در قبال اخوان المسلمين بود. در حالي كه عربستان، مصر و امارات اخوان در ليست گروه اي تروريستي قرار داده بودند. دوحه داراي موضعي متفاوت با اين كشورها و داراي روابط خوب با اخوان المسلمين و ساير گروه هاي اسلامگراي سني مثل حماس و ساير گروه ها بود.

** 23 مي 2017 (2 خرداد 1396)، انتشار اظهارات منسوب به تميم بن حمد آل ثاني امير قطر در خبرگزاري رسمي اين كشور كه گفته بود، ايران كشوري مهم و قدرتي منطقه اي و اسلامي است كه نمي توان آن را ناديده گرفت. قطر در پي انتشار اين اظهارات اعلام كرد كه وب سايت خبرگزاري اين كشور حك شده و اين اظهارات بي پايه و اساس است، اين موضوع باعث تشديد تنش ميان امارات و عربستان با قطر شد.

** 5 ژوئن 2017 (15 خرداد 1396)، عربستان، امارات، بحرين و مصر از قطع روابط ديپلماتيك خود با قطر و حذف اين كشور از ائتلاف عربي كه تجاوز عليه يمن را فرماندهي مي كند، خبر دادند و مرزهاي زميني، دريايي و هوايي خود را به روي قطر بستند.

** 7 ژوئن 2017 (17 خرداد 1396)، پارلمان تركيه توافق همكاري نظامي بين قطر وتركيه را تصويب كرد، از جمله بندهاي آن ايجاد پايگاه نظامي در قطر و استقرار نظاميان تركيه در اين پايگاه است.

** 9 ژوئن 2017 (19 خرداد 1396)، كشورهاي محاصره كننده قطر، 59 شخصيت و 12 سازمان و كميته را در ليست سازمان هاي تروريستي قرار دادند كه يوسف القرضاوي و 18 شهروند قطري نيز از جمله آنها بودند.

** 23 ژوئن (2 تير 1396)، كويت مأموريت ميانجيگري ميان قطر و چهار كشور محاصره كننده را بر عهده گرفت و شروط سيزده گانه اين كشورها كه قطع ارتباط با ايران و بستن فوري پايگاه نظامي تركيه از جمله اين شروط بود، را در اختيار دوحه قرار داد و كشورهاي محاصره كننده به قطر براي اجرايي كردن اين شروط 10 روز فرصت دادند.

** يكم جولاي 2017 (10 تير 1396)، محمد عبدالرحمان آل ثاني وزير امور خارجه قطر گفت كه كشورش شروط مطرح شده را نقض حاكميت اين كشور دانسته و آن را رد مي كند، ولي آماده گفت و گو و مذاكره است.

** سوم جولاي (12 تير) كويت به صورت رسمي پاسخ قطر به شروط كشورهاي چهارگانه (عربستان، امارات، مصر و بحرين) را دريافت مي كند و وزير خارجه قطر مي گويد كه شروط مطرح شده تلاشي است براي «كودتاي نرم» در اين كشور و دوحه «از پشت خنجر خورده» است.

** 5 جولاي (14 تير) كشورهاي چهارگانه نشستي در قاهره پايتخت مصر برگزار و در بيانيه اي مشترك اعلام كردند كه پاسخ قطر منفي و بي محتوا بود و وزير خارجه عربستان گفت كه اقدامات ديگري در پيش است، ولي در زمان مناسبت و طبق قوانين بين المللي عملي خواهد شد.
خاورم*9364*1144مترجم:محسن عزيزي*انتشار دهنده: عليرضا جباري