ساری - ایرنا- ساحل 338 كیلومتری مازندران در دریای خزر اكنون درمحاصره تعداد زیادی رودخانه آلوده و پسماندهای برجا مانده از بهره برداران (مسافران) است كه ساماندهی نشدن این وضعیت می تواند كل این ساحل را در آینده نه چندان دور از حیز انتفاع خارج كند.

به گزارش ایرنا؛ در حال حاضر آب افزون بر 20 رودخانه مازندران به دریای خزر می ریزد كه اكثر این رودخانه ها به دلیل عقب ماندگی این استان از فاضلاب شهری دارای آلودگی زیست محیطی ناشی از رهاسازی فاضلاب خانگی هستند.
بیشترین دبی آب دریای خزر در مازندران از محل منابع رودخانه ای مربوط به تجن در ساری، هراز در آمل و چالوس در غرب این استان است.
طبق آمارمنابع رسمی سالانه 400 میلیون مترمكعب انواع آلاینده ها درشمال كشورتولید می شود كه فقط 40 درصد آن تصفیه و بقیه به صورت مستقیم و غیر مستقیم به دریای خزر می ریزد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با ایرنا اظهار كرد : 134 شناگاه در سواحل خزر در بین سه استان شمالی كشور وجود دارد كه تعدادی از این شناگاه ها به دلیل ورود آب رودخانه های آلوده به پسماند خانگی و صنعتی قابل استفاده نیستند.
پروین فرشچی گفت كه تمام سواحل شمالی و جنوبی كشور برای ایجاد شناگاه های سالم برای شناگران مورد پایش قرار می گیرد و شناگاه های آلوده نیز با پرچم زرد نشانه گذاری می شوند.
وی افزود : باید دستگاه های متولی اقدام لازم را برای جلوگیری از ورود پسماند خانگی و صنعتی به سواحل كشور بخصوص شمال انجام دهند و محیط زیست نیز با این واحدهای آلاینده برخورد می كند.
پروین فرشچی گفت : همه باید تلاش كنیم تا رفع این مشكل به اولویت اول دولت تبدیل شود و برای كشوری بدون زباله گام های موثری برداریم.
وی ادامه داد : متاسفانه نتوانستیم بهره برداری پایداری از دریای خزر داشته باشیم و در سال های اخیر مشكلاتی اعم از چالش های زیست محیطی، كاهش تنوع زیستی، كاهش ماهیان خاویاری ، آلودگی های نفتی و كشاورزی بسیار آزار دهنده بوده است.
فرشچی گفت : در گذشته عدم همكاری بخش های مختلف در دریای خزر بسیار آزار دهنده بود كه خوشبختانه در این دولت همكاری و تعامل خوبی میان ارگان های دریایی و سازمان های وابسته به آن ایجاد شده است.
وی افزود : برای اولین بار 18 ارگان دریایی در ایران توانستند در دولت تدبیر و امید در قالب سند توسعه دریایی اهداف خودشان را دنبال كنند.
معاون سازمان محیط زیست كشور گفت : اقتدار دریایی برای ایران بسیار مهم است و اگر خواهان این اقتدار هستیم باید توانمندی های خودمان را در زمینه های علمی، فناوری ، امنیت و اتحاد داخلی ارتقاء بخشیم تا بهتر بتوانیم از ظرفیت های خوب دریای خزر بهره مند شویم.
وی افزود : بر اساس حقوق بین الملل نیز تعهداتی در خصوص دریای خزر اعم از كاهش گاز گلخانه ای و همچنین حفاظت از دریاها داریم كه برای اجرایی شدن این قوانین نیازمند همكاری تنگاتنگ دستگاههای ذیربط هستیم .
معاون بهره برداری شركت آب و فاضلاب شهری مازندران نیز می گوید: در حال حاضر حدود 11 درصد فاضلاب شهری این استان جمع آوری و بقیه رها می شود .
محمد رضا محمودی میانگین تولید سالانه فاضلاب خانگی شهرهای استان را 120 میلیون متر مكعب اعلام كرد و افزود : تنها 19 میلیون متر مكعب آن برابر 16 درصد به داخل كانال فاضلاب شهری می ریزد.
وی اظهار داشت : مقدار 53 میلیون متر مكعب برابر با 44 درصد فاضلاب شهری وارد سفره های زیر زمینی و 48 میلیون متر مكعب برابر با 40 درصد نیز وارد آب های سطحی ،رودخانه ها و دریا می شود.
معاون بهره برداری شركت آب و فاضلاب شهری مازندران گفت : ورود این مقدار فاضلاب به حفره های زیر زمینی ،رودخانه و دریا ،فاجعه زیست محیطی محسوب می شود.
وی تراكم بالای واحد های مسكونی ،كمبود و گران بودن زمین برای ایجاد تصفیه خانه ،هزینه سنگین شبكه و لوله گذاری از چالش های جدی اجرای فاضلاب شهری استان دانست.
* فاضلاب خانگی منشاء اصلی آلودگی دریای خزر
معاون دریایی محیط زیست مازندران می گوید كه آب 20 رودخانه در این استان به دریای خزر می ریزد كه اكثر این رودخانه ها به دلیل انتقال مستقیم و یا غیر مستقیم فاضلاب خانگی به رودخانه ها دچار آلودگی هستند كه این آلودگی در برخی رودخانه ها به دلیل كاهش دبی آب ناشی از خشكسالی بیشتر است.
سید مریم موسوی می افزاید: محیط زیست به دلیل احاطه قانونی كه بر فاضلاب واحدهای صنعتی حاشیه رودخانه ها دارد؛ احتمال آلودگی این منابع آبی از فاضلاب صنعتی بسیار ناچیز است كه شاید این اندك نیز ناشی از واحدهای شن و ماسه باشد.
وی افزود : این درحالیست كه در بخش خانگی، اكثر فاضلاب خانگی شهرهای مازندران به صورت مستقیم و یا از طریق چاه های جاذب به رودخانه می ریزد و از آن جا نیز به دریای خزر وارد می شود و آلودگی برخی شناگاه ها نیز ناشی از ورود فاضلاب خانگی و شیرآبه زباله دپو شده برخی شهرهای ساحلی در كنار سواحل خزر است.
وی آلودگی میكروبی موجود در 12 شناگاه ساحل خزر در مازندران كه در غرب این خطه شمال كشور ساماندهی شده را ناشی از فاضلاب شهری و شیرآبه زباله می داند.
وی افزود : اگرچه براثر بارش باران در این استان بعضا خودپایشی را در رودخانه ها و حتی شناگاه های آلوده داریم، ولی پایش فصلی از شناگاه ها و سواحل خزراز سوی محیط زیست انجام می شود.
وی اضافه كرد : هم اكنون بیش از 10 ایستگاه پایش در سواحل خزر و رودخانه های استان از سوی محیط زیست مستقر شده كه آلاینده ها را پایش و با دستگاه ها و واحدهای آلاینده نیز برخورد می كند.
موسوی اظهارداشت : به دلیل برخی تنش های اجتماعی ناشی از ورود محیط زیست برای برخورد با فاضلاب های خانگی و زباله، این دستگاه دست به عصا در این مسایل وارد می شود تا بتواند كارش را بدون ایجاد تنش و با فرهنگ سازی انجام دهد.
معاون محیط زیست دریایی مازندران گفت در شرایط فعلی وضعیت بحرانی را پیرامون آلودگی دریای خزر نداریم، ولی با جمع شدن فاضلاب های خانگی از رودخانه ها وضعیت ما به سمت عادی شدن نیز می تواند سوق پیدا كند.
وی فرهنگ سازی را مهمترین راهكار برای كاهش آلودگی رودخانه ها و سوحل خزر می داند و معتقد است كه برخوردهای سلبی با این معضل اجتماعی نمی تواند از ضمانت اجرایی بالایی برخوردار باشد و با فرهنگ سازی بخش زیادی از معضل آلودگی دریای خزر و حتی رودخانه و محیط طبیعی ما رفع می شود.
موسوی افزود : درسال های اخیر تشكل های زیست محیطی پا به میدان گذاشتند كه تا حد زیادی بخشی از معضلات اجتماعی در این حوزه را كاهش دادند و امیدواریم این روند با سطح آگاهی مردم از مزایای سواحل تداوم داشته باشد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی مازندران نیز معتقد است كه اكثر رودخانه های استان به دلیل ورود فاضلاب خانگی با آلودگی میكروبی مواجه اند كه ورود آب این رودخانه به دریای خزر، بخشی از این دریا نیز با آلودگی میكروبی دچار شده است.
دكتر محسن اعرابی گفت كه ورود آب آلوده این رودخانه ها به دریای خزر شناگاه ها را نیز آلوده كرده و از نظر ما 40 درصد از شناگاه ها آلوده هستند.
در مازندران با 3 میلیون و 200 هزار نفر جمعیت 11 درصد از خانوارهای شهری از فاضلاب شهری برخوردارند و به نسبت میانگین كشوری مازندران از لحاظ فاضلاب شهری 33 درصد عقب تر است.
گزارش از : حسین فلاحتی** انتشاردهنده : سیدمحسن حسن نیا
6982/1899