موسي فقيه حقاني چهارشنبه شب در مسجد صديقيهاي مشهد افزود: رضاخان با اقداماتي نظير جلوگيري از ورود شهيد مدرس به مجلس از طريق تقلب و سپس تبعيد وي، تهديد برخي علماي مطرح آن زمان و حتي فرستادن مامور به در منزل علما براي كشف حجاب بانوان آنان، موجب ايجاد انزجار عمومي از عملكرد حكومت شد كه به اقدامي همچون قيام 21 تير مردم مشهد انجاميد.
وي اظهار كرد: هدف از اقدامات پهلوي اول، تغيير هويت جامعه از طريق تغيير سبك زندگي مردم بود بطوريكه كنسول انگلستان در مشهد هدف از كودتاي 1299 شمسي را مسائلي چون برچيدن بساط عزاداري براي امام حسين (ع)، تسلط بر نفت و ساير اهداف اينچنيني عنوان مي كرد لذا ما با رضاخان طرف نبوديم بلكه با برنامه هاي استعمار در اين دوره مواجه بوديم.
وي گفت: رضاخان عامل اجرايي جريان استعماري شد و به قول نشريات روشنفكري آن دوران با ديكتاتوري منور كشور را در مسير تجدد و پيشرفت قرار داد.
اين استاد دانشگاه افزود: اين تغييرات از دوره مشروطه آغاز شد به صورتي كه روشنفكران اين جريان نيز همان خط فرهنگي را دنبال مي كردند.
وي اظهار كرد: به محض اينكه جايگاه رضاخان در قدرت تثبيت شد به اقدامات خود در سه ركن اسلام ستيزي، باستان گرايي و غربگرايي دست زد.
وي گفت: انگليسي ها براي اجراي پروژه اسلام ستيزي به 2 شرط براي يافتن فردي پس از كودتا تاكيد داشتند اول اينكه او نظامي باشد و دوم اينكه شيعه اثني عشري خالص نباشد.
رئيس موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران افزود: باستان گرايي خواب و خيال بود و اين پروژه اي منطقه اي بود كه در عراق، عثماني، ايران و مصر به شكل بابلي گري دوره آشور و مصر باستان و زرتشتي گري انجام شد و هنوز هم در اين كشورها طرفداراني دارد.
وي اظهار كرد: رضاخان تمام تلاش خود را براي تضعيف باورهاي ديني مردم به كار بست كه از جمله اين اقدامات تضعيف حوزه هاي علميه از طريق صدور جواز لباس براي روحانيون با هدف كاستن از جمعيت آنان و راه اندازي نهادهاي موازي با حوزه علميه مانند موسسه وعظ و خطابه و جامع معقول و منقول و اقداماتي شبيه اقدامات آتاتورك در تركيه بود.
وي در باره نحوه سركوب قيام مردمي مسجد گوهرشاد در روز 21 تير ماه 1314 شمسي گفت: 22 شهيد در جريان سركوب قيام به صورت رسمي در گورستان گلشور مشهد به عنوان اينكه به ضرب گلوله كشته شده اند دفن شدند كه هويت 6 نفر آنان شناسايي شده و بقيه به احتمال زياد زائر يا مسافر بودند.
حقاني افزود: اين در حالي است كه منابع موثق و گزارش هاي سفيران كشورهاي خارجي تعداد كشته شدگان را تا هزار و700 نفر نيز ذكر كرده اند و بيش از 2 هزار نفر نيز در اين ماجرا زخمي شدند.
وي اظهار كرد: سفارت انگلستان ابتدا تعداد كشته هاي اين واقعه را 60 نفر عنوان مي كند و بعد عدد هزار و 600كشته را به عنوان تلفات گزارش مي دهد.
3221 / 6053 خبرنگار: ناصر اسدزاده هروي ** انتشار دهنده: محمد حسين علي مقدم
تاریخ انتشار: ۲۲ تیر ۱۳۹۶ - ۰۰:۴۹
مشهد- ايرنا- رئيس مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران گفت: قيام گوهرشاد به عنوان واقعه اي اجتناب ناپذير، واكنش مردم در برابر سياستهاي ضد فرهنگي رضاخان بود.